Họ
không là loài thú – Vài lời với cô Đoan Trang và Tổng bí thư Trọng
21 Tháng Mười Hai, 2021
http://vanviet.info/van-de-hom-nay/ho-khng-l-loi-th-vi-loi-voi-c-doan-trang-v-tong-b-thu-trong/
Phạm Đoan Trang: Chín năm; Trịnh Bá Phương: 10 năm;
Nguyễn Thị Tâm: Sáu năm. Và còn Cấn Thị Thiêu, Trịnh Bá Tư, Lê Quốc Hùng. Và còn
nhiều nữa. Những bản án chính trị khắc nghiệt, bất công, và bất hợp hiến vẫn tiếp
tục.
Thế giới và nhân dân Việt Nam đồng loạt lên án
chính sách áp chế chính trị bằng pháp luật. Đang có nhiều phân tích về câu hỏi
tại sao chế độ này vẫn gia tăng đàn áp tiếng nói của giới trí thức bất đồng
chính kiến. Chúng ta hãy thừ nhìn vấn đề từ nhiều góc độ.
Dân sinh trước, tự
do sau?
Về phương diện quốc gia, Đảng Cộng sản Việt
Nam đã thành công, trên mặt tích cực, xây dựng một quốc gia vững mạnh về cấu
trúc và ổn định xã hội, và lèo lái đất nước này tránh khỏi nguy cơ đưa đến một
quốc gia thất bại – a failed state. Và cộng đồng thế giới chỉ mong được
như thế.
Đã từ lâu, thế giới chấp nhận tình trạng chậm
trễ về sự tôn trọng quyền tự do theo nhu cầu chiến lược an ninh và ổn định toàn
cầu – như là một cáo lỗi, một biện minh cho sự bất lực của chính trị ngoại
giao. Có lần ông Pete Peterson, lúc đương kim là đại sứ Mỹ ở Việt Nam, nói với
một nhóm nhà báo gốc Việt ở California, đại ý rằng, cứ nhìn đến Saudi Arabia,
Afghanistan, Ai Cập, cả thế giới Ả Rập, Phi Châu, và hầu hết Á Châu (chậm tiến)
thì Việt Nam không tệ lắm.
Tức là, thế giới chỉ mong ước nhà nước Việt
Nam đừng trở thành một chế độ tồi tàn – chứ không kỳ vọng nó trở nên một thể chế
tốt đẹp.
Trên nhiều bình diện, Việt Nam đã thành công lớn
về mặt dân sinh, ổn định xã hội, nâng tầm mức kinh tế quốc gia lên tầng cao
chưa từng có trong lịch sử. Tức là nói theo Thủ tướng Phạm Minh Chính gần đây,
đối với quốc dân trong một nước nghèo như Việt Nam thì dân sinh trước, sau mới
đến tự do cá nhân và cuối cùng là mưu cầu hạnh phúc – như tiêu chuẩn Life,
Liberty, and the pursuit of Happiness – mà Tuyên ngôn Độc lập Hoa Kỳ đặt cơ
sở.
Tuy nhiên, chúng ta phải đặt câu hỏi với Thủ
tướng rằng, vâng, cho dù chúng ta đồng ý với thứ tự ưu tiên cần thiết nêu trên
– tức là nâng cao đời sống kinh tế cho nhân dân trước, sau đó mới nói đến quyền
chính trị cá nhân – điều đó không đồng nghĩa với chính sách triệt tiêu những tiếng
nói công dân nhắc nhở đến tình trạng khiếm khuyết tự do trên nhiều phương diện
cơ bản.
Cũng nhưTổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng
có lần nhắc nhở gần đây rằng năng động văn hóa nước nhà – văn chương, chính trị
học, triết học, và các bình diện xã hội dân sự – phải phát huy đồng bộ với phát
triển kinh tế.
Vậy thì xin hỏi Tổng bí thư Trọng và Thủ tướng
Chính tại sao Đảng không mở rộng một không gian tự do cho công dân được có quyền
thực thi tự do ngôn luận, phê phán chế độ, đề nghị những khả thể chính trị khác
cho quốc gia?
Thưa hai Ngài, những bản án chính trị gần đây
là những cái tát vào mặt quốc dân, là những phản đề của tiêu chí văn hóa và văn
minh mà Đảng và các Ngài muốn nhân dân theo đuổi. Sau 30 năm Liên Xô tan rã, việc
chọn cho quốc gia mô hình thể chế theo đẳngcấp nào hoàn toàn thuộc về các Ngài.
Một thái độ khinh
mạn chế độ nặng nề
Cho đến hôm nay, Việt Nam, như là một quốc gia
đang cố gắng trưởng thành, và chế độ Đảng trị hiện nay được thế giới công nhận
và tôn trọng trên bình diện chính danh và chính thống. Duy chỉ có một điều, từ
phương diện nhân dân, đế chế chính trị này đang từng ngày dần dần đánh mất tính
biện minh quyền lực.
Tức là, vì lý do địa chính trị đối với Trung
Hoa và sự bất lực ngoại giao, cộng đồng quốc tế văn minh bắt buộc phải chấp nhận
một Việt Nam đang còn lạc hậu về chính trị. Đảng cũng gián tiếp thừa nhận họ
đang dò đường và gần đây bắn ra những tín hiệu. mới nhắm đến tiêu chí xây dựng
“nhà nước pháp quyền” nhằm thay thế “chế độ chuyên chính vô sản.”
Nhưng về đối nội thì ngược lại, nhân dân Việt
Nam càng ngày càng có cái nhìn tiêu cực, và ngay cả khinh thường Đảng vì chế độ
này vẫn cứ theo đuổi chuyện cai quản đất nước bằng di sản chuyên chính lỗi thời.
Hãy đọc lại những lời của Phạm Đoan Trang
trong phiên tòa của cô ở Hà Nội tuần trước:
“Ngày hôm nay, các
anh, chị kết án tôi, có thể bỏ tù tôi nhiều năm nhưng không sao cả bởi vì như
nhân vật Nguyễn Trãi trong vở kịch “Bí mật vườn Lệ Chi” đã nói: “Con thú có thể
cắn chết con người nhưng vẫn là con thú. Con người mang trong mình lẽ phải có
thể bị sát hại vì lẽ phải, nhưng bảo vệ lẽ phải mãi mãi vẫn là thiên chức của
con người. Những bản án càng dài thì càng chứng tỏ bản chất độc tài, phi dân chủ,
phản dân chủ của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Các anh, các
chị có thể bỏ tù tôi và hả hê đắc thắng vì đã xóa bỏ được một cái gai trong mắt
các anh chị nhiều năm nay, nhưng mãi mãi các anh chị không xóa bỏ được tiếng xấu,
độc tài, phi dân chủ, phản dân chủ. Vì con thú mãi mãi là con thú, nó không bao giờ có thể trở thành người
được.”
Chưa từng có một tuyên bố từ tòa án bởi một bị
cáo chính trị nào mạnh bạo và tàn khốc như vậy. Khi một phụ nữ trí thức Hà
Thành mang thái độ khinh thường, dám coi chế độ và quan tòa như thế thì lẽ ra Đảng
và Nhà nước phải bình tâm nhìn lại chính mình, phải soi xét lại phương cách
hành xử chuyện công lý pháp chế quốc gia.
Nhưng ở đây, tôi cũng xin nhắn với cô Trang rằng
câu tuyên bố trên thực ra là quá nặng và quá đáng.
Phạm Đoan Trang nên biết rằng “Các anh, chị kết
án tôi” chỉ là những công chức nhà nước, làm việc, xử và tuyên án theo chỉ thị
của Đảng. Họ không có thẩm quyền tư pháp hay công lý độc lập khỏi mệnh lệnh
chính trị. Khi nghe, hay đọc, những dòng trên của cô Trang chắc là họ phải đau
lòng và bị thương tổn nặng. Bởi vì, các thẩm phán (chủ tọa là một phụ nữ), hay
kiểm sát viên, đều là những cá nhân lưỡng diện. Họ chỉ làm việc theo lệnh thượng
cấp khi các vụ án đều được chỉ đạo bởi Đảng. Không loại bỏ khả năng rằng chính
họ cũng thấy bất mãn, bất đồng với bản chất của vụ án.
Họ không phải là những con thú như cô Đoan
Trang ví – mà là những con người hành xử chức năng công chức trong biên độ hành
chánh và nhu cầu chính thể cho phép. Họ không có chọn lựa khả thi nào khác
trong hoàn cảnh đặc thù. Tuy nhiên, Phạm Đoan Trang đã công khai khinh thường họ
vì đóng vai lưỡng diện – khi làm cán bộ tập thể thì khác với con người thật của
mình. Chính chế độ của Đảng, vì nhân danh giá trị tập thể, đã làm cho đảng viên
tự đánh mất nhân cách và lương tâm.
Lãnh đạo Đảng phải
chịu trách nhiệm
Đảng đang trị nước, đối xử với công dân khác
biệt chính kiến, như là một ông bố khắc nghiệt, độc đoán, thiếu hiểu biết, bất
lương, phong kiến. Phương cách cha chú của Đảng mãi coi thường nhân dân như là
một khối trẻ con. Đảng vẫn tự cho mình là chân lý. Và ý chí quốc gia là duy ý
chí tập thể Đảng.
Khi những công dân có tinh thần trách nhiệm
như Phạm Đoan Trang, Trịnh Bá Tư, Lê Quốc Hùng bàn chuyện quốc gia thì Đảng như
một ông cha già phong kiến, bệnh hoạn, liền tức mắng to và tát mạnh vào mặt họ,
“Mày bố láo, dám nhìn thẳng vào mặt tao mà cãi lại sao!” Cái phong hóa cha chú,
hách dịch này đang tồn tại như là một thể loại vô thức tập thể của dân tộc từ
những năm 1930 – tưởng nhờ cách mạng mà văn minh lên, nay hiện nguyên hình qua
thể chế chính trị Đảng ta.
Phong hóa chính trị cha ông này là tính gia
trưởng, chuyên chế và kiểm soát từ một ý chí quyền lực thô thiển ở nấc thang rất
thấp trong thứ bậc tiến hóa của sinh mệnh làm người. Chính thể chế Đảng đang hủy
hoại nhân cách công dân, bắt đầu từ giới lãnh đạo, xuống tới những đảng viên
công tâm và có ý thức.
Xin thưa với Tổng bí thư Trọng rằng, Đảng đã
biến nhân dân và tập thể cán bộ, đồng chí thành những công dân không được xứng
đáng làm người đúng nghĩa. Khi ra thế giới, cán bộ Đảng đứng vào vị thế mặc cảm
vì chính quyền mà họ phục vụ phải lo sợ trước các hoạt động bình thường mà trẻ
con ở phương Tây cũng được hưởng – quyền biểu đạt chính kiến, thậm chí biểu
tình. Bóng tối của văn hóa tập thể Đảng đang phá hoại xã hội Việt Nam, không từ
một ai, kể cả các đảng viên và gia đình họ.
Nhưng ngày càng có nhiều người dân Việt Nam
mong ước đến một con đường, một tia sáng hướng thiện cho tập thể và từng cá
nhân đảng viên. Hãy đừng lăng nhục họ.
Đó là điều mà cố nhà văn Phan Huy Đường từng
nói đến, hãy “Vẫy gọi nhau làm người.”
NHL
No comments:
Post a Comment