Khủng
hoảng Belarus : Cơ hội để Nga thúc đẩy dự án « hợp nhất » hai nước ?
Minh
Anh -
RFI
Người dân Belarus tiếp tục đông đảo xuống đường đòi
tổng thống Alexandre Loukachenko phải ra đi. Cường quốc Nga láng giềng liên tục
đưa ra nhiều tín hiệu ủng hộ vị tổng thống bị phản đối. Điện Kremlin ngày càng
can dự nhiều hơn vào cuộc khủng hoảng. Đối với giới quan sát, đây có thể là một
cơ hội vàng để nguyên thủ Nga thúc đẩy dự án hợp nhất giữa hai nước mà ông đề
xuất cách nay 20 năm.
Thủ tướng Belarus
Roman Golovchenko hội đàm với phái đoàn Nga do thủ tướng Mikhail Mishustin dẫn
đầu, tại Minsk, ngày 03/09/2020 via REUTERS - SPUTNIK
Nhà nghiên cứu địa chính trị Kathia Zhuk, trường Quản Lý Grenoble (GEM) trên tạp chí
Diplomatie (số ra tháng 7-8/2020) nhắc lại hiệp ước « Nhà nước Liên
minh » có từ năm 1999 nhưng chưa bao giờ được thực hiện. Theo văn bản
này, một sự hợp bang sẽ ra đời dựa trên nền tảng hội nhập thương mại, kinh tế,
thuế quan, văn hóa, quân sự, tiền tệ và công nghiệp. Nhà nước hợp bang này cũng
có một tổng thống, một nghị viện duy nhất, quốc kỳ, quốc ca và một đồng tiền
chung. Tóm lại, đó là một sự hội nhập tương tự, thậm chí còn cao hơn cả mô hình
của Liên Hiệp Châu Âu.
Đối với ông Vladimir
Putin, khi ấy vừa mới đắc cử, dự án này giúp giữ chặt Belarus trong không gian ảnh
hưởng của Nga. Còn với ông Loukachenko nắm quyền lãnh đạo đất nước từ năm 1994,
đây là cách để khẳng định tính chính đáng quyền lực của ông trước một cộng đồng
dân chúng rất thân Nga và trong một bối cảnh kinh tế mỗi lúc mỗi hiểm nghèo.
Hơn 20 năm qua, dự án này
vẫn chẳng mấy tiến triển bất chấp nhiều yếu tố hiển nhiên cho sự xích lại gần
này : Gần gũi về mặt địa lý và nhu cầu quản lý đường biên giới chung, di sản
lịch sử và văn hóa chung, mối quan hệ chằng chịt giữa hai nước thông qua nhiều
tổ chức như Cộng đồng các nước Độc lập, Cộng đồng Kinh tế Á-Âu hay Tổ chức hiệp
ước An ninh chung…
Nguyên nhân là giữa hai đối
tác tồn tại nhiều điểm bất cân đối (kinh tế, địa lý, địa chính trị). Tổng thống
Loukachenko vẫn chần chừ vì e ngại rằng việc hoàn tất dự án này có nguy cơ làm
biến mất Belarus với tư cách là một quốc gia độc lập, do mối tương quan lực lượng
là hoàn toàn bất lợi cho Belarus. Đây cũng điểm khiến phe đối lập tại Belarus
lo lắng từ hai thập niên qua.
Đặc biệt là lĩnh vực kinh
tế, có thể được xem là « thóp yếu » của tổng thống Belarus. Les Echos
(ngày 03/09/2020) cho biết một nửa GDP của Belarus phụ thuộc vào Nga. Từ năm
2008, Matxcơva là chủ nợ chính khi cấp cho chính quyền Minks đến 8 khoản vay.
Có thể nói, Nga là chủ nợ của gần 50% nợ công nước ngoài của Belarus. Vẫn theo
nhật báo kinh tế Pháp, trong cuộc gặp thủ tướng Nga Mikhail Michoustine hôm
03/09/2020, một trong những chủ đề bản thảo chính tái cấp vốn, tức là
Belarus muốn tiếp tục vay của Nga để trả một khoản nợ 600 triệu cho Nga vào năm
2021.
