Thụy My - RFI | ĐIỂM BÁO
Đăng ngày: 17/12/2019 - 18:06
Le
Figaro hôm nay phân tích « Giữa việc bầu cho Trump và bầu cho Johnson, có nhiều
điểm rất giống nhau ». Những lá phiếu của giới công nhân miền bắc nước Anh cũng
tương tự như ở Ohio hay Pennsylvania.
Thủ tướng Anh Boris Johnson và tổng thống Mỹ Donald
Trump tại hội nghị NATO ở Watford, Anh quốc ngày
04/12/2019. REUTERS/Christian Hartmann/Pool
Sau Brexit 2016 Trump thành tổng thống, nay lịch sử sẽ lặp
lại ?
Tháng 6/2016, sau trận sấm sét Brexit lại đến cơn
bão lớn Trump, cho thấy tính chất xuyên đại dương của cuộc « nổi dậy » dân tộc
chủ nghĩa và dân túy mà phương Tây đang hứng chịu. Ba năm sau, chiến thắng vang
dội của Boris Johnson liệu có là điềm báo Donald Trump lại ca khúc khải hoàn
trong kỳ bầu cử tổng thống tháng 11/2020 hay không ?
Không ít người Mỹ khủng hoảng trước viễn ảnh này,
nhưng một số bắt đầu coi là điều nghiêm chỉnh, khi thấy cử tri của ông Trump vẫn
trung thành với ông, cũng như cử tri Brexit vẫn muốn ra khỏi Liên Hiệp Châu Âu.
Cách hành xử không đúng mực của Donald Trump và các nỗ lực tột bậc của những đối
thủ để truất phế ông chẳng thay đổi được gì, thậm chí lại còn tạo thuận lợi cho
tổng thống Mỹ, theo các cuộc thăm dò mới nhất. Tại Anh quốc, « Hãy thực
hiện Brexit » của Boris Johnson đã thành công dù những người muốn ở lại
châu Âu đã cố gắng rất nhiều.
Theo cố vấn Steve Bannon, Brexit và Trump gắn chặt với
nhau năm 2016 và nay cũng thế. « Vụ Johnson loan báo cho một chiến thắng
huy hoàng của Trump. Người bình dân đã quá mệt mỏi với giới tinh hoa ở New
York, Luân Đôn và Bruxelles. Nếu phe Dân Chủ không rút kinh nghiệm, Donald
Trump sẽ thắng lớn như Reagan năm 1984 ».
Những điểm tương đồng giữa Trump và Johnson
Donald Trump và Boris Johnson không chỉ giống nhau ở
mái tóc vàng độc đáo khiến các phóng viên ảnh thích thú. Trước hết, họ thuộc giới
tinh hoa chủ trương « tự do » nhưng tự cho mình là yêu nước một cách thực tế.
Hành xử trái với khuôn mẫu và phong cách cuốn hút, họ đóng vai người bảo vệ cho
những người dân « thấp cổ bé họng », cảm thấy bị thiệt thòi trong quá trình
toàn cầu hóa và việc mở cửa cho nhập cư.
Trump và Johnson nắn lại xu hướng của đảng mình,
nghiêng sang tả về thương mại và chủ nghĩa bảo hộ, nhưng ngã sang hữu về xã hội
và văn hóa. Cử tri của họ được mở rộng với những người lâu nay vẫn bầu cho Công
Đảng ở Anh, hay Dân Chủ ở Mỹ. Boris và Donald quyến rũ được người dân những
thành phố nhỏ và vùng nông thôn, vốn chiếm số đông.
Cả hai chính khách này đều từng bị các đối thủ và
nhà quan sát đánh giá thấp, coi như những « anh hề ». Nhà phê bình David
Goodhart có cùng nhận định với Steve Bannon, là chiến thắng của Boris Johnson
cũng như Brexit năm 2016 có thể lặp lại bên kia bờ Đại Tây Dương, có điều ông
Johnson không thô bạo và khó kiểm soát như ông Trump.
Ba lý do khiến cử tri Anh ủng hộ châu Âu nhưng bỏ phiếu
cho Johnson
Tác giả Jean-Marc Vittori trên Les Echos cho
rằng chiến thắng của ông Boris Johnson là một « cái cây đã che khuất khu rừng
». Ông thắng nhờ khẩu hiệu cụ thể, ngắn gọn « Get Brexit done », cũng
như « We can do it » của Barack Obama năm 2008.
Tuy nhiên dân Anh không phải hoàn toàn ủng hộ
Brexit, mà theo nhiều cuộc thăm dò, từ năm 2017 đến nay, số người ủng hộ việc ở
lại với Liên Hiệp Châu Âu luôn nhiều hơn số người muốn ra đi. Và theo nhà
nghiên cứu Pippa Norris của đại học Havard, có 14,6 triệu người muốn « Leave »
(ra đi) nhưng đến 16,2 triệu người « Remain » (ở lại). Như vậy không phải vì muốn
ra khỏi Liên Hiệp Châu Âu mà người ta bỏ phiếu cho ông Johnson.
Thế thì vì sao ? Theo tác giả Vittori, có ba lý do.
Trước hết, cử tri muốn làm rõ vấn đề Brexit. Hơn 1.200 ngày sau cuộc trưng cầu
dân ý ngày 23/06/2016, tình hình vẫn chưa đi đến đâu, vừa không tôn trọng dân
chủ, vừa làm ảnh hưởng đến đầu tư và đồng bảng Anh, và bị thiên hạ chế giễu.
Nhiều người cho biết có những cử tri ủng hộ châu Âu nhưng bỏ phiếu cho đảng bảo
thủ để « một lần cho xong », trừng phạt thái độ nhập nhằng của Công Đảng về
Brexit.
Thứ đến, Boris Johnson đã giành được phiếu của cử
tri bình dân vẫn bầu cho Công Đảng từ nhiều thập niên qua. Chiến thắng ngoạn mục
của Johnson tại « Bức tường đỏ » ở miền bắc nước Anh, cũng giống
như của Trump tại « Vành đai han rỉ » miền đông bắc nước Mỹ -
những vùng đất bị « phi kỹ nghệ hóa ». Thậm chí thành trì của cựu thủ tướng
Tony Blair cũng thất thủ, trong khi Công Đảng vẫn nắm chắc từ năm 1935 đến nay.
Cuối cùng, nhiều cử tri bỏ sang phe bảo thủ vì không
ưa ông Jeremy Corbyn, chủ tịch Công Đảng – quá mờ nhạt, quá già, và quá « đỏ »,
chưa kể những cáo buộc bài Do Thái. Thế nên đúng ra là Corbyn thua, chứ không
phải Johnson thắng. Cũng giống như bà Clinton bị từ chối hồi năm 2016 thì đúng
hơn là ông Trump chiến thắng.
Thổ Nhĩ Kỳ dòm ngó Địa Trung Hải
Trong bài « Thổ Nhĩ Kỳ đang quay lại Địa
Trung Hải » Le Figaro bình luận về sự kiện Ankara vào
cuối tháng 11 đã ký kết một thỏa thuận an ninh với chính quyền Libya của ông
Fayez Al Sarraj, trong đó có một điều khoản chia sẻ vùng đặc quyền kinh tế
(EEZ), vẽ lại ranh giới trên biển ở phía đông Địa Trung Hải.
Hy Lạp, Ai Cập và Cộng hòa Chypre liền ra thông cáo
chung phản đối, với sự ủng hộ của Liên Hiệp Châu Âu. Về phía Hoa Kỳ, vốn đã
xung khắc với Thổ Nhĩ Kỳ về việc mua hỏa tiễn S400 của Nga, đứng về phía Hy Lạp,
Ai Cập. Điều này không có gì ngạc nhiên : Washington đang xích gần lại với
Athens để ngăn cản Hy Lạp không đi quá xa với Trung Quốc, sau khi đã nhượng lại
cảng Pirée cho Bắc Kinh.
Tờ báo đặt câu hỏi, liệu Thổ Nhĩ Kỳ có đạt được tham
vọng của mình ở Địa Trung Hải hay không ? Theo Le Figaro, Ankara
không thể trông cậy vào Bắc Kinh, vì ông Erdogan không thể giả đò làm lơ quá
lâu trước số phận những đồng đạo Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương, hiện đang được « giáo
dục cải tạo » hàng loạt bởi đảng Cộng Sản Trung Quốc.
Trung Quốc chi tiền để lũng đoạn ảnh hưởng ở Cộng hòa Séc
Cũng liên quan đến Trung Quốc, Le
Monde nói về « Xì-căng-đan mới về việc Trung Quốc gây ảnh huởng
ở Praha ». Thông tín viên tại Vienna cho biết nhiều dân biểu Cộng hòa
Séc đang yêu cầu Quốc Hội mở điều tra về một cơ quan vận động hành lang cho Bắc
Kinh.
Hôm thứ Tư 11/12, trang web Aktualne.cz tiết lộ sự
hiện diện của « một mạng lưới chuyên gia, nhà báo, chính khách » có
mục đích « gây ảnh hưởng lên xã hội Cộng hòa Séc », qua việc phổ biến
những quan điểm thân Bắc Kinh trong các cuộc tranh luận công khai. Lo ngại, nhiều
dân biểu hôm Chủ nhật 15/12 loan báo ý định thành lập một ủy ban điều tra.
Theo Aktualne.cz, chiến dịch gây ảnh hưởng được tung
ra vào tháng 4/2019, với sự tài trợ của Home Credit, một công ty tín dụng của
Petr Kellner, người giàu nhất nước. Là người thân cận của tổng thống Milos
Zeman vốn thân Nga, thân Trung Quốc, ông Kellner có nhiều lợi ích chiến lược ở
Hoa lục, chiếm đến hai phần ba hoạt động của Home Credit. Ông bí mật chi tiền
cho một công ty truyền thông tên C&B Reputation Management để tiến hành các
chiến dịch đánh bóng hình ảnh của Trung Quốc tại Cộng hòa Séc.
Một think tank được lập ra vào tháng Sáu, giám đốc
thường xuyên được báo chí Cộng hòa Séc phỏng vấn. Công ty truyền thông này của
Tomas Jirsa, người quản lý một trong những trang thông tin lớn nhất Cộng hòa
Séc là Info.cz. Trang này thuộc sở hữu của Daniel Kretinsky, người giàu thứ năm
trong nước đang chung sống với con gái tỉ phú Kellner ; đăng rất nhiều bài báo
có lợi cho Bắc Kinh.
Tuy nhiên xã hội dân sự Cộng hòa Séc phản ứng lại
mưu toan này. Đô trưởng Praha chẳng hạn, đã đặt lại vấn đề về thỏa thuận hợp
tác với thủ đô Trung Quốc trong đó nhìn nhận nguyên tắc chỉ có một nước Trung
Hoa. Tình báo Cộng hòa Séc vào cuối tháng 11 còn chính thức tuyên bố ảnh hưởng
Trung Quốc là « mối đe dọa » cho an ninh quốc gia, cũng như Nga.
Hai nước Pháp đối mặt
Đình công vẫn là chủ đề chiếm trang nhất và bao trùm
trên các báo Pháp hôm nay 17/12/2019, ngày mà các nghiệp đoàn đều kêu gọi biểu
tình, thêm nhiều tuyến xe buýt không hoạt động.
Le Figaro chạy tựa « Các nghiệp đoàn xuống đường để
buộc chính quyền phải lùi bước ». « Hưu trí
: Cuộc chiến công luận bắt đầu » - tít chính của Le Monde. Libération đăng
ảnh tổng thống Macron và ông Jean-Paul Delevoye, kiến trúc sư trưởng của kế hoạch
cải tổ chế độ hưu, mà tờ báo cho là « Những người nghiệp dư ». Ảnh
bìa của La Croix là lãnh đạo nghiệp đoàn CFDT ; trong bài phỏng
vấn ông Laurent Berger cho biết sẵn sàng thương lượng nếu chính phủ chịu bỏ quy
định về tuổi về hưu là 64 nhằm giữ thăng bằng về tài chính.
Trong bài xã luận có tựa đề « Hai nước Pháp
», Le Figaro bực tức trước tình cảnh những nhân viên trong khu vực tư
phải khốn khổ khi đi làm hàng ngày.
Người dân Pháp phải ở lại trên sân ga không thể về
nhà trong dịp Noel chăng ? Đó là khẳng định của Laurent Brun, lãnh đạo nghiệp
đoàn CGT. Một nhân vật « nhung nhớ Lênin », năm ngoái đã từng
đơn thương độc mã kêu gọi làm tê liệt Công ty đường sắt Pháp SNCF để ngáng chân
cải tổ. Nghiệp đoàn cực đoan này, với cớ bảo vệ dịch vụ công, đang cố tình phá
hủy dịch vụ công. Đã 12 ngày qua, nước Pháp là một đất nước bị chia đôi.
Một bên là thiểu số công nhân đình công (tỉ lệ hôm
qua là 11,2% ở SNCF), phong tỏa hầu như toàn bộ giao thông công cộng, chống cải
cách hưu trí. Không phải là để bảo vệ người dân Pháp như họ nói, mà nhằm duy
trì chế độ đặc biệt : được về hưu sớm hơn người khác có khi đến cả chục năm, và
hưu bổng cao hơn nhiều so với mức trung bình.
Còn bên kia là nhân viên khu vực tư nhân, nhà buôn,
lao động tự do, hàng ngày dưới cơn mưa tìm cách đến chỗ làm bằng mọi giá : đi bộ,
xe đạp, xe hơi. Bởi vì các công ty vừa và nhỏ rất dễ tổn thương, vì việc làm là
bấp bênh, vì khách hàng không thể chờ đợi.
Cơ hội để nghiệp đoàn thiên tả tìm cách lấy lại vị thế
Bị đứng bên lề trong cuộc khủng hoảng Áo Vàng, cánh
tả và giới công đoàn coi kế hoạch cải cách này là cơ hội để trả thù. Khác biệt
quan điểm không quan trọng, họ muốn thách thức tổng thống Emmanuel Macron. Các
cuộc biểu tình sắp diễn ra sẽ giúp họ ước lượng được sức mạnh của mình.
