Không
quân Nga mất tích một cách khó hiểu trong cuộc xâm lăng Ukraine
Justin
Bronk - RUSI
DCVOnline dịch thuật
POSTED ON MARCH
3, 2022
Ngày thứ năm của cuộc xâm lăng Ukraine của
Nga, một trong nhiều câu hỏi chưa được trả lời là tại sao Nga đã mở
cuộc xâm lăng, chi phí khổng lồ với những mục tiêu lớn nhất, mà lại không
dùng đến phần lớn những chiến đấu cơ.
https://ik.imagekit.io/po8th4g4eqj/prod/tr:w-1168/su34-fighters-1168x440px.jpg
Ảnh máy bay Su-34 của
Nga năm 2017. Được phép của Dmitry Terekhov / Wikimedia Commons / CC BY-SA 2.0
Cuộc xâm lăng của Nga vào Ukraine bắt đầu
như dự đoán vào sáng ngày 24 tháng 2: một loạt hoả tiễn hành trình và đạn đạo
đã phá hủy những đài radar báo động sớm trên khắp Ukraine. Kết quả đợt
tấn công đó đã bịt mắt Không quân Ukraine (UkrAF) một cách hiệu quả,
và trong những trường hợp khác, nó còn cản trở hoạt động của máy
bay bằng cách phá huỷ phi đạo tại những căn cứ không quân chính
của Ukraine. Những cuộc không kích đó cũng đánh trúng một số dàn phóng hoả
tiễn đất đối không (SAM) S-300P tầm xa của Ukraine, đã bị hạn chế về
khả năng cơ động do thiếu đồ phụ tùng trong thời gian dài.
Những cuộc tấn công ban đầu này đi theo mô hình
đã thấy trong nhiều cuộc can thiệp do Hoa Kỳ dẫn đầu kể từ khi Chiến tranh Lạnh
kết thúc. Bước tiếp theo hợp lý và được nhiều người dự đoán, như đã thấy
trong hầu hết các cuộc xung đột quân sự kể từ năm 1938, là Không quân Nga (VKS)
mở những cuộc tấn công quy mô để tiêu diệt UkrAF. Với hệ thống báo động
sớm đã bị vô hiệu hoá và phi đạo bị phá huỷ, Không quân Ukraine rất dễ bị những máy
bay tấn công như Su-34 với đạn dẫn đường, hoặc thậm chí máy bay chiến đấu Su-30
đa năng với hầu hết là đạn không điều khiển tấn công. Nếu có mặt với
con số đáng kể, những máy bay chiến đấu Sukhoi Su-35 và chiến đấu cơ đa
năng Sukhoi Su-30 hộ tống sẽ áp đảo những chiến đấu cơ của Ukraine,
ngay cả khi chúng có thể cất cánh để thực hiện các chuyên bay ở độ cao rất thấp
với khả năng nhận thức tình hình hạn chế. Điều này đã không xảy ra.
https://img.ifunny.co/images/09b0039d4fa4199184182e75a70e52de2d1f41613826a484e7fd797ef7d22ca6_1.webp
Quân đội Ukraine
tuyên bố đã bắn rơi ít nhất 4 chiếc trực thăng tấn công oại KA-52 của Không
quân Nga. Nguồn: AP
Thay vào đó, khoảng 300 chiến đấu cơ hiện
đại mà VKS đã bố trí trong khoảng cách dễ dàng cất cánh ở những khu
vực liên lạc chính ở phía bắc, đông và nam Ukraine dường như vẫn nằm trên mặt đất
trong suốt 4 ngày giao tranh đầu tiên. Điều này đã cho phép UkrAF tiếp tục thực
hiện các phi vụ phản công phòng thủ ở cao độ thấp (DCA) với những phi vụ tấn
công mặt đất, và những phi vụ này dường như đã một phần thành công trong
việc đánh chặn trực thăng tấn công của Nga. Việc quân đội và thường dân
Ukraine có thể nhìn thấy (và nhanh chóng thần thoại hóa) những phi công của
chính họ tiếp tục bay các chuyến bay trên các thành phố lớn cũng là một yếu tố
lớn giúp cổ vũ tinh thần đoàn kết kháng chiến phi thường đang thể
hiện trên khắp đất nước. Việc thiếu chiến đấu cơ và máy bay tấn công của Nga
cũng đã cho phép những đội phóng hoả tiễn SAM và quân đội Ukraine
dùng MANPADS như hoả tiễn Stinger do Mỹ sản xuất có thể giao
tranh với trực thăng pháo kích và vận tải cơ của Nga và ít bị trả
đũa ngay lập tức hơn. Chính điều này đã góp phần vào sự thiếu thành công đáng kể
và tổn thất nặng nề trong các cuộc tấn công trên không của Nga.
