Friday, June 30, 2023

THẾ GIỚI HÔM NAY : 30/06/2023 (The Economist)

 



 

THẾ GIỚI HÔM NAY : 30/06/2023

The Economist

Đỗ Đặng Nhật Huy, biên dịch

30/06/2023

https://nghiencuuquocte.org/2023/06/30/the-gioi-hom-nay-30-06-2023/

Tòa án Tối cao Hoa Kỳ phán quyết việc các trường đại học xem xét chủng tộc trong tuyển sinh — vốn ưu đãi các ứng viên da đen, gốc Nam Mỹ và người Mỹ bản địa — là vi hiến. Trong phán quyết với tỉ lệ 6-3, các thẩm phán bảo thủ đã đứng về phía nguyên đơn, bên cho rằng chính sách trên tại Harvard và Đại học Bắc Carolina phân biệt đối xử với người da trắng và người châu Á. Kể từ giờ các trường đại học sẽ không thể đặt hạn ngạch chính thức, nhưng vẫn có thể xem chủng tộc là một yếu tố để có được cộng đồng sinh viên đa dạng.

 

Sĩ quan cảnh sát Pháp bắn chết một thiếu niên và gây ra biểu tình rầm rộ đã bị bắt và bị buộc tội cố ý giết người. Tổng thống Emmanuel Macron kêu gọi bình tĩnh khi hàng nghìn người tuần hành qua Nanterre, ngoại ô Paris. Trước đó, cảnh sát đã bắt giữ 180 người chỉ trong một đêm bạo loạn; nhiều ô tô bị đốt cháy, các cửa hàng bị lục soát và các tòa thị chính bị tấn công trên khắp nước Pháp.

 

Các quan chức Mỹ cho rằng tướng Sergei Surovikin đã bị chính quyền Nga bắt giữ vì có liên hệ với Yevgeny Prigozhin. Ông Surovikin biến mất kể từ cuối tuần; và tình báo phương Tây nói ông đã biết trước về kế hoạch binh biến của Prigozhin. Trước khi bị cách chức hồi tháng 1, Surovikin là tổng chỉ huy quân Nga ở Ukraine và chào đón sự tham gia của nhóm lính đánh thuê Wagner.

 

Một tòa án Anh phán quyết chương trình đưa người xin tị nạn đến Rwanda của chính phủ là bất hợp pháp. Các thẩm phán nói Rwanda không phải là “quốc gia thứ ba an toàn,” vì có nguy cơ giới chức Rwanda sẽ trục xuất những người xin tị nạn về quốc gia mà họ đang chạy trốn. Thủ tướng Anh Rishi Sunak ủng hộ thỏa thuận Rwanda như một cách ngăn người di cư vượt eo biển Manche vào Anh.

 

Lạm phát ở Đức tăng lên mức 6,8% theo năm trong tháng 6, cao hơn 0,5 điểm phần trăm so với một tháng trước đó. Trong khi đó, lạm phát của Tây Ban Nha chỉ tăng 1,6% so với cùng kỳ năm ngoái, lần đầu tiên sau hai năm xuống dưới mục tiêu 2% của ECB. Trước đó, người đứng đầu các ngân hàng trung ương Mỹ, Anh và châu Âu đều đồng loạt cảnh báo sẽ tiếp tục tăng lãi suất.

 

Chính phủ Sri Lanka phê duyệt kế hoạch tái cơ cấu khoản nợ trong nước trị giá 42 tỷ đô la. Họ ngay sau đó thông báo một kỳ nghỉ toàn quốc từ thứ Năm đến thứ Hai để ngăn rút tiền khỏi các ngân hàng. Sri Lanka đang cần tái cấu trúc nợ trong nước để đáp ứng điều kiện nhận cứu trợ từ IMF, sau khi đã vỡ nợ nước ngoài vào năm ngoái. Ngân hàng Thế giới cũng công bố khoản tài trợ 700 triệu đô la giúp Sri Lanka phục hồi.

 

Các nhà thiên văn học phát hiện ra sóng hấp dẫn tần số cực thấp mới có thể cung cấp cái nhìn sâu sắc về lịch sử sớm nhất của vũ trụ. Được chứng minh ban đầu bởi các phép toán của Albert Einstein từ năm 1916, giới khoa học lần đầu quan sát được sóng hấp dẫn vào năm 2015. Nguồn gốc của những sóng tần số thấp này rất có thể đến từ các cặp lỗ đen siêu lớn, với mỗi lỗ có khối lượng gấp hàng triệu lần khối lượng mặt trời, đang hợp làm một.

 

Con số trong ngày: 59.000 đô la, là chi phí một năm tù mà nhà nước chi cho mỗi tù nhân ở Anh, cao hơn cả một trường nội trú đắt đỏ.

