Đại
sứ Hà Kim Ngọc thấy người Việt tại Mỹ như thế nào?
Jackhammer
Nguyễn
13/12/2021
https://baotiengdan.com/2021/12/13/dai-su-ha-kim-ngoc-thay-nguoi-viet-tai-my-nhu-the-nao/
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2021/12/HKN-696x465.jpeg
Đại sứ Việt Nam tại
Mỹ Hà Kim Ngọc. Ảnh: Thế giới & Việt Nam
Ngày 11/12/2021, báo Dân Trí của nhà nước Việt Nam đăng phát biểu của ông Hà
Kim Ngọc, đương kim đại sứ Việt Nam tại Mỹ. Bài viết mang tựa đề Kinh
nghiệm ngoại giao văn hóa của Mỹ và bài học đối với Việt Nam.
Bài viết có hai phần, phần đầu nói về cách mà
nước Mỹ khuếch trương cái gọi là sức mạnh mềm của họ có kết quả như thế nào, phần
thứ hai đề nghị những việc mà nước Việt Nam hiện nay cần làm để loan truyền điều
mà ông Ngọc gọi là “thương hiệu Việt Nam”.
Nhìn chung thì hai chủ đề kể trên cũng đã được
nhiều nhà báo, cán bộ của Đảng Cộng sản Việt Nam đề cập, tuy không nhiều, tuy vậy
tôi thấy có hai vấn đề thú vị mà ông Đại sứ đề cập trong bài viết này, thứ nhất
là “giá trị Mỹ”, thứ hai là cái nhìn của viên chức ngoại giao Việt Nam hiện nay
về cộng đồng người Việt hải ngoại, cụ thể là ở Mỹ.
Giá trị Mỹ là dân
chủ, và tự do, nhân quyền, bình đẳng
Trong đoạn thứ hai của bài viết, ông Ngọc nêu
lên thế nào là “giá trị Mỹ”. Ông nói rằng, giá trị đó được “chắt lọc” bằng dân
chủ, tự do cá nhân, bình đẳng, trọng nhân tài… Mặc dù ba từ “giá trị Mỹ” được
bài báo bỏ vào ngoặc kép, nhưng không thấy ông Ngọc phê phán gì những giá trị rất
hiển nhiên của con người nói chung này. Trong một đọan khác, ông đề cập cả việc
thúc đẩy nhân quyền toàn cầu của người Mỹ.
Tôi khá bất ngờ với việc một viên chức cao cấp
của ngành ngoại giao Việt Nam lại dám nêu cao những giá trị, mà từ trước tới
nay các cơ quan tuyên giáo của Đảng hay lấy ra để biếm nhẽ, cho rằng xã hội Mỹ
nói riêng, phương Tây nói chung chỉ có dân chủ, tự do, nhân quyền hình thức mà
thôi.
Nhưng đến phần thứ hai, khi nói về Việt Nam,
ông Ngọc rào lại bằng những cụm từ như, “có giá trị tham khảo đối với chúng
ta”, “áp dụng những khía cạnh phù hợp vào thực tiễn Việt Nam”, “đặc thù hệ thống
chính trị xã hội, văn hóa chính trị của ta có những điểm khác biệt so với Mỹ”… Như vậy là an toàn, một mặt người Mỹ rất hài lòng với
người đại diện Việt Nam, mặt khác tuyên giáo của Đảng cũng hài long, rằng “ta
làm theo cách của ta”!
Dù an toàn, nhưng tôi nghĩ là ông Ngọc cũng
can đảm chấp nhận nhiều rủi ro khi trình bày vấn đề “giá trị Mỹ” bằng cái cách
như thế. Có những độc giả bên trong Việt Nam sẽ thấy rằng: Ồ thế thì giá trị Mỹ
hay quá đi chứ, chúng ta phải thay đổi “đặc thù hệ thống chính trị xã hội” của
ta chứ, vì những điều như tự do, dân chủ, nhân quyền, tôn trọng nhân tài, …
trong “giá trị Mỹ” là quá đúng, đúng tới mức không cần tranh cãi.
So với người tiền nhiệm của Đại sứ Ngọc là ông
Nguyễn Quốc Cường, thì ông Ngọc tiến xa thêm một bước. Trên báo Tuổi Trẻ, ông
Cường nói về chuyến thăm của bà Kamala Harris, phó tổng thống Mỹ, đến Việt Nam
trong năm 2021, là “người bạn trong lúc khó khăn là người bạn đích thực”, để
nói về việc Mỹ trợ giúp Việt Nam vaccine chống dịch Covid, trong lúc Việt Nam
đang khốn đốn. Nay ông Ngọc nêu lên những “giá trị Mỹ”, như là những điều đương
nhiên (mặc dù ông có rào trước đón sau), thì đó là một sự khái quát cao hơn, ở
tầm mức thể chế chính trị xã hội.
