Huệ Vũ
Sunday, 10/12/2017 - 10:30:08
Vào chiều ngày thứ Tư, 6 tháng 12, 2017, trời đã vào
Đông, nhưng Nam California đang có những đám cháy rừng dữ dội. Những đám cháy rừng
trái mùa này chỉ gây nóng ở tiểu bang Cali, còn Tổng Thống Donald Trump đã gây
nóng cho cả thế giới, sau khi ông ta tuyên bố chính thức thừa nhận thành phố
Jerusalem là thủ đô của Do Thái.
Cho tới nay chưa có quốc gia, nguyên thủ nào chính
thức công nhận Jerusalem là thủ đô Do Thái. Hoa Kỳ dưới quyền Tổng Thống Donald
Trump đã trở thành quốc gia duy nhất trên thế giới. Lời tuyên bố của Tổng Thống
Trump làm cho người bảo thủ cực đoan và đạo Evangelicals ở Hoa Kỳ vô cùng hài
lòng. Thủ Tướng Do Thái Benjamin Netanyahu đã nồng nhiệt cảm ơn, “Quyết định của
Tổng thống Trump là một quyết định lịch sử, Do Thái sẽ không bao giờ quên.”
Nhưng Tổng Thư Ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres gọi
giờ phút đưa ra lời tuyên bố của Tổng Thống Trump là giờ phút “vô cùng lo ngại.”
Đức Giáo Hoàng Francis đã cầu nguyện cho sự khôn ngoan và thận trọng để tránh tạo
thêm căng thẳng mới cho toàn cầu đang ở trong tình trạng căng thẳng.” Hầu hết
các nhà lãnh đạo, chính khách, chính trị gia trên thế giới đã bày tỏ hối tiếc
hay lên án lời tuyên bố của TT Trump.
Không chỉ người dân Palestine, người Hồi giáo trên
khắp thế giới đã xuống đường. Ở Thủ đô Kuala Lumpur, chính quyền Mã Lai phải
tăng cường các biện pháp an ninh, hàng ngàn người đã kéo tới Tòa Đại sứ Hoa Kỳ
đốt hình nộm Tổng Thống Trump. Ở Indonesia, quốc gia Hồi Giáo đông dân nhất thế
giới, dân chúng xuống đường vẫy cờ Palestine, hô to các khẩu hiệu chống Hoa Kỳ.
Tòa Tổng Lãnh Sự Hoa Kỳ tại thành phố Surabaya đã phải
chính thức ngưng hoạt động từ ngày thứ Sáu, 8/12, lo sợ bị tấn công. Ở
Pakistan, đảng Hồi Giáo Jamaat-e-Islami kêu gọi người Hồi xuống đường trên toàn
quốc sau lễ Cầu Nguyện Ngày Thứ Sáu. Ở Ai Cập, cảnh sát đã dùng giây kẽm gai,
trụ sắt, các tấm bững thép rào chung quanh trụ sở Hội Báo Chí để đề phòng biểu
tình. Dân Ai Cập đang sống dưới chế độ độc tài sẵn sàng đàn áp đẫm máu, nên
trong ngày thứ Sáu chỉ vài trăm người xuống đường ở thủ đô Cairo và thành phố
Alexandria. Tuy nhiên, Tổng Thống Abdel-Fattah al-Sisi cũng nói rằng Ai Cập ủng
hộ mạnh mẽ việc giữ nguyên trạng thành phố Jerusalem.
Á Rập Thống Nhất Emirates, Á Rập Saudi đều lên án lời
tuyên bố. Các giới chức chính trị trong vùng đều cho rằng quyết định của Tổng
Thống Trump đã kết thúc vai trò hòa giải của Hoa Kỳ trong vùng. Hamas đang kiểm
soát dải Gaza tuyên bố “Hoa Kỳ đang mở mọi cánh cửa địa ngục.”
Ở Thổ Nhĩ Kỳ, hàng ngàn người ở thành phố Istanbul
xuống đường đả đảo Hoa Kỳ. Tổng thống Recep Tayyip Erdogan tuyên bố, “Quyết định
của Tổng Thống Trump đặt thế giới và đặc biệt là vùng Trung Đông lên lò lửa. Chống
lại hành động của Trump là bổn phận của người Hồi Giáo!”
