Nguyễn Trọng Bình
21-7-2016
1. Truyền thông Trung
Quốc có thực sự xuyên tạc quan điểm của Việt Nam?
|
|
|
Ngày
18/7, hàng loạt cơ quan truyền thông chính thống nước nhà đồng loạt đưa tin Việt
Nam bác bỏ thông tin của báo chí Trung Quốc về buổi gặp gỡ giữa Thủ tướng Việt
Nam Nguyễn Xuân Phúc và thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường ngày 14-7-2016
bên lề Hội nghị thượng đỉnh Á-Âu (ASEM) tại thủ đô Ulan Bator (Mông Cổ) liên
quan đến vấn đề về tranh chấp ở biển Đông [1]. Tất cả các bản tin đều
dẫn nguồn từ Thông tấn xã Việt Nam như thể giải thích với nhân dân trong nước
là không nên “hiểu lầm” lập trường của chính quyền Việt Nam ngay sau khi có
phán quyết từ Tòa trọng tài Thường trực (PCA) về vụ kiện của người Philippines
ngày 12/7/2016.
Đọc lại
các bản tin có liên quan về vấn đề này từ phía truyền thông Việt Nam người viết
bài này không thể không đặt ra câu hỏi: Truyền thông Trung Quốc có
thực sự xuyên tạc hay vì sự lập lờ nước đôi của lãnh đạo chính quyền Việt Nam mới
là nguyên nhân chủ yếu?
Trước hết,
có thể thấy, kể từ khi PCA đưa ra phán quyết không công nhận “đường lưỡi bò”
phi pháp của Trung Quốc, phản ứng của lãnh đạo chính quyền nước nhà đến thời điểm
này chủ yếu chỉ được thể hiện qua bản tin duy nhất được phát đi từ phía Bộ ngoại
giao Việt Nam ngay sau đó. Nội dung của bản tin vẫn như thường lệ là những lời
lẽ chung chung, mềm mỏng, nhẹ nhàng quen thuộc. Mới nghe qua nghe tưởng chừng
khôn khéo nhưng nếu ngẫm kỹ lại thì không hẳn như vậy.
Đành rằng
chỉ nói “hoan nghênh phán quyết cuối cùng của PCA” và không
nói ủng hộ hay chúc mừng Philippines là sự khôn ngoan (vì giữa Việt Nam và Philippines
cũng đang tồn tại quan điểm khác nhau về chủ quyền một số đảo). Tuy vậy, không
một lời nào đề nghị, yêu cầu Trung Quốc xóa bỏ yêu sách về “đường lưỡi bò” thì
cũng khó mà thuyết phục dân chúng và bè bạn quốc tế. Dư luận có quyền đặt câu hỏi
tại sao không nhân cơ hội này thể hiện rõ lập trường quan điểm của mình với dư
luận quốc tế là Việt Nam không bao giờ chấp nhận đàm phán song phương (nếu thực
sự nghĩ vậy)? Trong cuộc gặp gỡ bên lề ở Hội nghị thượng đỉnh Á-Âu (ASEM)
tại thủ đô Ulan Bator (Mông Cổ) sau đó cũng vậy, tại sao không thẳng thắn và mạnh
mẽ đề nghị họ nghiêm túc thực thi phán quyết của
PCA về yêu sách đường chínhđoạn vô căn cứ mà lại “đề
nghị hai bên cùng thực hiện nghiêm túc các thỏa thuận và nhận
thức chung của lãnh đạo cấp cao, trong đó có “Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ
bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc” do hai Tổng
Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Hồ Cẩm Đào đã thống nhất tháng 10-2011 nhằm
thúc đẩy các cơ chế đàm phán trên biển sớm có tiến triển thực chất, đồng thời
kiểm soát tốt bất đồng trên biển, không làm phức tạp tình hình, thực hiện hiệu
quả, toàn diện Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm đạt được
Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), góp phần duy trì hòa bình, ổn định ở khu vực.”
