Sat, 05/30/2015 - 22:14 — tuankhanh
Hội nghị Shangri-La được nhiều nhà bình luận thời sự
đánh giá rằng việc có mặt của Trung Quốc, chỉ là một trò câu giờ của Bắc Kinh, trong
khi ráo riết đổ khí tài lên các đảo vừa xây dựng, biến chúng thành các tiền đồn
mới. Nhà phân tích các vấn đề ngoại giao quốc tế của BBC, ông Jonathan Marcus,
nói rằng Trung Quốc đang cố xây dựng một Vạn lý trường thành mới trên biển mà
không có gì ngăn cản được. Khác với Vạn lý trường Thành ngày xưa là để ngăn giặc
tràn vào Trung Nguyên, hôm nay thì Vạn lý trường thành trên biển là để bao vây
các nước láng giềng và quyết sở hữu biển Đông.
Hội nghị Đối thoại Shangri-La (Shangri-La Dialogue)
năm 2015 lại diễn ra với 2 diễn viên chính trên sân khấu là Mỹ và Trung Quốc,
được mô tả là trong một không khí hết sức căng thẳng. Ngoài các bình luận về
quyền lợi hay quan điểm chiến lược của mình, người Mỹ quăng tới tấp các hồ sơ về
việc Trung Quốc đang sục sôi vũ trang trên các đảo nhân tạo, nhằm nhấn mạnh
chuyện dây dưa ngoại giao chỉ là cớ để Trung Quốc hoàn thiện các tiền đồn của
mình.
Người Mỹ ra mặt thúc giục các nước Asean tham gia
vào cuộc, với ngôn ngữ rất mạnh mẽ. Tân chỉ huy Bộ Tư Lệnh Thái Bình Dương của
Mỹ, Đô đốc.Harry B. Harris trên đường đến phó hội tại Singapore cũng đã nhấn
mạnh là các tuyên bố của Trung Quốc nhằm vào chiếm dụng biển Đông là “lố bịch”.
Dĩ nhiên các phát ngôn mang tính sắp xếp này, cho thấy chủ trương rõ ràng của
người Mỹ lúc này. Thậm chí ông Jonathan Marcus còn nói rằng cũng nên chờ xem kịch
tích, vì sếp của ông Harry là Bộ trưởng Quốc phòng Ash Carter, vốn nổi tiếng là
người ăn nói còn thẳng tuột hơn.
Cục diện đầy mâu thuẫn. Khi người Mỹ chưa vào cuộc,
tất cả các nước chịu ảnh hưởng bởi hành động của Trung Quốc lên tiếng rất dữ dội,
nhưng lúc này thì mọi người né qua một bên, nhường đất cho cuộc đấu tay đôi và
ngóng kết quả. Nước Mỹ từ vị trí bị các nước Cộng sản như Việt Nam chửi rủa là
“sen đầm quốc tế”, nay trở thành Lục Vân Tiên. Không ai nói ra, nhưng rõ ràng
ngay cả Philippines, Indonesia, Việt Nam đều khoan khoái khi người Mỹ nói mạnh
mẽ giùm mình.
Việc lên tiếng và một vài chuyến tuần tra của Mỹ
chưa biết sẽ đem lại kết quả gì, nhưng chắc chắn thiện cảm của dân chúng các nước
quanh biển Đông dành cho Washington đang tăng vọt. Thậm chí rất nhiều người dân
Việt Nam, dù luôn được tuyên truyền rằng Mỹ là “kẻ thù”, nay lại có cảm giác gần
gũi hơn.
Hoa
Kỳ nói
Theo mô tả ngắn của ông Bộ trưởng Quốc phòng Ash
Carter, thì lần này nước Mỹ đến Shangri-La với mục đích rất rõ ràng “chúng tôi
tiếp nối các đàm phán về quân sự để Bắc Kinh phải cam đoan rằng không có tai nạn,
sự cố chủ ý nào trên trên không lẫn trên biển”.
Bên ngoài hội nghị Shangri-La, người ta nói nhiều về
các khả năng hình thành một khối NATO Châu Á để hợp sức chống Trung Quốc. Thế
nhưng Mỹ bác bỏ điều này ngay lập tức “Tại Châu Á, vẫn có môt số nước nghiêng về
phía Trung Quốc, một số khác thì nghiêng về phía Hoa Kỳ, nhưng hầu hết thì
không muốn phải có một sự lựa chọn dứt khoát nào, và tôi nghĩ rằng điều này cần
thiết để giữ sự đa dạng trong quan hệ ngoại giao ngay tại khu vực, trong thời
gian tới”. Ông Ash Carter nói. Bất chấp Trung Quốc cho phát đi nhiều kiểu ngôn
luận để đánh loãng sự việc, ông Carter khẳng định rằng nước Mỹ đất nước sẽ tiếp
tục tuần tra bằng đường hàng không và hàng hải, cũng như hoạt động ở bất cứ nơi
nào trong biển Đông, nơi vốn luật pháp quốc tế cho phép”. Mỹ là nước rất rõ
ràng trong việc kêu gọi Bắc Kinh “dừng ngay lập tức cũng như bỏ luôn ý định cải
tạo đất mà tất cả các bên đang tranh chấp”.
Trung
Quốc nói
Quốc gia gây ra sự căng thẳng trên biển Đông là
Trung Quốc thì tìm cách cho cất lên giọng điệu quen thuộc của một nước Cộng sản
– nói không ai tin. Ông Huang Jing, giám đốc Trung tâm về châu Á và toàn cầu
hóa tại Đại học Quốc gia Singapore, là người Trung Quốc, nói với Tân Hoa Xã rằng
“Trung Quốc là hậu vệ hòa bình thế giới, không phải là một người gây rắc rối”.
Ông Huang cũng tố cáo Mỹ đã “làm quá” chuyện Trung Quốc xây dựng đảo nhân tạo
trên Biển Đông. “Có một thực tế quan trọng là, tất cả các cuộc khủng hoảng với
sự tham gia của phương Tây đã kết thúc trong chiến tranh mà không có bất kỳ ngoại
lệ nào”, ông Huang Jing nói như muốn cảnh cáo các quốc gia đang ngã về phe Mỹ
và lên giọng điệu cứng rắn với Trung Quốc, “Lý do mọi chuyện căng thẳng là do
Trung Quốc đã lớn mạnh và làm các nước lo sợ. Nối kết với lực lượng quân sự nào
để chống lại Trung Quốc chỉ làm tình hình phức tạp thêm”.
Chuẩn Đô đốc Guan Youfei, Chánh Văn phòng Bộ Ngoại
giao Bộ Quốc phòng Quốc gia của Trung Quốc, tuyên bố các chứng cứ mà Mỹ đã đưa
về việc Trung Quốc đang chiếm đóng trên biển Đông là 'không đầy đủ và thiếu các
bằng chứng khoa học pháp lý'. Tân Hoa Xã dẫn tin, cho biết ông Guan Youfei mỉa
mai “Tự do hàng hải nên được cho những lợi ích của sự phát triển kinh tế, chứ
không phải gửi máy bay quân sự và tàu thuyền ở khắp mọi nơi”.
Indonesia
nói
Giọng điệu của nước này vẫn cố gắng trung dung như từ
trước đến nay. Tờ Bloomberg cho biết trong phiên họp toàn thể, Bộ trưởng Quốc
phòng Indonesia Ryamizard Ryacudu đề nghị giải pháp các nước trong khu vực sẽ tổ
chức tuần tra hòa bình chung đó để làm giảm nguy cơ xung đột. Tuy nhiên trong
các gợi ý hợp tác tuần tra, ông Ryamizard Ryacudu lại không nhắc gì đến Trung
Quốc.
