Đại sứ Campuchia tại Mỹ và Liên Hiệp Quốc: “Chúng tôi
không đứng về phía Trung Quốc”
Phelim
Kine (pv)
- Politico
Nguyễn Văn Đáp, biên dịch
Vào tháng Giêng, hai nhà ngoại giao chuyên nghiệp Sophea
Eat và Keo Chhea đã kết thúc sự chia cách kéo dài 14 năm ở những vị
trí ngoại giao khác nhau khi Eat được bổ nhiệm làm đại sứ của Campuchia tại
Liên Hợp Quốc và chuyển đến Hoa Kỳ công tác, nơi mà chồng bà, Keo, đang phục vụ
với tư cách nhà ngoại giao hàng đầu của nước này tại Washington từ năm 2022.
Các chức vụ của họ phù hợp với sự quan tâm mạnh mẽ của Hoa Kỳ với Campuchia và
các nước ASEAN khác như là một phần của các nỗ lực của chính quyền Tổng thống
Biden nhằm tập hợp sự ủng hộ khu vực cho chiến lược đối phó với Trung Quốc ở
khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Đó không phải là nhiệm vụ dễ dàng cho hai vị đại sứ. Chính quyền Tổng thống
Biden đang bị sốc trước việc Campuchia đang nhanh chóng trở thành một nhà nước
độc đảng ngày càng đàn áp khi tháng trước đã cấm Đảng Ánh nến (Candlelight
Party) đối lập chính của đất nước tham gia cuộc tổng tuyển cử vào tháng Bảy tới.
Hoa Kỳ cũng lo ngại rằng Campuchia đang cho phép Bắc Kinh xây dựng một căn cứ hải
quân trên Vịnh Thái Lan để quân đội Trung Quốc độc quyền sử dụng. Nhưng Tổng thống
Joe Biden cũng đánh giá cao sự ủng hộ của Campuchia đối với các nghị quyết của
Liên hợp quốc do Hoa Kỳ hậu thuẫn chống lại cuộc chiến của Nga ở Ukraine trong
15 tháng qua.
Đại sứ Campuchia tại Hoa Kỳ Keo Chhea phát biểu trong cuộc
họp báo ở New York, ngày 8 tháng 8 năm 2022. | Seth Wenig/AP Photo
Keo và Eat đã vượt qua chính trị nội bộ khó khăn của Bộ Ngoại giao
Campuchia dưới thời Thủ tướng Hun Sen, nhà lãnh đạo độc đoán đã cai trị đất nước
từ năm 1985. Eat bắt đầu sự nghiệp cùng năm đó tại Cục Thông tin của Bộ và đã
thăng tiến lên các vị trí bao gồm cả Đại sứ Campuchia tại Thái Lan và Quốc vụ
khanh phụ trách các vấn đề châu Á-Thái Bình Dương. Các công việc đối ngoại của
Keo bao gồm các vị trí Bí thư thứ nhất tại các đại sứ quán Campuchia ở Ấn Độ và
Brunei cũng như các vị trí đại diện cho Phnom Penh tại trụ sở của ASEAN ở
Jakarta, Indonesia.
Tôi đã nói chuyện với Keo and Eat về những nỗ lực của Campuchia nhằm cân
bằng quan hệ với Trung Quốc và Hoa Kỳ, cuộc đàn áp liên tục của chính phủ
Campuchia đối với những người bất đồng chính kiến và truyền thông độc lập, và
triển vọng đất nước trở thành một chế độ độc tài dưới thời con trai đầy tham vọng
chính trị của Hun Sen, Hun Manet.
Tình
hình quan hệ Hoa Kỳ – Campuchia hiện nay như thế nào?
KEO: Nó đã
từng gập ghềnh, nhưng sau khi Campuchia chủ trì thành công Hội nghị cấp cao đặc
biệt Hoa Kỳ – ASEAN năm 2022 và việc chúng tôi thể hiện vị thế thực sự của mình
với tư cách là một quốc gia trung lập, các chính trị gia Hoa Kỳ hiểu rằng chúng
tôi không đứng về phía Trung Quốc và điều đó đã cải thiện quan hệ song phương rất
nhiều.
Bản thân chúng tôi không thân Trung Quốc như giới truyền thông Hoa Kỳ
nói, nhưng chúng tôi cần phải tồn tại. Chúng tôi tin tưởng vào quan hệ với
phương Tây và Hoa Kỳ. Nhưng các bạn đang ở đâu? Chúng tôi cần làm ăn với cả hai
bên và người Trung Quốc đang ở đây, nhưng người Mỹ ở đâu? Trẻ em Campuchia háo
hức học ở Hoa Kỳ. Và ngay cả các nhà lãnh đạo của chúng tôi, tất cả con cái của
họ đều học ở Hoa Kỳ, Úc hoặc Châu Âu, không phải ở Trung Quốc.
.