Về mặt
câu chữ, đành rằng không có lời nào nói “Việt Nam sẵn sàng thúc đẩy
đàm phán song phương” nhưng cứ lập lờ nước đôi “đề nghị hai
bên cùng thực hiện nghiêm túc các thỏa thuận và nhận thức chung của
lãnh đạo cấp cao, trong đó có “Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ
đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc” do hai
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Hồ Cẩm Đào đã thống nhất…” thì
cũng khó mà trách họ suy diễn theo nghĩa tương đương? Nếu trước đây, khi PCA
chưa đưa ra phán quyết, ở phương diện nào đó nói như trên còn có thể chấp nhận
được nhưng đã biết PCA chính thức “cắt đường lưỡi bò” rồi mà vẫn nói như thế
thì có phải rất sai lầm và xuẩn ngốc không? Nếu đã thừa hiểu họ gian manh, xảo
quyệt và bất chấp thủ đoạn mà vẫn mềm mỏng, nhẹ nhàng, nước đôi như thế thì
trách sao dư luận người ta không xầm xì bàn tán là nhu nhược và yếu hèn?
2. Tiên trách kỷ…
Còn nhớ
năm 2015, tác giả Nguyễn Hồng Thao trong bài viết “Chiến tranh
dư luận trên biển Đông và sức mạnh của tác phẩm hư cấu” đăng trên
báo Thanh Niên số ra ngày 20/5/2015 như thể “tư vấn” cho chính quyền và Nhà nước
về những đối sách mang tầm chiến lược nhằm đối phó với người Trung Quốc trong
cuộc “chiến tranh dư luận” trên biển Đông. Theo đó, Nguyễn
Hồng Thao cho rằng "Chiến tranh dư luận" hay còn gọi là chiến
tranh thông tin, chiến tranh tư tưởng công chúng tạo nền tảng giành lấy thế thắng
áp đảo trên phương diện chiến tranh tâm lý và chiến tranh pháp lý. Đó là kiểu
chiến tranh hoạt động liên tục, không ngừng nghỉ nhắm đến tác động nhận thức và
thái độ. Chiến tranh dư luận nhấn mạnh đến tất cả các công cụ truyền tin và ảnh
hưởng công chúng như phim ảnh, truyền hình, sách báo, internet, và mạng lưới
truyền thông toàn cầu” [2].
Nhằm
góp thêm tiếng nói với Nguyễn Hồng Thao, người viết bài này ngay sau đó cũng có
bài viết đặt vấn đề mang tính cảnh báo:“Việt Nam đã và đang tự thua Trung Quốc
trong cuộc chiến tranh dự luận về biển Đông?” [3]. Thế nhưng, có thể
thấy xem ra những chuyện này hoàn toàn không được chính quyền, nhà nước lắng
nghe, tiếp thu và điều chỉnh.
Từ đây,
nhìn lại việc Thông tấn xã Việt Nam phải khổ sở “đính chính” sự xuyên tạc của
truyền thông Trung Quốc với người dân trong nước càng cho thấy rõ hơn sự lúng
túng của lãnh đạo nước nhà trong việc “định hướng” dư luận trên mặt trận thông
tin, ngoại giao. Hay nói khác đi, thời gian qua trên mặt trận “chiến
tranh dư luận” nhằm tuyên truyền cho dân chúng về tình hình thật sự ở
biển Đông, chính quyền lãnh đạo nước nhà đã và đang mắc nhiều sai lầm.