Nguyên nhân của giọng điệu cố trung lập của
Indonesia, là do nước này nằm khá xa nơi tranh chấp. Quần đảo Natuna của
Indonesia – là một khu vực giàu khí đốt tự nhiên – dù có chút phiền hà với những
yêu sách của Trung Quốc nhưng chưa đến mức phải báo động.
Khi ông Ryamizard Ryacudu được hỏi liệu ông có nghĩ
rằng Trung Quốc cũng đã nhắm đến việc xây dựng gì đó trên các đảo Natuna chưa?
Ông Ryacudu nói rằng Indonesia có theo dõi chặt chẽ và thấy rằng chưa có chuyện
đó. Nhưng Indonesia đã có những bước phòng bị từ lúc này về pháp lý lẫn quân sự.
Nhật
Bản nói
Hãng Reuters cho biết quốc gia Châu Á có sự tổ chức
quân sự cũng như thái độ cứng rắn nhất là Nhật Bản đã lên tiếng với giọng điệu
của một samurai, đầy tính cảnh báo. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Nhật Bản Nakatani
đã cảnh cáo rằng các dự án cải tạo đất ở Biển Đông của Trung Quốc đã liều lĩnh
đưa cả khu vực chìm vào rối loạn. Nhật nói mình cũng như các quốc gia khác hối
thúc Trung Quốc hành xử cho có trách nhiệm.
Nakatani đề xuất một giải pháp gọi là 'Sáng kiến Đối thoại Shangri-La,', với 3 biện pháp để tăng cường an toàn hàng hải và
không quân trong khu vực, được chia phiên bởi 10 thành viên của Hiệp hội các quốc
gia Đông Nam Á (ASEAN).
Cũng cần biết thêm gợi ý này của Nhật Bản, bao gồm
thiện chí hỗ trợ cả các phương tiện tuần tra trên biển và trên không cho
Philippines. Nhật Bản đang có một bộ dạng mạnh mẽ, sau khi gỡ bỏ lệnh cấm xuất
khẩu quân sự cách đây một năm. Nhật Bản nói nước này cũng đang xem xét việc có
một vai trò an ninh mạnh mẽ hơn ở Biển Đông bằng cách mở rộng tuần tra hàng hải
như Hoa Kỳ.
Singapore
nói
Thủ tướng Singapore, ông Lee Hsien Loong (Lý Hiển
Long) nói Trung Quốc cần nếu Trung Quốc xem xét lại cái vấn đề về biển Đông hiện
nay, thì có thể sẽ rảnh tay mà lo chuyện đối nội và cải cách mà không phải quá
nhọc nhằn như hiện nay. Trả lời phỏng vấn, ông Lý cho biết dù Trung Quốc là một
quốc gia lớn mạnh nhưng sự phát triển của đó 'không phải là dễ dàng như bề
ngoài ra vẻ như thế'. Việc gánh thêm các áp lực của các nước vể vấn đề Biển
Đông sẽ gây vô vàn khó khăn cho Bắc Kinh.
Ông Lee nhấn mạnh rằng các nước ASEAN luôn muốn có một
mối quan hệ tốt với Trung Quốc, mặc dù có đang tranh chấp ở Biển Đông. Và Trung
Quốc đừng đánh mất lợi thế này.
Ông Lee cũng được Trung Quốc nhắc lại về quan điểm của cha ông, ông Lee Kuan Yew (Lý Quang Diệu) về chuyện Hoa Kỳ phẩi cân nhắc chuyện có nên cô lập Trung Quốc hay không. Ông thủ tướng trả lời khôn khéo mỗi thời kỳ chính quyền khác nhau, thường có những quyết định khác nhau.
Ông Lee cũng được Trung Quốc nhắc lại về quan điểm của cha ông, ông Lee Kuan Yew (Lý Quang Diệu) về chuyện Hoa Kỳ phẩi cân nhắc chuyện có nên cô lập Trung Quốc hay không. Ông thủ tướng trả lời khôn khéo mỗi thời kỳ chính quyền khác nhau, thường có những quyết định khác nhau.
No comments:
Post a Comment