Friday, October 7, 2022

GIẢI NOBEL HÒA BÌNH 2022 ĐƯỢC TRAO CHO CÁC NHÀ HOẠT ĐỘNG NHÂN QUYỀN Ở BELARUS, NGA và UKRAINE (Vũ Ngọc Yên)

 



 

Giải Nobel Hòa bình 2022 được trao cho các nhà hoạt động nhân quyền ở Belarus, Nga và Ukraine

Vũ Ngọc Yên

07/10/2022

https://baotiengdan.com/2022/10/07/giai-nobel-hoa-binh-2022-duoc-trao-cho-cac-nha-hoat-dong-nhan-quyen-o-belarus-nga-va-ukraine/

 

Giải Nobel Hòa bình 2022 được trao cho Ales Bialiatski, nhà hoạt động nhân quyền người Belarus, cùng tổ chức nhân quyền Memorial ở Nga và Trung tâm Tự do Dân sự (Center for Civil Liberties) ở Ukraine”. Ủy ban Nobel công bố hôm thứ Sáu 8-10-2022 tại Oslo quyết định trao giải Nobel Hòa bình cho ông Bialiatski và hai tổ chức trên vì muốn tôn vinh “quyền con người, dân chủ và cùng tồn tại hòa bình” ở ba quốc gia láng giềng Belarus, Nga và Ukraine.

 

Bà Berit Reiss-Andersen, chủ tịch Ủy ban Nobel Na Uy nói thêm rằng, những người đoạt giải đã “bảo vệ các quyền cơ bản của công dân” trong nhiều năm qua, bằng cách ghi nhận các hành vi tội ác chiến tranh, lạm dụng nhân quyền và quyền lực. Họ đã thể hiện tầm quan trọng của xã hội dân sự đối với hòa bình và dân chủ.

 

 

Nhà hoạt động nhân quyền Ales Bialiatski

 

Ales Bialiatski sinh ngày 25 tháng 9 năm 1962 tại Vyartsilya, Soviet Union (Nga, Liên Xô). Ông là một nhà hoạt động nhân quyền người Belarus.

 

Khi Bialiatski được hai tuổi, gia đình chuyển từ Nga đến Belarus. Bialiatski nhận bằng tiến sĩ văn học tại Học viện Khoa học Quốc gia Belarus.

 

Năm 1988, ông và những người khác đã tổ chức các hoạt động công khai để tưởng nhớ các nạn nhân của chủ nghĩa Stalin. Một số vụ bắt giữ và phạt tiền sau đó. Bialiatski là người đồng sáng lập Mặt trận Nhân dân Belarus Adrashene (Phục sinh), đã vận động cho dân chủ hóa từ năm 1991.

 

Năm 1996, bất chấp nguy hiểm và sự phân biệt đối xử, ông đã thành lập tổ chức nhân quyền Vyazna (cũng là Wesna), tổ chức hỗ trợ các tù nhân chính trị và gia đình của họ. Vì điều này, ông đã được vinh danh với Giải thưởng Homo Homini năm 2005.

 

Bialiatski bị bắt ngày 4 tháng 8 năm 2011, ít lâu sau bị kết án bốn năm rưỡi trong trại tù vì tội trốn thuế. Liên minh châu Âu và Hoa Kỳ chỉ trích thủ tục này là “dàn dựng chính trị”. Tổ chức nhân quyền Amnesty International cũng yêu cầu trả tự do cho Bialiatski.

 

 

Memorial International

 

