Posted on 28/09/2017
Người sáng lập tạp chí “người lớn” Playboy –
Hugh Hefner – qua đời ở tuổi 91 khuya ngày 27/9/2017 giờ Hoa Kỳ.
Hugh
Hefner
Tuy nhiên, sự nghiệp lớn nhất cuộc đời ông
không gắn liền với hình ảnh đầy “cởi mở” của những cô người mẫu “thỏ con”
(bunnies) – như nhiều người thường biết đến, mà là một người luôn đi đầu trong việc bảo vệ quyền tự do ngôn luận hơn 60
năm qua tại Hoa Kỳ – Hugh Hefner – đã vĩnh viễn ra đi.
Người ta biết nhiều về Hugh Hefner – tên thân
mật là Hef – từ câu chuyện về con đường khởi nghiệp đáng nể. Với $8,000 đô la
vay mượn bằng cách thế chấp đồ đạc trong nhà và huy động vốn từ gia đình, bạn
bè, Hef đã bắt đầu sự nghiệp vào cuối năm 1952.
Bìa tạp chí đầu tiên của Playboy năm 1953 với
cô đào Marilyn Monroe đã được thiết kế ngay trên chiếc bàn bếp tại căn hộ của
ông ở Chicago. Ấn bản này thậm chí còn không có ngày tháng chính xác, vì ê-kíp
của Hefner vốn không tiên liệu được họ có thể xuất bản tờ thứ hai hay không. Thế
nhưng, Hefner đã thành công với thử nghiệm đầy táo bạo này, khởi đầu sự nghiệp
lẫy lừng cho tờ Playboy.
Tuy nhiên, ít ai biết về những giá trị mà
Hugh Hefner đã đặt ra cho doanh nghiệp của mình, cũng như cho cả sự nghiệp đấu
tranh vì quyền tự do ngôn luận ở Mỹ từ đó cho đến nay.
Marilyn
Monroe trên bìa ấn phẩm đầu tiên của tạp chí Playboy. Ảnh: Playboy Enterprises,
Inc.
Một kẻ có thể tử vì đạo vì
niềm tin vào Tu chính án thứ Nhất và quyền tự do ngôn luận
Con gái của ông – bà Christie Hefner – người
điều hành sản nghiệp của Playboy từ thập niên 1990 đến nay, cho
biết:
“Ngay từ những ngày đầu thành lập tờ tạp chí
(Playboy), Hef đã có một niềm tin mãnh liệt rằng, các quyền tự do cá nhân chính
là nền tảng cho tờ báo và triết lý biên tập của ông.
Vì cho rằng không có quyền (công dân) nào căn
bản hơn các quyền được bảo vệ bởi Tu chính án thứ Nhất (của Hiến pháp Mỹ),
nên ông luôn tâm niệm rất rõ ràng là cuộc đấu tranh để bảo vệ và củng cố những
quyền ấy vốn không có điểm dừng.”
Thế nên, Hef không chỉ là một doanh nhân
thành công, một người chỉ biết đắm chìm bên các phụ nữ trẻ đẹp nóng bỏng. Cả cuộc
đời, ông còn dành một phần lớn cho việc đấu tranh cổ xúy cho những quyền tự do
và dân sự, đẩy mạnh thực thi quyền con người trong xã hội.
Một trong 18 giá trị Playboy
(Playboy’s 18 Philosophy) được Hugh Hefner tâm niệm trong mọi việc là:
“Tiến bộ xã hội đi
kèm với một nhu cầu cấp thiết, đó là phải hoán đổi những tư tưởng lỗi thời bằng
những điều mới mẻ và tốt đẹp hơn.
Và muốn như thế,
chúng ta phải có thứ văn hóa biết chấp nhận mở ra mọi phương pháp đối thoại, để
tất cả các tư tưởng mới mẻ – không cần biết là chúng có vẻ sai lầm, không chừng
mực hay kỳ dị đến đâu đi nữa – đều có cơ hội được tham khảo, được thử thách, và
đến tận cùng là được xã hội chấp nhận hoặc chối bỏ một cách toàn bộ hay một phần.