Về điểm này, chuyên gia Andrei Kortounov, giám đốc Russian Council, trên Les Echos có
nhận định : « Chuyến thăm của ông Mikhail Michoustine là bước đầu
tiên, đó là Kinh tế. Để xử lý khủng hoảng chính trị, điều này sẽ phải được thực
hiện trong bước tiếp theo và trực tiếp với chủ nhân điện Kremlin, ông Vladimir
Putin. Hiện tại Matxcơva vẫn chưa có một quan điểm rõ ràng để chấm dứt khủng hoảng
Belarus. Nga rất có thể cho thực hiện chuyển đổi chính trị tại Minks, vừa có thể
làm hài lòng phe đối lập, vừa bảo vệ được các lợi ích của Nga. Và nhất là, ông
Putin chưa bao giờ từ bỏ dự án hợp nhất giữa hai nước… »
Do vậy, theo giới quan
sát, việc Vladimir Putin ủng hộ phong trào phản kháng tại Minks là không còn chút
nghi ngờ gì nữa. Alexandra Loukachenko bị suy yếu thì Nga có thể ép buộc đồng
nhiệm Belarus chấp nhận sự hợp nhất mà ông ấy vẫn từ chối cho đến lúc này. Đây
được xem như là giải pháp sau cùng để cứu rỗi tương lai cho ông Alexandra
Loukachenko, nay đã 66 tuổi và tại vị từ 26 năm qua.
***
CÁC NỘI DUNG LIÊN QUAN
Thủ
tướng Nga đến thăm Belarus vào lúc khủng hoảng chính trị gay gắt
Khủng
hoảng Belarus : TT Nga Putin lập lực lượng dự bị, sẵn sàng hỗ trợ Loukachenko
Belarus:
Đòn ngầm của Putin nhằm đánh quỵ Loukachenko
----------------------------------------------------
.
.
Biểu tình ở Belarus: Maria
Kolesnikova 'bị người bịt mặt bắt đưa đi'
BBC
Tiếng Việt
7 tháng 9 năm 2020
https://www.bbc.com/vietnamese/world-54060969
Truyền thông tại Belarus đưa tin những người đàn
ông bịt mặt không rõ danh tính đã bắt giữ một nhân vật đối lập hàng đầu ở
Belarus.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/140CF/production/_114272128_whatsubject.jpg
Giới chức không
bình luận gì về tin bà Kolesnikova bị bắt giữ
Các nhân chứng cho biết họ
nhìn thấy bà Maria Kolesnikova bị tống vào một chiếc xe buýt nhỏ ở Minsk và bị
đưa đi.
Bà là một trong ba phụ nữ
chung sức trước cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 8 để thách thức tổng thống
đương nhiệm Alexander Lukashenko.
Tình trạng bất ổn đã diễn
ra sau khi ông Lukashenko tái đắc cử trong bối cảnh có cáo buộc gian lận phiếu
bầu.
Bộ Nội vụ cho biết họ đã
giam giữ 633 người vào hôm Chủ nhật sau tuần thứ tư liên tiếp xảy ra các cuộc
biểu tình. Ít nhất bốn người thiệt mạng và hàng trăm người bị thương khi nhà chức
trách cố gắng dẹp làn sóng bất đồng chính kiến ở nước này.
Giới lãnh đạo EU không
công nhận kết quả bầu cử và đã đồng ý áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với
Belarus.
Nhưng ông Lukashenko -
người nắm quyền từ năm 1994 - đã đổ lỗi cho các nước phương Tây can thiệp vào
Belarus. Hôm thứ Hai, Điện Kremlin thông báo ông sẽ thăm Moscow để đàm phán
"trong những ngày tới".
Nga là đồng minh thân cận
của ông Lukashenko.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/3347/production/_114272131_whatsubject.jpg
Đã diễn ra biểu tình
qui mô vào hôm Chủ nhật
.
Điều gì đã xảy ra với bà Maria
Kolesnikova?
Một nhân chứng nói với tờ
Tut.by của Belarus rằng người này thấy những người đàn ông bịt mặt lấy điện thoại
di động của bà Kolesnikova và đẩy bà vào một chiếc xe buýt nhỏ vào sáng hôm thứ
Hai.
Cảnh sát ở thủ đô Minsk vẫn
chưa bình luận về tin này.
Bà Kolesnikova là thành
viên của Hội đồng Điều phối do phe đối lập thành lập để đảm bảo chuyển giao quyền
lực. Nhà chức trách đã khởi động một vụ án hình sự chống lại các thủ lĩnh phe đối
lập và nói rằng "việc thành lập và hoạt động của Hội đồng Điều phối là nhằm
chiếm đoạt quyền lực nhà nước và gây tổn hại đến an ninh quốc gia".
Bà là người cuối cùng
trong số ba phụ nữ tham gia lực lượng chống lại ông Lukashenko ở lại Belarus. Veronika
Tsepkalo và ứng cử viên tổng thống Svetlana Tikhanovskaya đã rời đất
nước ngay sau cuộc bỏ phiếu.
***
Tin liên quan
Belarus: Nato bác bỏ cáo
buộc của nước này về mối đe dọa biên giới
23 tháng 8 năm 2020
.
Tình hình Belarus ‘nóng bỏng’,
lãnh đạo Việt Nam 'học hỏi' gì?
26 tháng 8 năm 2020
.
Belarus: Biểu tình lớn chống
TT Lukashenko bất chấp cảnh sát dày đặc
6 tháng 9 năm 2020
No comments:
Post a Comment