Tìm
thế cân bằng giữa Trung Quốc và Mỹ : Nhật Bản có là đồng minh của
Philippines ?
Thanh Hà - RFI
Đăng ngày: 10/02/2023 - 13:54
Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos
Jr công du Nhật Bản trong 5 ngày, từ 08 đến 13/02/2023. Đây là dấu hiệu rõ
rệt nhất thể hiện tầm mức quan trọng của Tokyo đối với Manila. Chính quyền
Marcos Jr. trông cậy nhiều vào Nhật Bản để giữ thế cân bằng giữa Hoa Kỳ với Trung
Quốc.
Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr (T) và thủ tướng Nhật Bản
Fumio Kishida tại cuộc họp báo ở Tokyo, Nhật Bản, ngày 09/02/2023 AP -
Kimimasa Mayama
Tokyo cam kết viện trợ
600 tỷ yen (tương đương với hơn 4,5 tỷ đô la) cho Manila trong hai năm, tiếp tục
đẩy mạnh đối thoại song phương về quốc phòng và ngoại giao, tăng tốc đàm phán
Hiệp Định Tiếp Cận Tương Hỗ - RAA, cho phép triển khai quân trên lãnh thổ của
đôi bên trong các chương trình tập luyện … : đó là những kết quả đạt được sau
cuộc hội đàm ngày 09/02/2023 giữa thủ tướng Fumio Kishida và tổng thống Marcos
Jr.
Trong cuộc họp báo chung, thủ tướng Kishida nhấn
mạnh Nhật Bản và Philippines là « hai nước láng giềng có biển bao
quanh, là hai đối tác chiến lược cùng chia sẻ một số giá trị », ngụ ý cả
hai cùng là những nền dân chủ và cùng là đồng minh thân thiết của Hoa Kỳ. Về
phía Philippines, tổng thống Marcos Jr. ghi nhận quan hệ đối tác song
phương « mạnh mẽ hơn bao giờ hết khi mà đôi bên cùng hội cùng thuyền ».
Tránh nêu đích danh Trung Quốc, nhưng trong thông cáo chung, lãnh đạo hai nước
cùng bày tỏ « quan ngại sâu sắc về tình hình tại Biển Đông và biển Hoa
Đông », Tokyo và Manila mạnh mẽ chống lại « mọi hành vi sử dụng sức
mạnh hay mang tính hù dọa làm dấy lên căng thẳng » tại Ấn Độ -Thái
Bình Dương.
Giới quan sát ghi nhận nhiều dấu hiệu Tokyo và
Manila đang xích lại gần nhau. Từ khi tổng thống Marcos Jr lên cầm quyền, sang
trang 6 năm thời đại Rodrigo Duterte, vốn có lập trường thân Bắc Kinh, cả Nhật
Bản lẫn Hoa Kỳ cùng nắm bắt lấy cơ hội này để cải thiện quan hệ với
Philippines.
.
Trung Quốc : Mối đe dọa chung
Tuần trước Manila đã đồng ý để Washington sử dụng
thêm bốn căn cứ quân sự trên lãnh thổ Philippines, tăng quân số để bảo đảm cho
sự hiện diện lâu dài của quân đội Mỹ trong khu vực. Bài toán này dễ hiểu do
căng thẳng tại Biển Đông và eo biển Đài Loan càng lúc càng gia tăng trước những
tham vọng của Bắc Kinh.
Đối với Nhật Bản, Manila có nhiều điểm tương đồng.
Thứ nhất, Nhật Bản và Philippines
là hai quốc gia duyên hải do vậy vấn đề phòng thủ trên biển chiếm một vai trò
quan trọng trong chính sách an ninh của hai nước. Philippines hồi tháng Giêng vừa
qua đã đề nghị Tokyo hỗ trợ để trang bị thêm 5 tàu, bổ sung tuần tra loại lớn
cho đội tàu 12 chiếc hiện nay, tăng cường khả năng phòng thủ cho các lượng lực
tuần duyên Philippines ở Biển Đông.
Thứ hai, cả Manila lẫn Tokyo cùng rất quan ngại về tình hình ngày càng nóng
lên ở eo biển Đài Loan. Thứ ba, mỗi bên đều có tranh giành chủ quyền biển đảo với Trung Quốc : quần đảo
Senkaku/Điếu Ngư trong vùng biển Hoa Đông là cái gai trong quan hệ giữa Bắc
Kinh và Tokyo. Còn về phía Philippines, thì tranh chấp chủ quyền tại các bãi đá
cho đến sự kiện tàu cá của ngư dân Trung Quốc đánh bắt trái phép, uy hiếp ngư
dân Philippines … trong các vùng biển Manila gọi là biển Tây Philippines, gần
như thách thức hàng ngày chính quyền Manila.
.
Hai đồng minh của Hoa Kỳ
Điểm tương đồng thứ
tư khiến Nhật Bản và Philippines dễ đối thoại là
đôi bên đều là đồng minh thân thiết của Hoa Kỳ, cùng là những mắt xích quan trọng
trong chiến lược Ấn Độ -Thái Bình Dương của Washington. Tuy trông cậy nhiều vào
Mỹ về mặt an ninh, nhưng về ngoại giao, cả Nhật Bản lẫn Philippines cùng khéo
léo tìm một thế cân bằng giữa Washington và Bắc Kinh. Đơn giản bởi vì Trung Quốc
là một đối tác kinh tế và thương mại quá lớn của cả Tokyo lẫn Manila.
Điểm thứ
năm, chính trong mục tiêu tìm thế đứng cân bằng giữa
Bắc Kinh với Washington mà Manila và Tolyo xích lại gần nhau hơn. Chuyên gia địa
chính trị Philippines, Justin Baquisal trên báo Nhật The Diplomat, ghi nhận
Marcos « phò » Mỹ nhưng không quá đáng như cố tổng thống
Benigno Aquino. Đương kim lãnh đạo Philippines cũng không quá thân thiện với
Trung Quốc như người tiền nhiệm Rodrigo Duterte. Lập trường này cho thấy
Manila « có cùng một tần sóng » với Tokyo.
Sau cùng, một số nhà quan sát cho rằng, có thể
hiểu chuyến công du Nhật Bản 5 ngày của tổng thống Marcos Jr nhằm bảo đảm là
trong trường hợp tình hình khu vực « nóng thêm » và trong kịch
bản xấu nhất, thì Manila cũng có được một điểm tựa nặng ký là Tokyo. Còn thủ tướng
Kishida thì không quên rằng Philippines có một vị trí chiến lược và cần phải chạy
đua với Bắc Kinh để tranh thủ cảm tình của chính quyền Marcos.
-----------------------------
CÁC NỘI
DUNG LIÊN QUAN
Nhật
Bản cấp tốc tìm cách chặn đứng đà sụt giảm dân số
Nhật
Bản : Sự lựa chọn thực dụng nguồn dầu khí Nga
No comments:
Post a Comment