Liên Đoàn Á Rập đã triệu tập các cuộc hợp khẩn ở
Cairo để thảo luận về lời tuyên bố của TT Trump vào ngày thứ Bảy, 9/12. Chủ Tịch
Ahmed Aboul Gheit mạnh mẽ lên án Hoa Kỳ, nói rằng “đây là quyết định hợp thức
hóa việc chiếm đóng.”
Các nước đồng minh truyền thống quan trọng của Hoa Kỳ
đều bày tỏ sự bất mãn. Thủ Tướng Đức Angela Merkel tuyên bố không ủng hộ hành động
này. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói rằng, “Đây là hành động đáng tiếc, phản
lại pháp luật quốc tế, và tất cả các nghị quyết của Hội Đồng Bảo An.” Thủ tướng
Anh Theresa May nói rằng bà ta muốn thảo luận lại vấn đề với Tổng thống Trump,
lập trường không công nhận Jerusalem là thủ đô Do Thái của Anh là “lập trường bất
biến.” Ngoại Trưởng Thụy Điển Margot Wallström nói rằng quyết định của Tổng Thống
Trump là một thảm họa. Ngoại Trưởng Didier Reynders của Bỉ nói rằng đây là việc
làm đầy nguy hiểm, sẽ tạo thêm bạo động trong vùng. Để phản đối TT Trump, Liên
Đoàn Á Rập kêu gọi các nước trên thế giới công nhận quốc gia Palestine với thủ
đô là Đông Jerusalem.
Sau khi Liên Minh Á Rập bị Do Thái đánh bại trong
năm 1967, Do Thái đã chiếm Đông Jerusalem, Tây Ngạn và Dải Gaza. Trong trên nửa
thế kỷ qua vấn đề Palestine luôn luôn là nỗi nhục nhã cho thế giới Á Rập. Vấn đề
Palestine-Do Thái cũng vẫn luôn luôn là mối quan tâm, nỗ lực hòa giải của Hoa Kỳ
và cộng đồng quốc tế, nhưng không thành công.
Có lẽ hy vọng đầu tiên đem lại hoà bình giữa Do Thái
và Palestine là hiệp ước Oslo năm 1993. Vào năm 1991, Tổng Thống George H.W.
Bush và Ngoại Trưởng James Baker đã vận động Do Thái và các nước Á Rập tham dự
hội nghị hoà bình ở Madrid, Tây Ban Nha, để giải quyết xung đột Trung Đông. Các
cuộc đàm phán từ Madrid tới Hoa Thịnh Đốn không đem lại kết quả. Nhưng tiếp
theo đó, các cuộc đàm phán ở Oslo, Na Uy, phái đoàn Do Thái và Tổ Chức Giải
Phóng Palestine (PLO) đã có thể ký kết một hiệp ước ấn định những điều kiện căn
bản để thành lập một quốc gia Palestine trong tương lai, dựa trên tinh thần nghị
quyết 242 và 338 của Hội Đồng Bảo An.
Thủ Tướng Do Thái Yitzhak Rabin, Chủ Tịch PLO Yasser
Arafat và Ngoại Trưởng Shimon Peres đã được chọn trao tặng giải Nobel hòa bình
năm 1994. Nhưng năm 1995, ông Rabin bị ám sát và hiệp ước Oslo coi như chết dần
sau đó, Do Thái gia tăng đưa người qua Tây Ngạn định cư lên gấp đôi, dân quân
Palestine lại nổi dậy chống Do Thái mạnh hơn.
Vào năm 2000, Tổng Thống Bill Clinton đứng ra hòa giải
giữa ông Yasser Arafat và Thủ tướng Ehud Barak thì chính quyền Do Thái lọt vào
tay đảng Likud cực hữu, ông Ariel Sharon lên làm Thủ tướng Do Thái và tiến
trình hòa bình Thượng Đỉnh Trại David chết yểu.
Trong tháng 3 năm 2002, khối Á Rập đưa ra sáng kiến
hoà bình “Land for Peace,” trả đất tìm hoà bình, đề nghị Do Thái trả lại tất cả
những vùng đất bị chiếm đóng để tái lập hoà bình, thiết lập ngoại giao với các
nước Á Rập. Ngoại Trưởng Shimon Peres tỏ ra hoan nghênh Sáng Kiến Hoà Bình Á Rập
nhưng nói rằng Do Thái chưa sẵn sàng trả đất và cho phép người Palestine di cư
hồi hương.
