Himars
đã làm biến đổi cục diện chiến trường tại Ukraine và làm thay đổi tư duy chiến
tranh hiện đại
The Wall Street Journal
Cù Tuấn, dịch
Tháng Mười
10, 2022
Hệ
thống tên lửa cơ động với độ chính xác cao của Mỹ, với việc cách mạng hóa chiến
lược quân sự, đang ngăn cản Nga xâm lược Ukraine.
Một cuộc
cách mạng toàn cầu về chiến tranh đang làm thay đổi đáng kể quy mô của cuộc
xung đột giữa Ukraine và Nga, đặt vào tay quân đội Ukraine tại tiền tuyến một
loại vũ khí sát thương mà cho đến gần đây vẫn cần đến máy bay, tàu bè hoặc các
phương tiện vận chuyển lớn. Vũ khí này cũng có khả năng thay đổi cục diện chiến
trường ở vị trí xa hơn Đông Âu.
Trung tâm
của các mệnh lệnh chiến đấu mới là Hệ thống Tên lửa Pháo binh Cơ động
Cao M142 (M142 High Mobility Artillery Rocket System), hay còn gọi là Himars.
Được Mỹ cung cấp và được các binh sĩ Ukraine vận hành kể từ tháng 6, các dàn
tên lửa này đang tăng cường cho các vũ khí nhẹ và chính xác, bao gồm máy bay không
người lái, tên lửa chống tăng Javelin và tên lửa phòng không Stinger, và được
kích hoạt bằng hệ thống dẫn đường GPS và vi điện tử tiên tiến.
Với khả
năng tiêu diệt các căn cứ quân sự, kho đạn và cơ sở hạ tầng của Nga ở xa chiến
tuyến, 16 dàn Himars của Ukraine đã giúp quân đội của họ chặn đứng một cuộc tiến
công đẫm máu của Nga vào mùa hè này. Kể từ tháng trước, người Ukraine đã giành
lại nhiều vùng lãnh thổ ở phía đông của đất nước họ và tiêu diệt quân đội Nga ở
phía nam. Washington gần
đây đã cam kết cung cấp thêm cho Ukraine 18 dàn Himars nữa.
Trong kho
vũ khí của Kyiv, Himars là sự kết hợp độc đáo giữa tầm bắn, độ chính xác và
tính cơ động. Điều này cho phép chúng làm thay công việc của hàng chục dàn pháo
với hàng nghìn quả đạn theo cách truyền thống.
Bằng cách
thu nhỏ bệ phóng và gần như đảm bảo cứ bắn là trúng mục tiêu, Himars và các thiết
bị khác đang làm thay đổi giả định đã được duy trì hàng thế kỷ về cách các cuộc
chiến phải xảy ra — và đặc biệt là về nguồn cung cấp quân sự. Độ chính xác được
cải thiện đáng kể của Himars cũng đã phá tan các tuyến đường hậu cần khổng lồ
mà các đơn vị bộ binh hiện đại yêu cầu.
Robert
Scales, một thiếu tướng quân đội Mỹ đã nghỉ hưu là một trong những người đầu
tiên có hình dung về Himars trong những năm 1970 cho biết: “Himars là một phần
của cuộc cách mạng chính xác, biến quân đội được trang bị nặng thành một quân đội
khá nhẹ nhàng và cơ động.
Tháng trước, phóng viên Wall Street
Journal đã có được đặc quyền hiếm hoi: đi theo một đơn vị Himars lên tiền tuyến.
Vào một buổi
tối lúc chạng vạng, những người lính trong đơn vị này đang chuẩn bị ăn tối thì
có nhiệm vụ thứ năm trong ngày của họ tới: đó là một doanh trại của Nga và một
sà lan trên sông chở vũ khí và xe tăng cách đó 40 dặm.
