Phiên tòa Vạn Thịnh
Phát: Hiểu về vai trò và tầm ảnh hưởng của bà Trương Mỹ Lan
BBC News Tiếng Việt
27
tháng 3 2024
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c72e7lnmlyxo
Ngày
27/3, ngày thứ 15 diễn ra phiên xét xử vụ án Vạn Thịnh Phát và Ngân hàng SCB.
Nhiều thông tin bất ngờ được hé lộ tại tòa cũng như nhiều câu hỏi vẫn bỏ ngỏ về
quy mô và sức ảnh hưởng của vụ án.
BBC
xin tóm tắt những thông tin nổi bật trong những ngày xét xử vừa qua dưới đây.
Hình
: https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/800/cpsprodpb/02a1/live/53a11d90-ebe5-11ee-8bf3-195418ba9285.jpg
Bà
Trương Mỹ Lan tại phiên xét xử vụ án Vạn Thịnh Phát ngày 5/3
Bà
Trương Mỹ Lan là chủ của SCB ngay cả trước khi ba ngân hàng sáp nhập?
Trở
lại thời điểm bà Trương Mỹ Lan bị bắt vào tháng 10/2022, người dân đã kéo
đến SCB rút tiền vì có thông tin rằng bà Trương Mỹ Lan mới là chủ
nhân thực sự của ngân hàng này.
Để
trấn an dư luận, SCB đã ra thông cáo ngay lập tức, trong đó nếu rằng: "Bà
Trương Mỹ Lan không giữ chức vụ quản lý và điều hành tại SCB. Do đó, không ảnh
hưởng đến hoạt động kinh doanh bình thường của SCB.”
Ngân
hàng Nhà nước cũng đưa ra khuyến cáo để người dân không đổ xô đi rút tiền. Các cơ quan báo
chí cũng được dặn dò “thận trọng” trong việc đưa tin về bà Trương Mỹ Lan và SCB để
tránh "gây tâm lý hoang mang, lo lắng cho người gửi tiền".
Tuy
nhiên, tại phiên xét xử vụ Vạn Thịnh Phát, lời khai của các bị cáo tiết lộ rằng
bà Trương Mỹ Lan đóng vai trò chủ chốt ở SCB, thậm chí ngay cả trước thời điểm
ba ngân hàng gồm Sài Gòn (tức SCB cũ), Đệ Nhất (FCB) và Việt Nam Tín Nghĩa
(TNB) được sáp nhập vào 1/1/2012. Đây cũng là thời điểm mà cơ quan chức năng
xác định là bắt đầu hành vi phạm tội của bà Lan và các đồng phạm.
Về
việc sáp nhập ba ngân hàng thành SCB, bà Lan khai trước tòa rằng bà được một số
lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước "động viên", nhờ đích danh bà đứng ra
giúp đỡ vì bà có "có tiếng nói, có uy tín". Theo đó, bà Lan đóng vai
trò "cố vấn ban hợp nhất".
Ông
Bùi Anh Dũng, cựu chủ tịch HĐQT SCB, cũng khai rằng có thể Ngân hàng Nhà nước
biết được Trương Mỹ Lan có uy tín, năng lực, chủ thực sự của SCB nên mời tham
gia tái cơ cấu. Nếu theo lời khai của ông Dũng thì ngay cả trước thời điểm sáp
nhập ba ngân hàng, nhiều người, thậm chí Ngân hàng Nhà nước, đã biết bà Trương
Mỹ Lan là người nắm phần lớn cổ phần ở SCB cũ.
Tại
tòa, đại diện Ngân hàng Nhà nước đã trả lời về vấn đề bà Lan nói. Theo đó, cả
ba ngân hàng đều yếu kém, cần thiết tái cơ cấu. Trong đề án cơ cấu này,
"NHNN không có thông tin về việc vận động bà Lan sở hữu 65% mà chỉ nhận diện
nhóm cổ đông có 65% và bà Lan là người đại diện".
·
Đại án Vạn Thịnh
Phát: những cái chết bí ẩn và những bị can 'lọt lưới'
21 tháng 2 năm 2024
·
Vạn Thịnh Phát:
Bà Trương Mỹ Lan 'phản cung' về việc nắm giữ cổ phần ở Ngân hàng SCB
11 tháng 3 năm 2024
·
Vụ Vạn Thịnh
Phát: Hé lộ hoàn cảnh bà Trương Mỹ Lan và phu quân Chu Lập Cơ bị bắt
5 tháng 3 năm 2024
Thực
tế, từ năm 2012, đã có những tài liệu về tài chính thuộc Chương trình giảng dạy
kinh tế Fulbright chỉ ra vấn đề của việc hợp nhất ba ngân hàng thương mại nói
trên.
Tài
liệu giảng dạy dài 28 trang của bốn tác giả: Nguyễn Xuân Thành, Trần Thị Quế
Giang, Đỗ Thiên Anh Tuấn và Nguyễn Đức Mậu vào tháng 4/2012 đã nêu rằng, các cá
nhân hay công ty là cổ đông lớn của ba ngân hàng nói trên trước khi sáp nhập đều
có liên quan đến bà Trương Mỹ Lan.
Ví
dụ, Công ty TNHH Đầu tư Tài chính Việt Vĩnh Phú (đây là pháp nhân được xác định
là liên quan đến vụ án Vạn Thịnh Phát hiện tại), bắt đầu tham gia góp vốn vào
SCB cũ từ năm 2006. Sở hữu và nắm quyền kiểm soát Việt Vĩnh Phú là một nhóm cổ
đông, trong đó có bà Trương Mỹ Lan. Đến cuối năm 2007, Việt Vĩnh Phú sở hữu
28,5% vốn cổ phần của SCB.
Vẫn
theo tài liệu này, từ năm 2009, bà Trương Mỹ Lan và nhóm đầu tư của mình bắt đầu
mua cổ phần của Ngân hàng Tín Nghĩa (TNB). Còn Ngân hàng Đệ Nhất (FCB), nhóm đầu
tư có liên đến bà Trương Mỹ Lan bắt đầu mua cổ phần của ngân FCB là từ 2010 và
đến giữa năm 2011 thì nắm quyền kiểm soát ngân hàng.
Theo
tìm hiểu của BBC, tháng 4/2011, bà Nguyễn Thị Thu Sương trở thành chủ tịch HĐQT
của FCB. Trước đó vào năm 2008, bà Sương từng
làm trợ lý ban tổng giám đốc của Công ty Cổ phần Đầu tư Vạn Thịnh Phát.
Trong vụ án hiện đang xét xử, bà Sương là cựu Chủ tịch HĐQT Ngân hàng SCB, đang
bị truy nã về tội vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng.
Tài
liệu của Fulbright đưa ra nhận định:
"Đằng
sau thực tế một chủ nắm quyền sở hữu SCB, TNB và FCB là việc cả ba ngân hàng
này đều tài trợ tài chính cho nhiều hoạt động đầu tư khác nhau của các doanh
nghiệp do cùng chủ kiểm soát. Một ví dụ dễ thấy về việc ngân hàng cho vay dự án
bất động sản do chính chủ ngân hàng đầu tư là hai dự án thuộc vào loại lớn nhất
tại TP HCM: Times Square và Saigon Peninsula."
Báo
chí thời điểm tháng 12/2011 dẫn Hiệp hội Bất động sản TP HCM cho biết, cả ba
ngân hàng SCB, Tín Nghĩa và Đệ Nhất đều là các ngân hàng tài trợ chính cho dự
án Times Square (Quảng trường Thời đại) và Saigon Peninsula (Dự án Mũi Đèn Đỏ).
Toà
nhà Times Square ở mặt tiền phố đi bộ Nguyễn Huệ (Quận 1, TP HCM) và Saigon
Peninsula đều thuộc Vạn Thịnh Phát.
VIDEO
: "Bà Trương Mỹ Lan 'rút ruột' ngân hàng SCB 304 ngàn
tỷ đồng như thế nào?", Thời lượng 4,33
Hình
ảnh của bà Lan qua lời khai của các bị cáo
Trong
vụ án Vạn Thịnh Phát, Viện Kiểm sát đã xác định bà là "chủ mưu, cầm đầu
trong việc chiếm đoạt tiền từ ngân hàng SCB".
Trước
tòa, các cựu lãnh đạo, nhân viên Ngân hàng SCB và cả thành viên đoàn thanh tra
của Ngân hàng Nhà nước cũng khai về vai nổi bật bà Lan tại SCB.
Chủ
tịch HĐQT, tổng giám đốc, lãnh đạo, cán bộ của Ngân hàng SCB và Tập đoàn Vạn Thịnh
Phát đều khai làm theo chỉ đạo của bà Trương Mỹ Lan. Đoàn thanh tra Ngân hàng
Nhà nước cũng thấy rằng trình độ quản trị của các lãnh đạo SCB là rất yếu,
không theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, phải làm theo chỉ đạo của bà Lan.
Điều
đáng nói, nhiều bị cáo trong vụ án có những lời khai tương tự nhau là "tin
tưởng tuyệt đối" vào tài năng của bà Trương Mỹ Lan và có sự "thần tượng"
bà.
Theo
hồ sơ vụ án, ông Bùi Anh Dũng được bà Lan cho làm chủ tịch HĐQT Ngân hàng SCB
vì "hiền lành, không quậy phá".
Trước
tòa, ông Dũng khai rằng ông xem bà Lan như một “thần tượng”, cho rằng bà Lan là
một nhà kinh doanh giỏi. Vì vậy, về kinh doanh hay nhân sự, ông Dũng đều xin ý
kiến bà Trương Mỹ Lan.
·
Mối quan hệ giữa
Vạn Thịnh Phát, ngân hàng SCB và công ty chứng khoán Tân Việt
Bà
Trần Thị Mỹ Dung, nguyên Phó tổng giám đốc Ngân hàng SCB, khai lúc mới gặp thì
rất thần tượng bà Lan và làm việc tại Ngân hàng SCB với tinh thần là trung
thành tuyệt đối, không nghi ngờ. Thậm chí, bà Lan sai gì thì làm đó.
Bà
Dung nói trước tòa rằng, thời điểm bà làm việc tại SCB (từ 5/2010 đến 9/2022)
thì không chỉ riêng bà mà tất cả các anh em tại SCB đều làm việc với niềm tin
tuyệt đối với bà Lan, không nghi ngờ.
“Khi
đi họp về, anh Bùi Anh Dũng lúc nào cũng nói với bị cáo là anh đã theo chị Lan
mười mấy năm rồi. Anh tin tuyệt đối chị Lan. Anh em mình cùng làm để giúp chị
vượt qua khó khăn. Anh Võ Tấn Hoàng Văn cũng có nói với bị cáo một câu là anh
em mình không có tài giỏi để làm chủ thì phải lựa người chủ tốt mà theo,” bà
Dung nói tại tòa hôm 11/3.
VIDEO :
"Vạn Thịnh Phát: Những bí bật hé lộ
tại tòa", Thời lượng 5,06
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c72e7lnmlyxo
Tại
tòa, ông Võ Tấn Hoàng Văn, cựu Tổng giám đốc SCB (từ tháng 12/2013 đến 7/2020),
cũng khai rằng ông "tin tưởng" bà Lan trong quá trình tái cơ cấu:
“Bị
cáo cũng rất tin tưởng vào tài năng của bà Trương Mỹ Lan có thể vực dậy ngân
hàng này. Vì có điểm tựa vững chắc và sự tin tưởng từ bà Lan nên bị cáo đã phê
duyệt các khoản vay.” Ông Văn nói thêm rằng, căn cứ này dựa trên cách đối xử của
bà Lan là rất quan tâm đối với cấp dưới.
Bà
Trương Huệ Vân, 36 tuổi, là cháu của bà Trương Mỹ Lan. Bà Vân khai rằng bà gọi
bà Lan là mẹ và nghẹn ngào khi nhắc đến bà Lan.
"Bị
cáo sống với cô từ nhỏ, rất hiểu cách sống và tin tưởng vào định hướng, tầm
nhìn, kế hoạch của cô.
“Bị
cáo được cô nuôi ăn học, rồi cho làm việc tại tập đoàn. Bị cáo luôn tin tưởng
tuyệt đối vào cô. Bị cáo tin vào tầm nhìn của cô nên cô nói gì cũng tin tưởng
và nghe theo, chỉ đạo gì làm đó, không dám cãi lại,” bà Trương Huệ Vân nói tại
phiên tòa.
Hình
: https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/800/cpsprodpb/31c7/live/ad27aa00-ebe5-11ee-860f-4b0b053e4cd0.jpg
Bà
Trương Huệ Vân, cháu ruột của bà Trương Mỹ Lan, tại tòa
Điểm
bất nhất trong cáo trạng
Đến
lượt mình, bà Trương Mỹ Lan nói rằng nhiều tài sản của bà ở Ngân hàng SCB được
Công ty Hoàng Quân (đơn vị được Cơ quan Cảnh sát điều tra chỉ định) định giá
quá thấp.
Theo
bà Lan, công ty Hoàng Quân chỉ định giá có 726/1.166 mã tài sản đảm bảo cho
1.284 khoản vay của SCB là chưa hợp lý.
Luật
sư Trần Minh Hải (bào chữa cho bà Diệp Bảo Châu, Phó tổng giám SCB) nói trước
tòa rằng, theo cáo trạng thì bà Trương Mỹ Lan có 1.166 tài sản đảm bảo nhưng
trang 15 của cáo trạng lại ghi bà Lan có:
·
204
tài sản bảo đảm cho các khoản vay giai đoạn từ 2012-2017
·
982
tài sản bảo đảm cho các khoản vay giai đoạn từ 2018 đến 2022
Như
vậy, tổng số tài sản đảm bảo là 1.186, chênh lệch 20 tài sản.
Bên
cạnh đó, luật sư Hải còn phân tích rằng, cáo trạng ghi nhận Công ty Hoàng Quân
từ chối định giá 440 tài sản, nhưng thông tin xác định về số lượng tài sản mà
Công ty Hoàng Quân từ chối cho từng giai đoạn thì có đến 445 tài sản, không phải
440. Chưa kể có 221 tài sản được Công ty Hoàng Quân định giá nhưng SCB từ chối
phân bổ khoản vay.
Như
vậy, có 666 tài sản bị loại bỏ ra khỏi danh mục tài sản khấu trừ thiệt hại,
chưa kể phần chênh lệch 20 tài sản nói trên.
·
Vạn Thịnh Phát:
Bà Trương Mỹ Lan 'phản cung' về việc nắm giữ cổ phần ở Ngân hàng SCB
11 tháng 3 năm 2024
·
Vạn Thịnh Phát:
Bà Trương Mỹ Lan tiếp tục phản cung, tiết lộ vai trò của bị can tử vong
13 tháng 3 năm 2024
·
Vạn Thịnh Phát:
Số tiền các bị cáo đã 'khắc phục hậu quả' là bao nhiêu?
6 tháng 3 năm 2024
Hình
: https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/800/cpsprodpb/ad73/live/f4c28150-ebe5-11ee-9410-0f893255c2a0.jpg
Các
luật sư tham gia phiên tòa
Theo
luật sư Hải, 666 tài sản này dù bị từ chối với lý do gì thì vẫn đang là tài sản
thực và là tài sản hợp pháp của bị cáo Trương Mỹ Lan; SCB đang quản
lý, chưa từng giải chấp các tài sản này hoặc trả lại tài sản cho chủ tài sản.
Vì
vậy, luật sư đề nghị Hội đồng xét xử xem xét giá trị 666 tài sản này.
Về
xác định thiệt hại của vụ án, nhiều luật sư khác cũng đề nghị HĐXX xem xét lại
cách tính thiệt hại, đồng thời giá trị tài sản đảm bảo của Trương Mỹ Lan sau
khi giám định lại quá thấp so với giá thị trường.
Luật
sư Giang Hồng Thanh, người bào chữa cho bà Trương Mỹ Lan, cho rằng chứng thư thẩm
định giá của Công ty Hoàng Quân hiện là văn bản duy nhất cơ quan tố tụng dùng để
xác định thiệt hại.
Trong
khi đó, chứng thư thẩm định giá đối với bất động sản có giá trị trong vòng 6
tháng, động sản là ba tháng - tức tính đến thời điểm hiện nay đã hết hiệu lực,
không có ý nghĩa trong việc làm căn cứ tính thiệt hại.
"Nếu
tính đúng, tính đủ thì số thiệt hại của vụ án sẽ không nhiều như vậy hoặc có thể
không gây thiệt hại," ông Thanh nói.
Trước
đó, chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát cũng khai có 13 dự án nằm ngoài danh mục
các tài sản bị kê biên trong vụ án. Bà Lan đồng ý dùng các tài sản này để khắc
phục. Tuy nhiên, các dự án này có cả các nhà đầu tư nước ngoài, nên đề nghị tòa
tạo điều kiện cho bà đàm phán.
Một
tử hình, bốn chung thân
Chiều
19/3, đại diện Viện kiểm sát nhân dân TP HCM đã luận tội và đề nghị mức án đối
86 bị cáo vụ án Vạn Thịnh Phát, cụ thể:
Tử
hình: Bà
Trương Mỹ Lan, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát là người duy nhất bị đề nghị tổng
hợp mức án tử hình về ba tội danh: tham ô tài sản; vi phạm quy định về cho vay
trong hoạt động của các tổ chức tín dụng và tội đưa hối lộ 5,2 triệu USD cho bà
Đỗ Thị Nhàn (Trưởng đoàn thanh tra giám sát của Ngân hàng Nhà nước tại SCB).
Ngoài
mức án trên, bà Lan bị đề nghị buộc bồi thường toàn bộ hậu quả thiệt hại
677.286 tỉ đồng (gồm 483.971 nợ gốc và 193.315 nợ lãi).
