NỘI DUNG :
Mỹ Anh - Saigon Nhỏ
.
Những
điều chưa kể về Đệ nhất phu nhân Olena Zelenska
Lương Thái Sỹ -
Saigon Nhỏ
.
Volodymyr
Zelensky và dòng máu Do Thái
Mỹ Anh -
Saigon Nhỏ
.
=============================================
.
Mỹ Anh - Saigon Nhỏ
10 tháng
3, 2022
https://saigonnhonews.com/thoi-su/the-gioi/kiev-hay-kyiv/
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/03/1200px-KyivNotKiev.svg-1024x451.png
“KyivNotKiev”
Chuyện tưởng nhỏ
mà không nhỏ. Nếu bạn gọi thủ đô Ukraine là “Kiev” (kee-yev) thì đó là cách nói
dựa trên phiên âm từ tiếng Nga Киев vốn sử dụng phổ biến suốt thời
kỳ Xô Viết và vào những năm đầu thế kỷ 21. Tuy nhiên, với người Ukraine, họ sẽ
vui hơn khi bạn gọi thủ đô của họ là “Kyiv” (kee-yiv), theo cách viết và phiên
âm của tiếng Ukraine Київ.
Xét riêng
về ngôn ngữ, sự giống lẫn khác biệt giữa tiếng Nga và tiếng Ukraine xuất phát từ
quá trình phát triển ngôn ngữ suốt hàng thế kỷ ở một khu vực từng nằm dưới quyền
của các đế chế Mông Cổ, Litva, Ba Lan và Nga hơn 1,000 năm. Tiếng Nga và tiếng
Ukraine đều thuộc hệ ngôn ngữ Đông Slavonic (khác với ngôn ngữ Tây Slavonic như
tiếng Ba Lan và ngôn ngữ Nam Slavonic như tiếng Bulgaria).
Với tên thủ
đô Ukraine, Kyiv hay Kiev không chỉ là chuyện ngôn ngữ mà còn là
vấn đề chính trị. Năm 2018, Bộ Ngoại giao Ukraine thực hiện chiến dịch trực tuyến
“KyivNotKiev” kêu gọi mọi người trong nước, đặc biệt giới truyền thông phương
Tây và nước ngoài nói chung, nên viết và gọi tên thủ đô của họ là “Kyiv”. Đây
là một phần trong làn sóng “thoát Nga” sau hàng thập niên mọi thứ, từ văn hóa đến
chính trị ở Ukraine, bị “Nga hóa” (Russification, hay Russianization – tiếng
Nga: Русификация, Rusifikatsiya).
Một góc Kyiv
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/03/zhan-zhang-t9dN8gj_GjY-unsplash-1229x1536.jpg
Ảnh:
zhan-zhang/Unsplash
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/03/olga-subach-5nso-WfwUG0-unsplash-1229x1536.jpg
Ảnh:
olga-subach/Unsplash
Ảnh:
maksym-diachenko/Unsplash
Ảnh:
jorge-fernandez-salas/Unsplash
Trong tiếng
Anh, Kiev được sử dụng lần đầu tiên có lẽ vào năm 1804 khi nó xuất hiện trong một
cuốn bản đồ nằm trong tập New Universal Atlas của tác giả John Cary ấn
hành ở London. Quyển New Russia: Journey from Riga to the Crimea by way of
Kiev được xuất bản năm 1823 của Mary Holderness cũng dùng Kiev. Từ điển tiếng
Anh Oxford đưa từ “Kiev” vào trong một trích dẫn trong ấn bản 1883, và mở mục từ
“Kyiv” trong ấn bản 2018.