Tháng 7 năm 2002, Bộ Tứ gồm Liên Hiệp Quốc, Liên Âu,
Hoa Kỳ và Nga đã thảo ra những nguyên tắc ấn định lộ trình hoà bình Trung Đông.
Theo lộ trình, chính quyền Palestine phải ngăn chận, bắt giữ những người, hay
những nhóm người có chủ trương và hành động bạo động đối với Do Thái. Ngược lại,
Do Thái phải ngưng thiết lập và mở rộng các khu định cư. Nhưng gần như hai bên,
Do Thái và Palestine đều không thi hành những điểm nêu ra trong lộ trình. Lộ
trình Bộ Tứ gần như đã bế tắc sau khi Hamas chiến thắng cuộc bầu cử quốc hội
năm 2006 và chiếm quyền kiểm soát dải Gaza trong năm 2007.
Chính phủ George W. Bush đã tổ chức Hội Nghị
Annapolis vào cuối tháng 11 năm 2007, đưa ra lộ trình hòa bình hai quốc gia,
nhưng cũng không thành công. Ông Obama sau khi lên làm Tổng thống đã chỉ định
Nghị Sĩ George Mitchel làm Đặc sứ Hòa Bình Trung Đông, nhưng Đặc sứ Mitchel
không tạo nên sự tiến bộ nào và phải từ chức sau hai năm nỗ lực. Nghị Sĩ John
Kerry lên thay thế bà Hillary Clinton (thân Do Thái) làm ngoại trưởng Hoa Kỳ,
đã nhiệt thành vận động cho hòa bình Palestine-Do Thái, nhưng cũng đã không
mang lại kết quả gì. Do Thái không ngừng mở rộng các khu định cư trong vùng chiếm
đóng Tây Ngạn.
Sự mâu thuẫn
quá lớn giữa Palestine và Do Thái về lãnh thổ, về Jerusalem, về người định cư
và di cư đã làm cho mọi nỗ lực vận động cho hòa bình không thành công. Thành phần Palestine quá khích như Hamas cho rằng quốc gia Do Thái hiện
giờ là lãnh thổ Palestine, nên không công nhận quốc gia Do Thái. Người
Palestine ôn hòa đi nữa cũng cho rằng quốc gia Palestine trong tương lai sẽ phải
lấy Jerusalem làm thủ đô.
Người Do Thái không chỉ tin tưởng quốc gia của họ phải
bao gồm những vùng đất Tây Ngạn và Dải Gaza, Jerusalem phải là kinh đô của họ.
Mà còn nhiều hơn nữa, Quốc gia Do Thái đối với người Zionists phải là đất của
vua David, Salomon, đất mà Chúa Trời hứa hẹn với con cháu ông Abraham sẽ từ
sông Ai cập tới sông Euphrates có đất Kenite, Kamonite, Hittite, Perizzite,
Rephain, Amorite, Canaanite, Girgashite và Jubesite. (Genesis 15:18-20) chứ
không phải biên giới hiện nay.
Jerusalem đối với người Do Thái là thánh địa, là
thành phố của của vua David. Vào thời vua David, khoảng năm 1000 trước công
nguyên, Do Thái đã cai trị một vùng đất rộng lớn trải từ Hồng hải đến sông
Euphrates. Jerusalem có nghĩa là thành phố hòa bình đã được vua David chinh phục
từ người Jebusites. Và ngôi đền thờ Đức Chúa Trời đầu tiên của người Do Thái
cũng đã được vua Solomon, người kế vị vua David xây dựng lên ở đây. Với tin tưởng
từ lịch sử, từ Kinh Thánh, Do Thái sẽ nhất định không nhượng bộ dù một phần diện
tích nào đó của thành phố này cho Palestine.
Jerusalem cũng là Thánh Địa của người Thiên Chúa
Giáo, là nơi Chúa Jesus bị đóng đinh trên Thập Tự Giá, phục sinh sống lại và
sau đó trở về Trời. Tới Jerusalem, đi bộ trên con Đường Đau Khổ, nơi Chúa Jesus
vát Thập Tự Giá đi qua, là mơ ước trong đời của người Thiên Chúa Giáo. Nhà Thờ
Mộ Thánh ở Jerusalem, là nơi thiêng liêng của Thiên Chúa Giáo và Nhà Thờ này
đang được Chính thống Giáo Đông Phương, Chính Thống Giáo Armenia, và Giáo Hội
Công Giáo cùng cộng đồng cai quản.