Sáu người
lính được xếp vào hai dàn Himars của họ: mỗi dàn pháo có một lái xe, một hoa
tiêu và một chỉ huy, đi cùng với chỉ huy khẩu đội và một phân đội an ninh đi
kèm trong một xe thiết giáp. Người chỉ huy đưa dữ liệu tọa độ vào máy tính bảng
để xác định vị trí khai hỏa nào an toàn nhất.
Trong vòng
vài phút, hai dàn Himars lao ra từ chỗ ẩn nấp dưới một lùm hoa mai và lao về
phía điểm phóng pháo nằm trong một cánh đồng hoa hướng dương gần đó. Ba mươi
giây sau khi đến nơi, họ bắn liên tiếp bảy quả tên lửa. Trước khi đạn bắn ra
trúng mục tiêu, hai chiếc xe đã kịp chạy trở về trại căn cứ.
Mười phút
sau, một cặp mục tiêu khác lại được nêu ra trong nhiệm vụ mới: các bệ phóng tên
lửa thời Liên Xô cách nơi này khoảng 44 dặm. Dàn Himars lại chạy ra vị trí bắn
một lần nữa và bắn một loạt tên lửa khác.
Ngay sau
đó, những người lính quay trở lại trại và ăn nốt bữa tối. Một số người tải các
video lên Telegram với nội dung là thành quả lao động của họ: đốt cháy một
doanh trại của quân Nga.
Tên lửa
Himars của Ukraine, với khả năng bay xa 50 dặm, đã bắn trúng hàng trăm mục tiêu
của Nga, bao gồm các trung tâm chỉ huy, kho đạn, trạm tiếp nhiên liệu và cầu,
phá hỏng con đường tiếp tế cho các đơn vị lính Nga ở tiền tuyến. Kể từ khi
Himars đã ngăn chặn thành công bước tiến vào mùa xuân của Nga trên khu vực
Donbas phía đông Ukraine, các dàn tên lửa này chuyển sang nhắm mục tiêu vào các
đơn vị quân Nga bị buộc phải rút lui.
Các chỉ
huy Ukraine ước tính rằng Himars chịu trách nhiệm cho 70% của các bước tiến
quân sự trên mặt trận Kherson, theo chỉ huy của đơn vị, Trung úy Valentyn Koval
cho biết. Anh nói, bốn xe Himars trong đơn vị của anh đã tiêu diệt hàng trăm
binh sĩ Nga và phá hủy khoảng 20 khẩu đội phòng không.
Pháo binh
Nga – giống như hầu hết các hệ thống pháo từ thời Thế chiến thứ nhất – rất thiếu
độ chính xác. Để tiêu diệt một mục tiêu, quân Nga thường phải san bằng mọi thứ
xung quanh nó. Các xạ thủ theo dõi bản đồ mưa đạn theo mô hình lưới nhằm mục
đích không bỏ sót địa hình nào trong một khoảng ô vuông. Các nhà phân tích cho
biết lực lượng Nga ở Ukraine đang nã hàng chục quả đạn pháo trên mỗi mẫu Anh để
có thể bắn trúng một mục tiêu.
Himars có
thể thực hiện công việc này với chỉ một tên lửa mang đầu đạn nổ nặng 100kg. Mỗi
dàn Himars của Ukraine mang theo một bệ sáu tên lửa có sức phá hoại hiệu quả với
uy lực hơn 50.000 kg đạn nổ của pháo truyền thống.
Pháo binh
thường rất cồng kềnh. Trong Chiến dịch Bão táp sa mạc ở Iraq năm 1991, pháo
binh chiếm hơn 60% khối lượng của một sư đoàn Mỹ. Việc di chuyển pháo đòi hỏi
binh lính, xe tải, nhiên liệu và thời gian, cộng với binh lính và phương tiện bổ
sung để bảo vệ các hoạt động tiếp tế đó.