Thật ra
“Kyiv” được chính phủ Ukraine chọn là từ chính thức cho thủ đô họ vào năm 1995
nhưng gần đây mới được khuyến khích phổ biến. Không chỉ “Kyiv”, Natalia
Khanenko-Friesen, Giám đốc Viện Nghiên cứu Ukraine thuộc Đại học Alberta
(Canada), cho biết thêm những năm gần đây, ngày càng có nhiều từ Ukraine được
dùng thay thế cho tên tiếng Nga. Chẳng hạn KHÔNG nên dùng Odessa mà là Odesa,
thay Kharkov bằng Kharkiv, thay Lvov bằng Lviv, thay Nikolaev bằng
Mykolaiv và thay Rovno bằng Rivne…
“KyivNotKiev”
được thực hiện rầm rộ đến mức có cả sự tham gia nhiều cơ quan cấp bộ cũng như
loạt cơ quan đại diện Ukraine ở nước ngoài. Chiến dịch giành được sự ủng hộ đa
số người dân Ukraine. Hiện thời, gần như tất cả hãng thông tấn và tờ báo lớn thế
giới đều dùng “Kyiv”, từ BBC, CNN, Reuters, AFP, đến Washington Post, New York
Times, USA Today… “Kyiv” cũng được một số tổ chức quốc tế thông qua. Tháng Sáu
2019, theo yêu cầu Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cũng như Đại sứ quán và các tổ chức
khác của Ukraine tại Mỹ, tên “Kyiv” chính thức được Ủy ban Hoa Kỳ về tên địa
lý (United States Board on Geographic Names-BGN) thông qua.
“KyivNotKiev”
còn thuyết phục các phi trường quốc tế chuyển từ “Kiev” sang “Kyiv”. Trước đây,
hầu hết sân bay đều từ chối, viện lẽ rằng trong danh sách của Hiệp hội Vận tải
Hàng không Quốc tế (IATA) và Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO), cái
tên Kiev đã được quen dùng. Tuy nhiên, Tháng Mười 2019, IATA, theo quyết định của
BGN, đã chuyển sang sử dụng “Kyiv”. Tính đến Tháng Một 2020, 63 sân bay và ba
hãng hàng không đã sử dụng “Kyiv”, ngay cả trước khi được IATA thông qua. Tháng
Chín 2020, Wikipedia tiếng Anh chính thức dùng “Kyiv” thay vì “Kiev” khi đề cập
đến thủ đô Ukraine.
.
====================================================
.
Những
điều chưa kể về Đệ nhất phu nhân Olena Zelenska
Lương Thái Sỹ -
Saigon Nhỏ
10 tháng 3, 2022
https://saigonnhonews.com/thoi-su/the-gioi/nhung-dieu-chua-ke-ve-de-nhat-phu-nhan-olena-zelenska/
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/03/GettyImages-1234844220-1024x683.jpg
Olena Zelenska cùng chồng (ảnh: Presidency of
Ukraine/Handout/Anadolu Agency via Getty Images)
Ngày 8 Tháng Ba, bà Olena Zelenska cho đăng một bức ngỏ thay bài trả lời
chung gửi đến truyền thông thế giới, đặc biệt những người hâm mộ và muốn phỏng
vấn bà, nêu chi tiết những gì bà mô tả là “hoạt động sát hại hàng loạt thường
dân Ukraine”. Những tuần gần đây, Đệ nhất phu nhân Ukraine liên tục sử dụng mạng
xã hội để đánh động dư luận thế giới về thảm cảnh đang xảy ra trên đất nước bà.
Tuy nhiên không có bài nào gửi đi một “thông điệp trực tiếp” như lá thư ngỏ,
trong đó kết thúc bằng lời kêu gọi dân chúng Ukraine thống nhất và đoàn kết:
“Chúng ta sẽ chiến thắng. Đoàn kết là tình yêu dành cho Ukraine. Vinh quang cho
Ukraine!”.
Khi chồng bà, Tổng thống Volodymyr Zelensky, nổi lên như một gương mặt đại
diện cho sức kháng cự kiên cường của quân dân Ukaine, Olena Zelenska cũng nổi
tiếng không kém. Sự bế tắc trên mặt trận dẫn đến những vụ bắn phá bừa bãi của
Nga càng biến Zelenska thành nhân chứng sống cho hành động tàn ác của quân Nga,
đặc biệt trong vụ pháo kích một bệnh viện phụ sản mới đây tại thành phố bị bao
vây Mariupol.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/03/GettyImages-1163322631-1280x854.jpg
Olena Zelenska và Volodymyr Zelensky bỏ phiếu trong
cuộc bầu cử Quốc hội ngày 21 Tháng Bảy 2019 (Volodymyr Zelensky đắc cử tổng thống
trước đó hai tháng) – ảnh: Brendan Hoffman/Getty Images
Khi Nga lần bắt đầu xâm lược Ukraine ngày 24 Tháng Hai, Olena Zelenska
tuyên bố trong một video: “Tôi tin các nhóm phá hoại của kẻ thù đã lẻn vào Kyiv
và mục tiêu số một là tôi. Gia đình tôi là mục tiêu thứ hai”. Tổng thống
Ukraine hiểu rằng Putin có thể làm bất cứ điều gì để đạt được mục đích, kể cả
phái người ám sát đối thủ và giết phụ nữ trẻ con. Vì vậy, nơi ở của Đệ nhất phu
nhân và hai con là bí mật. Tuy nhiên, Olena Zelenska không ẩn náu trong im lặng
mà bà đóng vai trò tích cực trên mạng xã hội, truyền cảm hứng cho người dân,
khuyến khích những người Nga biết lẽ phải chống lại Putin và đạo quân xâm lược
của ông ta, đồng thời thu hút sự ủng hộ từ phần còn lại của thế giới. Chỉ tính
riêng trên nền tảng Instagram, bà đã có 2.4 triệu người theo dõi.