Với người Hồi Giáo, Jerusalem cũng là thánh địa của
họ. Theo sự tin tưởng, tín đồ Hồi Giáo đến cầu nguyện một lần ở Mecca có giá trị
bằng 2,000 lần cầu nguyện ở nơi khác. Cầu nguyện một lần ở Medina có giá trị bằng
1,000 lần, và cầu nguyện ở Jerusalem có giá trị bằng 500 lần. Theo người Hồi
Giáo, Jerusalem là nơi mà ông Muhammad, giáo chủ Hồi Giáo đã được thiên thần
Gabriel thay mặt Chúa Trời chỉ dạy về nghi thức cầu nguyện cho người Hồi Giáo.
Ngôi đền Al-Aqsa ở Núi Đền là nơi thiêng thiêng đứng hàng thứ 3 của người Hồi
Giáo. Người Hồi Giáo chắc chắn cũng sẽ không cam tâm để Jerusalem chính thức thành
thủ đô của Do Thái.
Các quốc gia Hồi Giáo Á Rập có thể coi là đồng minh
Hoa Kỳ, họ hy vọng ảnh hưởng Hoa Kỳ đối với Do Thái có thể giúp giải quyết cuộc
xung đột Palestine-Do Thái. Tuy nhiên, sau khi Tổng Thống Trump chính thức công
nhận Jerusalem là thủ đô Do Thái thì khó biết sau những lời chỉ trích sơ khởi
đã nêu trên, các nhà lãnh đạo các quốc gia Á Rập và Hồi Giáo sẽ có phản ứng gì.
Hay cũng chỉ là những lời nói, những lời tuyên bố như xưa nay mà thôi
Tuy nhiên, chúng tôi nghĩ rằng những lời nhận định của
Ngoại Trưởng Thụy Điển Margot Wallström và Ngoại trưởng Bỉ Didier Reynders sẽ
trở thành thực tế. Trong bốn ngày qua, ít nhất đã có bốn người Palestine biểu
tình tử thương và trên 80 người bị thương. Trung Đoàn Tử Đạo Al-Aqsa thuộc quyền
đảng Fatah của Tổng Thống Abbas, là người tin tưởng vào giải pháp hòa bình, đã
bắn rocket qua Do Thái, và quân đội Do Thái đã pháo kích Dải Gaza làm ít nhất
25 người bị thương. Thủ lĩnh Hamas đang kiểm soát Dải Gaza là ông Fathy Hammad
kêu gọi người Palestine nổi dậy cho Intifada lần thứ 3. Intifada lần thứ nhất
diễn ra từ năm 1987 cho tới năm 1993, Intifada lần thứ nhì kéo dài từ năm 2000
tới năm 2005. Qua 2 đợt Intifada này, hàng ngàn người Palestine tử thương và
trên 1,000 người Do Thái thiệt mạng. Đợt Intifada 3 khó biết sẽ kéo dài bao lâu, nhưng có thể sẽ liều lĩnh,
cực đoan hơn nhiều vì được bơm thêm ngọn lửa oán thù “Hoa Kỳ công nhận
Jerusalem là thủ đô Do Thái.”
Các nhóm Hồi Giáo cực đoan ở Trung Đông và Á Châu từ
lâu cũng đã coi Do Thái và Hoa Kỳ là kẻ thù của chúng. Việc Hoa Kỳ công nhận
Jerusalem là thủ đô Do Thái, cũng rất có thể sẽ bơm thêm cho chúng nỗi căm hờn
mới, bơm thêm cho chúng thêm những yếu tố tuyên truyền mới, chiêu mộ mới, cho
nên Trung Đông đang đầy khói lửa cũng rất có thể sẽ gia tăng khói lửa.
Dù bối cảnh sẽ diễn ra thế nào, có lẽ chỉ còn biết cầu
nguyện cho hòa bình thế giới, hòa bình Trung Đông, và Palestine. (hv)
No comments:
Post a Comment