Tất cả những
gì hỗ trợ đều thu hút tài nguyên và trở thành một mục tiêu ngon lành cho đối
phương, như thế giới đã thấy trong những ngày đầu của cuộc chiến tranh Ukraine,
khi một đoàn xe tiếp tế của Nga bị các cuộc tấn công của quân Ukraine bên ngoài
Kyiv chặn lại, và đã trở thành một dàn bia để ngắm bắn dài 40 dặm.
Tướng
Scales nói: “Không chỉ độ chính xác của Himars mang tính cách mạng. Himars còn
có khả năng giảm các yêu cầu về trọng tải xuống một bậc thấp hơn và chất lượng
tốt hơn.”
Chuỗi cung
ứng cho các đơn vị pháo Himars bao gồm các quả tên lửa đóng gói tại nhà máy được
cất giữ tại các điểm nhận hàng ở một làng gần đó và thường được che giấu bằng
những tán lá. Một chiếc xe tải chở hàng gửi những chiếc áo bằng lá cây ngụy
trang cho xe— mỗi chiếc lớn hơn một chiếc giường đơn một chút — tại một chuỗi
các địa điểm được chỉ định, không khác gì một tuyến đường giao hàng chuyển phát
nhanh.
Các đội của
Himars lái xe đến điểm cung ứng đạn, tại đó một đội bốc xếp gồm ba người đang
chờ sẵn. Họ sẽ loại bỏ các quả đã sử dụng và đổi bằng các quả đạn mới trong
vòng năm phút, bằng cách sử dụng một cần trục được tích hợp vào xe.
“Himars là một trong những loại vũ khí
hiệu quả nhất trên chiến trường,”
Trung úy Koval, một thanh niên 22 tuổi vui tính với nhạc chuông Pokémon trên điện
thoại di động, tâm sự. “Điều này mang lại
cho chúng tôi cơ hội phản ứng nhanh chóng, tấn công vào một địa điểm, di chuyển
đến nơi khác ngay sau đó, và tiêu diệt mục tiêu một cách hiệu quả.”
Ngược lại,
các bệ phóng tên lửa lắp trên xe tải tốt nhất của Nga có thể mất đến 20 phút để
di chuyển ra vị trí phóng và 40 phút để nạp lại đạn — thời gian nguy hiểm khi đối
phương sẽ cố gắng bắn phản pháo. Những dàn Himars có thể chạy nhanh hơn và có
khoang chở lính được bọc thép.
Các đội
Himars của Ukraina giữ cho mình sự lanh lẹ bằng cách dành nhiều tuần trên thực
địa mà không quay trở lại nghỉ ngơi trong căn cứ lớn. Đơn vị của Trung úy Koval
đã nhận được những dàn Himars đầu tiên vào tháng 6. Cả đơn vị đã ngủ trong lều
bên cạnh bệ phóng hoặc bên trong các phương tiện hỗ trợ gần đó trong vòng 3
tháng qua.
Những người
lính này đã được các hướng dẫn viên Mỹ huấn luyện ở một quốc gia ngoài Ukraine.
Họ liên tục chờ đợi lệnh bắn với các mục tiêu mới, sau đó chuyển sang hành động
và cũng bình thản quay trở lại với các hoạt động bình thường như pha cà phê hoặc
chơi bài.
Trên áo
giáp ở phía trước của một dàn Himars, những người lính vẽ một nụ cười màu trắng
bên dưới từ tiếng Ukraina có nghĩa là “ngựa thồ”. Dàn Himars kia có đồng hồ đo
cho thấy dàn pháo này đã đi được hơn 13.000 dặm. Và họ đã in lên dàn này 69 đầu
lâu đen, để ghi lại những lần tấn công chính xác đã được xác nhận.
Chi tiết
nhiệm vụ luôn đến dưới dạng tọa độ địa lý, với mô tả mục tiêu và hướng dẫn về
việc sử dụng tên lửa nổ cho các mục tiêu bọc thép hay tên lửa có các mảnh vỡ nhỏ
để tăng tính sát thương đối với binh sĩ. Các mẹo nhắm mục tiêu đến từ các nguồn
khác nhau, bao gồm cả tình báo Hoa Kỳ và quân du kích Ukraine ở các vùng lãnh
thổ bị chiếm đóng.