Tổ chức nhân quyền quốc tế Memorial nổi lên như một phong trào vào mùa thu năm 1987, vào thời điểm chính sách glasnost và perestroika được Tổng Bí thư đảng cộng sản Liên xô Mikhail Gorbachev quảng bá, khởi đầu hoạt động ở Moscow và sau đó lan rộng ra các vùng khác của Liên Xô. Memorial được chính thức thành lập vào tháng 1 năm 1989. Là một tổ chức nhân quyền có trụ sở ở Moscow, liên kết với hơn 80 tổ chức nhân quyền trên khắp nước Nga, các quốc gia hậu Xô Viết khác và các khu vực khác của châu Âu, bao gồm cả Đức. Trọng tâm hoạt động là xét lại quá trình xử lý lịch sử của chế độ chuyên chế chính trị, ủng hộ việc tuân thủ nhân quyền và phúc lợi xã hội cho những người sống sót trong hệ thống trại tù lao động Xô Viết (Gulag). Vào tháng 11 năm 2021, văn phòng công tố Nga yêu cầu giải thể Memorial và các tổ chức hoạt động trong khu vực ở Nga. Tòa án Tối cao Nga cuối cùng đã thực hiện việc giải thể vào ngày 28 tháng 12 năm 2021. Các cơ sở độc lập của Tổ chức nhân quyền Memorial ngoài nước Nga vẫn tiếp tục hoạt động.Center for Civil Liberties Tổ chức Trung tâm Tự do Dân sự (Center for Civil Liberties – CCL) được thành lập năm 2007, nhằm thúc đẩy các giá trị nhân quyền, dân chủ và đoàn kết ở Ukraine và Âu-Á, cũng như củng cố nguyên tắc về phẩm giá con người. Tổ chức phi chính phủ đặt trụ sở ở Kyiv, Ukraine. Trọng tâm của CCL là bảo vệ các quyền và tự do cơ bản; kiểm soát việc tuân thủ các quyền con người trong các hoạt động của chính quyền quốc gia và địa phương; làm việc với những người trẻ tuổi để tạo ra một thế hệ mới của những người bảo vệ nhân quyền và các nhà hoạt động xã hội dân sự; vận động, giáo dục nhân quyền và dân chủ, thực hiện các chương trình đoàn kết quốc tế.Tổng cộng có 251 ứng cử viên và 92 tổ chức đã được đề cử cho Giải Nobel Hòa bình 2022. Danh sách đề cử cho giải Nobel Hòa bình năm nay còn có Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Cao ủy tị nạn LHQ (UNHCR) và nhiều cá nhân danh tiếng như Giáo hoàng Francis, lãnh đạo đối lập Nga Alexei Navalny, Greta Thunberg và phong trào Thứ sáu vì Tương lai của Thụy Điển. Cả Tổng thống Ukraine, Zelensky cũng được dư luận coi là ứng viên tiềm năng cho giải Nobel Hòa bình. Năm nay, giải thưởng bị lu mờ bởi cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine của Nga.

 

Năm 2021, Ủy ban Nobel Na Uy đã trao giải Nobel Hòa bình vinh danh Dmitry Muratov, tổng biên tập báo đối lập chính quyền Nga Novaya Gazeta và Maria Ressa, nhà báo người Philippines.

 

 

Các giải Nobel khác

 

Ngoài giải Nobel Hòa bình còn có các giải Nobel cho Y khoa, Vật lý, Hoá học và Văn chương 2022, đã được công bố trước đó. Giải Nobel Y học thuộc về nhà cổ sinh học nghiên cứu tiến hóa Svante Pääbo (Thụy điển) hiện đang làm việc tại Leipzig, Đức vì công trình giải mã bộ gen của người Neanderthal. Giải Nobel Vật lý thuộc về ba nhà nghiên cứu lượng tử Alain Aspect (Pháp), John F. Clauser (Mỹ) và Anton Zeilinger (Áo). Giải thưởng Nobel hóa học được trao cho ba nhà thiết kế phân tử Carolyn R.Bertozzi(Mỹ), Morten Meldal (Đan mạch) và K. Barry Sharpless (Mỹ). Giải văn chương về tay Nhà văn Pháp Annie Ernaux.Ngày 10-10-2022 giải Nobel Kinh tế sẽ được công bố. Đây là giải thưởng duy nhất không được nhắc trong di chúc của nhà phát minh chất nổ Alfred Nobel (1833-1896).

 

Tất cả các giải thưởng Nobel có giá trị khoảng 10 triệu Krone Thụy điển, tương đương 920.000 €. Lễ trao giải Vật lý, Hóa học, Y khoa và Văn chương được tổ chức tại thủ đô Stockholm (Thụy Điển) ngày 10-12, là ngày Alfred Nobel từ trần.

 

Riêng giải Nobel Hòa bình là giải Nobel duy nhất không trao ở Stockholm, mà được Ủy ban Nobel của Quốc hội Na Uy trao tại thủ đô Oslo, cũng vào ngày 10-12. Giải này được coi là giải thưởng chính trị danh giá nhất trên thế giới.