Hơn nữa, việc Nga gần như thiếu hoàn toàn các
cuộc càn quét phản công trên không (OCA) cùng với sự phối hợp rất kém giữa các
lực lượng trên mặt đất của Nga và các hệ thống phòng không tầm trung và tầm ngắn
của họ. Nhiều đoàn quân của Nga đã được đưa ra tiền tuyến, ngoài tầm
bảo vệ của lực lượng phòng không của họ, và trong một số trường hợp khác,
các dàn
phóng SAM đi kèm đã không
hoạt động được trong các vụ kẹt đường hành quân mà không thực
hiện được bất kỳ nỗ lực rõ ràng nào để đưa ra nhận thức tình hình và phòng
thủ chống lại lực lượng không quân của Ukraine. Điều này đã cho phép những máy
bay không người lái (UAV) vũ trang Bayraktar TB-2 của Ukraine còn sót
lại hoạt động với hiệu quả đáng kể ở một số khu vực, gây tổn
thất đáng kể cho những đoàn quân tiên phong của Nga.
Hình thức không kích bừa bãi vốn là thông lệ tiêu
chuẩn cho những hoạt động của Không quân Nga và Syria trên Aleppo và Homs
rất có thể sẽ được VKS áp dụng cho Ukraine trong những ngày tới
https://static.dw.com/image/60790215_7.png
Lực
lượng của Ukraine và Nga. Nguồn DW
Lý do có thể
giải thích sự vắng mặt của không quân Nga
Có một số yếu tố có thể góp phần khiến Nga thiếu
khả năng đạt được và khai thác ưu thế trên không, mặc dù họ có lợi thế to lớn về
số máy bay, khả năng trang bị và các vũ khí hỗ trợ như AWACS so với UkrAF.
Đầu tiên là con số hạn chế của các loại vũ khí dẫn đường chính xác
(PGM) mà hầu hết các đơn vị máy bay chiến đấu của VKS đều có.
Trong các phi vụ chiến đấu trên lãnh thổ Syria, chỉ có phi đội oanh tạc cơ
Sukhoi Su-34 thường xuyên sử dụng PGM và ngay cả những oanh tạc cơ đặc biệt này
cũng thường tấn công bằng bom và hoả tiễn không điều khiển. Điều này không
những chỉ cho thấy sự quen thuộc rất hạn chế với PGM của hầu hết những phi
hành đoàn chiến đấu cơ của Nga, mà còn củng cố giả thuyết được nhiều người chấp
nhận rằng kho dự trữ PGM của Nga là rất hạn chế. Sau nhiều năm chiến
tranh ở Syria lại càng làm cạn kiệt kho dự trữ đó và có thể có nghĩa là phần
lớn trong số 300 chiến đấu cơ của Không quân Nga tập trung xung quanh Ukraine
chỉ có bom và hoả tiễn không điều khiển để dùng cho các cuộc tấn
công xuống mặt đất. Điều này, kết hợp với việc thiếu những ‘kén’ nhắm
mục tiêu để phát giác và xác định mục tiêu trên chiến trường từ một khoảng
cách an toàn, có nghĩa là khả năng yểm trợ trên không gần cho lực lượng của
các phi công VKS bị hạn chế. Do đó, lãnh đạo Không quân Nga có thể không muốn dùng phần
lớn sức mạnh tấn công tiềm tàng của họ chống lại quân đội Ukraine trước khi được
sự chấp thuận chính trị để dùng các loại đạn và bom không điều
khiển để bắn phá các khu vực đô thị của Ukraine. Hình thức không kích bừa
bãi này là thông lệ tiêu chuẩn cho các phi vụ của Không quân Nga và Syria ở
Aleppo và Homs, và rất tiếc là có thể sẽ được Không quân Nga áp dụng tại
Ukraine trong những ngày tới.
Tuy nhiên, việc thiếu PGM không phải là lời giải
thích đầy đủ cho việc thiếu hoạt động của chiến đấu cơ của VKS nói
chung. Hệ thống điện tử hàng không tương đối hiện đại trên hầu hết các bệ phóng
của họ có nghĩa là ngay cả bom và hoả tiễn không điều khiển vẫn đủ sức gây
ra thiệt hại lớn cho máy bay Ukraine trong căn cứ không quân của họ. VKS cũng
có khoảng 80 máy bay Su-35S hiện đại và có khả năng chiếm ưu thế trên không và
110 máy bay chiến đấu đa năng Su-30SM (2), có thể tiến hành các cuộc càn quét
OCA và DCA. Do đó, việc không thể thiết lập ưu thế trên không không thể
được giải thích hoàn toàn là do thiếu các PGM thích hợp.
VIDEO :
S-300 -
Russian Long Range Air Defence Missile System
https://www.youtube.com/watch?v=BSJw1hW80tU
S-300 –
Hệ thống hoả tiễn phòng không tầm xa của Nga thường gây ra những vụ quân ta bắn
quân mình. Nguồn: Armies Power
Một lời giải
thích khác có thể là VKS không tự tin vào khả năng giảm nguy cơ chạm
trán an toàn trong những cuộc xuất kích quy mô cùng lúc với hoạt
động của hoả tiễn SAM trên mặt đất của Nga do Lục quân Nga điều khiển.
Những vụ quân ta bắn quân mình của những đơn vị SAM trên mặt đất đã
là một vấn đề đối với lực lượng không quân phương Tây và Nga trong nhiều cuộc
xung đột kể từ năm 1990. Điều hành các khu vực giao tranh chung, trong đó chiến
đấu cơ và hệ thống SAM có thể giao tranh với lực lượng đối phương cùng một lúc
trong một môi trường phức tạp mà không có quân ta bắn quân mình là việc rất
khó; nó đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa những binh chủng, thông tin
liên lạc xuất sắc và huấn luyện thường xuyên để thành thạo. Cho đến nay,
những binh chủng quân đội Nga đã cho thấy khả năng phối hợp cực kỳ
kém trên mọi mặt, từ các nhiệm vụ hậu cần cơ bản, đến phối hợp các cuộc tấn
công trên không với hoạt động của lực lượng mặt đất và bố trí lực lượng
phòng không cho các đoàn quân đang di chuyển. Trong bối cảnh này, có thể xảy ra
trường hợp Không quân Nga đã quyết định để nhiệm vụ vô hiệu hoá năng
hoạt động của UkrAF cho những hệ thống SAM trên mặt đất, với sự hiểu biết
rõ ràng rằng điều này sẽ thay cho những cuộc hành quân quy mô của không
quân Nga. Tuy nhiên, một lần nữa, đây không phải là lời giải thích đầy đủ, vì với
số chiến đấu cơ và SAM hạn chế của Không quân Ukraine ở
giai đoạn này, Không quân Nga vẫn có thể mở những các cuộc xuất kích
quy mô nhằm vào các mục tiêu quan trọng vào những thời điểm đã được sắp xếp trước,
trong lúc mà hệ thống SAM của Nga có thể được hướng dẫn để tổ chức khai hỏa.
Lãnh đạo
VKS có thể do dự khi cam kết mở những cuộc hành quân tác chiến quy mô, điều
này cho thấy khoảng cách giữa nhận thức bên ngoài và khả năng thực tế của họ.
Một yếu tố
cuối cùng cần xem xét là số giờ bay tương đối thấp mà những phi công của
Không quân Nga bay mỗi năm so với hầu hết những đối tác của họ ở
phương Tây. Mặc dù rất khó tìm ra con số chính xác cho từng đơn vị,
nhưng những tuyên bố chính thức định kỳ của Nga cho thấy trung bình
toàn bộ Không quân Nga bay 100–120 giờ mỗi năm. Số giờ bay của những đơn vị
máy bay chiến đấu có thể thấp hơn số giờ bay của đơn vị vận tải hoặc máy bay trực
thăng, vì vậy con số thực tế có thể dưới 100 giờ bay. Những phi công
máy bay chiến đấu của Không quân Anh và Không quân Hoa Kỳ thường phàn nàn
rằng họ phải vất vả để duy trì khả năng sẵn sàng chiến đấu đa nhiệm với khoảng
180–240 giờ bay mỗi năm, phải đi huấn luyện bổ túc, thực tập bay trong những buồng
lái mô phỏng độ trung thực cao hiện đại, cũng như giao diện vũ khí và tối ưu
nhân tố trong buồng lái tốt hơn so với các đối tác Nga. Do đó, có thể là mặc
dù đã có một chương trình hiện đại hóa ấn tượng với việc sắm khoảng 350
máy bay chiến đấu hiện đại mới trong thập kỷ qua, các phi công của Không quân
Nga sẽ gặp khó khăn khi muốn sử dụng hiệu quả nhiều khả năng trên lý thuyết
của máy bay của họ trong môi trường phức tạp và nhiều tranh chấp trên bầu
trời của Ukraine. Nếu đúng như vậy, lãnh đạo Không quân Nga có thể do
dự khi mở những cuộc hành quân tác chiến quy mô, cho thấy khoảng cách giữa
nhận thức bên ngoài và khả năng thực tế của họ.
Hình : https://pbs.twimg.com/media/FMxhAMoXoAIDiIN?format=jpg&name=4096x4096
Nguồn: https://i.ibb.co/mCDj1t9/Ukraine-Full-Map-Mar1.jpg
Hình : https://pbs.twimg.com/media/FMxhbhuXEAUoVUe?format=png&name=medium
Nguồn: Nathan
Ruser | @Nrg8000
Tuy nhiên,
điều quan trọng cần nhớ là chúng ta mới qua năm ngày đầu của một cuộc chiến có
thể dễ dàng biến thành chiến tranh kéo dài. Thực tế là chỉ
có một số xác nhận đã thấy những phi vụ của máy bay Nga
trên lãnh thổ Ukraine cũng không nên che khuất thực tế rằng các phi đội chiến đấu
cơ của VKS vẫn là một lực lượng có khả năng hủy diệt cao, và một lực lượng có
thể tấn công các mục tiêu trên không và cố định dưới mặt đất trong thời
gian ngắn trong những ngày tới.
--------------
Tác giả | Justin Bronk là Chuyên gia Nghiên cứu về Không lực và Kỹ thuật trong
nhóm Khoa học Quân sự tại The Royal United Services Institute (RUSI). Ông cũng
là Biên tập viên của tạp chí trực tuyến Hệ thống Phòng thủ RUSI.
Quan điểm
trong bài bình luận này là của tác giả và không đại diện cho quan điểm của
RUSI hoặc bất kỳ tổ chức nào khác.
©
2022 DCVOnline
Nếu đăng lại,
xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích
đăng lại bài từ DCVOnline.net”
Nguồn: The Mysterious
Case of the Missing Russian Air Force |Justin Bronk |
RUSI | 28 February 2022. DCVOnline minh hoạ bỏ túc.
No comments:
Post a Comment