Các chỉ
huy của Himars sau đó chọn một vị trí phóng thích hợp và đưa dàn pháo vào vị
trí. Bên trong cabin, người chỉ huy xe ngồi giữa người lái xe và hoa tiêu, người
này sẽ cung cấp dữ liệu nhiệm vụ vào máy tính. Khi xe đến bãi phóng, hoa tiêu
nhấn một nút để bắn tên lửa lên trời và một nút khác để khai hỏa.
Tên lửa
lao lên bầu trời đêm với ngọn lửa bùng lên, để lại một đám khói trên cánh đồng.
Bệ phóng được hạ xuống và chiếc xe tăng tốc quay trở lại cánh đồng nơi nó ẩn nấp
trước đó.
Trung úy
Koval nói: “Chúng tôi là mục tiêu đắt giá nhất trong khu vực này. Vì vậy, chúng
tôi luôn phải di chuyển để tồn tại.”
Khả năng
cơ động chính xác là lý do tại sao Himars được tạo ra như một phiên bản thu nhỏ
của một vũ khí giống như xe tăng, Hệ thống tên lửa phóng nhiều lần cũng đã được
Anh và Đức cung cấp cho Ukraine. Lần đầu tiên Himars được sử dụng trong chiến dịch
Bão táp sa mạc. Trước khi phát minh ra khả năng nã pháo chính xác, các khẩu đội
pháo có khối lượng lớn với xe 12 tên lửa của Mỹ đã giải phóng nhiều lực nổ và mảnh
bom đến mức quân đội Iraq gọi nó là “mưa thép”.
Sức nặng của
dàn pháo MLRS đồng nghĩa với việc chỉ những máy bay phản lực chở hàng quân sự lớn
nhất mới có thể vận chuyển nó và chúng được đặt ở các vị trí cách xa khu vực có
giao tranh. Để di chuyển nó qua quãng đường trên bộ cần phải có một chiếc xe tải
đáy phẳng. Himars được hình dung như một phiên bản nhẹ hơn, nhanh nhẹn hơn của
MLRS.
Việc chuyển
đổi sang các đơn vị quân nhanh nhẹn được trang bị vũ khí hạng nhẹ đã trở thành
một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn nhằm làm tinh giản quân đội Mỹ sau thời kỳ
Chiến tranh Lạnh đạt đến đỉnh cao dưới thời Bộ trưởng Quốc phòng Donald
Rumsfeld bắt đầu từ năm 2001, nhưng đã bị các cuộc chiến ở Afghanistan và Iraq
làm giảm tốc.
Himars, di
chuyển trên bánh xe và chỉ với sáu tên lửa, là một dự án được coi là đã đi đúng
hướng. Lầu Năm Góc phát hiện ra một thiếu sót ban đầu của nó là sáu quả bom
chùm không đủ sức phá hủy nhiều mục tiêu. Pháo dẫn đường bằng GPS, được tung ra
vào giữa những năm 1990, đã mang lại sức sống mới cho Himars. Độ chính xác cao
của Himars đồng nghĩa với việc các tên lửa không cần phải nổ theo chùm thì mới
tạo ra một vụ nổ đủ mạnh. Mỗi quả tên lửa có thể được chọn một mục tiêu ở các vị
trí địa lý khác nhau.
Tướng Scales
cho biết: “Cuộc cách mạng này đúng là đang thay đổi mọi thứ”. Ông coi sự chuyển
đổi này là một kiểu dịch chuyển trong tư duy quân sự mang tính thời đại. Nó
giúp định nghĩa lại chiến tranh, và giờ đây sẽ chuyển lợi thế chiến trường từ
các đội quân đông đảo sang các đơn vị bộ binh nhỏ.
