Bác sĩ
VN nghỉ việc: 'Lương thấp, bị ngành y tế và xã hội coi khinh'
Bùi
Thư
BBC News Tiếng Việt
3 tháng 10 2022, 17:46 +07
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c6pzvgevv3lo
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/3068/live/02578880-4302-11ed-9ae9-959994b8a64c.jpg.webp
Làn
sóng nghỉ việc của nhân viên y tế gần đây gây báo động với hơn 9.680 người nghỉ
việc chỉ trong 18 tháng
Làm việc
ở một bệnh viện lớn tại TP HCM được 5 năm, là một trong những người đầu tiên đi
chống dịch Covid nhưng giờ đây, bác sĩ Minh phải đứng trước quyết định khó khăn của đời mình -
nghỉ việc.
Câu chuyện
của bác sĩ Minh không phải là thiểu số. Theo thống kê của Bộ Y tế, trong vòng
18 tháng, đã có 9.680 nhân viên y tế xin thôi việc, bỏ việc.
Làn sóng
nghỉ việc của các y bác sĩ phơi bày những bất cập trong ngành y tế về chế độ
đãi ngộ, lương bổng cũng như áp lực từ xã hội mà họ phải chịu đựng.
Chia sẻ với BBC News Tiếng Việt vào ngày 27/9, bác sĩ Minh nói rằng, nguyên nhân dẫn đến việc "dứt
áo ra đi" có rất nhiều, nhưng nổi cộm là thu nhập giảm mạnh và anh có cảm
giác không được ngành và xã hội coi trọng.
Thu nhập thấp hơn hồi mới ra trường
Theo quy định
về chế độ tiền lương và phụ cấp hiện nay của Bộ Y tế, (với mức lương cơ sở là
1.490.000 đồng), một sinh viên y khoa sau sáu năm học và sau 18 tháng thực hành
để được cấp chứng chỉ hành nghề, nếu tuyển dụng vào đơn vị sự nghiệp công lập
thì hưởng lương là 2,34 x 1.490.000 đồng = 3.486.000 đồng.
Với phụ cấp
ưu đãi nghề là 40%, mức thu nhập tổng cộng là 4.881.240 đồng, chưa trừ nộp BHXH,
BHYT. Trong khi đó, mức lương trung bình của người Việt Nam là 7 triệu đồng/tháng,
vốn được coi là thấp hơn bảy lần so với thế giới, nhưng vẫn cao hơn thu nhập của
một bác sĩ.
Nhưng từ
lúc dịch bệnh đến giờ, bác sĩ Minh cho hay thu nhập của anh bị giảm nặng nề, dù
làm một lúc ở hai bệnh viện. Theo đó, những nguồn thu nhập thêm như tiền trực,
tiền làm thủ thuật, tiền bồi dưỡng... đều bị cắt giảm.
"Hồi
tôi mới ra trường, thu nhập bình thường của tôi mỗi tháng đều đặn là 11-12 triệu,
chưa kể những khoản lặt vặt cộng thêm. Mỗi quý có thêm tiền thủ thuật, tổng thu
nhập một tháng được 16-17 triệu hoặc có khi hơn.
Việt Nam: Sau nhân
viên y tế nay đến cán bộ, công chức 'xin thôi việc’
VN: Cán bộ nhân viên
ngành y bỏ việc ồ ạt, Bộ Y tế còn đang tìm hiểu vì sao
"Nhưng
bây giờ, sau 5 năm đi làm tính lại thì thu nhập chỉ còn 11-12 triệu, trong khi
tay nghề mình giỏi hơn, làm được nhiều kĩ thuật khó khăn hơn, giá trị con người
mình tăng lên.”
