Từ vụ án bên Trung Quốc
dùng công nghệ mới nghĩ về Hồ Duy Hải
Luật sư Ngô Ngọc Trai
Gửi bài tới
Diễn đàn BBC từ Hà Nội
2 tháng 2 2023
https://www.bbc.com/vietnamese/forum-64494180
https://ichef.bbci.co.uk/news/549/cpsprodpb/0EA5/production/_128494730_hdhmama.jpg
Cậu bé hay cười Hồ Duy Hải hồi nhỏ với
mẹ
Tháng 12 năm ngoái, bà Nguyễn Thị Loan mẹ tử tù Hồ
Duy Hải một lần nữa đến gặp luật sư, sau khi lắng nghe những chia sẻ tôi đề nghị
gia đình gửi cho những bức ảnh chụp Hải khi còn nhỏ.
Sau đấy em gái của Hải đã gửi cho tôi 06 bức ảnh, hầu hết là những ảnh
Hải chụp chung với các em và đã được khai thác chia sẻ đâu đó trên các trang mạng
xã hội trong những năm qua.
Người
hay cười
Khi được xem đồng thời một lúc những bức ảnh tôi chợt nhận ra vài điều.
Những bức ảnh chụp cho thấy Hải không phải là một đứa trẻ lớn lên trong
hoàn cảnh bị ngược đãi hoặc thiếu thốn tình yêu thương, ngược lại Hải nhận được
nhiều tình yêu thương săn sóc từ người mẹ.
Các bức ảnh chụp ở độ tuổi khác nhau từ bé đến lớn cho thấy bà Loan muốn
lưu giữ hình ảnh lớn lên của cậu con trai để lưu lại kỷ niệm, những bức ảnh như
vậy về sau khi xem lại luôn gợi lại cho người xem những cảm xúc đẹp đẽ ngọt
ngào.
Có thể hình dung là những bức ảnh đó nhiều lần Hải đã xem lại trong những
năm tháng lớn lên, điều đó sẽ tác động tới phát triển nhân cách tâm hồn tình cảm
của Hải.
Những bức ảnh đều chụp Hải đứng ngồi cùng với một bầy em nhỏ cho thấy
rõ ràng Hải lớn lên không phải trong tình trạng cuộc sống lẻ loi cô độc, ngược
lại đó là môi trường gia đình đông đúc ồn ào.
Có vẻ như Hải là người anh lớn của những đứa nhỏ, những ảnh chụp Hải ôm
em bé hoặc choàng tay ôm các em cho thấy như Hải là người nhiều tình cảm và
trong tiềm thức bản năng Hải là người có ý thức bảo vệ chở che cho các em là những
người yếu ớt hơn mình.
Vụ tử tù Hồ
Duy Hải: Cơ hội, niềm tin và cảm xúc
Chánh án
TANDTC: 'Hồ Duy Hải có mặt hiện trường khi vụ án xảy ra'
Trí thức Việt Nam
ký kiến nghị về Hồ Duy Hải 'vì trách nhiệm công dân'
Hải thiếu bố tử nhỏ, từ khi 5 tuổi thì bố mẹ chia tay, nhưng bởi đó Hải
lại ở trong một đại gia đình lớn, ở cùng với mẹ, bà ngoại, các dì ruột, và sau
này có thêm chồng của dì và những đứa em.
Môi trường sống đông đúc như vậy cùng với tình cảm từ nhiều người dành
cho rất có thể giúp Hải lớn lên trở thành một cậu thanh niên hoạt bát hay cười,
bởi trong mọi bức ảnh đều thấy Hải nở nụ cười, cho thấy Hải là người dễ thích ứng
với các môi trường hoàn cảnh giao tiếp.
Bà Loan không thể nào tin nổi đứa con bà yêu thương lại trở lên tàn bạo
mất kiểm soát một lúc sát hại hai cô gái, bởi vậy nên vẫn không ngừng kêu cầu tới
các nơi minh oan cho con bà.
Dấu
vân tay
Mới đây tôi đọc được bài báo trên báo điện tử VnExpress tường thuật về
một vụ án hình sự ở Trung Quốc có tiêu đề 'Vô tình đánh lạc hướng điều tra do
quên túi tiền ở hiện trường'.
Vụ án xảy ra từ năm 2005 khi hai người ở một tiệm tạp hóa bị sát hại
nhưng cảnh sát không bắt được thủ phạm, hai dấu vân tay ở hiện trường là cơ sở
duy nhất hy vọng bắt được thủ phạm.
Hồ Duy Hải trong một phiên tòa. Hiện
tử tù này vẫn bị giam
Bài báo cho biết thời điểm ấy kỹ thuật chưa mấy tiến bộ, cảnh sát sử dụng
hai dấu vân tay mà họ tìm được để so sánh với những tên tội phạm có tiền án
tương tự ở thành phố.
Vì công nghệ liên quan chưa đủ phát triển vào khoảng năm 2005 nên khi cảnh
sát so sánh dấu vân tay vào thời điểm đó, vẫn phải phân biệt từng người một bằng
mắt thường.
Nhiều năm trôi qua nhiều manh mối ngày càng thưa thớt, hai dấu vân tay
được lấy tại hiện trường đã trở thành hy vọng duy nhất để giải quyết toàn bộ vụ
án. Chỉ đến 12 năm sau, cùng với sự phát triển của thời đại, cơ sở dữ liệu
thông tin của công an được hoàn thiện.
Cuối cùng vào năm 2017 cảnh sát thu được chứng cứ có tính chất bước ngoặt
khi một người đàn ông có dấu vân tay trùng khớp cao với dấu vân tay tại hiện
trường, sau đó một nhóm 3 nghi phạm bị bắt giữ được xác định là thủ phạm.
Trở lại với vụ án Bưu điện Cầu Voi cũng có hai cô gái bị giết hại trong
đêm trong hoàn cảnh không có nhân chứng.
Khi khám nghiệm tử thi thấy nạn nhân có những vết thương tích trầy xước
trên mặt, vùng da đầu tụ máu và mi mắt bị rách, cả hai bị vết dao cắt ở cổ là
nguyên nhân chính dẫn đến tử vong.
Những thông tin này báo chí đã đưa tin nhiều người đều đã biết, nhưng
điều tôi nhận ra từ đó là hai nạn nhân đã không bị những cú tấn công hiểm hóc
có thể gây tử vong mau chóng, ví như dao đâm vào tim phổi hoặc vật cứng đánh
vào hộp sọ.
Vết dao cắt ở cổ nhiều khả năng là cú kết liễu cuối cùng sau khi nạn
nhân đã không còn kháng cự, cho thấy thủ phạm là người quen không muốn nạn nhân
có thể sống chỉ ra thủ phạm. Nhưng cũng không kẻ có chủ đích giết người nào lại
chuẩn bị trước một con dao chỉ có thể cắt thay vì đâm hoặc chém.
Ảnh chụp hiện trường cho thấy đồ vật trong phòng văng vương vãi, gần vị
trí nạn nhân có những đồ vật như thớt, bếp dầu, ghế gấp cho thấy đã có sự tấn
công qua lại và chống đỡ quyết liệt của nạn nhân.
Những điều đó cho thấy thủ phạm đã không có chủ đích gây án nên không
chuẩn bị công cụ gây án từ trước, và do vậy cũng không chuẩn bị vật dụng trang
bị để tránh để lại dấu vết như găng tay.
Với những phán đoán về diễn biến hành vi của nghi phạm thì có thể đoán
định chắc chắn sẽ để lại dấu vết ở những đâu, ví như trên cốc uống nước, trên
những vật như thớt gỗ, ghế gấp, tay nắm cánh cửa, trên vòi khóa nước nhà vệ
sinh.
Thực tế là quá trình điều tra cũng đã thu giữ được
những dấu vân tay và khi giám định đã cho kết luận là không trùng khớp với 10 dấu
vân tay của Hồ Duy Hải.
Với chứng cứ này thì có thể cho là Hải không liên quan nhưng thực tế là
vẫn bị kết tội dựa vào lời khai nhận, vậy giờ phải làm sao, có thể làm gì với
những dấu vân tay đã thu giữ được?
Còn
ai quan tâm?
Từ câu chuyện vụ án bên Trung Quốc tôi nghĩ tới vụ án Hồ Duy Hải, mới
đây ở nước ta người dân được làm lại Thẻ căn cước công dân, mọi người được lấy
lại dấu vân tay.
Điểm đáng chú ý như tôi thấy là việc lăn tay thực hiện trên một chiếc
máy kết nối trực tiếp với máy tính, theo đó cơ sở dữ liệu sẽ được số hóa luôn,
thay vì như trước đây khi làm Chứng minh nhân dân thì lăn tay trên một bản giấy
sau đó cơ quan sẽ đưa về lưu trữ trong kho hồ sơ.
Khi dữ liệu đã được số hóa thì việc so sánh sự trùng khớp với dấu vân
tay mẫu sẽ nhanh chóng và dễ phát hiện hơn nhiều so với khi xưa so sánh dấu của
từng người một.
Vậy nhưng không rõ hiện nay có cơ quan nào còn quan
tâm đến việc so sánh đối chiếu cơ sở dữ liệu vân tay dân cư mới có được để tìm
ra dấu vân tay thu được ở bưu điện Cầu Voi là của ai.
Nếu làm việc đó và tìm ra người đó thì vụ án của Hồ
Duy Hải sẽ có cơ sở để xem xét lại. Mong lắm thay.
--------------------------
Bài
thể hiện quan điểm riêng của luật sư Ngô Ngọc Trai ở Hà Nội.
TIN LIÊN QUAN
Chánh án TANDTC: 'Hồ Duy
Hải có mặt hiện trường khi vụ án xảy ra'
7 tháng 5 năm 2020
.
Vụ tử tù Hồ Duy Hải: Cơ
hội, niềm tin và cảm xúc
9 tháng 5 năm 2020
.
Trí thức Việt Nam ký kiến
nghị về Hồ Duy Hải 'vì trách nhiệm công dân'
18 tháng 5 năm 2020
No comments:
Post a Comment