Nhìn
chung trên tổng thể, có thể nói, trong vấn đề tuyên truyền về chủ quyền Biển
Đông hiện nay, các cơ quan tuyên truyền của Việt Nam (đứng đầu là Ban Tuyên
giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Giáo dục và Đào tạo…) đang dần
mất khả năng đánh chặn chứ đừng nói chi là ra đòn phản công lại trước sự xuất
kích gần như liên tục từ phía chính quyền Trung Quốc. Giống như mới đây một số
người chỉ biết ngồi than vãn trong sự bất lực về vấn đề từ rất lâu rồi Trung Quốc
đã tiến hành các phong trào, chiến dịch nhồi nhét về “đường lưỡi bò” phi pháp
cho dân chúng họ khi còn là những đứa trẻ cấp một. Vấn đề vốn không mới, nhưng
các bài viết chỉ dừng lại ở đó thì vẫn chưa cho thấy hết bản chất của vấn đề
nêu như thực sự muốn tìm giải pháp để giải quyết. Đọc những bài viết như thế
này chỉ càng cho thấy sự yếu kém, “ngụy biện và xuẩn ngốc” của những người có
trách nhiệm ở Việt Nam. Vì lẽ, ở chiều ngược lại, thử hỏi từ xưa đến nay chính
quyền Việt Nam có nhồi nhét dân chúng mình không? Có lẽ không nói thì mọi người
cũng đã biết câu trả lời. Thế hệ trẻ ở Việt Nam từ lâu vốn cũng bị nhồi nhét y
hết như thế hệ trẻ ở Trung Quốc có chăng chỉ là sự khác nhau về nội dung nhồi
nhét mà thôi. Cụ thể cho đến nay thế hệ trẻ nước Việt vẫn đang bị nhồi vào đầu
óc non nớt nhưng nội dung như: phải luôn luôn ghi nhớ và căm thù Pháp, Mỹ; “sự
tài tình và sáng suốt của Đảng ta”. Đặc biệt, trong quan hệ với Trung Quốc thì
đây là người “anh em”, “đồng chí”, “láng giềng tốt”... Những chuyện tàn ác của
họ như năm 1979 mang 60 vạn quân sang giết hại đồng bào ta ở các tỉnh phía Bắc,
năm 1974 đánh cướp Hoàng Sa từ chính quyền Việt Nam Cộng hòa, năm 1988 một lần
nữa đánh chiếm đảo Gạc Ma… thì kiên quyết không đưa vào sách giào khoa, không
cho thế hệ trẻ biết sự thật… Ngoài ra, trong tình hình hiện nay, thế hệ trẻ
đang được nhồi là phải nêu cao tinh thần cảnh giác trước âm mưu “diễn biến hòa
bình” nhằm bạo loạn lật đổ của các “thế lực thù địch”…
Chưa
hết, mấy năm gần đây, khi “người bạn vàng” liên tục quấy rối và ức hiếp, dân
chúng phản ứng quá thì thỉnh thoảng Ban tuyên giáo Trung ương cũng bật đèn xanh
cho các cơ quan truyền thông nước nhà viết bài phản kháng nhưng chủ yếu là mang
tính phong trào, thời vụ (với thái độ mềm mỏng, nhẹ nhàng tránh ảnh hưởng đến
“đại cục”). Riêng những ai bất bình mà xuống đường tuần hành, phản đối trong ôn
hòa thì nhất định là “bọn phản động” hoặc không cũng là bị bọn phản động mua
chuộc, lôi kéo.
Ngoài
ra, ở phương diện tuyên truyền khác, thỉnh thoảng cũng cho mang một số bản đồ,
tư liệu cổ thể hiện rõ chủ quyền biển đảo đi triển lãm, trưng bày tại các viện
bảo tàng, khu hội chợ nhân các dịp lễ lạc. Nhưng khốn nỗi, với các khu bảo tàng
thì dân chúng nước nhà từ lâu vốn không có thói quen lui tới; còn ở các hội chợ
thì người dân chủ yếu vui chơi, mua sắm chứ ít người vào dòm ngó. Mà cho dù có
vào dòm ngó thì những bản đồ, tư liệu cổ toàn chữ Hán, chữ Nôm dân chúng không
biết nhìn vào cũng chẳng hiểu gì, muốn lên tiếng hỏi thì cũng chẳng biết ai mà
hỏi…
Chưa hết,
sách nghiên cứu, chuyên khảo về chủ quyền Hoàng Trường Sa thì các Nhà xuất bản
yếu in khổ lớn, bìa cứng, có cái còn mạ vàng và dĩ nhiên giá cả mỗi cuốn ít nhất
cũng từ vài trăm ngàn trở lên… Nên những đối tượng lẽ ra cần phải đọc và tìm hiểu
như công nhân, học sinh, sinh viên, giáo viên… dù có muốn tìm hiểu cũng ít ai