"Ở
đơn vị tôi làm, thu nhập cắt giảm và những chế độ khác cũng bị cắt theo. Ví dụ
hàng năm sẽ có tiền cho nhân viên đi nghỉ dưỡng, giảm thiểu căng thẳng. Con số
thì không nhiều, chỉ ba triệu/người/năm nhưng bây giờ cũng không còn. Tôi cảm
thấy bệnh viện không thể nào gồng nổi nên họ không còn quan tâm luôn," bác
sĩ Minh bộc bạch.
Theo lời bác sĩ Minh, trong tuần qua,
có khoảng ba lá đơn xin nghỉ cùng ngày với anh: "Lãnh đạo nào cũng tiếc
khi có nhân viên nghỉ việc nhưng khi nói lý do là do miếng cơm manh áo, họ cũng
chỉ biết tặc lưỡi, lắc đầu vì không làm được gì. Đây là vấn đề nan giải và là
thực tế ai cũng thấy."
https://ichef.bbci.co.uk/news/796/cpsprodpb/897c/live/d3431d60-4302-11ed-9ae9-959994b8a64c.png.webp
Số
nhân viên y tế nghỉ việc
'Phụ cấp độc hại' bằng mì tôm
Làm
ở khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, bác sĩ Minh thuộc diện được hưởng phụ cấp
độc hại do phải thực hiện nhiều xét nghiệm và phơi nhiễm với những nguy cơ, nhất
là trong dịch Covid.
Tuy
nhiên, hai năm trở lại đây, theo bác sĩ Minh, bệnh
viện không phát tiền trợ cấp mà đổi thành hiện vật vì lo ngại nhân viên sẽ
không dùng tiền vào việc nâng cao sức khoẻ. Nhưng hiện vật này hầu như không thể
dùng được.
“Quý vừa rồi
tôi nhận 80 gói mì tôm, 60 chục hộp men vi sinh và sữa chua. Nhưng hạn sử dụng
của các loại men vi sinh rất ngắn, chúng tôi phải uống hết trong vòng một
tháng, hai tháng còn lại thì không có gì để dùng. Cuối cùng tôi cũng phải cho bớt
chứ không dùng hết được.
“Còn mì
tôm, phát 80 gói thì mỗi ngày đều ăn thì sẽ vừa đủ cho tới kì lãnh tiếp theo. Vấn
đề ở đây là phụ cấp để nâng cao sức khỏe, vậy sao có thể để nhân viên y tế ăn
mì tôm 80 ngày liên tục được? Điều này thể hiện bệnh viện có coi trọng nhân
viên của mình hay không," bác sĩ nhìn nhận.
Vì
tính không thiết thực của những hiện vật trên,
nhiều nhân viên y tế của bệnh viện cũng chỉ biết để lại luôn trong kho, không
đem về nhà. Số khác thì mang đồ đi cho các cô lao công, chú bảo vệ hoặc những
điểm từ thiện vì "không ăn nổi".
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/423f/live/30d7c4c0-4313-11ed-9ae9-959994b8a64c.jpg.webp
Phần phụ cấp của bác sĩ Minh trong quý
này, thuộc khoa Hồi sức tích cực - Chống độc
Báo
chí trong nước đưa tin, sau đại dịch Covid, ngành
y tế đối diện với nhiều khó khăn hành như nguy cơ dịch chồng dịch; thiếu thuốc,
vật tư y tế; tình trạng thiếu nguồn nhân lực do nhân viên y tế nghỉ việc; tâm
trạng lo lắng kéo dài của nhân viên y tế sau dịch.
Đứng trước
những cam go này, bác sĩ Minh chia sẻ các anh em trong đơn vị càng cần hơn nữa
những chế độ phù hợp, mang tính động viên tinh thần.
“Cả ngành
gặp khó khăn nhưng không có nghĩa xem thường chúng tôi tới mức như vậy. Thực sự
không có một chút sự coi trọng công sức lao động của anh em bác sĩ. Chính vì điều
này, tôi không muốn ở lại với bệnh viện nữa," bác sĩ Minh bộc bạch.