Chính lợi thế quan trọng
này của một xã hội tự do đã khiến cho chế độ độc tài trở nên lép vế, vì chỉ khi
được tự do trao đổi tư tưởng thì những ý kiến tốt nhất mới giành được chiến thắng
cuối cùng”.
-Hugh
Hefner-
Playboy
Clubs của Hugh Hefner những năm 1960 tại Chicago là câu lạc bộ duy nhất bỏ mặc
các quy định về phân chia chủng tộc (segregation) tại Mỹ. Ảnh: Playboy
Enterprises, Inc.
Với triết lý đó, Hugh Hefner là một người đi
đầu trong nhiều cuộc cách mạng xã hội ở Mỹ.
Năm 1955, Hefner cho xuất bản trên Playboy một
truyện ngắn của nhà văn Charles
Beaumont. Đó là một câu chuyện tưởng tượng về những người đàn ông dị tính bị
truy sát trong một thế giới mà người đồng giới là số đông.
Đáp trả lại cơn lũ của cơn giận dữ đến từ độc
giả khi đó, Hefner đã viết: “Nếu mọi người cảm thấy truy sát người dị tính
trong một xã hội đồng giới là một điều sai trái, thì cùng hành vi ấy khi hoán đổi
trật tự vị trí của hai giới, cũng là một việc sai không kém”.
Thế nên, Hefner đã là một người cổ xúy cho
quyền được kết hôn của người đồng giới từ những ngày đầu. Ông gọi cuộc đấu
tranh của người đồng giới là “một cuộc chiến cho tất cả các quyền của chúng
ta”.
Ông cũng là người chống lại chủ nghĩa phân biệt
chủng tộc ở Mỹ. Những năm của thập niên 1960 là thời kỳ mà mọi địa điểm công cộng
đều bị phân chia bởi chủng tộc (segregation) tại đây. Thế nhưng, các câu lạc bộ
Playboy (Playboy Clubs) ở Chicago của Hefner đã mời các nghệ sĩ diễn hài độc
thoại người Mỹ gốc Phi châu đến trình diễn.
Về mặt ủng hộ tự do ngôn luận, Hefner luôn ủng
hộ các cây viết với những ý tưởng mới lạ – như Beaumont – nhưng lại bị các nhà
xuất bản và các tạp chí truyền thống từ chối. Vì thế, nhiều bài viết của các
nhà văn nổi tiếng Hoa Kỳ như Joseph Heller, Margaret Atwood, và Norman Mailer,
chỉ được đăng trên Playboy chứ chẳng có thể ở đâu khác.
Tạp chí Playboy còn có nhiều bài phỏng vấn được
đánh giá cao, với những người nổi tiếng đương thời hoặc các nhân vật gây tranh
cãi trong suốt 60 năm qua. Nổi bật nhất có thể kể đến là danh tài nhạc jazz
Miles Davis năm 1962, hai nhà văn Vladimir Nabokov (Lolita) và Ayn Rand
(The Fountainhead) năm 1964, mục sư nhân quyền Martin Luther King,
Jr. năm 1965, cha đẻ của Apple – Steve Jobs năm
1985, John Lennon và Yoko Ono năm 1981.
Nhưng không chỉ thế, quan điểm biên tập của
ông cũng luôn bắt cùng một nhịp thở với những thay đổi khác trong xã hội. Tờ
Playboy từng là nơi vận động cho các quyền phá thai của phụ nữ và quyền được sử
dụng chất gây nghiện một cách tự do hơn (liberal drugs right).
Một
trong những bài phỏng vấn nổi tiếng nhất của tạp chí Playboy là với mục sư nhân
quyền Martin Luther King, Jr. năm 1965. Ảnh: mục sư King tại nhà giam Alabama.
© Bettmann/CORBIS
Dùng lợi nhuận để tài trợ những dự án bảo vệ
quyền Tự do ngôn luận
Năm 1964, Hugh Hefner thành lập Quỹ Hugh
Hefner với sứ mệnh bảo vệ Tu chính án thứ Nhất và quyền tự do ngôn luận ở Mỹ. Mục
tiêu của quỹ là ủng hộ những tổ chức bảo vệ và cổ xúy các quyền dân sự và quyền
tự do của người dân, đặc biệt là các dự án có liên quan đến Tu chính án thứ Nhất
.
Những tổ chức từng được nhận tài trợ từ Quỹ
Hugh Hefner bao gồm, tổ chức làm việc về quyền tự do học thuật – Foundation for
Individual Rights in Education (FIRE), các tổ chức Student Press Law Center,
People for the American Way, và ACLU (American Civil Liberties Union) chi nhánh
Nam California.
Ngoài ra còn có Viện Nghiên cứu về giới tính
và các quyền sinh sản – Kinsey Institute for Research in Sex, Gender, and
Reproduction tại Đại học bang Indiana University – và tổ chức giải cứu trẻ em
là nạn nhân của mại dâm, Children of the Night.
Năm 2006, Hefner đã quyên tặng một triệu đô
la cho Ban lưu trữ phim ảnh và truyền hình của Đại học California UCLA để
công chúng có thể xem những buổi chiếu miễn phí của các bộ phim do người Mỹ dàn
dựng. Ông cũng thành lập chương trình Hugh M. Hefner Classic American Film
Program tại đây. Năm 2007, ông tặng hai triệu đô la cho Khoa Nghệ thuật Phim ảnh
của Đại học USC.
Được biết đến nhiều hơn cả có lẽ là giải thưởng
Tu chính án thứ Nhất (Hugh Hefner Foundation First Amendment Award) mà Quỹ của
Hefner trao tặng hằng năm cho những cá nhân nổi bật trong việc cổ xúy và bảo vệ
quyền tự do ngôn luận ở Mỹ.
Tuy rằng hiện nay, quỹ này được con gái của
ông, bà Christie Hefner, điều hành, thế nhưng, bà Christie Hefner vẫn thừa nhận
rằng, nó hoạt động dựa trên những nguyên tắc của 18 điều triết lý mà Hef đã đặt
ra trên dưới 60 năm trước.
Năm 2017, Quỹ đã trao
giải Thành tựu trọn đời cho Giáo sư Luật Đại học New York (NYU) Burt
Neuborne, một người có kinh nghiệm 45 năm đấu tranh bảo vệ các quyền tự do ở Mỹ.
Nhưng bên cạnh đó, lịch sử của giải thưởng
này cũng từng gặp nhiều chỉ trích, khi trao giải cho những người gây nhiều
tranh cãi hơn, ví dụ như nhà sản xuất phim Michael Moore.
Hugh
Hefner và ba cô bạn gái ở cùng nhà năm 2015. Ảnh: European Pressphoto Agency.
Cuộc đời của Hugh Hefner cũng tương tự thế,
cũng đầy tranh cãi.
Đối với một số người, ông tượng trưng cho những
xu hướng trái đạo đức và thuần phong mỹ tục. Lại có những thời điểm, như vào thập
niên 1970, người ta đã xem ông là một kẻ đối đầu với nữ quyền, vì nội dung hình
ảnh của tờ báo Playboy và cả vì lối sống riêng tư của ông.
Nhưng ngược lại, cũng có rất nhiều nhà hoạt động
xã hội – như bà Camille Paglia – lại gọi ông là một
trong những người “kiến trúc sư trưởng của các cuộc cách mạng xã hội”.
Thế nhưng, có một điều về Hugh Hefner mà
không ai chối cãi được: ông là một trong những công dân Hoa Kỳ đã dám đi đến tận
cùng các giới hạn của bản thân và xã hội để bảo vệ Hiến pháp Mỹ, bằng việc thúc
đẩy, bảo vệ, cũng như cổ xúy cho quyền tự do ngôn luận.
Như chính lời của ông đã tự nói về mình, Hugh
Hefner là một kẻ dám mơ những giấc mơ phi thường, và những giấc mơ ấy đã trở
thành một hiện thực mà chính ông không bao giờ có thể tưởng tượng nổi.
“Và vì thế, tôi là một gã may mắn nhất hành
tinh này” – Hugh Hefner.
-----------------------
Tài liệu tham khảo:
No comments:
Post a Comment