Có lẽ, như thường lệ, họ trông cậy vào giới công chức.
Nhưng có lẽ không trông chờ nơi một nước Pháp khác của khu vực tư nhân, đang chịu
đựng nạn đình công và cho đến nay vẫn ít thấy hiện diện trong các cuộc tuần
hành.
« Có nghiệp đoàn CGT để làm gì ? » - xã luận của Les Echos đặt ra câu hỏi thẳng thừng, trong
lúc hàng triệu người Pháp phải khổ nhọc trong việc di chuyển, và nhiều hoạt động
kinh tế phải ngưng hoặc chậm lại. Theo tờ báo, những gì mà nghiệp đoàn này làm
được là quá ít, nếu so sánh với vai trò hồi năm 1968. Những hình ảnh về cuộc biểu
tình không phản ánh đúng thực tế, vì giữa CGT vốn bác bỏ tất cả các đề nghị và
CFDT chấp nhận hợp tác, chẳng có điểm nào chung.
COP25 Madrid, một hội nghị khí hậu đáng được quên
Trên lãnh vực khí hậu, Le Monde phàn nàn về COP25, một
hội nghị « nên quên đi ».
Suốt hai tuần lễ, tại hội nghị ở Madrid đã có những
tiếng nói của những người trẻ ở nhiều nước lo lắng cho tương lai của mình, những
đảo quốc nhỏ bé đang bị đe dọa bị chìm dưới mực nước biển, những người thổ dân
Amazon nạn nhân của tình trạng phá rừng…Nhưng do sự ích kỷ của các nước thải ra
nhiều khí gây hiệu ứng nhà kính như Trung Quốc, Ấn Độ, Hoa Kỳ…, vả lại nước chủ
nhà Chilê không có mấy trọng lượng trên trường quốc tế, họ đã ra về gần như trắng
tay.
----------------------------------------------
Anh Vũ - RFI
Đăng ngày: 17/12/2019 - 14:43
Ngày
16/12/2019, Boris Johnson đã gặp với các dân biểu mới được bầu tại trụ sở Nghị
viện Wesminster, Luân Đôn. Ông hối thúc các nghị sĩ bắt tay vào việc ngay để
triển khai các bước tiến hành Brexit từ nay đến hạn ấn định 31/01/2020.
Thủ tướng Anh Boris Johnson chuẩn bị thành lập nội
các mới. Ảnh ngày 17/12/2019 Matt Dunham/Pool via REUTERS
Thông
tín viên Muriel Delcroix tại Luân Đôn :
"Tập hợp đầy đủ để chụp ảnh chung trước sảnh lịch
sử của cung điện Westminster, những dân biểu mới được lãnh đạo hân hoan đón tiếp.
Ông Boris Johnson nói với họ : Nhờ có các vị, đảng đã thay đổi tốt hơn và ông
nói tiếp rằng họ có rất nhiều việc phải hoàn thành.
Nhằm ghi dấu chiến thắng của đảng Bảo Thủ, nhiều nghị
sĩ mới vừa được bầu ở các địa hạt ở miền Bắc, miền Trung đất nước đến Luân Đôn
đeo dải băng xanh, màu của đảng Bảo Thủ. Các dân biểu này đã đóng góp rất nhiều
vào chiến thắng của phe Bảo Thủ để chiếm đa số ở Quốc Hội. Họ có thể có ảnh hưởng
đáng kể trong các ưu tiên của chính phủ.
Nhiều người trong số họ đã phá vỡ được « bức tường đỏ
» của Công Đảng, thắng tại những địa hạt lịch sử vẫn do Công Đảng nắm giữ. Kết
quả là Boris Johnson sẽ hăng hái thúc đẩy các chuẩn bị để thực hiện công đoạn
Brexit đầu tiên từ nay đến ngày 31 tháng Giêng.
Đó là việc trình bỏ phiếu thông qua luật về thỏa thuận
Brexit ngay ngày thứ Sáu tới. Nhưng ông sẽ phải chứng tỏ giữ lời hứa tranh cử với
các cử tri đã bỏ rơi Công Đảng theo đảng của ông.
Qua diễn văn của nữ hoàng đọc ngày thứ Năm tới, thủ
tướng sẽ phải thông báo tăng thêm nhiều triệu euro ngân sách cho hệ thống Y tế
NHS, cũng như là các khoản đầu tư vào hệ thống hạ tầng cơ sở ở miền bắc và miền
trung nước Anh."
--------------------
Đăng ngày: 13/12/2019 - 15:45
Đăng ngày: 13/12/2019 - 11:18
No comments:
Post a Comment