Tô
Lâm ‘đảo chính mềm’ thành công, thời đại công an toàn trị bắt đầu!
Viết Dũng - SGN
19
tháng 7, 2024
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2024/07/OIP-gigapixel-low-resolution-2x-faceai.jpg
HÌNH
(VietNamNet)
Báo
chí tại Việt Nam chiều ngày 19 Tháng Bảy đồng loạt đăng tải thông tin giống
nhau về việc “Do phải ưu tiên dành thời gian để Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tập
trung điều trị, trước mắt Bộ Chính trị phân công Chủ tịch nước Tô Lâm
chủ trì công việc của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư.” Như vậy, tính
đến hôm nay, Tô Lâm đã nắm trọn quyền hành cả trực tiếp lẫn gián tiếp về mặt đảng
(chủ trì mọi công việc quan trọng), về mặt người đứng đầu của đất nước theo Hiến
pháp (chức vụ chủ tịch nước), và về mặt “thanh gươm và lá chắn” (khi cất nhắc
thành công ông Lương Tam Quang lên vị trí Bộ trưởng Công an trước đó).
Ván
bài ‘không thể lặp lại’ của tổng Trọng
Theo
một nguồn tin nội bộ trước, do yếu thế hơn phe cánh của ông Nguyễn Tấn Dũng, là
Thủ tướng Chính phủ của Việt Nam thời đó, ông Nguyễn Phú Trọng đã liên kết với
ông Trần Đại Quang, với giao ước ngầm là nếu thành công, thì ông Trọng sẽ giữ
ghế Tổng bí thư nửa đầu nhiệm kỳ, còn ông Quang sẽ làm người đứng đầu nhà nước
một cách hình thức (tức chức vụ Chủ tịch nước) nửa đầu nhiệm kỳ. Sau đó sẽ có
màn đổi vai, ông Quang sẽ làm Tổng bí thư, còn ông Trọng sẽ giữ cương vị Chủ tịch
nước.
Với
những ai quen thuộc với nền chính trị VN, đều biết rằng trong các chức vị chủ
chốt của Bộ Chính trị Cộng sản, thì chức vị Chủ tịch nước chỉ là một chức vụ “hữu
danh vô thực”, là đại diện cho đất nước về mặt hình thức nhưng có ít quyền lực
thực tế. Có lẽ chính bởi vậy mà sau khi đã “say mùi” quyền lực, ông Trọng không
muốn nhả ghế cho ông Quang. Chuyện gì đến đã phải đến, ông Quang đã bị thông
báo là đã qua đời vào ngày 21 tháng Chín năm 2018, tại Bệnh viện Trung ương
Quân đội 108, với một mô-típ quen thuộc: “mắc bệnh hiểm nghèo, đã được các
giáo sư bác sĩ trong và ngoài nước cứu chữa, lãnh đạo Đảng và Nhà nước quan
tâm, tạo điều kiện nhưng không qua khỏi.” Trong khi chỉ trước đó mấy ngày,
ông còn tham gia một loạt các hoạt động như tham gia một cuộc họp của Bộ Chính
trị hôm 19 Tháng Chín, tiếp Tổng thống Indonesia thăm Việt Nam ngày 11 Tháng
Chín, đánh trống khai giảng năm học mới 2018-2019… và không có biểu hiện gì của
bệnh tật.
Sau
khi hạ được đối thủ chính trị, ông Trọng đã có thời gian học tập theo ông Tập Cận
Bình, khi cùng lúc nắm giữ 2 chức vụ: Chủ tịch nước (để có quyền hành về mặt
hình thức trong các nghi lễ tiếp đón cấp Quốc gia), và Tổng bí thư đảng CSVN (để
nắm quyền lực thực tế). Nhưng có lẽ sau khi cầm song quyền gần ba năm, ông Trọng
cũng tự nhận thấy rằng chức vụ Chủ tịch nước ‘hữu danh vô thực’ đã làm ông mệt
mỏi với lịch tiếp đón và làm việc dày đặc, trong khi sức khỏe ông ta lại không
thể so sánh với người mà ông ta học theo trẻ hơn ông nhiều lần – Tập Cận Bình,
nên ông đã nhả bỏ vị trí trên.
Kể
từ đó, chức vụ về Chủ tịch nước đã nhiều lần đổi chủ, và mỗi khi có gì liên
quan đến “trách nhiệm người đứng đầu”, lại là nơi bị ông Trọng nhắc đến đầu
tiên, thay vì chính bản thân ông ta. Bởi nếu suy luận theo logic thông thường
thì Hiến pháp VN ghi đảng cộng sản lãnh đạo, vậy người phải chịu trách nhiệm của
người đứng đầu phải là bản thân ông ta mới đúng. Ông Nguyễn Xuân Phúc và sau đó
là ông Võ Văn Thưởng đã phải từ chức trong những trường hợp như vậy
Nhưng
việc cất nhắc ông Tô Lâm vào vị trí chủ tịch nước lại hoàn toàn không giống với
hai trường hợp trên. Khi diễn ra đấu đá nội bộ, thật hoàn hảo hếu nhấc được đối
thủ chính trị vào vị trí “hữu danh vô thực” đó. Bởi vậy, sau khi đẩy được Tô
Lâm vào vị trí trên, đồng thời tước bỏ chức vụ Bộ trưởng Công an của ông Lâm,
ông Trọng có thể đã nghĩ rằng mình thắng.
Tuy
nhiên những gì Tô Lâm đã làm cho thấy ông ta là người quyết đoán, có những hành
động táo bạo và quyết liệt, khiến cho chiêu bài quen thuộc của ông Trọng không
thể được đem ra tái sử dụng.
Thể
chế công an toàn trị – Gorbachov phiên bản Việt Nam – hay sự
khởi đầu của ‘ngàn năm tăm tối’?
Sau
khi bị tước bỏ chức vụ Bộ trưởng Công an, Tô Lâm đã có bước đi táo bạo không ngờ:
Triệu tập các Giám đốc Công an của 63 tỉnh thành cả nước về Hà Nội vào sáng 28
tháng Năm tại Hà Nội dưới vỏ bọc “Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số
39-CT/TW của Bộ Chính trị, về tăng cường công tác bảo vệ chính trị nội bộ trong
tình hình hiện nay”. Tại đây, ông Lương Tam Quang, một người thân cận với ông
Lâm, đã được hội nghị bầu vào nắm giữ chức vụ Bộ trưởng Công An, đặt sự lãnh đạo
của Đảng Cộng sản VN vào cái thế ‘sự đã rồi’, khi lần đầu tiên kể từ sau năm
1975, người nắm giữ chức vụ này không phải là Ủy viên Bộ Chính trị mà chỉ là Ủy
viên Trung ương đảng. Không còn cách nào khác, chỉ một tuần sau đó, Quốc hội VN
đã phải phê chuẩn chức danh này, đánh dấu cột mốc thế cờ lật ngược ngoạn mục của
Tô Lâm.
Sau
khi loại bỏ thành công ông Phan Đình Trạc và nhấc được người thân cận của mình
vào vị trí Bộ trưởng Công an, ông Lâm đã có động thái vỗ mặt với ông Trọng và
phe cánh của ông: Bắt nhà báo Trương Huy San (còn được biết đến với tên gọi
Osin Huy Đức). Huy Đức tuy không có vai trò gì to lớn trong Đảng cộng sản VN,
nhưng nhiều người biết ông là người một mực trung thành với TBT Nguyễn Phú Trọng.
Bằng việc bắt Huy Đức, Tô Lâm đã phát ra 1 thông điệp mạnh để dằn mặt phe đối lập
trong cuộc thanh trừng nội bộ. Vậy là những gì mà ông Huy Đức đã từng viết,
“(…) bộ chính trị trở thành con tin của công an”, đã trở nên hiện hữu rõ ràng
trong chính trường VN hiện nay.
Đứng
trước tin ông Lâm thâu tóm mọi quyền hành, giới bất đồng chính kiến tại Việt
Nam cũng có một số chiều hướng nhận định khác nhau. Một số người lạc quan cho rằng
ông Tô Lâm lên sẽ là một “Gorbachov của Việt Nam”. Nhưng đại đa số đều cho rằng
dưới thể chế độc tài toàn trị từ trước đến nay, thì ông nào lên cầm quyền lực
cũng vậy thôi. Thậm chí sẽ tối màu hơn cho tình hình nhân quyền Việt Nam, khi
mà một đại tướng công an khét tiếng với ‘bề dày thành tích’ đàn áp các hoạt động
nhân quyền của Việt Nam lên cầm quyền. Bức tranh đó còn ảm đạm hơn, khi mà vừa
rồi, một loạt các quyền hành của Chính phủ vừa được chuyển giao cho ông Bộ trưởng
Công an. Theo phân tích của Luật sư Đặng Đình Mạnh, thì sau Quyết định số
613/QĐ-TTg của ông Phạm Minh Chính, Bộ trưởng Công an từ nay còn có các quyền lực
của các ông Bộ trưởng Bộ Kế Hoạch và Đầu Tư, Bộ trưởng Bộ Giao Thông Vận Tải, Bộ
trưởng Bộ Khoa Học, Bộ trưởng Bộ Công Nghệ và Môi Trường, Bộ trưởng Bộ Công
Thương và còn kiêm luôn cả quyền lực của Thanh Tra Chính Phủ! Điều này dường
như là để đảm bảo không một dự án kinh tế nước ngoài nào có thể “cài cắm” các
điều khoản nhân quyền khi đầu tư vào Việt Nam, làm ‘rắc rối’ thêm và ‘gây đau đầu’
cho cơ quan quyền lực lớn nhất Việt Nam hiện nay: Bộ Công an.
Do
vậy, dự đoán bức tranh về nhân quyền Việt Nam trong vòng ít nhất 5 năm tới sẽ
khá ảm đạm.
No comments:
Post a Comment