Sau
cuộc "đào thoát" hôm 26/2/2018 (tôi có kể lại chuyện này trong bài
"Chúng sẽ đến trong
năm phút nữa ", tôi đã nghĩ là mình thoát rồi, và đã nói với bạn
bè rằng mình đang "lẩn trốn ở Việt Nam".
Sự
thực là không phải đến bây giờ tôi mới "lẩn trốn". Tôi đã ở trong
tình trạng này từ cuối tháng 6 năm ngoái.
Tôi
đã không ở nhà gần một năm rồi, và cứ thế lang thang hết vùng này lại vùng
khác, hết nhà này lại nhà khác. Di chuyển bằng ô-tô, xe khách, không dám đi máy
bay để khỏi bị phát hiện. Có những lần nằm giường tầng, không có chỗ để cây đàn
guitar, tôi ngủ luôn với cây đàn trên ngực.
Và
cái cảm giác mơ hồ, "không biết có qua được đêm nay không? Không biết giờ
này đêm mai thế nào?" lướt qua khi ngồi bên những người thân, bạn bè của
mình trong những ngày tháng căng thẳng.
Ngay
cả khi chơi đàn, trong đầu tôi vẫn thoáng câu thơ của Thanh Tâm Tuyền: "Ôm
em trong tay mà đã nhớ em ngày sắp tới" (Dạ khúc, 1964).
Nhiều
bạn sẽ hỏi tôi phải sống như thế để làm gì? Sao không về nhà mình mà ở cho đàng
hoàng, phải chui lủi, vạ vật như chuột vậy?
Vâng,
tôi cũng muốn ở nhà lắm chứ. Tôi yêu căn phòng nhỏ của tôi lắm. Ở đó, có tủ
sách để một người viết như tôi có thể lần từng trang sách tham khảo bất kỳ lúc
nào, có đồ ăn, có... thuốc, có cây đàn guitar, có giá để nhạc, và quan trọng
hơn tất cả, có mẹ tôi.
Không
phải ngẫu nhiên mà một đứa dốt thi ca như tôi lại rất nhớ câu "tôi yêu đất
nước này chân thật/ như yêu căn nhà nhỏ có mẹ của tôi" (Bài thơ của một
người yêu nước mình, Trần Vàng Sao, 1967).
Nhưng
tôi không thể ở nhà được.
Tôi
không thể ở nhà để cứ mỗi ngày "có sự kiện" (như Chủ nhật 5/3/2017)
là dưới chân toà chung cư lại la liệt thanh niên đông vui như hội - mà hễ cứ
tôi bước xuống đường là họ nhẹ thì chặn đường nhìn lừ lừ rồi mới tránh cho đi,
nặng thì giang tay ra ngăn: "Chị đi đâu? Lên nhà".
Nếu
tôi tỏ ý không nghe thì câu chuyện lại kết thúc ở đồn công an. Và phải ngồi
đúng một tư thế trên cái ghế gỗ ở một đồn công an nào đấy (tôi bị đau chân nên
có nhiều tư thế không ngồi được), cứ nguyên như thế đến cuối ngày, không làm gì
cả, kể ra khá mệt. Phía an ninh cũng vào hỏi này khác nhưng thực sự thì tôi có
gì để nói với họ? Chưa kể có lần đôi bên còn chửi nhau tàn tệ, chỉ thiếu nước
ném các bộ phận cơ thể vào mặt nhau.
Tôi
cũng không muốn ở nhà để phải chịu cái cảm giác ai đó vẫn kè kè, lẩn quất đâu
đó quanh tôi. Theo dõi "kín" còn lịch sự; có lần họ còn cố tình đi
sau tôi chỉ vài bước chân, gần đến mức tôi cảm thấy hơi thở của họ sau gáy
mình. Tôi quay lại, cáu kỉnh: "Đi theo người ta làm cái gì?". Cô nàng
tên Hằng (?) vênh mặt lên: "Tôi thích đi theo đấy, chị làm gì tôi?".
Thỉnh
thoảng tôi bị bắt giữa đường khi chỉ đơn giản là đang đi có hẹn cafe với bạn. Người
bạn ra quán ngồi chờ mãi không thấy gì, liên hệ tôi không được, đành bực bội bỏ
về. Khổ lắm, làm sao tôi báo được cho bạn để nói một câu xin lỗi, khi mà một
khi đã tóm được tôi thì một trong những việc đầu tiên "anh em an
ninh" làm luôn là giật ngay điện thoại - ngôn ngữ của công an là "khống
chế, thu giữ phương tiện liên lạc".
Lâu
lâu, căn hộ tôi ở lại mất điện, mất Internet (các nhà khác trong chung cư vẫn
sinh hoạt bình thường, không có vấn đề gì). Có những "kỹ thuật viên"
mặt già đanh đến sửa mạng, quần thảo cả ngày rồi kết luận "tư vấn":
"Chị dùng mạng thì thỉnh thoảng nên ngắt modem cho nó nghỉ lấy vài tiếng
chứ chạy liên tục, nó hỏng đấy". "Sao dạo này công ty mình không dùng
mấy cậu kỹ thuật viên trẻ trẻ nữa?". "À ừ, dạo này nhiều việc, bên tôi
tăng cường". Cái từ "tăng cường" làm tôi không giấu được một nụ
cười.
