Suy
nghĩ về bản án 9 năm tù của Phạm Đoan Trang
15/12/2021
https://baotiengdan.com/2021/12/15/suy-nghi-ve-ban-an-9-nam-tu-cua-pham-doan-trang/
Chỉ trong một ngày ngắn ngủi, nhà báo, nhà hoạt
động Phạm Đoan Trang vừa bị tuyên bản án tù giam 9 năm tại phiên sơ thẩm diễn
ra ở Hà Nội, với tội danh theo cáo trạng là “có hành vi làm ra, tàng trữ, lưu
hành các tài liệu, bài viết có nội dung nhằm chống phá Nhà nước CHXHCN Việt
Nam”.
Điểm khác với nhiều vụ án chính trị trước đây,
là Phạm Đoan Trang đã tỏ ra rất cứng cỏi từ đầu đến cuối, trong quá trình điều
tra lẫn trong phiên xử hôm nay, không khai nhận những cáo buộc bị quy, có cách
hành xử đàng hoàng, ngẩng cao đầu của người hiểu biết và nắm chắc luật pháp.
Có lẽ thái độ bị coi là “bất hợp tác”, “thiếu
thành khẩn” đó của bị cáo đã khiến Hội đồng Xét xử tuyên mức án 9 năm tù, trong
khi đại diện Viện Kiểm sát “chỉ” đề nghị 7-8 năm. Phạm Đoan Trang cũng đã phát
biểu những lời cuối cùng một cách rành mạch, ý nghĩa mặc dù nhiều lần bị cắt
ngang.
Rất nhanh chóng, đã có rất nhiều bài viết, bản
tin trên báo chí và mạng xã hội bình luận về vụ án này, và bản án được xem là
“bỏ túi” dành cho Phạm Đoan Trang. Xét cho cùng, trả lời phỏng vấn báo chí, viết
bài, trao đổi, chia sẻ quan điểm… vốn dĩ là điều rất tự nhiên của quyền tự do
ngôn luận.
Là một trong những quyền căn bản quan trọng nhất
thuộc “thế hệ thứ nhất” của các quyền con người, tự do ngôn luận, tự do biểu đạt,
và đi kèm với nó, quyền tự do nói lên quan điểm, phê bình, chỉ trích cá nhân,
chính quyền… vốn là điều đã được thế giới văn minh chấp nhận từ vài trăm năm
nay.
Có mặt trong mọi văn kiện chính yếu về nhân
quyền trên thế giới như một quyền bất khả xâm phạm và bất khả nhượng, tự do
ngôn luận cũng thuộc 8 nội dung cơ bản của “Yêu sách của nhân dân An Nam” mà
người thanh niên yêu nước Nguyễn Ái Quốc đã mang tới Hội nghị Versaille năm
1919.
“Tuyên ngôn Phổ quát về những Quyền con người”
do Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc thông qua ngày 10/12/1948 công nhận tự do ngôn
luận là quyền con người theo điều 19, và quyền cơ bản này cũng được xác nhận lại
trong bản “Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị” (1966).
Bất cứ ai “cũng có quyền giữ quan điểm mà
không bị can thiệp”, “có quyền tự do biểu đạt”, gồm “quyền tự do tìm kiếm, tiếp
nhận và phổ biến thông tin và ý kiến các loại, (…) bất kể bằng lời nói, bằng
văn bản hay in ấn”, “thông qua bất kỳ phương tiện truyền thông nào tùy theo lựa
chọn của họ” (*).
Phạm Đoan Trang đã hành xử quyền của mình một
cách ôn hòa thông qua các bài viết và chia sẻ thông tin, và cho dù điều đó có
thể không “hợp nhĩ” những cá nhân hay tập thể nào đó, thì đây vẫn hoàn toàn nằm
trong quyền tự do ngôn luận, tự do biểu đạt và chính là bản chất của quyền đó.
Bản án nặng nề và phi nhân dành cho Phạm Đoan
Trang cũng cho thấy, chừng nào xã hội còn thờ ơ, lãnh đạm và không thức tỉnh
trước những nỗ lực gánh vác trách nhiệm chung cho cộng đồng, thì chừng ấy, những
cố gắng như của Trang dầu có lớn lao đến mấy, cũng không đem lại kết quả gì…
_____
(*) Điều 19, “Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền”
(Universal Declaration of Human Rights).
No comments:
Post a Comment