2,4 triệu “Việt kiều”
Mỹ
Trong một bài khá ngắn, có đến hai lần ông Ngọc
đề cập đến cộng đồng người Việt tại Mỹ. Cả hai lần cùng một ý như nhau: Cộng đồng
người Việt hải ngoại vừa là “đối tượng” của ngoại giao của nước Việt Nam (cộng
sản), vừa là nguồn lực để hỗ trợ họ (ngành ngoại giao Việt Nam).
Khi nói rằng người Việt hải ngoại tại Mỹ là “đối
tượng”, có nghĩa là họ không đứng về phía nhà nước (cộng sản) Việt Nam nên cần
chinh phục họ.
Đó là một thực tế, khác hẳn với các phát biểu
của quan chức Việt Nam từ trước đến nay rằng thì là cộng đồng người Việt hải
ngoại luôn hướng về tổ quốc của họ, đang được dẫn dắt bởi… Đảng và Nhà nước (cộng
sản). Hướng về tổ quốc thì đúng, nhưng chấp nhận Đảng
và Nhà nước (cộng sản) dẫn dắt lại là một chuyện khác.
Tuy nhiên ý thứ hai mà ông Ngọc nói về cộng đồng
người Việt hải ngoại lại là điều chính cộng đồng này cần quan tâm. Ông nói rằng
cộng đồng người Việt hải ngoại là nguồn lực để hỗ trợ cho ngành ngoại giao của
Việt Nam.
Có thể có những người sẽ nói rằng ông Ngọc nói
xạo, cộng đồng người Việt tại Mỹ chống Cộng như thế thì làm gì có chuyện hỗ trợ
cho cộng sản. Nhưng theo tôi thì, mặc dù phát biểu của ông Ngọc nằm ở hy vọng
nhiều hơn là thực tế, nhưng mọi sự đang thay đổi. Lớp người Việt trẻ tuổi lớn
lên ở Mỹ không còn có tâm thức chống cộng cuồng nhiệt như cha ông của họ nữa, cộng
với những quan hệ hôn nhân, di dân, rồi du học sinh từ Việt Nam ở lại Mỹ… tất cả
những điều đó sẽ làm cho những buổi tiếp tân “nội bộ” của các cơ quan ngoại
giao Việt Nam ở Mỹ ngày càng đông hơn. Các viên chức ngoại giao của Hà Nội cũng
rất khôn khéo loại bỏ những thông điệp chính trị, như các từ ngữ Đảng, Nhà nước,
cờ đỏ sao vàng… ra khỏi các buổi tiếp xúc với người Việt tại Mỹ.
Nhưng dù sao, như tôi vừa viết ở trên, phát biểu
của ông Ngọc vẫn ở thời mong ước hơn là hiện thực.
Lớp trẻ người Việt lớn lên ở Mỹ, tuy không chống
Cộng cuồng nhiệt như cha ông họ, nhưng họ trân trọng những giá trị Mỹ như dân
chủ, nhân quyền, tự do… một cách đúng đắn hơn cha ông họ, và họ cũng không ngần
ngại chỉ trích cả nước Mỹ nếu nền dân chủ của nước này bị xao nhãng, khi các tầng
lớp xã hội Mỹ bị mất bình đẳng. Liệu với thành tích nhân quyền trong nước như
hiện nay, nhà nước Việt Nam có thuyết phục được những người Mỹ gốc Việt này?
Tôi cũng không nghĩ rằng tầng lớp người Việt
trẻ tuổi mới di cư qua Mỹ, mặc dù sinh ra và lớn lên hoàn toàn dưới chế độ cộng
sản, sẽ đồng ý với những thành tích nhân quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam ở
trong nước, một khi họ đến Mỹ và nhìn thấy rõ thế nào là giá trị Mỹ, theo như
ông Ngọc viết: Dân chủ, tự do, bình đẳng, nhân quyền.
Cuối cùng xin bàn đến ý của ông Ngọc về cách
ông thực hiện ngoại giao văn hóa của ông tại Mỹ, là sự chân thành. Nhưng chân
thành trong hành động của ngài Đại sứ và tòa đại sứ không đủ, mà còn cần cả sự
chân thành của những người cấp trên của ông Đại sứ.
Trong quyển hồi ký của ông Ted Osius, cựu đại
sứ Mỹ tại Việt Nam, người ta thấy câu chuyện một vị ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng
sản Việt Nam đã lừa gạt ông Ted Osius như thế nào, và mới đây một cô hoa hậu đại
diện cho nước Việt Nam trình diễn một bài hát diệt Mỹ ngay trên đất Mỹ.
Không thể gọi đó là sự chân thành.
No comments:
Post a Comment