Lần
gần đây nhất, sau hai ngày, kỹ thuật viên (trẻ hơn) cũng đến sửa mạng cho nhà
tôi, nhưng giải thích loằng ngoằng một hồi rồi cười gượng: "Thôi, cái này
em không nói được đâu chị".
Có
những ngày, những tuần tôi không thể ra khỏi nhà được, trừ phi muốn... lên đồn
ngồi tới chiều tối rồi thất thểu về.
Có
thể bạn sẽ bảo: Sống như thế thì có làm sao? Người ta còn đi tù kia kìa.
Đúng
vậy. Đối với tôi, cuộc sống như thế tuy không bình thường lắm nhưng cũng chưa
có gì đáng phải than vãn. Nhưng, đơn giản là nếu như vậy, tôi không thể đi đâu,
làm gì, gặp gỡ ai được cả. Mà điều đó, với một nhà báo, một người viết, hay một
nhà hoạt động, đều là sự tự tiêu diệt mình (hay là sự chấp nhận để bị tiêu diệt
thì cũng vậy).
Tôi
không phải là Khổng Minh để nằm lều cỏ, sau màn trướng định việc thiên hạ.
Không phải là "mẹ Suu Kyi" vĩ đại của dân Myanmar để ngồi nhà mấy chục
năm "làm biểu tượng" cho cuộc tranh đấu của người Miến. (Nói là bị quản
thúc nhưng thật ra bà vẫn được gặp rất nhiều người, "quần chúng" vẫn
đến thăm tư dinh bà nườm nượp, và bà vẫn là lãnh đạo một đảng đối lập chứ không
bị khép vào tội "hành động lật đổ chính quyền nhân dân" theo Điều 79
Bộ luật Hình sự (cũ) như ở ta).
Tất
nhiên tôi cũng hiểu, họ đâu có coi tôi là một công dân bình thường, một người
viết như mọi người viết khác. Họ coi tôi là một phần tử chống phá "Đảng và
Nhà nước" của họ quyết liệt.
Tôi
hiểu điều đó, và tôi chấp nhận hậu quả của nó. Suy cho cùng, chúng ta chống độc
tài thì độc tài tiêu diệt chúng ta là đương nhiên, chứ lẽ nào cả một bộ máy
đang vẫy vùng thoả thuê, phè phỡn trong quyền lực như thế lại để một vài công
dân ngang nhiên chống lại nó, thách thức nó?
Cho
nên, nếu có ai hỏi tôi "cảm thấy thế nào?" thì câu trả lời thành thực
là "vẫn chưa có gì ghê gớm lắm, vẫn ở trong mức chịu đựng được, và tôi chấp
nhận".
Tuy
nhiên, dù sao cũng phải nói rằng: Đây đúng là một cuộc chiến, nhưng nó... bất
bình đẳng quá. Giá như đó là một cuộc cạnh tranh chính trị bình đẳng, bằng lá
phiếu chẳng hạn, thông qua bầu cử tự do và công bằng, thì sẽ làm đẹp cho cả hai
bên.
Còn
cuộc chiến giữa một bên là cả bộ máy độc đảng với hàng trăm ngàn công an, hàng
ngàn tổ chức ngoại vi "cánh tay nối dài", quyền lực vô đối trong tiếp
cận ngân sách nhà nước, các nguồn tài chính, sở hữu và kiểm soát chặt chẽ cả
ngàn tờ báo, hàng chục kênh truyền hình-phát thanh, chưa kể không gian mạng, rồi
viện kiểm sát của công an, toà án công an trị, nhà tù của công an... với một
bên là vài cá nhân tay không tấc sắt, đi khỏi nhà còn chẳng được, hơi một tí là
lại bị xách cổ về đồn... Cuộc chiến ấy chẳng quân tử vẻ vang gì cho bên thắng
cuộc, nhỉ? (Cứ tạm cho họ là bên thắng cuộc đi).
Họ
còn muốn gì ở tôi nữa? Muốn tôi ở yên trong nhà, "đi đâu thì báo với nhau
một tiếng", cho đi mới được đi hay sao? Muốn tôi viết những bài chỉ trích
phong trào dân chủ, chê bai dân trí thấp, người dân ý thức kém, giới hoạt động
thì toàn bọn cơ hội chính trị hay sao?
Không
đâu. Tôi - và chúng ta - không chiều họ dễ dàng như thế được đâu.
Tôi
chấp nhận bị đàn áp, vì tôi chống họ. Nhưng phải kính sợ, nể phục một "cái
gọi là nhà nước" hèn như thế thì không. Không bao giờ.
------------------------------------------
THEO DÒNG SỰ KIỆN
PHẠM ĐOAN TRANG BỊ NHÀ NƯỚC CSVN TRUY BỨC VÌ SÁCH “CHÍNH TRỊ
BÌNH DÂN”
.
RFA 2018-03-08
.
.
.
.
.
3/3/2018
.
2/3/2018
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
24/2/2018
.
.
.
.
No comments:
Post a Comment