Trong mấy ngày qua, cả thế giới nín thở vì có cảm
giác căng thẳng giữa Mỹ và Bắc Hàn có thể nổ tung dẫn đến chiến tranh nguyên tử
bất cứ lúc nào.
Ngày 15/4 vừa qua đánh dấu 105 năm sinh nhật của Kim
Nhật Thành. Đối với Bắc Hàn thì đây là một ngày lễ lớn. Trước đây, Bắc Hàn thường
có những hành động chẳng hạn như tiến hành thử vũ khí nguyên tử hoặc hỏa tiễn
ngay trong ngày lễ để kích động tinh thần quốc gia cũng như thu hút sự chú ý của
thế giới. Nhưng năm nay thì có Tổng Thống Trump. Chỉ một tuần trước đó, Trump
đã đón Tập Cận Bình tại Mar-A-Lago hội đàm mà đề tài chính là Bắc Hàn. Và như để
dằn mặt tay ngựa non háo đá họ Kim, Trump đảo ngược chính sách đối với Syria và
hạ lệnh cho hải quân Mỹ bắn 59 hỏa tiễn Tomahawke vào al-Sharyat một căn cứ
không quân của Syria mà Hoa Kỳ cho rằng máy bay ném bom hóa học đã xuất phát.
Chẳng những thế, Tổng Thống Trump cũng ra lệnh cho một đoàn tàu chiến dẫn đầu
là hàng không mẫu hạm Carl Vinson từ Singapore trực chỉ đến bán đảo Triều Tiên
nhưng thật ra đoàn tàu lúc đó đi về hướng Ấn Độ Dương để tập trận với Úc. Không
biết đây là một ‘’tin giả’’ (fake news) cố ý của Trump hay là đòn tung hỏa mù?
Chưa đủ, Mỹ cũng quyết định thả "bom mẹ" tại A Phú hãn với mục đích
chính là phá hủy hệ thống đường hầm và hang động của phiến quân Nhà Nước Hồi
Giáo nhưng mặt khác cũng để dằn mặt Kim Chánh Ân. Làm tổng thống chưa tròn 100
ngày mà Trump đã có những quyết định sử dụng biện pháp quân sự cứng rắn và mạnh
bạo, khác rất nhiều với phong cách của người tiền nhiệm Obama.
Vào đúng ngày Thứ Bảy 15/4, Bắc Hàn tổ chức một ngày
diễu binh ‘’hoành tráng’’ như mọi năm phô trương vũ khí gồm có hỏa tiễn tầm xa
thiệt có, giả có. Qua hôm sau ngày Chủ nhật, Bình Nhưỡng bắn thử hỏa tiễn tầm
trung nhưng không thành. Hỏa tiễn nổ tung chỉ vài giây sau khi rời khỏi giàn
phóng. Có tin là Mỹ đã dùng ‘’vi khuẩn vi tính’’ để phá cuộc thử nghiệm này. Thật
giả thế nào chưa kiểm chứng được nhưng chiến tranh mạng là một phần không thể
thiếu trong mọi cuộc chiến hiện đại.
Khi Đệ Nhị Thế Chiến kết thúc và Nhật đầu hàng, Triều
Tiên bị phân hai tại vĩ tuyến 38. Bắc Triều Tiên theo cộng sản dưới sự bảo trợ
của Liên Xô. Nam Triều Tiên hoặc Hàn Quốc theo thế giới tự do dưới sự lãnh đạo
của Mỹ. Cuộc chiến tranh lạnh ngăn cản giấc mơ thống nhất của người dân Triều
Tiên. Vào ngày 25/6/1950, Kim Nhật Thành xua quân xâm chiếm phương Nam với sự hậu
thuẫn của phe cộng sản là Liên Xô và Trung Quốc. Theo một Quyết Nghị của Liên
Hiệp Quốc, phe đồng minh dẫn đầu bởi Hoa Kỳ cùng với 20 quốc gia khác tham chiến
đánh đuổi quân Bắc Hàn về bên kia vĩ tuyến 38. Sau 3 năm đánh nhau bất phân thắng
bại, các bên đồng ý đình chiến vào ngày 27/7/1953. Về mặt lý thuyết thì cuộc
chiến Triều Tiên vẫn chưa kết thúc vì chưa có bên nào ký hòa ước.
