March
14, 2018
LONDON,
Anh (AP) – Ông
Stephen Hawking, người có một đầu óc thông minh trải dài thời gian và không
gian mặc dù thân thể bị bại liệt, vừa qua đời hôm Thứ Tư, hưởng thọ 76 tuổi,
phát ngôn viên đại học University of Cambridge nói.
Ông
qua đời một cách yên bình tại nhà riêng ở Cambridge, Anh.
https://i2.wp.com/www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2018/03/Hawking-1.jpg?resize=696%2C492&ssl=1
Nhà
vật lý Stephen Hawking. (Hình: Philip Toscano/PA via AP)
Là nhà vật lý lý thuyết nổi tiếng nhất thời đại của mình, ông Hawking từng viết một cách dễ hiểu về những bí ẩn của không gian, thời gian, và những hố đen trong cuốn sách của ông, “A Brief History of Time” (Một Lịch Sử Vắn Tắt Về Thời Gian).
Cuốn
sách này sau đó trở thành ăn khách nhất thế giới, làm ông trở thành một trong
những nhân vật khoa học nổi tiếng nhất sau Albert Einstein.
“Ông
là một nhà khoa học vĩ đại và là một người đàn ông rất đặc biệt, mà các công
trình nghiên cứu và lý thuyết của ông sẽ còn được nhắc tới trong nhiều năm,”
các con của ông, Lucy, Robert, và Tim, nói như vậy trong một bản tuyên bố.
Họ
viết thêm: “Sự can đảm và kiên trì của ông, cùng với sự thông minh và khôi hài,
là niềm cảm hứng cho con người khắp thế giới. Ông từng nói: ‘Vũ trụ này sẽ
không là gì nếu nó không phải là ngôi nhà mà con người yêu mến.’ Ông sẽ được mọi
người nhớ mãi.”
https://i1.wp.com/www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2018/03/Hawking-2.jpg?resize=696%2C464&ssl=1
Nhà
vật lý Stephen Hawking gặp Đức Giáo Hoàng Francis ngày 28 Tháng Mười Một, 2016.
(Hình: L’Osservatore Romano/pool photo via AP, File)
Ngay
cả sau khi thân thể bị căn bệnh “amyotrophic lateral sclerosis” (ALS) hoành
hành bắt đầu lúc 21 tuổi, ông Hawking làm các bác sĩ kinh ngạc khi tiếp tục sống
với căn bệnh này thêm hơn 50 năm nữa.
Hồi
năm 1985, ông bị bệnh phổi nặng, và từ đó phải thở bằng một cái ống, và ông phải
nói chuyện qua một hệ thống điện tử tổng hợp giọng nói, và bị đổi giọng luôn từ
đó.
Thế
nhưng, ông vẫn tiếp tục nghiên cứu khoa học, xuất hiện trên truyền hình, và lập
gia đình lần thứ nhì.
Là
giáo sư toán với danh hiệu “Lucasian Professor” cao quý tại đại học Cambridge
University, và được coi là một trong những người nối nghiệp nhà toán học thiên
tài Isaac Newton, ông Hawking tham gia cuộc nghiên cứu đi tìm mục tiêu vĩ đại của
vật lý – một “lý thuyết thống nhất.”
Một
lý thuyết như vậy sẽ giải quyết được sự đối nghịch giữa Thuyết Tương Đối của
Einstein, mô tả định luật hấp dẫn, tạo ra chuyển động của các vật thể lớn như
các hành tinh, và Thuyết Lượng Tử, liên hệ với thế giới của các hạt hạ nguyên tử
(subatomic particles).
Đối
với ông Hawking, sự tìm tòi này gần như là một tham vọng mang tính tôn giáo –
ông nói rằng tìm ra được “lý thuyết của mọi thứ” có thể giúp con người “biết được
suy nghĩ của Thượng Đế.”
“Một
lý thuyết thống nhất hoàn tất, vững vàng, mới chỉ là bước đầu tiên: Mục tiêu của
chúng ta là một sự hiểu biết hoàn toàn các sự kiện xung quanh chúng ta, và
chính sự hiện hữu của chúng ta,” ông viết như vậy trong cuốn “A Brief History
of Time.”
Tuy
nhiên, những năm sau này, ông cho rằng một lý thuyết thống nhất có lẽ không hiện
hữu.
Ông
Hawking sinh ngày 8 Tháng Giêng, 1942, tại Oxford, và lớn lên ở London và St.
Albans, thuộc vùng Tây Bắc thủ đô.
Năm
1959, ông vào học cử nhân tại đại học Oxford University và sau đó học cao học tại
đại học Cambridge University.
Ông
lập gia đình với bà Jane Wilde năm 1965, và họ có ba người con Robert, Lucy, và
Tim.
Bà
Jane chăm sóc cho ông Hawking trong 20 năm cho tới khi Hoa Kỳ cung cấp cho ông
một ngân khoản để ông được chăm sóc 24 giờ mỗi ngày, theo yêu cầu của ông.
Ông
trở thành thành viên của Royal Society năm 1974 và nhận giải thưởng Albert
Einstein Award năm 1978.
Năm
1989, Nữ Hoàng Elizabeth Đệ Nhị ban cho ông thứ bậc “Companion of Honor,” một sự
biệt đãi cao nhất của nữ hoàng.
Năm
1991 ông ly dị bà Jane Wilde, và bốn năm sau cưới bà Elaine Mason, từng một thời
là y tá chăm sóc ông.
Năm
2006, hai người ly thân sau một loạt tố cáo là bà hành hung ông, mặc dù ông cho
rằng chuyện này “hoàn toàn giả tạo.” (Đ.D.)
--------------------------------
VOA Tiếng Việt
14/03/2018
Stephen
Hawking, nhà vật lý người Anh nổi tiếng thế giới, đã qua đời hôm 14/3, thọ 76
tuổi. Ông là người đã nghiên cứu về một loạt các chủ đề vũ trụ, từ sự khởi đầu
của vũ trụ cho tới những giả thuyết về các hố đen.
Giáo sư Stephen
Hawking trong một buổi thảo luận ở California, 13/3/2007
Phát
ngôn viên của gia đình cho biết ông đã ra đi thanh thản tại nhà riêng ở thành
phố Cambridge, nơi ông làm việc trong hàng chục năm với tư cách Giáo sư Lucasia
về Toán học tại Đại học Cambridge.
Trong
một tuyên bố, các con ông - Lucy, Robert và Tim - nói: "Ông là nhà khoa học
vĩ đại cũng như một con người phi thường, việc làm và di sản của ông sẽ còn hiện
diện trong nhiều năm".
Ông
Hawking được chẩn đoán bị xơ cứng cột bên teo cơ ở tuổi 21, căn bệnh về sau đã
khiến ông phải ngồi xe lăn và làm ông mất khả năng nói, buộc ông phải giao tiếp
qua một máy tạo giọng nói.
Các
bác sĩ dự đoán ông chỉ sống thêm được vài năm, nhưng trái lại, ông đã vẫn duy
trì sức khỏe, tập trung vào công việc, bao gồm tìm cách thu hẹp khoảng cách giữa
Thuyết Tương đối của Albert Einstein mô tả sự chuyển động của các vật thể lớn
và Thuyết Cơ học Lượng tử liên quan đến các hạt hạ nguyên tử.
Ông
Hawking nói: "Mục tiêu của tôi thật
đơn giản, đó là hiểu biết đầy đủ về vũ trụ, tại sao nó là như vậy và tại sao nó
lại tồn tại".
Cuốn sách năm 1988 của ông, “Lược sử về thời gian”, đã trở thành một cuốn sách bán chạy nhất thế giới và làm cho ông nổi tiếng.
Cuốn sách năm 1988 của ông, “Lược sử về thời gian”, đã trở thành một cuốn sách bán chạy nhất thế giới và làm cho ông nổi tiếng.
Một
trong những thành tựu nổi tiếng nhất của ông là nghiên cứu về hố đen, cho thấy
rằng một lượng nhỏ bức xạ có thể thoát được lực hấp dẫn của chúng. Hiện tượng
này thường được gọi là bức xạ Hawking.
Một
dấu hiệu khác về mức độ nổi tiếng của ông Hawking là hồi tháng 10 năm ngoái,
khi trường Cambridge lần đầu đưa ra luận văn năm 1966 của ông lên mạng, nhu cầu
về tài liệu này đã lên cao đến mức trang web của trường đã bị sập.
Ông
Hawking cũng là người ủng hộ việc đưa người tới mặt trăng và sao Hỏa, một nỗ lực
mà ông cho là sẽ giúp đoàn kết nhân loại trong mục đích chung là tỏa ra, đi xa
hơn ngoài trái đất.
Ông
Hawking nói việc thực hiện những động thái đầu tiên đi vào vũ trụ sẽ "nâng
tầm nhân loại" bởi vì việc đó sẽ phải có sự tham gia của nhiều quốc gia.
"Chúng ta đang hết
dần không gian và chỉ còn có thể đi đến những thế giới khác. Đã đến lúc khám
phá các hệ mặt trời khác. Tỏa ra có thể là điều duy nhất cứu chúng ta khỏi
chính bản thân mình. Tôi tin rằng con người cần phải rời khỏi trái đất", ông nói hồi năm
ngoái. "Nếu nhân loại muốn còn tiếp
tục tồn tại thêm cho một triệu năm nữa, tương lai của chúng ta phụ thuộc vào việc
dũng cảm đi đến những nơi mà không ai khác đã đi tới trước đó”.
Thiên
tài vật lý người Anh có một chút gắn bó với Việt Nam. Năm 1990, ông nhận làm
cha đỡ đầu cho cô Nguyễn Thị Thu Nhàn, sinh năm 1980, là trẻ mồ côi tại Làng
SOS ở Hà Nội. Đến mùa đông năm 1997, ông đã sang Việt Nam thăm cô Nhàn. Sau đó
3 năm, người cha đỡ đầu đã đón cô Nhàn sang Anh thăm gia đình ông trong 1
tháng.
--------------------------------------
Anh Vũ – RFI
Đăng
ngày 14-03-2018
Nhà vật lý thiên tài
Stephen Hawking, với thân hình tàn tật gắn với chiếc xe lăn, phải trình bày suy
nghĩ của mình qua máy tính, đã qua đời hôm qua, 13/03/2018, ở tuổi 76. Ông đã
vượt lên trên số phận nghiệt ngã để cống hiến cả cuộc đời cho những khám phá bí
ẩn của vũ trụ, làm nên những công trình khoa học phi thường.
Nhà vật lý Stephen
Hawking tại Luân Đôn, tháng 2/2015.AFP PHOTO / JUSTIN TALLIS
Stephen
Hawking sinh ra tại Oxford ngày 8 tháng Giêng 1942, đúng vào ngày trước đó 300
năm, thiên tài Galilê (Galileo Galilei) qua đời. Cha ông là một nhà sinh học
mong muốn con trai theo nghiệp mình học y khoa tại Oxford. Thế nhưng, chàng
thanh niên Stephen đã trót say mê toán học. Ở vào thời kỳ đó, toán học không được
giảng dạy trong các trường đại học danh giá của Anh, thế là anh chuyển sang
theo học môn vật lý.
Sau
3 năm học tại Oxford, Stephen đến Cambridge tiếp tục nghiên cứu thiên văn. Khi
vừa bước sáng tuổi 21, ông phát hiện mình bị chứng bệnh thoái hóa thần kinh gây
liệt có tên gọi là bệnh Charcot. Các bác sĩ lúc đó dự đoán ông chỉ còn có hai
năm trên cõi đời này.
Số
phận thật nghiệt ngã đã đẩy Stephen Hawking rơi vào trầm cảm nặng. Ông chỉ
thoát ra được khi gặp Jane Wilde, một nữ sinh viên ngôn ngữ học, mà ông kết hôn
năm 1965. Hai vợ chồng có được 3 người con, nhưng đã ly dị nhau sau 30 năm
chung sống. Năm 2006, Stephen Hawking kết hôn lần thứ 2.
Với
căn bệnh quái ác, cơ thể của Stephen Hawking ngày càng thoái hóa không cưỡng lại
được. Từ năm 1974, ông đã không thể tự mình ăn uống, ra khỏi giường. Đến năm
1985, Stephen đã bị mất tiếng nói.
Thế
nhưng tinh thần, trí tuệ của con người tật nguyền đó thì lại nguyên vẹn và luôn
hướng tới mục tiêu tìm hiểu tại sao vũ trụ này tồn tại và nó vận hành thế nào.
Stephen lao vào các nghiên cứu khái niệm vật lý và thiên văn học và cho ra đời
những ý tưởng, khám phá độc đáo về các hiện tượng Big Bang và hố đen vũ trụ.
Từ
đó, sự nghiệp của nhà vật lý đã tỏa sáng và ông nhận rất nhiều danh dự và phần
thưởng, mới 32 tuổi được bầu vào Royal Society, một viện hàn lâm khoa học danh
tiếng của Anh. Năm 1980, ông được công nhận là giáo sư toán học danh dự đại học
Cambridge (Lucasian Chair of Mathematics).
Các
công trình nghiên cứu về nguồn gốc vũ trụ được nhà lý thuyết vật lý Hawking tập
hợp cô đọng trong cuốn sách “ Câu chuyện ngắn của thời gian”, xuất bản năm
1988, trong đó ông giải thích cho công chúng về các nguyên tắc chính của vũ trụ,
về Big Bang. Cuốn sách bán được tới 9 triệu bản từ khi phát hành.
Stephen
Hawking trở thành biểu tượng của một nhà khoa học gần gũi công chúng, ông liên
tục tham dự các hoạt động cổ vũ nghiên cứu khoa học. Tóm lại, Stephen Hawking
là hiện thân của nghị lực sống vượt trên số phận.
BBC Tiếng Việt 14/3/2018
Zing 14/03/2018
No comments:
Post a Comment