Lá thư ngỏ có tiêu đề “Tôi làm chứng”, mở đầu bằng cách Zelenska nhớ lại
những gì xảy ra trong ngày 24 Tháng Hai, khi quân Nga xua quân vào đất nước bà
với niềm tin chỉ cần tối đa ba ngày là dân Ukraine sẽ nổi dậy lật đổ chính phủ
đương nhiệm, và lực lượng Nga tiến vào Kyiv mà không gặp phản ứng nào đáng kể
như từng xảy ra tại bán đảo Crimea. Bà viết: “Xe tăng Nga vượt biên giới
Ukraine, máy bay xâm nhập không phận của chúng tôi, các bệ phóng hoả tiễn bao
vây những thành phố của chúng tôi. Bất chấp bộ máy tuyên truyền Nga gọi đây là
một ‘chiến dịch quân sự đặc biệt’, trên thực tế, đó là chiến dịch sát hại hàng
loạt thường dân Ukraine”.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/03/GettyImages-1237263880-1280x853.jpg
Đệ nhất Phu nhân Tổng thống Ukraine Olena Zelenska (ảnh:
Yevhen Kotenko/ Ukrinform/Future Publishing via Getty Images)
Theo trang web của Đại hội Phụ nữ Ukraine được lập để vận động bình đẳng
giới, Olena Zelenska sinh vào Tháng Hai 1978. Bà gặp chồng tương lai tại trường
Trung học Kryvyi Rih Gymnasium №95 ở thành phố miền Nam Kryvyi Rih, quê nhà của
cả hai. Sau đó bà theo học kiến trúc tại Học viện
Kinh tế Kryvyi Rih, tốt nghiệp năm 2000. Hai người kết hôn năm 2003 và một năm
sau, con gái Oleksandra chào đời. Năm 2013, họ có thêm con trai Kyrylo. Giống
như chồng, có bằng luật, Zelenska cũng rời khỏi lĩnh vực học thuật để chuyển
sang kinh doanh biểu diễn. Theo hãng thông tấn Ucraina UNIAN, bà đã giúp chồng
dàn dựng các chương trình hài kịch KVN trên kênh Russian TV, và sau đó trở
thành nhà biên kịch của công ty sản xuất phim truyền hình Kvartal 95 Studio do
bà đồng sáng lập.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/03/GettyImages-1201968406-1280x815.jpg
Đệ nhất phu nhân Olena Zelenska nói chuyện tại diễn
đàn ‘Ukraine International Forum, Kyiv’, ngày 20 Tháng Hai 2020 (ảnh: Hennadii
Minchenko/ Ukrinform/Future Publishing via Getty Images)
Trong một cuộc phỏng vấn dành cho tạp chí Vogue Ukraine năm 2019,
ngay sau khi chồng lên làm tổng thống sau cuộc bầu cử căng thẳng và kịch tính,
Zelenska tự mô tả là “một người không thích công khai mà chỉ muốn lui vào hậu
trường”. Khi Zelensky bắt đầu nói về tham vọng chính trị, Zelenska tỏ ra không ấn
tượng lắm. Trong cuộc phỏng vấn với Vogue, bà nhớ lại: “Tôi không quá
vui khi trước kế hoạch tranh cử của chồng. Nhưng tôi hiểu mọi thứ sẽ thay đổi,
và chúng tôi sẽ đối mặt những khó khăn gì”.
------------------------------------------------------------------------
|
Bà kể
rằng mình thoạt đầu không hề biết chồng muốn tranh cử tổng thống và chỉ biết
điều đó qua… mạng xã hội vào ngày 1 Tháng Một 2019 khi Volodymyr Zelensky tuyên
bố tranh cử. Bà kể, vài tháng sau khi Volodymyr Zelensky đắc cử: “Tôi hỏi, ‘Tại
sao anh không cho em biết?’, Zelensky trả lời: ‘Tại anh… quên”. ----------------------------------------------------------------------------- |
Trong ba năm kể từ khi đảm nhận vai trò Đệ nhất phu nhân, Zelenska đã
tháp tùng chồng trong nhiều chuyến thăm chính thức khắp thế giới, đến Mỹ, Nhật
Bản, Pháp… “Cương vị của tôi cho phép tôi tập trung vào nhiều vấn đề gần gũi với
trái tim mình, từ sức khỏe trẻ em, bình đẳng cho tất cả người dân Ukraine, đến
ngoại giao văn hóa” – bà nói với Vogue. Một trong những chiến dịch ý
nghĩa của Zelenska là cải thiện bữa ăn cho học sinh ở trường. Bà có những chuyến
đi tìm hiểu thực tế và học hỏi tại Latvia, Nhật Bản, Mỹ và một số quốc gia khác.
Dĩ nhiên hiện nay Zelenska phải tập trung vào cuộc chiến sinh tồn. Đầu
Tháng Ba, bà thiết lập một kênh Telegram để đưa ra “Hướng dẫn hành động và sống
sót trong thời chiến”… Vài giờ sau khi đưa ra bức thư ngỏ, Zelenska (từng nhập
viện năm 2020 vì nhiễm Covid-19), đã cập nhật trên tài khoản Instagram hình ảnh
những bệnh nhân ung thư trẻ đi lánh nạn và điều trị ở Ba Lan. Bà viết: “Đây là
những bệnh nhân ung thư nhỏ tuổi của Ukraine. Các em ra đi từ tầng hầm bệnh viện,
nơi các em trốn pháo kích nhiều ngày qua. Các em đang băng qua biên giới Ba Lan
để tìm kiếm sự an toàn và quan trọng nhất là được tiếp tục điều trị. Không có kẻ
xâm lược nào trên thế giới có thể ngăn cản các em thắng cuộc chiến chống lại bệnh
tật!”.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/03/GettyImages-1205255328-1280x853.jpg
Tổng thống Volodymyr Zelensky và Phu nhân Olena
Zelenska trong chuyến công du Vatican diện kiến Đức Giáo hoàng, ngày 8 Tháng
Hai 2020 (ảnh: Grzegorz Galazka/Archivio Grzegorz Galazka/Mondadori Portfolio
via Getty Images)
Tháng Chín năm ngoái, khi đến Washington DC, Olena Zelenska nói về vai
trò mình với tư cách Đệ nhất phu nhân: “Tôi tin rằng ngày nay chúng ta [các quốc
gia trên thế giới] có rất nhiều điểm chung. Những hệ giá trị, tư tưởng cũng như
những khó khăn tương tự”.
Suốt hai tuần qua, người dân Ukraine được khích lệ tinh thần với những
bài viết trên mạng xã hội của Olena Zelenska. Vài ngày sau khi quân Nga tấn
công Ukraine, bà đưa lên mạng ảnh lá cờ Ukraine và nói: “Hỡi những dân Ukraine
thân mến! Hôm nay tôi đang nhìn tất cả quý vị: Những người tôi thấy trên tivi,
trên đường phố, trên internet. Tôi thấy bài viết và video của quý vị. Và quý vị
biết không? Quý vị thật tuyệt vời đến mức đáng kinh ngạc. Tôi tự hào khi được sống
với quý vị và ở cùng một đất nước… Hôm nay tôi sẽ không còn hoảng sợ và rơi nước
mắt. Tôi sẽ bình tĩnh và tự tin. Các con tôi đang nhìn tôi, tôi sẽ ở cạnh chúng
và bên cạnh chồng tôi và với quý vị. Tôi yêu mến quý vị! Tôi yêu Ukraine!”.
Trong một post khác, Zelenska đăng hình một em bé quấn trong chăn. Bà viết:
“Đứa trẻ này được sinh ra trong hầm trú bom Kyiv… Mặc dù chiến tranh, vẫn có
bác sĩ và những người chăm sóc tận tình trên đường phố của chúng ta bên cạnh đứa
bé gái này. Bé sẽ được bảo vệ… Hỡi đồng bào thân yêu, chúng ta là quân đội,
quân đội là chúng ta. Và những đứa trẻ sinh ra trong hầm trú bom sẽ được sống
trong một đất nước yên bình mà nền hòa bình ấy có được là nhờ chúng ta có thể tự
bảo vệ mình”.
==========================================
Volodymyr
Zelensky và dòng máu Do Thái
Mỹ Anh -
Saigon Nhỏ
1 tháng 3, 2022
https://saigonnhonews.com/thoi-su/the-gioi/volodymyr-zelensky-va-dong-mau-do-thai/
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/03/GettyImages-1238723173-1024x670.jpg
Ngày 24 Tháng
Hai 2022, Tổng thống Volodymyr Zelensky xuất hiện trên truyền hình thông báo về
chiến dịch quân sự của Nga (ảnh: Igor Golovniov/SOPA Images/LightRocket via
Getty Images)
Volodymyr
Zelensky chuẩn bị đưa ra thông điệp tới người dân Ukraine. “Hôm nay tôi sẽ bắt
đầu với những từ chờ đợi từ lâu. Tôi muốn thông báo với niềm tự hào rằng, cuối
cùng, Ukraine đã thống nhất. Đây là chiến thắng của chúng ta”. Tuy nhiên, bài
diễn văn là hư cấu. Đó là từ cảnh kết thúc trong “Người đầy tớ của nhân dân”,
chương trình truyền hình châm biếm trong đó Volodymyr Zelensky thủ vai một giáo
viên trung học bất đắc dĩ trở thành tổng thống. Tháng Tư 2019, một tháng sau
khi phần cuối chương trình “Người đầy tớ của nhân dân” kết thúc, diễn viên hài
Volodymyr Zelensky ngồi ghế tổng thống thật.
Sinh ngày
25 Tháng Một 1978 tại Kryvyi Rih, Volodymyr Zelensky thuộc gia đình gốc Do
Thái. Người cha Oleksandr Zelensky là giáo sư, trưởng khoa Điều khiển học và Phần
cứng Máy tính tại Đại học Kinh tế và Công nghệ Kryvyi Rih; mẹ Rymma Zelenska
cũng là kỹ sư. Ông nội Semyon Ivanovych Zelensky phục vụ trong Hồng quân. Thời
Thế chiến thứ hai; cha và ba anh em trai của Semyon đều bị sát hại trong cuộc
thảm sát tàn khốc của Đức Quốc Xã. Trước khi bắt đầu tiểu học, Volodymyr
Zelensky sống bốn năm tại thành phố Erdenet (Mông Cổ), nơi cha ông làm việc.
Năm 16 tuổi, Zelensky vượt qua cuộc thi tiếng Anh và được học bổng du học
Israel nhưng gia đình không đồng ý cho đi xa nhà. Zelensky lấy bằng luật tại Học
viện Kinh tế Kryvyi Rih và Đại học Kinh tế Quốc gia Kyiv. Tuy nhiên, Volodymyr
Zelensky không theo nghề luật. Ông làm diễn viên.
Năm 17 tuổi,
Zelensky tham gia làng kịch và bắt đầu nổi tiếng, với nhiều chương trình lưu diễn,
trong đó có Nga. Từ năm 2008, Zelensky liên tục xuất hiện trong nhiều bộ phim.
Từ năm 2010-2012, ông là thành viên hội đồng quản trị và là nhà sản xuất chung
của kênh truyền hình Inter. Năm 2015, Zelensky trở thành ngôi sao loạt phim
truyền hình “Người đầy tớ của nhân dân”.
Tháng Ba
2018, một đảng chính trị được thành lập: Đảng Đầy tớ của Nhân dân. Những người
thành lập không ai khác hơn là công ty sản xuất truyền hình Kvartal 95. Trong
cuộc phỏng vấn vào Tháng Ba 2019 với tờ báo Đức Der Spiegel, Zelensky
bày tỏ rằng ông muốn tham gia chính trị để khôi phục lòng tin người dân đối với
chính trị gia và muốn “đưa những người chuyên nghiệp, tử tế lên nắm quyền” để
“thực sự thay đổi không khí và âm sắc của chính trị”. Tháng Mười Hai 2018,
Zelensky thực hiện chiến dịch tranh cử tổng thống với thành công ngoạn mục, lấn
át Tổng thống đương nhiệm Ukraine Petro Poroshenko. Cuối cùng Zelensky chiến thắng,
với lời hứa chỉ phục vụ một nhiệm kỳ (5 năm).
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/03/GettyImages-1337673498-1-1280x853.jpg
Tổng
thống Volodymyr Zelensky trong cuộc gặp Tổng thống Joe Biden; ngày 1 Tháng Chín
2021 (ảnh: Doug Mills-Pool/Getty Images)
Với
Volodymyr Groysman ngồi ghế thủ tướng, Ukraine trở thành quốc gia thứ hai thế
giới có tổng thống lẫn thủ tướng là người Do Thái. Chuyến công du nước ngoài
chính thức đầu tiên của Zelensky trên cương vị tổng thống là đến Brussels vào
Tháng Sáu 2019, nơi ông gặp giới chức Liên minh châu Âu và NATO. Volodymyr
Zelensky từ lâu luôn ủng hộ việc Ukraine trở thành thành viên EU và NATO (nhưng
ông cho rằng cử tri Ukraine nên quyết định về tư cách thành viên của hai tổ chức
này trong cuộc trưng cầu dân ý).
Trong chuyến
công du Mỹ vào Tháng Chín 2021, Zelensky dự loạt đàm phán với Tổng thống Joe
Biden, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin, Bộ trưởng Năng lượng Jennifer
Granholm, và Ngoại trưởng Antony Blinken. Zelensky và Đệ nhất phu nhân Olena
Zelenska cũng tham gia lễ khai trương Nhà Ukraine ở Washington DC. Trong
cùng chuyến đi, Zelensky gặp Giám đốc điều hành Apple Tim Cook và có buổi nói
chuyện tại Đại học Stanford. Trong khi Zelensky vẫn còn ở Mỹ, ngay sau khi có
bài phát biểu tại Liên Hiệp Quốc, Serhiy Shefir, phụ tá thân cận nhất của ông,
bị ám sát nhưng không hề hấn (người lái xe bị trúng ba phát đạn). Ngày 26 Tháng
Mười Một 2021, Zelensky cáo buộc Nga và nhà tài phiệt Ukraine Rinat Akhmetov âm
mưu lật đổ chính phủ mình…
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/03/GettyImages-1205255328-1280x853.jpg
Tổng
thống Volodymyr Zelensky và Phu nhân Olena Zelenska trong chuyến công du
Vatican diện kiến Đức Giáo hoàng, ngày 8 Tháng Hai 2020 (ảnh: Grzegorz
Galazka/Archivio Grzegorz Galazka/Mondadori Portfolio via Getty Images)
Những ngày
qua, Volodymyr Zelensky nổi như cồn. Cựu diễn viên hài 44 tuổi trở thành tổng
thống đã thể hiện lòng yêu nước và lòng dũng cảm, chấp nhận chung số phận với
người dân trong cuộc chiến chống Nga, từ chối rời đi, bất chấp đề nghị của Mỹ
việc di tản ông và gia đình. Nếu Zelensky đang là “mục tiêu số một” của Nga thì
đó là vì ông là người Ukraine số một. Yếu tố Do Thái có thể giúp giải thích
thêm con người Volodymyr Zelensky.
Trong thế
giới Xô Viết hình thành nên Zelensky và cha mẹ ông, người Do Thái được coi là
những kẻ ngoại đạo vĩnh viễn, những kẻ không đội trời chung với Stalin. Ngay
bên ngoài Kyiv là Babi Yar, nơi 33,771 người Do Thái đã bị bắn và ném xuống khe
núi trong hai ngày vào năm 1941. Zelensky lớn lên ở thành phố (nói tiếng Nga)
Kryvyi Rih, phía Đông Ukraine. Và như hầu hết người Do Thái Xô Viết, cha mẹ ông
đều có trình độ học vấn cao nhưng cũng bị kiềm hãm để không thể đến gần với bất
kỳ lĩnh vực nào liên quan định hình xã hội và văn hóa. Họ chỉ có thể làm những
ngành nghề kỹ thuật.
Từ thời
Stalin, người Do Thái ở Liên Xô đều mang hộ chiếu có đóng dấu phân biệt. Có rất
ít cơ hội cho cộng đồng Do Thái thực hành tôn giáo hoặc thậm chí thể hiện văn
hóa. Không như người Ukraine và Latvia trong đế chế Liên Xô, nơi văn hóa và
ngôn ngữ ở một mức độ nào đó được phép duy trì, miễn nó tuân theo đường lối của
Đảng Cộng sản, người Do Thái chẳng có gì. Hầu hết giáo đường Do Thái bị đóng cửa
hoặc nếu không thì cũng nhan nhản bọn nằm vùng cung cấp thông tin cho KGB. Việc
dạy tiếng Do Thái không được phép.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/03/GettyImages-1228182268-1280x853.jpg
Tổng
thống Volodymyr Zelensky và Phu nhân Olena Zelenska đặt vòng hoa tại Quảng trường
Mykhailivska nhân ngày Quốc khánh Ukraine; Kiev, ngày 24 Tháng Tám 2020 (ảnh:
PressOffice of Ukrainian Presidency/Anadolu Agency via Getty Images)
Vào thời
điểm Zelensky trưởng thành, ba hoặc bốn thế hệ người Do Thái ở Liên Xô đã trải
nghiệm thân phận Do Thái của họ như một thứ trống rỗng, không có gì khác ngoài
vết đen trên hộ chiếu và ý thức về một dân tộc sinh ra từ sự loại trừ và địa vị
hạng hai. Khi Liên Xô bắt đầu chịu áp lực cho phép người Do Thái di cư vào những
năm 1970, nhiều người Do Thái lập tức nắm lấy cơ hội và rời đi. Những năm 1990,
ngay sau khi Liên Xô sụp đổ, dòng chảy nhỏ giọt đó trở thành một trận đại hồng
thủy, với khoảng 1.5 triệu người đổ sang Mỹ và về Israel.
Zelensky
và gia đình là một trong vài trăm nghìn người Do Thái ở lại, hòa nhập vào thế
giới hậu Xô Viết. Sự kết thúc Liên bang Xô Viết mang lại không khí thoải mái và
dễ thở hơn trong đời sống cộng đồng Do Thái. Tại thành phố Dnipro, miền Đông
Ukraine, không xa nơi Zelensky lớn lên, hiện có 10 giáo đường Do Thái và trung
tâm cộng đồng khổng lồ Menorah, được mở vào năm 2012, có khả năng tiếp 40,000
người mỗi ngày – mặc dù chỉ có 60,000 người Do Thái ở Dnipro. Năm 2019, cuộc
thăm dò của Trung tâm Nghiên cứu Pew cho thấy Ukraine là nơi chấp nhận người Do
Thái nhiều nhất trong tất cả quốc gia Trung và Đông Âu.
Như Gal
Beckerman, biên tập viên The Atlantic, viết, khi những cơ hội mới cho
người Do Thái mở ra, người ta cũng chứng kiến những
người Do Thái lao lên tuyến đầu bảo vệ dân chủ và tự do, tại nơi họ sinh sống. Chính
những nhà hoạt động chính trị Do Thái đã tham gia loạt cuộc biểu tình
Euromaidan năm 2013 lật đổ Tổng thống thân Nga Viktor Yanukovych vào đầu năm
2014. Cuối năm đó, thống đốc Do Thái của vùng Dnipropetrovsk thành lập và đích
thân tài trợ một lực lượng dân quân chống lại quân ly khai ở miền Đông được Nga
hậu thuẫn. Sự trỗi dậy trong hoạt động chính trị của Zelensky diễn ra trong bối
cảnh như vậy.
Trong những
ngày chiến tranh và bất ổn đang xảy ra, người ta thấy rõ thêm một thực tế: Một
người Do Thái đã xuất hiện để đại diện cho tinh thần chiến đấu Ukraine, mang lại
hy vọng cho người dân Ukraine. Người ta thấy lịch sử đang lặp lại: Sự xâm lược
của quân đội ngoại bang và cuộc tấn công tiêu diệt tự do. Và lịch sử cho thấy:
Người Do Thái luôn can trường và mạnh mẽ trong những thời khắc như thế.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/03/GettyImages-1237263880-1280x853.jpg
Đệ
nhất Phu nhân Tổng thống Ukraine Olena Zelenska (ảnh: Yevhen Kotenko/
Ukrinform/Future Publishing via Getty Images)
-----------------------
|
Tháng
Chín 2003, Volodymyr Zelensky kết hôn với Olena Kiyashko (“người tình” học
cùng trường). Con gái đầu lòng của họ, Oleksandra, sinh vào Tháng Bảy 2004;
và con trai Kyrylo sinh vào Tháng Một 2013. Volodymyr Zelensky thông thạo tiếng
Nga và Anh. |
________________
No comments:
Post a Comment