Chiến
lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của Chính quyền Tổng thống Biden có mục đích
rõ ràng là chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực. Nó đã ảnh hưởng đến
Campuchia như thế nào?
EAT: Chúng
tôi cảm thấy bị áp lực. Chúng tôi biết rằng Hoa Kỳ rất lo ngại về việc triển
khai sức mạnh ngày càng tăng của Trung Quốc, nhưng những gì chúng tôi có thể
làm là cung cấp một số diễn đàn để tất cả các cường quốc này cùng nhau hợp tác
và làm việc vì lợi ích chung. Chúng tôi ủng hộ Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình
Dương hoặc bất kỳ chiến lược nào thúc đẩy hòa bình, ổn định và tiến bộ trong
khu vực.
Điều chúng tôi không thể chấp nhận là bất kỳ chiến lược nào có thể gây tổn
hại đến sự tiến bộ và ổn định trong khu vực. Chúng tôi hy vọng rằng Chiến lược Ấn
Độ Dương-Thái Bình Dương sẽ tránh dồn chúng tôi vào chân tường. Chúng tôi đang
cố gắng làm bạn với tất cả mọi người. Người Trung Quốc cung cấp rất nhiều khoản
đầu tư về cơ sở hạ tầng và Hoa Kỳ là thị trường lớn nhất của chúng tôi, vì vậy
chúng tôi cần cả hai cùng tồn tại và hưởng lợi như nhau. Campuchia bị xem là một
nước chư hầu của Trung Quốc, nhưng đó chỉ là một con thuyền nhỏ đang cố gắng
len lỏi trong một vùng biển có nhiều tàu lớn.
Sophea Eat trả lời một câu hỏi trong cuộc họp báo tại văn phòng bộ ngoại giao ở
Bangkok, ngày 17 tháng 6 năm 2014. | Pornchai Kittiwongsakul/AFP qua Getty
Images
Hoa Kỳ
quan ngại rằng chính phủ Trung Quốc đang phát triển Căn cứ Hải quân Ream của
Campuchia thành một căn cứ cho quân đội Trung Quốc. Hai người có thể nói gì về
điều đó?
KEO: Chúng
tôi sẽ không cho phép họ xây dựng bất kỳ căn cứ hải quân nào trên đất nước
chúng tôi. Nó trái với hiến pháp của chúng tôi. Và thủ tướng của chúng tôi
trong một cuộc họp tại Nhà Trắng đã tuyên bố rằng Campuchia sẽ không bao giờ
cho phép bất kỳ căn cứ hải quân nào của Trung Quốc.
.
Chính
phủ Campuchia đã cấm đảng đối lập chính cạnh tranh trong cuộc tổng tuyển cử vào
tháng 7, kết án nhà lãnh đạo Kem Sokha 27 năm tù về những gì mà Hoa Kỳ cho là tội
phản quốc có động cơ chính trị, và đã đóng cửa hầu hết các cơ quan truyền thông
độc lập của đất nước. Ông bà có thể bảo vệ điều đó như thế nào?
EAT: Tôi đã
sống trên thế giới này gần sáu thập kỷ và trải qua nhiều thay đổi chế độ khác
nhau và rất nhiều đau khổ, bao gồm cả nạn diệt chủng. Tôi đã trải qua những thời
kỳ mà chúng tôi không có quyền con người như dưới thời Khmer Đỏ. Vì vậy, hãy
nhìn xung quanh để xem có ai tốt hơn Hun Sen ngay bây giờ không. Tôi sẽ bỏ phiếu
cho bất cứ ai có thể làm tốt hơn ông ấy.
Nhưng chúng tôi cẩn trọng với những thay đổi đột ngột. Và Campuchia không
phải chỉ do một người lãnh đạo.
.
Vị thế
của Campuchia với tư cách là một quốc gia độc tài độc đảng đặt nó ở lề trái
trong câu chuyện của Tổng thống Biden về “trận chiến giữa dân chủ và chuyên quyền”
toàn cầu. Làm thế nào để hai vị vượt qua điều đó với tư cách là đại diện chính
thức của Campuchia tại Hoa Kỳ?
EAT: Nếu bạn
nhìn vào Campuchia so với Hoa Kỳ hoặc Thụy Điển, Campuchia có thể không có
thành tích tốt nhất về mặt dân chủ. Nhưng nếu so sánh Campuchia với các nước
khác trong khu vực, chúng tôi không đến nỗi nào.
KEO: Chúng
tôi đang tiến tới dân chủ. Chúng tôi vẫn phạm sai lầm. Vẫn còn một số vấn đề
khó khăn. Đối với bạn, điều đó có vẻ độc đoán, nhưng chúng tôi cần giáo dục người
dân của mình trước.