 

TIÊU ĐIỂM

 

Pakistan chờ phao cứu sinh của IMF

 

Pakistan tiếp tục chìm trong một cuộc khủng hoảng cán cân thanh toán. Nước này có dự trữ ngoại hối 3,5 tỷ đô la, chỉ đủ cho một tháng nhập khẩu. Bên cạnh đó họ cũng cần 22 tỷ đô la để trả nợ nước ngoài. Hồi tháng Năm, đồng tiền Pakistan đã giảm xuống mức thấp kỷ lục so với đồng đô la Mỹ.

 

Năm 2019, IMF đồng ý trao gói cứu trợ 6,5 tỷ đô la, với 3,9 tỷ đô la đã được giải ngân. Nhưng kể từ tháng 11, quỹ đã cho hoãn khoản thanh toán 1,1 tỷ đô la. Pakistan có thời hạn đến thứ Sáu để thuyết phục IMF giải ngân trước khi thỏa thuận hết hạn.

 

Nhằm kiềm chế thâm hụt ngân sách theo yêu cầu của IMF, đầu tháng này Pakistan đã tuyên bố cắt giảm chi tiêu và tăng thuế. Để giải quyết lạm phát gần 38% trong tháng 5, ngân hàng trung ương đã tăng lãi suất thêm một điểm phần trăm vào thứ Hai lên 22%. Đến thứ Tư, thủ tướng Pakistan Shehbaz Sharif nói ông hy vọng đạt được thỏa thuận với IMF. Nếu không, nước ông sẽ vỡ nợ.

 

Ấn bản thứ tư của bản hướng dẫn về bom mìn ở Ukraine

 

Vào thứ Sáu, ấn bản thứ tư của hướng dẫn toàn diện nhất về bom mìn ở Ukraine sẽ được xuất bản bởi các cơ quan an ninh Ukraine và Bomb Techs Without Borders, một tổ chức từ thiện của Mỹ. Phiên bản trước của “Nhận dạng cơ bản về đạn dược ở Ukraine,” một bản PDF minh họa dài 692 trang được phát hành ba tháng trước, đã lỗi thời. Phiên bản mới thậm chí còn dài hơn. Các bổ sung bao gồm súng cối của Trung Quốc và Iran, đạn chùm của Nga, các loại bẫy mìn mới và lựu đạn cải tiến do máy bay không người lái thả.

 

Được in bằng tiếng Anh và tiếng Ukraina, đi kèm mã màu để làm nổi bật các mối nguy hiểm như ngòi nổ từ tính được kích hoạt khi tiếp cận kim loại, bản hướng dẫn sẽ giúp bảo vệ các đội phá bom, binh lính và dân thường. Song không có thông tin về các bí mật kỹ thuật phương Tây và kỹ thuật xử lý. Nếu có, chúng có thể khuyến khích những người chưa được đào tạo — chẳng hạn như nông dân sốt ruột muốn dọn vườn — tự tìm cách gỡ mìn.

 

Công việc của các biên tập viên sẽ tiếp tục. Các xưởng bí mật ở Ukraine hiện đang in 3D vỏ bom bằng nhựa chứa đầy chất nổ và mảnh đạn. Những “quả bom kẹo” được thả bằng máy bay không người lái mới này sẽ được ra mắt trong ấn bản thứ năm của cuốn sổ tay vào cuối mùa hè.

 

Diễn viên Hollywood có thể đình công

 

Fran Drescher, người đóng vai Fran Fine, vai chính đáng yêu của sitcom “The Nanny”, giờ là chủ tịch của Screen Actors Guild-American Federation of Television and Radio Artists, một hiệp hội 160,000 thành viên bao gồm cả các diễn viên. Bà Drescher đang giúp đàm phán hợp đồng tiếp theo của SAG-AFTRA với các nhà sản xuất của Hollywood. Nếu không có thỏa thuận nào đạt được trước thứ Sáu, khi hợp đồng hiện tại hết hạn, các thành viên của hiệp hội sẽ nối gót giới biên kịch đình công.

 

Công đoàn muốn diễn viên được trả nhiều tiền hơn khi một chương trình do họ đóng được phát sóng lại. Nó cũng muốn đảm bảo AI sẽ không được dùng thay cho diễn viên. Cuộc đình công trước đó của Hiệp hội Biên kịch Hoa Kỳ, bắt đầu từ tháng 5, đã khiến gần như toàn bộ quy trình sản xuất phim ở Los Angeles bị đình chỉ, với quay phim chỉ có thể tiếp tục ở nước ngoài. Nhưng giờ đây, một cuộc đình công của các diễn viên sẽ đóng cửa tất cả các hoạt động quay phim của các công ty Mỹ. Bà Drescher tỏ ra sẵn sàng đình công nếu cần.





No comments: