Mỹ:
Tiktok phải ‘‘cắt đứt với đảng Cộng Sản Trung Quốc hoặc rời khỏi Hoa Kỳ’’
Trọng Thành - RFI
Đăng
ngày: 09/03/2024 - 15:13
Tiểu
ban Hạ Viện Mỹ ‘‘phụ trách chiến lược cạnh tranh với Trung Quốc’’ thông
qua dự luật buộc ứng dụng Tiktok ‘‘hoặc cắt đứt quan hệ với đảng Cộng Sản
Trung Quốc, hoặc rời khỏi thị trường Mỹ’’. Đặc sứ Trung Quốc công du châu
Âu lần thứ hai tìm giải pháp cho chiến tranh tại Ukraina.
Ảnh
minh họa : Logo của ứng dụng Tiktok trên điện thoại cầm tay, chụp tại Boston,
Hoa Kỳ, ngày 18/03/2024. AP - Michael Dwyer
Căng
thẳng gia tăng một nấc tại Biển Đông. Hải cảnh Trung Quốc làm bị thương nhiều
nhân viên Tuần duyên Philippines, tổng thống Philippines tuyên bố ‘‘không
nhân nhượng chủ quyền dù chỉ một ly’’, nhưng chưa yêu cầu Hoa Kỳ can thiệp. Chiến tranh kéo dài hơn 150
ngày tại Gaza. Người theo đạo Hồi sắp bước vào kỳ Ramadan nhưng đàm phán ngừng
bắn chưa đạt kết quả: Dân Palestine có nguy cơ chết đói, Mỹ quyết định lập cầu
cảng tại Gaza để cấp viện trợ không thông qua Israel. Tổ chức Nông Lương Liên
Hiệp Quốc (FAO) công bố số liệu về biến đổi khí hậu, cho thấy phụ nữ phải gánh
chịu hậu quả nặng nề hơn nhiều so với nam giới. Trên đây là các chủ đề chính của
tạp chí Thế giới Đó đây tuần này.
***
Ứng
dụng Tiktok với khoảng 170 triệu người sử dụng tại Mỹ có nguy cơ bị loại khỏi
thị trường, nếu không rời bỏ các quan hệ ‘‘mờ ám’’ với Bắc Kinh. Báo Hồng
Kông South China Morning Post, hôm 06/03/2024, có bài ‘‘Tiktok được yêu cầu cắt đứt quan hệ với đảng Cộng Sản Trung Quốc
hoặc mất khách hàng tại Mỹ’’, cho biết các nhà lập pháp Mỹ đang nỗ lực chuẩn
bị ra luật buộc ByteDance, công ty mẹ của Tiktok, phải ‘‘thoái vốn’’ khỏi
Tiktok trong vòng 180 ngày, nếu không sẽ bị cấm.
Tập
đoàn công nghệ hàng đầu của Trung Quốc ByteDance, có trụ sở tại ‘‘thiên đường
thuế’’ Caimans, trị giá hơn 200 tỷ đô la, bị cáo buộc là ‘‘công cụ’’
trong tay chế độ cộng sản Trung Quốc (báo cáo của Thượng Viện Pháp 2023). Tập đoàn ByteDance hiện
cũng đang bị bộ Tư Pháp Hoa Kỳ điều tra trong nghi án giám sát các nhà báo Mỹ.
Dự
thảo luật của lưỡng đảng do tiểu ban phụ trách chiến lược cạnh tranh với Trung
Quốc, do dân biểu Cộng Hòa Mike Gallagher chủ trì, đã được bỏ phiếu tại cấp tiểu
ban hôm 07/03, với sự ủng hộ của toàn bộ 50 dân biểu. Dự luật yêu cầu Tiktok ‘‘cắt
đứt quan hệ với đảng Cộng Sản Trung Quốc’’ được chính phủ Mỹ hỗ trợ soạn thảo.
Hôm qua, 08/03, tổng thống Joe Biden tuyên bố ông sẽ sớm phê chuẩn luật, nếu Quốc
Hội lưỡng viện thông qua. Theo AP, dự luật nhiều khả năng sẽ sớm vượt cửa ải Hạ
Viện đầu tuần tới. Chủ tịch Hạ Viện Mike Johnson, đảng Cộng Hòa, nhấn mạnh: “Đây
là một biện pháp quan trọng của lưỡng đảng để đối phó với Trung Quốc, kẻ thù địa-chính
trị lớn nhất của chúng ta, hiện đang tích cực phá hoại nền kinh tế và an ninh của
chúng ta’’. Tại Thượng Viện, một số nghị sĩ cho biết dự luật có thể sẽ buộc
phải có một số chỉnh sửa.
TikTok
thanh minh là chưa từng chuyển dữ liệu của người sử dụng Mỹ cho chính quyền
Trung Quốc, đồng thời lên án ‘‘lệnh cấm’’ vi phạm quyền tự do ngôn luận
trong Hiến pháp Mỹ, xâm hại quyền lợi của ‘‘5 triệu doanh nghiệp nhỏ’’ sử
dụng ứng dụng này. Tiktok kêu gọi 170 triệu người sử dụng phản đối dự luật. Bắc
Kinh theo sát vụ này. Hôm qua, 08/03, Hoàn Cầu Thời Báo, một cơ quan ngôn luận
của đảng Cộng Sản Trung Quốc, cảnh báo luật này nếu được thông qua ‘‘sẽ khiến
quan hệ song phương rạn nứt.’’
Ngăn
chặn ‘‘con ngựa thành Troa’’ Tiktok và ‘‘giảm thiểu rủi ro’’
Dự
luật yêu cầu Tiktok phải lựa chọn, hoặc cắt đứt quan hệ với nhà cầm quyền Trung
Quốc, hoặc rời khỏi Hoa Kỳ cho thấy những liên hệ mật thiết giữa kinh tế với vấn
đề an ninh, chính trị trong quan hệ Mỹ - Trung. Việc Quốc Hội Hoa Kỳ hướng đến
‘‘tối hậu thư’’ nói trên với Tiktok nằm trong chính sách ‘‘giảm thiểu rủi
ro’’ (de-risking) trong quan hệ với Trung Quốc, mà chính quyền của tổng
thống Joe Biden xác lập kể từ đầu năm 2023.
·
Đọc thêm : Tại sao TikTok là mối đe dọa với nhiều nước phương Tây ?
Khác
hẳn với chủ trương tách rời khỏi kinh tế Trung Quốc (decoupling), chính
sách ‘‘giảm thiểu rủi ro’’ nhắm vào một số lĩnh vực được coi là đe dọa
an ninh quốc gia, như các công nghệ cao, thông tin về bộ máy nhà nước, thông
tin về cá nhân người Mỹ…. Trường hợp Tiktok cho thấy việc thực thi chính sách ‘‘giảm
thiểu rủi ro’’ trong quan hệ với Trung Quốc là điều không hề đơn giản tại
các xã hội nơi mà quyền tự do kinh doanh, tự do ngôn luận vốn là khuôn vàng thước
ngọc. Năm 2020, ông Donald Trump khi còn là tổng thống từng ra lệnh cấm các ứng
dựng TikTok và WeChat của Trung Quốc, nhưng lệnh không được thực thi, do bị tư
pháp ngăn chặn.
Bắc
Kinh đồng nhất chính sách ‘‘giảm thiểu rủi ro’’ của Âu - Mỹ với chủ
trương ‘‘tách rời’’ Trung Quốc
Gần
đây có một hiện tượng lạ. Trên một số phương tiện truyền thông phương Tây, chủ
trương ‘‘tách rời’’ khỏi kinh tế Trung Quốc tiếp tục bị lên án
là ‘‘thất bại’’, cho dù chính quyền Mỹ hiện tại không đi theo chủ trương
này, còn Liên Âu cũng không hề có chủ trương như vậy. Bắc Kinh liên tục lên án
phương Tây mưu đồ ‘‘tách rời’’ khỏi kinh tế Trung Quốc. Trung Quốc cũng
thường đồng nhất chính sách ‘‘giảm thiểu rủi ro’’ hiện tại của
phương Tây đối với Trung Quốc với chủ trương ‘‘tách rời’’ khỏi kinh tế
Trung Quốc. Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, ‘‘giảm thiểu rủi ro’’ là
chính sách thông thường trong kinh doanh, chưa kể đến lý do an ninh quốc gia,
và chính Bắc Kinh cũng đã ngầm thực thi chính sách ‘‘giảm thiểu rủi ro’’
trước phương Tây từ hơn mười năm nay, đặc biệt với chính sách ‘‘Made in
China 2025’’.
·
Đọc thêm : « Tách
rời khỏi Trung Quốc »: Trump và Biden đều thất bại
Chỉ
trích chính sách ‘‘giảm thiểu rủi ro’’ của phương Tây với Trung Quốc phải
chăng là một cách nhắc lại lập trường của Bắc Kinh ? Một cách để làm giảm
ý nghĩa các nỗ lực của chính quyền các nước phương Tây trong việc thực thi
chính sách ‘‘giảm thiểu rủi ro’’ với Trung Quốc, vốn không hề dễ
dàng? Hay nhằm gieo rắc tâm lý ‘‘chủ bại’’ trong các xã hội phương
Tây trong quan hệ với Trung Quốc?... Có nhiều câu hỏi đặt ra về vấn đề
này.
Chiến
tranh Ukraina : Chuyến công du châu Âu lần thứ hai của đặc sứ Trung Quốc
Hồi
tháng 5/2023, trước thềm cuộc phản công chống Nga của quân đội Ukraina, Trung
Quốc cử đến châu Âu đặc sứ tìm ‘‘giải pháp chính trị’’ cho cuộc chiến
tranh tại Ukraina. Vòng công du đầu tiên của đặc sứ Lý Huy (Li Hui), nguyên đại
sứ Trung Quốc tại Nga, phụ trách các vấn đề Á - Âu, không mang lại kết quả. Vào
dịp cuộc xâm lăng Ukraina của Nga bước sang năm thứ ba, Bắc Kinh một lần nữa cử
đặc sứ Lý Huy đi châu Âu.
·
Đọc thêm : Xung đột Nga-Ukraina : Trung Quốc thực tâm hay chỉ « vờ »
làm trung gian hòa giải ?
Ngày
04/03, người đứng đầu khu vực Đông Âu và Trung Á của ngành ngoại giao châu Âu,
Michael Siebert, và người phụ trách khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, Niclas
Kvarnström, đã gặp đặc phái viên Lý Huy tại Bruxelles. Theo
thông tin trên trang mạng của ngành Ngoại Giao Liên Âu, hai bên đã thảo luận
về cuộc chiến tranh ‘‘bất hợp pháp’’ của Nga chống Ukraina, và phương thức
thúc đẩy giải pháp hòa bình ‘‘công bằng và bền vững’’. Liên Âu nhấn
mạnh, ‘‘các nguyên tắc của Hiến chương Liên Hiệp Quốc’’, ‘‘chủ quyền, toàn vẹn
lãnh thổ của Ukraina phải là nền tảng cho bất kỳ giải pháp cuối cùng nào’’.
Bruxelles cũng kêu gọi Bắc Kinh có các hành động hiệu quả nhằm ngăn chặn xuất
khẩu sang Nga ’’các mặt hàng lưỡng dụng quân sự - dân sự’’ cùng công nghệ
tiên tiến, để phục vụ cho cỗ máy chiến tranh của Nga.
Ngày
06/03, thứ trưởng Ngoại Giao Ba Lan Wladyslaw T. Bartoszewski đã tiếp đặc phái
Trung Quốc Lý Huy. Tương tự như Liên Âu, chính quyền Ba Lan kêu gọi Trung Quốc ‘‘không cung
cấp bất kỳ hỗ trợ chính trị, kinh tế và quân sự nào cho Nga với tư cách là kẻ
tiến hành cuộc xâm lược’’ chống Ukraina, đồng thời phản đối quan điểm
biện minh cho hành động gây hấn của Nga nhân danh cái gọi là ‘‘những lo ngại
về an ninh chính đáng’’, lập luận mà Bắc Kinh đã nhiều lần đưa ra.
Hơn
hai năm kể từ khi Nga mở màn cuộc xâm lăng Ukraina, ít tuần sau khi Bắc Kinh và
Matxcơva khẳng định quan hệ đối tác ‘‘không giới hạn’’, các nước châu Âu
không đặt nhiều hy vọng vào vai trò trung gian của Trung Quốc, và tiếp tục cảnh
giác với nguy cơ Bắc Kinh ngầm gia tăng các hỗ trợ quân sự cho Nga. Trong loạt
trừng phạt hồi tháng trước, lần đầu tiên châu Âu nhắm vào các công ty Trung Quốc,
bị cáo buộc tiếp tay cho Nga.
Biển
Đông: TT Philippines không nhân nhượng ‘‘một ly lãnh thổ nào’’ cho Trung Quốc
Biển
Đông nóng thêm trong tuần qua, đặc biệt với hành động tấn công của tàu Hải cảnh
Trung Quốc nhắm vào tuần duyên Philippines. Tổng thống Philippines khẳng định sẽ
không nhân nhượng Trung Quốc. Tường trình của thông tín viên Juliette
Pietraszewski từ Kuela Lumpur:
‘‘Chỉ trong một
thời gian rất ngắn, các hình ảnh về vụ va chạm giữa
hai con tàu đã lan truyền trên mạng xã hội. Đứng sau các
thông tin này là người phát ngôn của lực lượng Tuần duyên Philippines, người đã
công khai tố cáo Hải cảnh Trung Quốc ‘‘đã có các hành động vô trách nhiệm và
phi pháp”. Về phần mình, Bắc Kinh Trung Quốc cáo buộc Manila đã “cố tình đâm
vào’’ tàu Trung Quốc.
Các
đụng độ lại xảy ra gần rạn san hô Bãi Cỏ Mây, thuộc quần đảo Trường Sa, nơi thường
xuyên là điểm đối đầu giữa hai nước.Bắc Kinh đòi hỏi chủ quyền với gần như toàn
bộ Biển Đông. Yêu sách của Trung Quốc, xâm phạm các vùng đặc quyền kinh tế
quốc gia, bị nhiều nước trong khu vực phản đối. Năm 2016, Trung Quốc đã
bác bỏ phán quyết của Tòa án Trọng tài Thường trực La Hay, không thừa nhận các
đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc.
Tổng
thống Philippines, Ferdinand Marcos Junior, đã cam kết thực hiện chính sách
xích lại gần với người Mỹ. Tham dự một diễn đàn những ngày gần đây tại Úc, tổng
thống Philippines nhấn mạnh đến những căng thẳng giờ đây đã trở thành điều gần
như thuyền xuyên tại Biển Đông. Ông nói: “Philippines hiện đang ở tuyến đầu cuộc
chiến chống các hành động gây tổn hại đến hòa bình khu vực.Tôi sẽ không cho
phép bất kỳ thế lực nước ngoài nào xâm chiếm dù chỉ một ly lãnh thổ có chủ quyền
của chúng tôi.”
Lập cầu
cảng ở Gaza không thông qua Israel: Thủ tướng Netanyahu bị Mỹ ''sỉ nhục''
Chiến
tranh Israel chống Hamas tại Gaza đã kéo dài 5 tháng. Bất chấp các nỗ lực của cộng
đồng quốc tế, Israel không chấp nhận ngừng bắn. Một nửa dân cư Gaza có nguy cơ
chết đói. Chính quyền Mỹ gia tăng áp lực lên đồng minh Israel. Hôm 07/03, tổng
thống Biden ra lệnh cho quân đội xây cầu cảng để đưa hàng viện trợ đến vùng
lãnh thổ Palestine, mà không cần thông qua Tel Aviv. Tổng thống Mỹ lần đầu tiên
gần như trực tiếp lên án Israel, khi nhắc lại con số 30.000 thường dân
Palestine thiệt mạng, do Hamas - mà Hoa Kỳ coi là tổ chức khủng bố - đưa ra.
Thông tín
viên Michel Paul tường trình từ Jerusalem :
‘‘Lập
ra một cảng biển tạm thời hoàn toàn không phải là ý tưởng mới, và chính quyền Mỹ
cũng đã nhấn mạnh là việc xây dựng cầu cảng này cũng sẽ phải mất nhiều tuần lễ.
Nhưng tại Israel hiện tại, người ta đặc biệt chú ý đến việc tổng thống Mỹ đổi
giọng (hoặc sự đổi giọng của tổng thống Mỹ).
Dự
án lập cầu cảng này sẽ được tiến hành phối hợp với Israel về những gì liên quan
đến an ninh, nhưng Mỹ sẽ không tham khảo trước ý kiến của chính quyền Israel. Tổng
thống Mỹ đã nhấn mạnh : ‘‘Viện trợ cho Gaza không thể được coi là một
‘‘món hàng trao đổi’’.
Các
nhà bình luận tại Israel chú ý đến việc, đây là lần đầu tiên tổng thống Joe
Biden đưa ra nhận định về số lượng nạn nhân Palestine, căn cứ trên số liệu mà bộ
Y Tế Hamas công bố. Vào thời điểm đầu xung đột, tổng thống Mỹ đã từng bày tỏ
hoài nghi về mức độ chính xác của con số này. Giờ đây ông tuyên bố: ‘‘Hơn
30.000 người Palestine bị giết hại, và đa số họ không phải là thành viên của tổ
chức Hamas’’.
Lập
trường mới nói trên của nước Mỹ, được nhiều người ở đây, đặc biệt là đối lập
Israel, xem như là một sự lăng nhục thực sự đối với thủ tướng Israel Benyamin
Netanyahu.’’
Giảm ăn
thịt để hãm biến đổi khí hậu: Thái độ của người dân Texas
Chăn
nuôi chịu trách nhiệm 12% của lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính khiến Trái đất
bị hâm nóng, theo số liệu của FAO, cơ quan lương nông quốc tế. Người dân bang
Texas, Hoa Kỳ, nghĩ sao về khả năng giảm ăn thịt để giúp hãm lại đà biến đổi
khí hậu. Phóng sự của thông tín viên Thomas Harms từ Houston:
‘‘Ở
Montana, bang viễn Tây nước Mỹ, người ta ăn thịt đỏ từ 5 đến 6 ngày một tuần,
dưới một chút là các bang Trung Tây và Texas, tiêu thụ thịt đỏ từ 3 đến 4 ngày
một tuần, hoặc hơn nữa. Vì vậy, điều hiển nhiên là, trước cửa một siêu thị ở
Houston, bang Texas, để trả lời cho câu hỏi ‘‘liệu bạn có muốn giảm lượng
tiêu thụ thịt không, khi biết đến số liệu của FAO ?”, Manuel người cuồn cuộn
cơ bắp bật lại ngay: “Không, tôi đến đây chỉ để mua thịt”…
Với
James, một khách hàng khác có bộ râu dài, mang áo phông của một câu lạc bộ bóng
bầu dục Mỹ ở Texas, thì ‘‘chuyện này không thay đổi bất cứ điều gì. Tôi không
tin vào những chuyện linh tinh người ta nói về khí hậu, cũng như kế hoạch mà
FAO và các tổ chức khác đang cố gắng thúc đẩy’’. Nói rồi, James chui vào chiếc
xe bán tải của mình.
Cô
Connie thì không tin vào những con số này. Cô nói: “Tôi không nghĩ người ta có
thể từ bỏ đơn giản như vậy. Tôi không nói rằng mọi người không muốn thay đổi,
nhưng cần phải có những lý do chính đáng để thay đổi thói quen. Bạn đang nói với
tôi về một con số 12% chẳng có nghĩa lý gì với tôi cả.’’
Một
người thanh niên khác ngập ngừng trước khi trả lời: “Điều này có ảnh hưởng đến
chúng tôi không? Có lẽ trong tương lai rất xa. Nhưng liệu tôi có nên ăn ít thịt
hơn không? Tôi không biết, tôi chỉ đang cố gắng giữ sức khỏe’’.
Cuối
cùng Engie, người không muốn tiết lộ danh tính, nói với chúng tôi rằng gia đình
cô ấy đang trong quá trình thay đổi chế độ ăn uống và từ bỏ giáo điều bất khả
xâm phạm về việc cần phải ăn thịt hàng ngày.’’
Giảm
tiêu thụ thịt giúp giảm bất công với phụ nữ
Một
nghiên cứu của tổ chức nông lương của Liên Hiệp Quốc, công bố nhân ngày Quốc tế
phụ nữ, nhấn mạnh là biến đổi khí hậu gây nhiều hậu quả cho phụ nữ hơn hẳn đàn
ông. Nhiệt độ tăng cao gây thiệt hại thêm khoảng 37 tỉ đô la với phụ nữ. Một lý
do chủ yếu là do phụ nữ là người làm việc nhiều hơn trên đồng ruộng, nơi chịu
tác động mạnh của biến đối khí hậu. Giảm thói quen ăn thịt quá nhiều với một số
tầng lớp xã hội được coi là biện pháp hữu hiệu giúp giảm biến đổi khí hậu, cũng
là điều giúp giảm bất bình đẳng nam nữ.
-------------------------
Các
nội dung liên quan
TRUNG
QUỐC - MỸ - CÔNG NGHỆ
Ganh
đua công nghệ cao : Mỹ và Trung Quốc khó chung sống hòa bình
TẠP
CHÍ TIÊU ĐIỂM
Tầm
nhìn « China 2025 » hay bản chỉ dẫn đánh cắp công nghệ ?
TẠP
CHÍ KINH TẾ
Độc
lập với công nghệ phương Tây : Những giới hạn trong chiến lược của Trung Quốc
No comments:
Post a Comment