Ba
kịch bản kết thúc cuộc chiến
Thomas l. Friedman
The
New York Times – March 1, 2022
BVN dịch
10:59 | Posted
by BVN1
https://boxitvn.blogspot.com/2022/03/ba-kich-ban-ket-thuc-cuoc-chien.html
Trận chiến
Ukraine đang diễn ra trước mắt chúng ta có khả năng trở thành một chuyển biến lớn
nhất ở châu Âu kể từ Thế chiến Hai và là cuộc đối đầu nguy hiểm nhất trên thế
giới kể từ cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba. Tôi thấy có ba kịch bản có thể xảy ra
để kết thúc câu chuyện này. Tôi gọi chúng lần lượt là “thảm họa toàn diện”,
“thỏa hiệp bẩn thỉu” và “sự cứu rỗi”.
Kịch bản
thảm họa hiện
đang diễn ra: Trừ phi Vladimir Putin tự thay đổi hoặc
bị phương Tây ngăn cản, ông ta có vẻ sẵn sàng giết càng nhiều người càng tốt nếu
cần và phá hủy càng nhiều cơ sở hạ tầng của Ukraine càng tốt để xoá bỏ một quốc
gia Ukraine độc lập tự do, xoá bỏ văn hóa Ukraine và loại bỏ các lãnh đạo của
Ukraine. Kịch bản này có thể dẫn đến các
tội ác chiến tranh với quy mô chưa từng thấy ở châu Âu kể từ thời Đức Quốc xã –
những tội ác có thể khiến Vladimir Putin, những người bạn của ông ta và nước
Nga trở thành những kẻ bị khinh ghét trên toàn cầu.
Thế giới
toàn cầu hóa và kết nối chưa bao giờ phải đối phó với một nhà lãnh đạo bị cáo
buộc tội ác chiến tranh ở mức độ này mà lại là lãnh đạo của một đất nước có diện
tích đất trải dài 11 múi giờ, là một trong những nhà cung cấp dầu và khí đốt lớn
nhất thế giới và sở hữu kho vũ khí mang đầu đạn hạt nhân lớn nhất so với bất kỳ
dân tộc nào.
Cứ mỗi
ngày mà Putin từ chối dừng chiến tranh, chúng ta lại tiến gần hơn đến cánh cổng
địa ngục. Với mỗi video TikTok và cảnh quay trên điện thoại di động cho thấy sự
tàn bạo của Putin, thế giới sẽ ngày càng khó quay mặt đi. Nhưng sự can thiệp sẽ
có nguy cơ châm ngòi cho cuộc chiến đầu tiên có liên quan đến vũ khí hạt nhân ở
trung tâm châu Âu. Và việc để Putin biến Kyiv thành đống đổ nát với hàng nghìn
người chết – cách mà ông ta đã chinh phục Aleppo [ở Syria – BVN chú
thích] và Grozny [ở Chechnya – BVN chú thích] – sẽ cho phép
ông tạo ra một Afghanistan châu Âu, làm lan tràn những người tị nạn và sự hỗn
loạn.
Putin
không có khả năng dựng lên một nhà lãnh đạo bù nhìn ở Ukraine rồi cứ để mặc ông
ta ở đó: Con rối sẽ phải đối mặt với một cuộc nổi dậy vĩnh viễn. Vì vậy, Nga cần
phải trú đóng vĩnh viễn hàng chục nghìn quân ở Ukraine để kiểm soát nước này,
và người Ukraine sẽ bắn vào họ mỗi ngày. Thật
đáng sợ khi Putin không hề nghĩ đến việc cuộc chiến của mình sẽ kết thúc như thế
nào.
Tôi ước gì
Putin chỉ muốn Ukraine không gia nhập NATO, nhưng sự tham vọng của ông ta còn
hơn vậy. Fiona Hill, một chuyên gia hàng đầu về Nga của Mỹ, chia sẻ trong cuộc
phỏng vấn với Politico hôm thứ Hai, rằng Putin tin vào một thứ gọi là “Russky
Mir” hay “Thế giới Nga”; theo đó, người Ukraine và người Nga là "một dân tộc";
và nhiệm vụ của ông ta là "thống nhất tất cả những người nói tiếng Nga ở tất
cả những vùng đất mà tại một thời điểm nào đó đã từng thuộc về Nga hoàng".