Theo Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ, có khoảng 34,000 quân Mỹ
tử thương trong cuộc chiến Triều Tiên. Nam Hàn cho biết là có gần 140,000 lính
hy sinh và 400,000 thường dân tử vong. Trung Quốc cho biết tổng cộng có khoảng
150,000 chí nguyện quân của họ thiệt mạng. Bắc Hàn thì đưa ra con số là khoảng
300,000 quân lính chết trận trong cuộc chiến xâm lăng miền Nam bất thành.
Cuộc chiến Triều Tiên thật không khác gì với cuộc
chiến Việt Nam. Cũng là miền Bắc cộng sản xua quân xâm chiếm miền Nam với lời
xúi dục của quan thầy từ phương Bắc. Chỉ khác về hậu quả. Nếu Mỹ không bỏ rơi
Việt Nam Cộng Hòa thì có lẽ miền Nam tự do bây giờ cũng phát triển phồn thịnh
và văn minh tương tự như Nam Hàn và miền Bắc thì nghèo đói và bị cai trị bởi những
lãnh tụ triều đại cộng sản man rợ như Bắc Hàn. Bánh xe lịch sử chạy song song
nhưng lại rẽ ra hai ngã khác nhau.
Mỹ có lưu giữ vũ khí hạt nhân tại Nam Hàn nhằm răn
đe Bắc Hàn từ 1958. Có nguồn tin cho rằng tất cả các loại vũ khí này đã được dời
khỏi Nam Hàn từ 1991 nhưng chưa có sự kiểm chứng hoặc xác nhận độc lập nào. Kim
Nhật Thành cũng đã tính tới chuyện phát triển vũ khí hạt nhân từ thập niên 60
và tiếp xúc Liên Xô và Trung Quốc nhờ giúp đỡ nhưng bị từ khước. Sau đó, Bắc
Hàn gia nhập Hiệp Ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (Nuclear Non-Proliferation
Treaty hoặc NPT) vào năm 1985 dẫn đến các cuộc thương thuyết và Thỏa thuận Triều
Tiên phi hạt nhân vào năm 1992 giữa Bình Nhưỡng và Hán Thành. Nhưng tình báo Mỹ
chụp được một số hình ảnh khả nghi là Bắc Hàn lén lút chế biến vũ khí nguyên tử.
Cơ quan năng lượng nguyên tử IAEA gửi chuyên gia đến trung tâm hạt nhân
Yongbyon kiểm tra và phát hiện là trái với những lời tuyên bố phát triển năng
lượng hạt nhân với mục đích dân sự, Bắc Hàn cũng sử dụng lò phản ứng và cơ sở
tái chế luyện plutonium dùng để làm vũ khí hạt nhân. Trước những cáo buộc đó,
Bình Những dọa là sẽ rút khỏi NPT.
Sau nhiều vòng đàm phán, Mỹ và Bắc Hàn đạt được Thỏa
Thuận Khung (Agreed Framework) vào tháng 10 năm 1994. Dưới thỏa thuận này, Bắc
Hàn đồng ý đóng băng chương trình sản xuất plutonium để đối lấy xăng, dầu,
lương thực cùng hai nhà máy điện hạt nhân phục vụ cho sinh hoạt dân sự.
Trong lúc tranh cử, George W. Bush tuyên bố là không
ủng hộ Thỏa Thuận Khung với Bắc Hàn nhưng sau khi nhậm chức, Bush đồng ý trao
cho Bắc Hàn 95 triệu và bỏ điều kiện dưới Thỏa Thuận Khung là Bình Nhưỡng cho
phép chuyên gia IAEA kiểm tra để bảo đảm là Bắc Hàn không cất dấu plutonium từ
lò phản ứng hạt nhân. Cuộc tấn công khủng bố 11/9/2001 thay đổi tất cả. Trong
Thông Điệp Liên Bang ngày 29/1/2002, Tổng Thống Bush miêu tả Bắc Hàn cùng với
Iran và Iraq là một "trục ma quỷ"’ vì chính sách ủng hộ khủng bố và
theo đuổi vũ khí giết người hàng loạt. Vào cuối năm 2002, Bush bày tỏ quyết tâm
tấn công Iraq viện cớ Saddam Hussein lén lút chế biến vũ khí hóa học. Bình Nhưỡng
trả đũa bằng cách rút khỏi NPT và đuổi hết kiểm tra viên IAEA ra khỏi Bắc Hàn
vào tháng Giêng năm 2003.