Việt Nam: Lãnh đạo Quốc hội đề
xuất lực lượng chuyên trách bảo vệ nhân viên y tế Y tế Việt Nam:
Không có tiền ai dám vào bệnh viện
Bên cạnh vấn
đề thu nhập, các nhân viên y tế hiện giờ chịu nhiều áp lực công việc hơn trước,
thậm chí còn là sự an toàn của bản thân.
Theo đó,
những bác sĩ khoa cấp cứu hay những người ở tuyến cuối (ICU) như bác sĩ Minh
đôi khi có mâu thuẫn với người nhà bệnh nhân, dẫn đến xô xát.
"Bệnh
nhân ở hồi sức đa số nặng, tử vong cao. Đối với những trường hợp như vậy, nếu
bác sĩ không giải thích kỹ càng, đùng một cái thông báo tử vong thì thân nhân sẽ
sốc và có khi không kiềm chế được, dẫn đến hành hung bác sĩ," bác sĩ Minh
nêu vấn đề.
'Than
thì
cứ sang bệnh viện tư'
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/fe36/live/208feee0-4303-11ed-9ae9-959994b8a64c.jpg.webp
Xu
hướng bỏ việc xảy ra ở mức đáng báo động, khiến Bộ Y tế mới đây phải yêu cầu
các đơn vị trực thuộc báo cáo số liệu và nguyên nhân 'mất người' trong thời
gian từ 1/1 đến 15/6/2022
Trước làn
sóng nghỉ việc của các nhân viên y tế thời gian qua, vấn đề lương bổng đã được nêu
bật. Nhiều người cho rằng "đặt nặng chuyện tiền bạc thì đừng làm bác
sĩ". Một số khác ý kiến, nếu thấy lương thấp, than thì cứ sang bệnh viện
tư mà làm.
Tuy
nhiên, theo góc nhìn của bác sĩ Minh, câu chuyện không
đơn thuần là kiếm "mối" ngon hơn mà phải nhìn vào hệ luỵ lâu dài của
sự chuyển dịch nhân lực từ công sang tư này.
"Bệnh
viện công thường liên kết với các trường y để tuyển người. Nếu tất cả các bác
sĩ giỏi đều đi hết thì những sinh viên mới ra trường này, ai sẽ là người dẫn dắt,
chỉ dạy cho họ?
"Rồi
5-10 năm nữa, thế hệ y khoa chất lượng sẽ có sự đổi khác. Còn người nghèo, nếu
các bác sĩ tay nghề giỏi đổ hết sang bệnh viện tư làm thì họ biết chữa bệnh ở
đâu?" bác sĩ Minh đặt câu hỏi.
Trên trang
Facebook cá nhân, bác sĩ Trương Hữu
Khanh cũng nêu quan ngại, không chỉ có bác sĩ mà điều dưỡng cũng là những
người "chịu đòn". Ông cho rằng, họ phải làm quá nhiều việc nhưng thu
nhập lại “bèo”. Nếu như ngành y tế không giải quyết vấn đề này thì thiếu người
"dài dài" và "khổ bệnh nhân nghèo".
Về vấn đề
làm thêm ở các bệnh viện, phòng khám tư cũng được đưa ra tranh luận. Cụ thể,
câu chuyện bác sĩ Bệnh viện TP Thủ Đức không báo cáo mà làm việc tại một phòng
khám tư ở Gò Công (Tiền Giang) đã dẫn đến nhiều tranh luận trái chiều.
Theo
đó, nguyên do mà các bác sĩ này nêu trong tường trình sự việc là vì "khó
khăn kinh tế". Một lần nữa, việc các y bác sĩ phải có "chân trong
chân ngoài" để đảm bảo miếng cơm khiến nhiều người lo lắng.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/6974/live/455dee20-4303-11ed-9ae9-959994b8a64c.jpg.webp
Bệnh
viện Bạch Mai là một trong những cơ sở y tế có nhiều người xin nghỉ việc trong
năm 2021 (ảnh minh hoạ)
Bác sĩ Trần Ánh Dương ở Quảng Bình viết trên Facebook cá
nhân rằng nhân viên y tế có làm thêm đủ thứ nghề, từ bán hàng trực tuyến, ngoại
tuyến, buôn bán bất động sản.
"Không
làm thêm, họ lấy gì để nuôi sống gia đình, con cái học hành...Nếu không làm thêm,
họ sẽ "vặt" người bệnh. Lúc đó, họ sẽ được đấu tố và làm rõ hơn. Nên,
họ chọn làm thêm là làm đẹp cho họ và cho ngành.
"Nếu
các bác ở Sở Y tế TP HCM xử lý nhân viên theo lối dẫn dân, thì không khỏi giật
mình vì bác sĩ bỏ viện sang bệnh viện tư," bác sĩ Dương viết.
Bác sĩ
Minh thì phân tích với BBC rằng, nghề y hay bất kể nghề nào, nếu phải sống chật
vật, ngày đêm nghĩ cách kiếm tiền thì không còn tâm trí tập trung chuyên môn nữa.
“Bây giờ
tôi cũng phải đi làm thêm một chỗ khác và hầu hết các bác sĩ đều là nhân viên của
2-3 bệnh viện. Vậy thì sức lực cũng suy giảm vì không nghỉ ngơi đủ. Cộng thêm đại
dịch, mọi người đồng loạt kiệt quệ."
Bác
sĩ Minh còn cho biết thêm, nhân viên y tế nào dường
như cũng dư ngày bù và cũng được thống kê lại đầy đủ. Nhưng chuyện được xin nghỉ
là khó khăn vì "nghỉ hết thì không còn ai làm".
Bác sĩ Trương Hữu Khanh cũng lên tiếng cảnh báo rằng có thể
thêm một làn sóng nhân viên y tế ra tư nếu không xử lý khéo:
"Ai muốn bác sĩ phải làm một ngày
đúng boong tám tiếng, nghe có lý, nhưng có trừ cho họ giờ nghỉ trưa phải làm lố
giờ khi cấp cứu bệnh nhân không, hay cứ ngừng lại đi nghỉ rồi tính.
"Một đêm trực hiếm khi trả ngày
bù vì sẽ không đủ người làm ban ngày, rồi tìm cách trả tiền rất bèo."
https://ichef.bbci.co.uk/news/796/cpsprodpb/d614/live/ab70baf0-4306-11ed-9ae9-959994b8a64c.png.webp
Những
tỉnh thành có số cán bộ y tế nghỉ việc cao nhất
'Nếu tiếp tục sẽ đánh mất bản thân'
Đứng trước
quyết định nghỉ việc, bác sĩ Minh nói rằng anh đã phải đắn đo trong hai năm trời.
Vì bệnh viện mà anh đang công tác có quy mô nhất nhì Sài Gòn.
"Tôi cảm thấy buồn và tiếc rất nhiều vì
dù sao bệnh viện công là nơi có nhiều trang thiết bị máy móc, có nhiều ca bệnh
thì bác sĩ sẽ lên tay nghề hơn. Có thể nói bệnh viện công là cái nôi đào tạo ra
những bác sĩ giỏi. Những bệnh viện lớn như Chợ Rẫy, Bạch Mai được coi là những
trung tâm đầu ngành, không có một bệnh viện tư nào bằng được,"
"Nhưng
không thể nào cứ sống như vậy được. Điều quan trọng là đồng lương phải trả xứng
đáng với công sức của người lao động thì mới thể hiện được sự coi trọng,"
bác sĩ Minh nhận định.
Việc học
và trở thành bác sĩ vốn là niềm mơ ước của nhiều người, không chỉ riêng bác sĩ
Minh. Tuy tay nghề cao, số năm học dài, công sức bỏ ra nhiều nhưng thực tế đã
"giáng những đòn nghiệt ngã" vào lý tưởng làm nghề của các bác sĩ như
Minh.
“Tôi cảm
thấy thực tế như giết chết con người của mình vậy. Bây giờ tôi chỉ có hai lựa
chọn: một là bước ra bệnh viện tư - mang tính sòng phẳng hơn - có làm có ăn,
không như bộ máy quan liêu - làm hay không cũng nhận như nhau. Hai là ở lại bệnh
viện công, đồng lương ít ỏi, không được coi trọng nhưng được luyện tay nghề."
Cựu giám đốc BV Bạch Mai hầu tòa
Việt Nam: Truy tố dàn cựu
lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai
Bác sĩ
Minh cũng nêu nỗi lo lắng, trăn trở rằng nếu tiếp tục làm sẽ đánh mất bản thân:
"Tôi sợ nếu ở lại, tôi sẽ tìm kiếm
tiền bằng cách này, cách khác hoặc không còn tận tâm hành nghề."
“Theo tôi, những người dám dứt áo nghỉ
bệnh viện công là người có chính kiến, không chấp nhận việc bị đối xử như vậy.
Họ cũng không chịu được việc kiếm tiền bằng cách khác trong bệnh viện để rồi xảy
ra những vụ việc tiêu cực, mà chỉ muốn lãnh lương đúng công sức của mình.
"Chúng tôi không muốn nhận phong
bì hay vòi tiền bệnh nhân, không muốn kê thêm thuốc, yêu cầu thêm xét nghiệm
ngoài phòng khám để ăn hoa hồng,"
bác sĩ nói.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/f7ca/live/0d9b4020-4301-11ed-9ae9-959994b8a64c.jpg.webp
Nhân
viên y tế được cho là làm việc vất vả, kiệt sức trong suốt đại dịch Covid-19
Phó Giáo
sư, Tiến sỹ Đỗ Văn Dũng, Trưởng khoa
Y tế công cộng, Trường Đại học Y Dược TP HCM trả lời trên Vietnam Plus rằng, đại
dịch Covid-19 là “giọt nước làm tràn ly” khiến số lượng nhân viên y tế nghỉ việc
tăng cao.
Khi đại dịch
Covid bùng phát ở Việt Nam, bác sĩ Minh là một trong những người đầu tiên xung
phong đi chống dịch. Vì thuộc khoa hồi sức, anh được tiêm đủ hai mũi vaccine.
"Tình
nguyện đi chống dịch vào những tháng ngày đầu tiên, khi không có nhiều dữ liệu
về con Covid, thì coi như xác định có thể sẽ không trở về. Lúc đó, anh em chúng
tôi đâu nghĩ gì về chế độ đãi ngộ, giấy khen... mà chỉ muốn cống hiến và lăn xả.
Nhưng sau hơn một năm nhìn lại, thì được cái gì? Còn bị ngành và xã hội coi
khinh." bác sĩ đặt
câu hỏi.
------------------------------
TIN
LIÊN QUAN
Việt Nam: Sau nhân
viên y tế nay đến cán bộ, công chức 'xin thôi việc’
19 tháng 8
năm 2022
.
Việt
Nam: Nhân viên ngành y bỏ việc ồ ạt, Bộ Y tế đang tìm nguyên nhân
4 tháng 7
năm 2022
.
Việt Nam: Lãnh đạo Quốc hội đề
xuất lực lượng chuyên trách bảo vệ nhân viên y tế
21 tháng 9
năm 2022
.
Y tế Việt Nam:
Không có tiền ai dám vào bệnh viện
12 tháng 8
năm 2022
.
Thư Sài Gòn: Nỗi
đau hành xác của trẻ em bị ung thư ở Việt Nam
3 tháng 8
năm 2022
.
Thư Sài Gòn: Nỗi khổ
không kể xiết của bệnh nhân ung thư Việt Nam
29 tháng 7
năm 2022
·
No comments:
Post a Comment