Chung
thân: Ông
Bùi Anh Dũng, nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng SCB, ông Đinh Văn Thành (đã bỏ trốn),
nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng SCB và ông Võ Tấn Hoàng Văn, nguyên Tổng Giám đốc
Ngân hàng SCB, đều bị đề nghị mức chung thân cho tội tham ô tài sản và 20 năm
cho tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Tổng
hình phạt là chung thân.
Bà
Đỗ Thị Nhàn, nguyên Cục trưởng Cục Thanh tra, Giám sát ngân hàng II Cục II), Cơ
quan thanh tra, giám sát ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước, bị đề nghị chung thân về
tội nhận hối lộ.
Mức
án 19-20 năm: tội
danh tham ô:
·
Trương
Huệ Vân (Tổng Giám đốc Công ty Tập đoàn quản lý bất động sản Windsor, cháu ruột
bà Lan)
·
Trương
Khánh Hoàng (nguyên quyền Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB), Trần Thị Mỹ Dung
(nguyên Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB)
·
Hồ
Bửu Phương (nguyên Chủ tịch HĐQT Công ty CP Chứng khoán Tân Việt (TVSI)
·
Nguyễn
Phương Anh (Phó Tổng Giám đốc Công ty Sài Gòn Peninsula)
·
Đặng
Phương Hoài Tâm (Phó Trưởng phòng Văn phòng hội đồng quản trị Công ty cổ phần Tập
đoàn Vạn Thịnh Phát)
Ông
Dương Tấn Trước (Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Sản xuất Tường Việt)
và Tạ Chiêu Trung (Tổng giám đốc Công ty CP Tài chính Việt Vĩnh Phú, nguyên
thành viên HĐQT Ngân hàng SCB) cùng bị đề nghị 15 - 16 năm tội tham ô tài sản.
Riêng
ông Trung còn bị đề nghị 7-8 năm tù vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động
của các tổ chức tín dụng, tổng hợp từ 22 - 24 năm tù
Hình
: https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/800/cpsprodpb/c234/live/f7be2000-ebe3-11ee-8bf3-195418ba9285.png
Các
bị cáo bị đề nghị phạt tù 15 -20 năm tù, chung thân hoặc tử hình về tội tham ô
tài sản
Với
những người chỉ bị truy tố duy nhất một tội danh là vi phạm quy định về các hoạt
động của ngân hàng, tùy vào mức độ phạm tội mà bị đề nghị từ 3-18 năm tù. Có
4/5 người đang bị truy nã cũng nằm trong nhóm tội này, bị VKS đề nghị mức án
cao hơn, 12-18 năm tùy người.
Ông Chu Lập Cơ,
chồng ba Lan, bị đề nghị từ 11 -12 năm tù.
Bà
Phạm Thu Phong (nguyên trưởng ban kiểm soát Ngân hàng SCB) và ông Lưu Quốc Thắng
(trưởng ban kiểm soát Ngân hàng SCB) đều bị đề nghị 3 năm tù về tội thiếu trách
nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, nhưng cho hưởng án treo.
Với
đoàn thanh tra của Ngân hàng Nhà nước, ông Nguyễn Văn Hưng, nguyên Phó Chánh
Thanh tra bị đề nghị mức 14-15 năm. Còn lại 15 người bị VKS đề nghị mức 3-15
năm tù, tùy mức phạm tội.
Ông
Nguyễn Cao Trí, Chủ tịch Hội đồng quản trị CTCP Đầu tư và Quản lý giáo dục Văn
Lang; Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Capella, bị đề nghị
10-11 năm tù về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản (1.000 tỷ đồng của bà
Trương Mỹ Lan).
Ông
Trí là người duy nhất không phải là đồng phạm của bà Lan trong vụ án chiếm đoạt
tiền của SCB; cũng như không liên quan đến sai phạm tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát
hay SCB.
Theo
VKS, dù thuộc nhóm tội nào, những ai bị đề nghị 3 năm tù thì được hưởng án
treo.
---------------
Tin
liên quan
·
Báo Nhật viết cuộc
chiến đánh vào Vạn Thịnh Phát ‘phủ bóng lên kinh tế VN’
21
tháng 10 năm 2022
·
Bí ẩn 'cái chết một
người vừa bị bắt trong vụ Trương Mỹ Lan’
11
tháng 10 năm 2022
·
Vụ Vạn Thịnh Phát:
Bất động sản ở nước ngoài của ông Chu Lập Cơ đã được bán như thế nào?
7
tháng 3 năm 2024
No comments:
Post a Comment