Nỗ lực ngoại giao dẫn đến các Cuộc Thảo Luận 6 bên gồm
có Mỹ, Bắc Hàn, Nam Hàn, Trung Quốc, Nhật và Nga từ 2003 tới 2005 nhưng vẫn
không đi tới đâu. Có nghĩa là Bắc Hàn vừa đàm phán để xin viện trợ nhưng vừa
lén lút chế biến uranium để làm vũ khí nguyên tử. Bắc Hàn thử vũ khí nguyên tử
lần đầu tiên vào tháng 10 năm 2006. Lần thứ hai vào tháng 5 năm 2009, thứ ba
vào tháng 2 năm 2013 và thứ tư vào tháng Giêng năm 2016. Lần thứ 5 và gần đây
nhất là vào tháng 9 năm 2016. Cứ sau mỗi lần như vậy thì Liên Hiệp Quốc đều ra
quyết nghị lên án và siết chặt lệnh cấm vận nhưng chẳng có kết quả gì. Lý do
đơn giản là hơn 90% giao thương của Bắc Hàn là với Trung Quốc. Các công ty quốc
doanh Trung Quốc vẫn làm ăn đều đặn với Bình Nhưỡng coi như không có chuyện gì
xảy ra. Hơn nữa, cấm vận cũng có nhiều kẻ hở và chỉ nhắm vào khoáng sản và than
đá. Thực phẩm, dầu hỏa và các thứ cần thiết cho đời sống không nằm trong danh sách
hàng hóa bị cấm vận.
Các biện pháp đối phó với Bắc Hàn có thể chia thành
4 loại: cấm vận kinh tế, ngoại giao, đánh phá bí mật và chiến tranh. Giải pháp
nào cũng có mặt giới hạn của nó. Hoa Kỳ có thể siết chặt cấm vận và trừng phạt
luôn cả các ngân hàng quốc tế cũng như các công ty Trung Quốc làm ăn với Bình
Nhưỡng nhưng sẽ có đụng độ với Trung Quốc. Trong khi đó, Tổng Thống Trump đang
sử dụng biện pháp ngoại giao là nhờ Chủ Tịch Tập giúp và thuyết phục Bắc Hàn từ
bỏ tham vọng vũ khí nguyên tử. Mỹ cũng có thể đánh phá hệ thống mạng internet của
Bắc Hàn làm rối loạn các chương trình và hệ thống điện tử nhưng cũng chỉ mang
tính tạm thời.
Hoặc Mỹ có thể đánh phủ đầu vào các cơ sở nghi ngờ
có chứa vũ khí nguyên tử. Bắc Hàn chắc chắn sẽ đáp trả bằng một cuộc chiến tàn
khốc. Theo ước lượng của Leon Panata cựu Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ, với dàn đạn
pháo ngay biên giới tại vĩ tuyến 38 chỉ cách 50 km từ Hán Thành có dân số hơn
10 triệu thì chỉ trong 2 tiếng đồng hồ sẽ có hơn 100,000 người bị đạn pháo Bắc
Hàn giết chết. Nếu cuộc chiến tiếp tục thì con số tử vong có thể lên tới hàng
triệu. Chỉ với vũ khí thường thì đã là như vậy. Cộng thêm vũ khí nguyên tử và
hóa học thì thương vong không biết lên tới cỡ nào. Đó là chưa kể hỏa tiễn của Bắc
Hàn có thể tấn công Nhật và các căn cứ quân sự của Mỹ ở đó. Vì cái giá phải trả
quá cao nên có nhiều chuyên gia cho rằng giải pháp quân sự là bất khả thi.