Để hiện thực
hóa tầm nhìn đó, Putin tin rằng quyền và nghĩa vụ của ông ta là thách thức cái
mà Hill gọi là “một hệ thống dựa trên quy tắc trong đó những thứ mà các quốc
gia muốn không được thực hiện bằng vũ lực”. Và nếu Hoa Kỳ và các đồng minh của
họ cố gắng cản đường Putin – hoặc cố gắng làm bẽ mặt ông ta như cách mà họ đã
làm với Nga vào cuối cuộc Chiến tranh Lạnh – thì ông ta đang báo hiệu rằng ông
ta sẵn sàng làm chúng ta phát điên. Hoặc, như Putin đã cảnh báo một ngày trước
khi đặt lực lượng hạt nhân của mình trong tình trạng báo động cao, bất kỳ ai cản
đường ông ấy nên sẵn sàng đối mặt với "hậu quả mà họ chưa từng thấy"
trước đây. Thêm vào tất cả những điều này là các báo cáo gắn liền với sự đặt
câu hỏi về trạng thái tinh thần của Putin, và bạn đang có một bức tranh rất
đáng sợ.
Kịch bản
thứ hai là bằng
cách nào đó, quân đội và người dân Ukraine có thể cầm cự đủ lâu trước cuộc tấn
công chớp nhoáng của Nga, và các lệnh trừng phạt kinh tế bắt đầu gây tổn hại
sâu sắc đến nền kinh tế của Putin, rồi cả hai bên đều cảm thấy buộc phải
chấp nhận một thỏa hiệp bẩn thỉu. Đó có thể là để đổi lại việc ngừng bắn và
rút quân của Nga, các vùng đất phía đông của Ukraine hiện nằm dưới sự kiểm soát
của Nga trên thực tế sẽ được chính thức nhượng cho Nga, và Ukraine sẽ tuyên bố
rõ ràng là không bao giờ gia nhập NATO. Đồng thời, Mỹ và các đồng minh sẽ đồng
ý dỡ bỏ tất cả các lệnh trừng phạt kinh tế áp đặt gần đây đối với Nga.
Kịch bản
này khó xảy ra, vì về cơ bản, Putin sẽ phải thừa nhận rằng ông không thể đạt được
mục đích của ông ta là đưa Ukraine trở về với đất mẹ Nga sau khi đã phải trả một
cái giá quá lớn về mặt kinh tế và sinh mạng của những người lính Nga. Còn
Ukraine sẽ phải chính thức nhượng một phần lãnh thổ của mình và phải chấp nhận
rằng Ukraine sẽ là vùng vành đai giữa Nga và phần còn lại của châu Âu – mặc dù
ít nhất nước này sẽ duy trì nền độc lập trên danh nghĩa của mình, và cho dù có
như vậy thì rồi không chắc Putin sẽ để Ukraine yên.
Cuối cùng, kịch bản ít có thể xảy ra nhất
nhưng lại có kết quả tốt nhất đó là người dân Nga sẽ thể hiện sự dũng cảm và sự
khao khát tự do của mình giống như những gì người dân Ukraine đang thể hiện, và
sẽ cứu vãn tình hình bằng cách phế truất Putin.
Nhiều người
Nga chắc hẳn đang bắt đầu lo lắng rằng chừng nào Putin còn là nhà lãnh đạo của
họ, thì họ sẽ không có tương lai. Hàng nghìn người đang xuống đường để phản đối
cuộc chiến điên cuồng của Putin. Họ đang làm điều này, chấp nhận sự rủi ro về sự
an toàn của chính họ. Và mặc dù còn quá sớm để nói, nhưng sự phản kháng của họ
khiến bạn tự hỏi liệu cái gọi là rào cản sợ hãi có bị phá vỡ hay không, và liệu
một phong trào quần chúng cuối cùng có thể kết thúc triều đại của Putin hay
không.