Những sự
thay đổi như vậy là rất hiếm trong quá khứ, bao gồm việc bộ binh được thay bằng
kỵ binh vào khoảng thế kỷ thứ tư, và việc đưa thuốc súng vào châu Âu một thiên
niên kỷ sau đó, Tướng Scales, một nhà sử học quân sự từng là chỉ huy của Chiến
tranh Quân đội Hoa Kỳ cho biết.
Những thay
đổi khác đến từ xung quanh cuộc Nội chiến Mỹ, với sự ra đời của súng trường
chính xác, pháo và súng máy, thứ đã gây chết người hàng loạt trong Thế chiến thứ
nhất, và vào đầu Thế chiến thứ hai, khi tấn công Blitzkrieg của Đức đã hợp nhất
vận tải cơ giới với sự phối hợp vô tuyến của quân đội.
Giờ đây,
các bộ vi xử lý rẻ tiền đang tạo ra cho các binh sĩ Ukraine thứ mà Tướng Scales
gọi là “độ chính xác rẻ tiền”.
“Nếu tôi
nhập tọa độ của cái lỗ này,” Trung úy Koval, đứng cạnh một cái hố đất có kích
thước bằng một cái hộp đựng giày nói, “viên đạn sẽ rơi chính xác đúng vào lỗ.”
Vào một
ngày đặc biệt bận rộn vào cuối tháng 8, hai dàn Himars dưới sự chỉ huy của
Trung úy Koval đã làm việc song song với hai dàn khác. Khi hai dàn Himars của
Koval hết đạn, họ lùi lại để nạp đạn trong khi hai dàn kia tiến lên và khai hỏa.
Trung úy Koval cho biết lần đó họ phối hợp cùng bắn trong 37 giờ không ngừng
nghỉ và đánh trúng khoảng 120 mục tiêu, giúp bộ binh Ukraine phá vỡ phòng tuyến
của Nga xung quanh thành phố Kherson ở phía nam.
Ban đầu,
Washington miễn cưỡng cung cấp Himars cho Ukraine, vì họ lo ngại rằng một động
thái như vậy có thể khiến Matxcơva trả đũa Mỹ hoặc các đồng minh của họ trong Tổ
chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Mỹ đã từ chối cung cấp các tên lửa mạnh
hơn mà có thể bắn xa tới 185 dặm, với khả năng cho phép Ukraine tiêu diệt các mục
tiêu vững chắc hơn, như những cây cầu bê tông mà cho đến nay họ chỉ có thể
xuyên thủng và tạo thành các lỗ hổng.
Hỏa lực bổ
sung Himars của Ukraine đang gây ảnh hưởng lớn đến quân Nga, đến mức mà Bộ trưởng
Quốc phòng Nga Sergei Shoigu đã nhắc nhở quân đội Nga rằng hãy ưu tiên tập
trung tiêu diệt hệ thống vũ khí tầm xa này.
Các đơn vị
vận hành Himars cho biết mối đe dọa lớn nhất đến từ các máy bay không người lái
kamikaze (tự sát) của Nga, gần đây được Iran hỗ trợ với các thiết bị bay tốt
hơn, nhưng các dàn Himars vẫn được các hệ thống phòng không và lực lượng đặc biệt
của Ukraine bảo vệ rất chắc chắn. Khẩu đội pháo của Trung úy Koval đã bỏ qua
hai nhiệm vụ trong mùa hè này vì lý do an toàn, khi anh được thông báo một máy
bay không người lái đang ở gần đó, nhưng anh cho biết không có dàn Himars nào của
khẩu đội anh bị bắn trúng.
Trung úy
Koval nói: “Chúng tôi liên tục di chuyển.”
Hình ảnh :
https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2022/10/aa-2.png?w=551&h=359
1 – Một
dàn Himars tại mặt trận phía nam của Ukraine.
2 – Trung
úy Valentyn Koval cho biết 4 dàn Himars trong đơn vị của anh đã phá hủy khoảng
20 khẩu đội phòng không của Nga.
No comments:
Post a Comment