Barbara Plett Usher
BBC
News
20 tháng 9 2017
Bài phát biểu của Tổng thống Donald Trump tại
LHQ có thể là chưa có tiền lệ hoặc, ít nhất, sẽ trở thành một trong những khoảnh
khắc đáng nhớ nhất tại Đại Hội đồng Liên Hợp quốc.
Tổng thống
Hoa Kỳ Donald Trump phát biểu tại Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc hôm 19/9. REUTERS
Cảnh báo Bình Nhưỡng xuống thang trước thách
thức hạt nhân của nước này, Donald Trump đe dọa sẽ thanh toán một quốc gia
thành viên của LHQ. Và ông nhấn mạnh tuyên bố của mình đối với nhà lãnh đạo Bắc
Hàn Kim Jong-un trên Twitter.
"Nếu Hoa Kỳ buộc phải tự bảo vệ
mình hoặc các đồng minh, chúng tôi sẽ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc
xóa sổ Bắc Hàn,"
ông nói với các nhà lãnh đạo thế giới.
Ông Trump nói rằng nhà lãnh đạo Bắc Hàn
"đang thực hiện sứ mệnh tự kết liễu mình và chế độ Bắc Hàn".
Tôi không thể nhớ được ngôn từ của bất kỳ nhà
lãnh đạo thế giới nào trên bục phát biểu tại Liên Hợp Quốc có nội dung tương tự
thế, kể cả Qaddafi của Libya hay Chavez của Venezuela.
Tức là việc xóa sổ một quốc gia 25 triệu dân
thì chưa có ai nói vậy.
Các thành viên của Liên Hợp Quốc đã thấp thỏm
chờ xem tân tổng thống có gì để nói, tức là có một sự tương phản rõ ràng với sự
ngóng chờ bài diễn văn làm tôi nhớ lại thời điểm người tiền nhiệm của ông là
ông Barack Obama từng đọc.
Tổng thống Trump đã không tấn công chính tổ
chức này, như nhiều người lo ngại ông sẽ làm như vậy sau sự phê phán gay gắt của
mình rằng LHQ giống như một câu lạc bộ của giới chóp bu bất tài.
Thực tế là ông chấp nhận LHQ có một vai trò
cho trật tự thế giới, mặc dù ở đây đa số cho rằng ông là người có tính cách biệt
lập và đơn phương.
Tuy nhiên, ông củng cố lại quan ngại về cuộc
chiến với Bắc Hàn, và lo ngại rằng ông sẽ hủy thỏa thuận hạt nhân theo đó cho
Iran phát triển chương trình nguyên tử có giới hạn.
Ông Trump gọi thoả thuận với Iran là "sự
hổ thẹn với Hoa Kỳ". Ông lên án Tehran là một "nhà nước bất trị không
một xu dính túi" và xuất khẩu bạo lực.
Theo luật pháp Hoa Kỳ, tổng thống phải tái khẳng
định lại trước Quốc hội sau mỗi 90 ngày rằng Iran tuân thủ thỏa thuận này, và
thỏa thuận này phục vụ lợi ích an ninh quốc gia của Hoa Kỳ.
Nhà lãnh
đạo Bắc Hàn Kim-jong Un theo dõi một vụ bắn thử tên lửa. REUTERS
Tổng thống Trump tỏ ý rằng ông có thể sẽ
không làm như vậy khi thời hạn tiếp theo đến vào giữa tháng Mười khi có cơ chế
kích hoạt một tiến trình để quốc hội rà soát có thể ngưng thỏa thuận này.
Ông Trump rõ ràng là nói với những người ủng
hộ chính sách "Nước Mỹ là trên hết" - khi ông bắt đầu phát biểu về
thành tựu kinh tế đạt được sau cuộc bầu cử.
Đối với cử tọa quốc tế của mình, ông đã đưa
ra chính sách "Nước Mỹ là trên hết bằng ngôn ngữ chủ quyền quốc gia dưới
cái vỏ của nguyên lý thành lập ra LHQ, là cách mà các thành viên của Hội đồng Bảo
an LHQ như Trung Quốc và Nga thường dùng.
Về cơ bản, ông nói rằng mọi quốc gia nên đặt
lợi ích của người dân nước mình trên hết. Dựa trên cơ sở đó họ có thể hợp tác để
đối phó với những vấn đề bức thiết toàn cầu hơn là cho phép các tổ chức toàn cầu
và các bộ máy hành chính đưa ra chương trình nghị sự.
Sự căng thẳng giữa một chính sách đối ngoại
được thúc đẩy bởi lợi ích quốc gia thay vì các giá trị và lý tưởng phổ quát là
trọng tâm của cuộc tranh luận đang tiếp diễn về chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ.