Ngay cả đối
với những người Nga giữ im lặng, cuộc sống của họ cũng đột nhiên bị gián đoạn
theo nhiều cách khác nhau. Như đồng nghiệp Mark Landler của tôi viết:
“Ở Thụy Sĩ, lễ hội âm nhạc Lucerne đã
hủy bỏ hai buổi hòa nhạc giao hưởng có nhạc trưởng người Nga. Tại Australia, đội
tuyển bơi lội quốc gia cho biết họ sẽ tẩy chay một giải vô địch thế giới tổ chức
tại Nga. Tại khu trượt tuyết Magic Mountain ở Vermont, một người pha chế đã đổ
những chai vodka Stolichnaya xuống cống. Từ văn hóa đến thương mại, từ thể thao
đến du lịch, thế giới đang xa lánh Nga bằng vô số cách để phản đối cuộc xâm lược
Ukraine của Tổng thống Vladimir V. Putin”.
Và sau đó
còn có "thuế Putin" mới mà mỗi người Nga sẽ phải trả vô thời hạn cho
niềm vui có ông ấy làm tổng thống. Tôi đang nói về tác động của các lệnh trừng
phạt ngày càng gia tăng do thế giới văn minh áp đặt lên Nga. Hôm thứ Hai, ngân
hàng trung ương Nga đã phải đóng cửa thị trường chứng khoán Nga để ngăn chặn sự
bán tháo chứng khoán Nga và buộc phải tăng lãi suất cơ bản trong một ngày lên
20% từ 9,5% để khuyến khích mọi người nắm giữ đồng rúp. Dù vậy, đồng rúp đã giảm
khoảng 30% so với đồng đô la – hiện nó có giá trị chưa đến 1 cent US.
Vì tất cả
những lý do đó, tôi phải hy vọng rằng ngay lúc này ở đâu đó trong Điện Kremli,
có một số quan chức quân sự và tình báo cấp cao của Nga, những người thân cận với
Putin, đang bí mật gặp nhau ở Điện Kremlin và nói ra những gì họ hẳn phải nghĩ:
Hoặc là Putin đã mất khả năng vạch chiến lược vì bị cô lập trong đại dịch hoặc
là ông ta đang cố gắng phủ nhận các quyết định sai lầm của việc đánh giá thấp sức
mạnh của người Ukraine, Mỹ, các đồng minh và xã hội dân sự toàn cầu nói chung.
Nếu Putin
tiến lên và san bằng các thành phố lớn nhất của Ukraine và thủ đô Kyiv của nó,
ông ta và tất cả những người bạn của ông ta sẽ không bao giờ được nhìn thấy lại
các căn hộ ở London và New York mà họ đã mua bằng các của cải đánh cắp. Sẽ
không còn Davos [nơi đóng trụ sở của Diễn
đàn Kinh tế thế giới và có khu giải trí trượt tuyết lớn thứ hai của Thụy
Sĩ] và không còn St. Moritz [một thị trấn nghỉ mát của Thuỵ Sĩ]. Thay vào đó, tất
cả họ sẽ bị nhốt trong một nhà tù lớn có tên là Nga, với quyền tự do đi lại giữa
Nga và Syria, Crimea, Belarus, Triều Tiên, Trung Quốc. Con cái của họ sẽ bị đuổi
khỏi các trường nội trú tư nhân từ Thụy Sĩ cho đến Oxford.
Hoặc họ hợp
tác để lật đổ Putin hoặc tất cả sẽ cùng chia sẻ không gian cách ly như trên của
ông ta. Điều tương tự cũng xảy ra với công chúng Nga.
Tôi nhận
ra rằng kịch bản cuối cùng khó xảy ra nhất trong tất cả, nhưng nó là kịch bản hứa
hẹn nhất về việc đạt được giấc mơ mà chúng ta đã mơ khi Bức tường Berlin sụp đổ
vào năm 1989 – một châu Âu hoàn toàn và tự do, từ Quần đảo Anh đến vùng Ural.
T.I.F.
No comments:
Post a Comment