Người dân hiểu về quyền của mình nhưng lại quên quyền của hàng xóm, rằng
khi tiếp cận quyền của mình, họ đang xâm phạm quyền của hàng xóm. Vì vậy, chúng
tôi phải thực hiện một luật để ngăn chặn điều đó. Điều đó có nghĩa là chúng tôi
độc đoán?
[Một số nhà báo] sử dụng danh nghĩa nhà báo của họ để tống tiền những người
buôn bán dọc đường. Đó là lý do tại sao chính phủ nói “Anh không phải là cảnh
sát – anh là nhà báo. Anh có thể viết bất cứ điều gì anh muốn, nhưng không được
yêu cầu mọi người đưa tiền.” Đó là lý do tại sao chúng tôi dừng loại phương tiện
truyền thông đó.
.
Thủ tướng
Hun Sen đã cảnh báo các nhà ngoại giao nước ngoài vào tháng 4 rằng nếu họ có
liên hệ với Đảng Cứu quốc Campuchia đối lập hiện bị cấm ở Campuchia, họ nên “cắt
đứt quan hệ ngoại giao” với Campuchia. Và ông ấy đã tuyên bố vào tháng trước rằng
những liên hệ như vậy “xúc phạm tôi, xúc phạm chủ quyền của tôi.” Là nhà ngoại
giao chuyên nghiệp, hai vị cảm thấy thế nào về thái độ thù địch của Hun Sen đối
với các nhà ngoại giao nước ngoài?
KEO: Ông ấy
là người của nhân dân. Và ông ấy nói ngôn ngữ của người dân. Ông ấy không nói
ngôn ngữ của các chính trị gia. Đó là cách ông ấy kết nối với người dân.
.
Có vẻ
như Hun Sen đang chuẩn bị cho con trai Hun Manet kế vị mình, đưa Campuchia vào
con đường trở thành một nhà nước chuyên chế giống như Triều Tiên. Điều đó có gì
tốt cho Campuchia?
EAT: Nếu
Hun Manet làm tốt, nếu ông ấy có thể giành được sự ủng hộ của người dân, tại
sao ông ấy không thể trở thành thủ tướng? Giống như con cái của các nhà lãnh đạo
khác trên thế giới – tôi biết rằng Hoa Kỳ có một nhà lãnh đạo có cha là một nhà
lãnh đạo tên là Bush. Chúng ta có thể có những đứa con của Tổng thống Biden trở
thành tổng thống Hoa Kỳ vào một ngày nào đó, ai mà biết được? Nếu Hun Manet là
con trai của nhà lãnh đạo và có thể trở thành nhà lãnh đạo trong tương lai, tôi
không cho rằng điều này là sai.
.
Làm vợ
và chồng nhà ngoại giao đại diện cho Campuchia tại Hoa Kỳ dễ hay khó?
EAT: Các vị trí của
chúng tôi ở các quốc gia khác nhau đã ngăn cách chúng tôi trong một thời gian rất
dài – 14 năm. Chúng tôi không có nhiều thời gian để củng cố mối quan hệ của
mình. Sự xa cách có thể phá vỡ hoặc củng cố mối quan hệ của bạn. Điều tốt khi
chúng tôi cùng làm việc ở một quốc gia là chúng tôi có thể tham khảo ý kiến của
nhau. Điều tồi tệ là chúng tôi không bao giờ thực sự có thời gian bên nhau. Điều
đó rất khó khăn vì công việc của chúng tôi – chúng tôi luôn có nhiều việc phải
làm.
KEO: Đó
cũng là một lợi ích cho Hoa Kỳ. Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ có thể gọi cho tôi và nói
“Này, ông có thể đề nghị chính phủ ủng hộ nghị quyết này của Liên hợp quốc mà
chúng tôi đề xuất được không?” Sau đó, tôi nói chuyện với Bộ Ngoại giao và tiếp
đó tôi nói chuyện với bà xã tôi và nói rằng “Chú ý – Hoa Kỳ đang yêu cầu chúng
ta ủng hộ nghị quyết của họ.”
Nguồn:
Phelim Kine (pv), ‘We
aren’t on the Chinese side’, Politico, 06/16/2023
---------------------------------------
Có Thể
Bạn Quan Tâm:
1.
Người Trung Quốc viết về nạn diệt chủng
của Khmer Đỏ
2.
Một
góc nhìn khác về Lý Quang Diệu
3.
Sam Rainsy và Hun Sen: Từ kẻ thù thành
đối tác đối thoại
4.
Mổ xẻ chính trường Campuchia qua bầu cử
năm 2013 (P1)
5.
Mổ xẻ chính trường Campuchia qua bầu cử
năm 2013 (P2)
6.
Nayan Chanda: Nhìn lại việc Việt Nam lật
đổ Khmer Đỏ
7.
Bàn về ‘Liên minh số’ Mỹ – Hàn tại
Đông Nam Á
8.
Châu Á và Việt Nam trong chiến lược của
Mỹ và Anh
No comments:
Post a Comment