Nhưng điều đó khó có thể có nghĩa là xa rời
con đường quốc tế hóa, chẳng hạn như việc Tổng thống rút khỏi Hiệp định Khí hậu
Paris đã xảy ra.
Và cũng không phải là việc thể hiện theo lối
giao dịch hợp đồng của ông Trump: tức là đối với doanh nhân New York thì đó đơn
thuần chỉ là việc chấm dứt các giao dịch tồi tệ đối với Mỹ sao để có được những
giao dịch tốt hơn.
Bài diễn
văn của ông Trump đáng nhớ hơn ngôn từ triết học của Hugo Chavez? GETTY IMAGES
Người ta thấy rằng thỏa thuận gì về Bắc Hàn
mà ông có thể có được từ việc đe dọa cho ngày tận thế thì không được tỏa sáng
trong bài phát biểu của mình.
Các thành viên Liên Hợp Quốc có cảm giác tự hỏi
rằng làm thế nào Bình Nhưỡng có thể bị lôi kéo hoặc buộc phải bàn đàm phán với
ông Trump, người đang xa rời thỏa thuận hạt nhân mà Hoa Kỳ từng đồng ý với
Iran.
Hoặc liệu tổng thống Trump đang cố gắng dựa
vào sự ủng hộ của LHQ cho các biện pháp trừng phạt nghiêm ngặt hơn, trong sử dụng
ngôn từ "Nếu không theo chúng tôi thì là chống lại chúng tôi," lối
nói về Trục Ma Quỷ của chính quyền Bush.
"Hoa Kỳ đã sẵn sàng, sẵn lòng và có khả
năng (hành động quân sự), nhưng hy vọng điều này sẽ không cần thiết," ông
nói. "Đó là những gì trong khuôn khổ của LHQ cần phải có, đó là những gì
Liên Hợp Quốc và đã và đang làm.
Và rất có thể là những người trong bộ máy của
ông đang theo đuổi một chiến lược ngoại giao chiếu trên.
Nhưng nếu không có các kênh liên lạc thì Bắc
Hàn không có cách nào hiểu được những lời đao to búa lớn đầy mùi vị leo thang
đáng kinh ngạc của Tổng thống Mỹ.
"Khi căng thẳng gia tăng, thì cơ hội
tính toán sai lầm cũng nhiều," Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres cho biết
trước khi ông Trump đọc bài diễn văn. "Nói mạnh có thể dẫn tới sự hiểu sai
chết người".
----------------------------
BBC Tiếng Việt
20 tháng 9 2017
Bài phát biểu đầu tiên của Tổng thống Mỹ
Donald Trump tại Liên Hợp Quốc đã bị một số quốc gia thành viên mà ông chỉ
trích phản bác lại.
Ông Trump nói Iran nằm trong "nhóm nhỏ
các chế độ vô lại", và nói rằng Mỹ sẽ "tiêu diệt hoàn toàn" Bắc
Hàn nếu bị buộc phải làm như vậy.
Ngoại trưởng Iran nói: "Bài phát biểu đầy
thù hận và thiếu hiểu biết của ông Trump thuộc về thời trung cổ", chứ
không phải tại một phiên họp Liên Hiệp Quốc.
Bắc Hàn chưa đưa phản ứng về lời đe dọa của tổng
thống Mỹ.
Bài phát biểu của ông Trump lẽ ra phác thảo
viễn cảnh về một thế giới mà các quốc gia có chủ quyền muốn đem lại những điều
tốt đẹp cho công dân của họ nhưng ông lại dành phần lớn thời lượng để nhắm vào
điều mà ông gọi là "các chế độ vô lại" cũng như gọi đó là "tai họa
của hành tinh chúng ta hôm nay".
Washington nhiều lần cảnh báo Bình Nhưỡng về
các vụ thử vũ khí vi phạm các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.
Ông Trump cũng chỉ trích lãnh đạo Bắc Hàn Kim
Jong-un và nói: "Gã tên lửa đang lèo lái đất nước vào phi vụ
tự sát."
"Nếu Mỹ buộc phải tự bảo vệ mình
hoặc các đồng minh, chúng tôi sẽ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc hủy diệt
hoàn toàn Bắc Hàn", ông nói thêm.
Reuters cho biết một thành viên trong khán
phòng đã dùng tay che mặt bằng hai tay, và có những tiếng lầm bầm vang lên
trong lúc ông Trump phát biểu.
Ngoại trưởng Thụy Điển Margot Wallstrom, nói
với BBC: "Đó là bài phát biểu sai lầm,
sai thời điểm và sai cả đối tượng."
No comments:
Post a Comment