Có điều là giàn lãnh đạo mới của Mỹ từ Tổng Thống
Trump đến Cố Vấn An Ninh McMaster và Bộ Trưởng Quốc Phòng Matthis hầu như đặt
quá nhiều kỳ vọng vào Trung Quốc nếu không muốn nói là đang năn nỉ Trung Quốc
giúp kiềm chế Bắc Hàn. Chắc chắn là Kim Chánh Ân sẽ không bao giờ từ bỏ tham vọng
theo đuổi hỏa tiễn hạt nhân tầm xa có thể đe dọa an ninh của Mỹ vì theo Bắc Hàn
đó cũng là lá bùa hộ mạng duy nhất có thể bảo vệ triều đại Kim. Kim đã nhìn thấy
kết cuộc bi thảm của Saddam Hussein và Gaddafi. Chưa chắc Trung Quốc có thể
ngăn cản được. Tuy nhiên, nếu Trung Quốc triệt để áp dụng lệnh cấm vận thì có
nguy cơ dẫn đến sự sụp đổ của nền kinh tế và chế độ Bắc Hàn. Mà dù là vậy thì tại
sao Trung Quốc lại phải đi giúp đối thủ lớn nhất là Mỹ và đồng minh gồm có Nam
Hàn và Nhật? Mỹ sẽ đáp trả ân huệ này thế nào? Khác với những người tiền nhiệm,
Trump căn bản là một doanh nhân và theo đuổi chính sách ngoại giao không dựa
trên những giá trị nền tảng và nguyên tắc căn bản mà tính toán lời lỗ qua từng
chuyến giao dịch một. Tổng Thống Trump đã công khai tuyên bố là sẽ ban cho
Trung Quốc một món quà thương mại để trao đổi với việc kiềm chế Bắc Hàn, cụ thể
là Mỹ sẵn sàng tiếp tục đón nhận tỷ lệ chênh lệch hàng trăm tỷ Mỹ kim hàng năm
trong cán cân mậu dịch giữa hai nước. Như vậy có khác nào cấp thêm cánh cho hổ
dữ? Và liệu người dân Mỹ chấp nhận tình trạng đó được bao lâu trước khi công ty
quốc doanh Trung Quốc thâu tóm hết các công ty Mỹ? Mặt khác, Trung Quốc đang là
chủ nợ lớn nhất của Mỹ khi nắm trong tay trái phiếu trị giá hơn 1,000 tỷ Mỹ
kim. Chính quyền mới của Mỹ vẫn chưa bổ nhiệm đầy đủ chuyên gia có kiến thức và
kinh nghiệm vào Bộ Ngoại Giao trong việc xử lý quan hệ giữa Mỹ với Trung Quốc
và Bắc Hàn. Trong khi đó, Trung Quốc thuộc về hạng cáo già khi nói đến nghệ thuật
lợi dụng Bắc Hàn để gây khó khăn cho Mỹ và các nước đồng minh. Ngoài quyền lợi
giao thương thì Trump sẽ thêm những nhượng bộ nào tại Biển Đông? Từ khi nhậm chức
và nhất là sau lần diện kiến nồng nàn tại Mar-A-Lago, Trump không có bất cứ lời
phát biểu nào liên quan tới Biển Đông. Trong mấy tháng qua, Mỹ không thực hiện
thêm chiến dịch tuần tra tự do hàng hải nào. Tuy Bộ Quốc Phòng có gửi lời yêu cầu
nhưng Nhà Trắng chưa chấp thuận.
Khi được hỏi về Bắc Hàn, Trump trả lời bằng ngôn ngữ
giang hồ "phải ngoan nghe mày" (gotta behave). Kim cũng dùng lối anh
chị đáp trả là "tao sẽ thử vũ khí hạt nhân mỗi tuần, mỗi tháng, mỗi
năm". Đúng là kỳ phùng địch thủ, ít nhất là về mặt đốp chát. Tập chỉ cần
ngư ông thủ lợi. Có lẽ là với những ngôn từ như vậy thì Trump và Kim không thể
quay trở lại được và cuộc chiến sắp tới chắc không thể tránh khỏi.
28.04.2017
No comments:
Post a Comment