 

Trong di chúc, nhà sáng lập giải Nobel nêu nguyện vọng giải thưởng lập ra để trao cho những cá nhân hay tổ chức góp phần xây dựng tình hữu nghị, huynh đệ giữa các dân tộc cũng như giải thể hay cắt giảm quân đội ở mọi quốc gia trên thế giới.

 

============================================

.

.

Hai tổ chức, một cá nhân đoạt giải Nobel Hòa Bình 2022

Vĩnh An  -  Saigon Nhỏ
7 tháng 10, 2022

https://saigonnhonews.com/thoi-su/the-gioi/hai-to-chuc-mot-ca-nhan-doat-giai-nobel-hoa-binh-2022/

 

https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/10/10-7-Nobel-Hoa-Binh-Getty-Images-1024x605.jpg

Hai tổ chức và một cá nhân đoạt giải Nobel Hòa Bình 2022. (ảnh: Getty Images)

 

Cùng hai tổ chức nhân quyền hoạt động tại Nga và Ukraine, một nhà hoạt động nhân quyền Belarus cùng được giải Nobel Hòa Bình 2022

 

Nhà hoạt động nhân quyền là ông Ales Bialiatski, còn hai tổ chức nhân quyền là Memorial ở Nga và Trung tâm Tự do Dân sự (The Centre for Civil Liberty) có trụ sở tại Ukraine. Theo The Nobel Prize.

 

Trung tâm Tự do Dân sự (CLL) được chọn vì đã tham gia vào nỗ lực điều tra cáo buộc “tội ác chiến tranh” trong xung đột Ukraine, đóng vai trò tiên phong nhằm buộc các bên phải chịu trách nhiệm với hành vi của mình.

 

https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/10/10-7-The-Centre-for-Civil-Liberty-GettyImages-1280x853.jpg

Các nhân viên của Trung tâm Tự do Dân sự hôm 7 Tháng Mười năm 2022 tại Kyiv, Ukraine, vui mừng được nhận giải Nobel Hòa Bình 2022. (ảnh: Ed Ram / Getty Images)

 

CLL là một trong những tổ chức nhân quyền hàng đầu Ukraine, được thành lập ngày 30 Tháng Năm 2007 ở thủ đô Kyiv. CLL nêu rõ sứ mệnh họ theo đuổi là “củng cố nhân quyền, dân chủ và đoàn kết ở Ukraine” cũng như khu vực thuộc Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) nhằm “khẳng định phẩm giá con người”.

 

Trong khi đó, Memorial là tổ chức giám sát nhân quyền lâu đời nhất tại Nga, được thành lập vào năm 1989.Tổ chức này gồm Memorial International và Trung tâm Nhân quyền Memorial. Trung tâm điều hành một mạng lưới văn phòng trên khắp khu vực Bắc Caucasus, giúp ghi nhận các cáo buộc về vi phạm nhân quyền và cung cấp trợ giúp hợp pháp và thiết thực cho các nạn nhân.

 

Hồi năm ngoái, Tòa án Tối cao Nga ra lệnh đóng cửa cả Memorial International lẫn Trung tâm Nhân quyền Memorial, với cáo buộc vi phạm quy định về tổ chức “đại diện nước ngoài”. Văn phòng tại Đức của tổ chức Memorial ra tuyên bố, giải Nobel Hòa Bình sẽ “tiếp thêm sức mạnh cho quyết tâm của chúng tôi hỗ trợ các đồng nghiệp ở Nga”.

 

https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/10/10-7-Memorial-GettyImages-1280x854.jpg

Biểu trưng của Tổ chức Memorial văn phòng tại Đức. Tổ chức nhân quyền của Nga, hoạt động chính ở Moscow bị đóng cửa vào đầu năm nay. Memorial có một số chi nhánh quốc tế, bao gồm Đức, Ý và Cộng hòa Czech. (ảnh: Michele Tantussi / Getty Images)

 

Ủy ban cho biết họ trao giải Nobel Hòa Bình cho ông Bialiatski và hai tổ chức trên vì muốn tôn vinh “quyền con người, dân chủ và cùng tồn tại hòa bình” ở ba quốc gia láng giềng Belarus, Nga và Ukraine. Họ khẳng định giải thưởng này không nhắm vào Tổng thống Nga Vladimir Putin, người đã phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine.