dám chịu bỏ tiền ra mua. Thành ra cuối cùng những cuốn sách như thế này chỉ số
ít các nhà nghiên cứu mua về đọc và nói cho nhau nghe; hoặc cũng có một số cơ
quan tuyền truyền Nhà nước mua về đặt vô cái tủ kính tại văn phòng làm việc cho
nó oai…
3. Thay lời kết
Có thể
nói, phán quyết không công nhận “đường lưỡi bò” do Trung Quốc tham lam tự vẽ ra
của Tòa trọng tài thường trực (PCA) ngày 12/7 vừa qua, thật ra là kết quả đã được
nhiều người dự đoán từ trước. Vấn đề quan trọng là cách phản ứng cùng thái độ
hành xử sắp tới đây của các bên có liên quan trong đó có Việt Nam (chính xác
hơn là lãnh đạo, chính quyền Việt Nam). Về phía chính quyền của ông Tập đương
nhiên sẽ không bao giờ thừa nhận và tuân thủ phán quyết của PCA như rất nhiều lần
họ đã ngang ngược và xấc láo tuyên bố trước đó. Chắc chắn họ sẽ tiếp tục gây rối
ở biển Đông cho dù danh dự quốc gia có bị giảm sút trên trường quốc tế như một
số chuyên gia đã phân tích. Nhưng nói cho cùng thì Tập Cận Bình và bộ sậu của
ông ta không phải cũng đã tính toán và lường trước kịch bản này rồi sao? Danh dự
tuy cũng quan trọng nhưng ngẫm kỹ lại thì là chuyện rất mơ hồ và nhỏ nhoi nếu
so với giấc mộng bá quyền đã ăn vào máu họ mấy ngàn năm qua. Hơn nữa, trong
hoàn cảnh hiện nay họ hoàn toàn có thể vung tiền ra để mua danh dự từ những quốc
gia nhỏ, nghèo nhưng đang được/bị dẫn dắt bởi một bộ máy chính quyền, những
quan chức tham lam và ngu xuẩn. Số lượng các nước nhỏ như thế này gần đây được
các cơ quan truyền thông nước nhà điền vào hai cái tên - cũng là hai người láng
giềng khác - Campuchia và Lào. Kể ra cũng khó mà trách họ. Bởi cái nghèo thường
đi chung với cái hèn! Hơn nữa, nếu mình nghĩ về họ như thế thì họ cũng nói về
mình như vậy, chẳng thằng nào hơn thằng nào về cái khoản nghèo và hèn này. Cho
nên, nếu không muốn bị thiên hạ xầm xì thì phải thể hiện rõ quan điểm của của
mình chứ không nên lập lờ, chơi trò đi dây trong chính sách ngoại giao để rồi
sau đó “thanh minh, thanh nga” này nọ.
Đó là về
đối ngoại. Còn với nhân dân trong nước, trong hoàn cảnh đất nước hiện có không
biết bao nhiêu chuyện quan trọng, bức bách phải giải quyết mà đến giờ chuyện bầu
bán, phân chức, phân quyền, phân ghế vẫn chưa xong về mặt hình thức; hay như
trước đó mấy tháng đã “chuẩn bị nhân sự cấp cao”, bầu bán và tuyên thệ rồi giờ
lại bỏ ra thêm 6 ngày để làm cái việc mà ai cũng biết mọi chuyện sẽ vẫn như cũ
thì khó mà trách nhân dân hiểu nhầm về tính chính danh cũng như những lời hứa
“vì dân, vì nước”. Vẫn biết làm chính trị đôi khi phải bất chấp thủ đoạn nhưng
chẳng lẽ cứ diễn hài cho dân chúng coi hoài sao? Cái gì cũng có giới hạn của
nó! Không thể đùa với nhân dân được đâu!
---------------
Chú
thích nguồn:
[1]: “Bác bỏ thông tin sai lệch của báo chí Trung Quốc về Biển
Đông”.Xem tại: http://tuoitre.vn/tin/chinh-tri-xa-hoi/20160718/bac-bo-thong-tin-sai-lech-cua-bao-chi-trung-quoc-ve-bien-dong/1139152.html
[2]: “Chiến
tranh dư luận trên biển Đông và sức mạnh của tác phẩm hư cấu” .
Xem tại: http://thanhnien.vn/thoi-su/chien-tranh-du-luan-tren-bien-dong-va-suc-manh-cua-cac-tac-pham-hu-cau-564534.html
[3]: “Việt
Nam đã và đang tự thua Trung Quốc trong cuộc chiến tranh dự luận về biển
Đông?”. Xem tại: http://www.viet-studies.info/kinhte/NTrongBinh_ChienTranhDuLuan.htm
CT,
21/7/2016
NTB
Tác giả
gởi cho viet-studies ngày 21-7-16
No comments:
Post a Comment