Sau vụ Đồng Tâm, “Việt
Nam nên công nhận quyền tư hữu đất”
BBC
Tiếng Việt
11 tháng 9 năm 2020
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-54117012
Việt Nam cần phải cải cách về chế độ tư hữu về đất
đai và ruộng đất tiến tới đa loại hình sở hữu, trong đó ngoài sở hữu công, phải
thừa nhận để có cả sở hữu tư nhân về đất đai, nhất là với đất sản xuất nông
nghiệp, một nhà xã hội học nói với BBC News Tiếng Việt từ Hà Nội hôm 10/9/2020.
Vẫn theo ý kiến này, cải
cách này nếu thực hiện sẽ không chỉ giải quyết được vấn đề xung đột, tranh chấp
đất đai nghiêm trọng như đã nổ ra ở Đồng Tâm (Hà Nội), hay khiếu nại kéo dài,
căng thẳng như ở Thủ Thiêm (TP. Hồ Chí Minh), mà còn sẽ 'tốt' cho sự phát triển,
phồn vinh nói chung của Việt Nam.
Trao đổi với BBC News Tiếng
Việt hôm thứ Năm, nhân phiên tòa sơ thẩm được mở ra xét xử vụ Đồng Tâm từ hôm
07/9, Tiến sỹ Đỗ Thiên
Kính, nguyên Trưởng phòng Xã hội học Nông thôn, Viện Xã hôi học thuộc
Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam nêu quan điểm với BBC:
"Về giải pháp xử lý tranh chấp xung đột đất đai
ở Việt Nam hiện nay, đặc biệt ở nông thôn, như là qua vụ Đồng Tâm đang xét xử,
Tôi cũng có ý nghĩ như ông Bùi Kiến Thành đã phát biểu với BBC rằng phải thay đổi
chế độ sở hữu về đất đai hiện nay.
"Theo tôi, phải thừa nhận sở hữu tư nhân về đất
đai. Tôi không rõ lắm các nước ở khu vực, láng giềng xung quanh Việt Nam có gặp
vấn đề như Việt Nam hay không. Nhưng đa số các nước trên thế giới đều công nhận
sở hữu tư nhân về đất đai.
"Về đề nghị có sở hữu tư nhân về đất đai, đặc
biệt là đất sản xuất nông nghiệp, tôi đã có ý kiến công khai và đăng in xuất bản
chính thức từ trước rồi."
'Đất đai sẽ có hiệu quả sử dụng
tốt hơn'
Khi được hỏi liệu quan điểm
về giải pháp như vậy có thuộc "dòng chính" trong giới nghiên cứu, tư
vấn, phản biện chính sách ở Việt Nam hay không và điểm mấu chốt của quan điểm
này là gì, Tiến sỹ Đỗ Thiên Kính đáp:
"Chắc quan điểm đó không là "dòng chính"
trong giới nghiên cứu. Nhưng sở dĩ tôi có ý kiến như vậy, vì tôi có bằng chứng
số liệu khoa học, nên tôi mới viết và nói như vậy.
"Và bằng chứng nổi bật nhất là sở hữu tư nhân về
đất đai sẽ mang lại hiệu quả sử dụng đất đai cao hơn. Ví dụ như đất đai không bị
"bỏ hoang" chặng hạn.
"Về quan điểm này, tôi có thể tóm tắt mấu chốt
như sau: đề nghị đa hình thức sở hữu về đất đai (cả công hữu và tư hữu). Có loại
đất đai thì phải công hữu (ví dụ đường sá), có loại thì phải tư hữu (ví dụ như
đất sản xuất nông nghiệp).
Khi được hỏi có thể dự
đoán thế nào về chấp nhận, phản đối hay nói chung là khả năng được chấp ra sao
trong cả nước, cộng đồng và xã hội, nếu quan điểm, đề nghị cải cách này được
đưa ra cho toàn dân xem xét, nhà xã hội học nói:
"Tôi dự đoán đa số người dân sẽ hoan nghênh. Bởi
vì vấn đề sở hữu đất đai đã được bàn thảo từ hồi dự thảo Hiến pháp năm 2013 rồi.
Ngay từ hồi ấy, tôi cũng đề nghị có tư hữu về đất đai.
"Còn phản đối và cản trở có thể là ai, tôi cho
rằng chỉ ra ai cụ thể thì khó, nhưng loại trừ những người ủng hộ thì còn lại sẽ
là cản trở nằm trong số đó (có số nằm ở khoảng "trung dung" như cách
nói của thống kê xã hội học).
"Tất nhiên là sẽ có nhóm lợi ích, nhóm lũng đoạn
chính sách. Nhưng ai là con người cụ thể thì tôi chịu không thể nói được.
Tác dụng lớn nhất của đề xuất
cải cách là gì?
Trước câu hỏi liệu quan
điểm và đề xuất cải cách được đề nghị có thể toàn hảo hay là có thể cũng có điểm
khuyết, như có phản ứng phụ nào đó về mặt chính sách với xã hội, phát triển và
có thể dự đoán bao giờ đề xuất có thể được nhà nước chấp nhận, Tiến sỹ Đỗ
Thiên Kính đáp:
"Có tác dụng phụ hay không thì không quan trọng
bằng tác dụng tổng thể là lớn nhất.
"Dự đoán thì khó quá, vì vấn đề này nó liên
quan đến Ý thức hệ.
"Ví dụ, tác phẩm "Tuyên ngôn của đảng Cộng
sản" viết đại ý rằng: "Những người cộng sản phải xóa bỏ chế độ tư hữu".
"Do vậy, theo tôi rất khó để tư hữu đất đai ở
Việt Nam.
"Còn đến khi nào tư hữu đất đai ở Việt Nam, thì
lúc ấy có thể coi như vấn đề Ý thức hệ sẽ thay đổi.
"Còn có người hỏi tôi là vấn đề dân chủ cơ sở,
sự tham gia của người dân vào việc xây
dựng, hoạch định, thực thi, giám sát những chủ
trương và chính sách của nhà nước về đất đai, ruộng đất v.v... mà có thể ảnh hưởng,
tác động và liên quan đến chính cuộc sống, làm ăn của họ có thể có vị trí ra
sao, nếu đề xuất mới về cải cách chế độ sở hữu đất đai, ruộng đất nói trên được
đề ra.
"Tôi có thể trả lời vắn tắt và ngắn gọn bằng một
câu thế này là khi có sở hữu tư nhân về đất đai thì những vấn đề được đặt ra
này sẽ tự động biến mất," Tiến sỹ Đỗ Thiên Kính nêu quan điểm về cải cách chính sách đất đai
nhân phiên sơ thẩm vụ Đồng Tâm diễn ra với BBC News Tiếng việt hôm 10/9 từ Hà Nội.
Tiến sỹ Đỗ Thiên Kính từng
là Trưởng phòng nghiên cứu Xã hội học Nông thôn, Viện Xã hội học, thuộc Viện
Hàn lâm Khoa học Việt Nam, ông có nhiều bài báo khoa học và sách xuất bản về
các đề tài xã hội học nông thôn, phân tầng xã hội v.v... Một trong các công
trình của ông được xuất bản tại Việt Nam gần đây có tựa đề 'Phân tầng xã hội và
di động xã hội ở Việt Nam hiện nay'.
No comments:
Post a Comment