 

Theo chủ tịch Ủy ban Nobel Na Uy, bà Berit Reiss-Andersen, các bên đoạt giải đại diện cho xã hội dân sự ở quốc gia của họ, họ đã “bảo vệ các quyền cơ bản của công dân” trong nhiều năm qua, bằng cách “ghi nhận các hành vi phạm tội ác chiến tranh, lạm dụng nhân quyền và quyền lực”.

 

Ông Bialiatski, 60 tuổi, sinh ra tại Vyartsilya, bây giờ là Karelia, Nga, tốt nghiệp chuyên ngành triết học Nga và Belarus tại Đại học Gomel năm 1984. Sau đó ông đi dạy học tại quận Lelchitsy, vùng Gomel. Năm 1985-1986, ông nhập ngũ, phục vụ trong đơn vị pháo chống tăng gần Yekaterinburg, tỉnh Sverdlovskaya của Liên Xô.

 

https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/10/10-7-Ales-Bialiatski-GettyImages-1280x1857.jpg

Ales Bialiatski tại cuộc họp báo ở Nghị viện Châu Âu vào ngày 16 Tháng Mười Hai năm 2020 tại Brussels, Bỉ. Ales Viktaravich Bialiatsky là một nhà hoạt động chính trị người Belarus được biết đến với vai trò là người đứng đầu Trung tâm Nhân quyền Viasna, tổ chức nhân quyền chính ở Belarus. (ảnh: Thierry Monasse / Getty Images)

 

Sau khi Belarus trở thành quốc gia độc lập, Bialiatski tham gia hoạt động thúc đẩy dân chủ và phát triển hòa bình ở quê hương. Năm 2006, ông được tặng giải thưởng Per Anger của Thụy Điển, trao cho những cá nhân nỗ lực đóng góp thúc đẩy dân chủ và nhân đạo, đưa ra các sáng kiến và giải pháp tích cực, không màng lợi ích hay nguy hiểm cho cá nhân.

 

Tháng Tám 2011, Bialiatski bị chính quyền Belarus bắt với cáo buộc né thuế và che giấu lợi nhuận ở quy mô rất lớn, dựa trên dữ liệu tài chính được các công tố viên Litva và Ba Lan công bố. Bialiatski bác bỏ cáo buộc này, nhưng bị kết án tù. Ông được trả tự do vào Tháng Sáu, 2014, nhưng bị bắt lại năm 2021, cũng với cáo buộc né thuế và đối mặt án tù tối đa bảy năm. Ủy ban Nobel Na Uy kêu gọi Belarus trả tự do cho ông và hy vọng ông có thể hiện diện ở Oslo để nhận giải.

 

Bialiatski từng năm lần được đề cử cho giải Nobel Hòa bình vào các năm 2006, 2007, 2012, 2013. Mãi đến năm nay ông mới được nhận.

 

Giải Nobel Hòa bình đã được trao cho 137 cá nhân, tổ chức kể từ khi được khởi xướng vào năm 1901. Năm nay, 251 cá nhân và 92 tổ chức đã được đề cử cho giải Nobel Hòa Bình, mức cao thứ hai trong lịch sử, chỉ kém số đề cử vào năm 2016.

 

Lễ trao giải sẽ diễn ra tại Tòa thị chính Oslo vào ngày 10 Tháng Mười Hai, trùng với ngày mất của nhà phát minh, nhà khoa học Alfred Nobel. Các cá nhân, tổ chức nhận giải Nobel Hòa bình sẽ được trao huy chương, chứng nhận và giải thưởng 10 triệu crown Thụy Điển (khoảng $900,000).

 

Nobel Vật Lý, Nobel Hoá Học, Nobel Y Sinh, Nobel Văn Học và Nobel Kinh Tế và Nobel Hòa Bình là sáu giải thưởng do Alfred Nobel thiết lập vào năm 1895.

 

================================

.

Một cá nhân, hai tổ chức đoạt giải Nobel Hòa bình 2022    

VnExpress 





No comments: