Thursday, April 6, 2017

KHỞI NGHIỆP (Lê Công Định)





Cách đây tròn một năm tôi lại khởi nghiệp. Tôi và đồng nghiệp trẻ, luật sư Trần Đức Hoàng, cùng ấp ủ kế hoạch xây dựng một hãng luật mới. Đối với luật sư Hoàng, người được đào tạo chuyên nghiệp tại một trường luật hàng đầu của Mỹ, đấy là lần khởi nghiệp đầu tiên.

Còn tôi thì đã nhiều lần khởi nghiệp, có rồi mất, rồi phải làm lại. Người tuổi Thân như tôi quả nhiên số phận thăng trầm. Dù vậy chưa bao giờ tôi nản lòng. Tôi vẫn thích câu “cuộc đời đó có bao lâu mà hững hờ” của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, nên chẳng bao giờ hối tiếc điều mình đã làm.

Nhân đây xin kể lại một lần khởi nghiệp lý thú của tôi cách đây nhiều năm. Khi du học ở Mỹ năm 2000 có lần tôi ghé thăm thành phố Houston và tình cờ đến một cửa hiệu bán nước sinh tố mang thương hiệu Jamba Juice. Đó là chuỗi cửa hiệu nổi tiếng khắp nươc Mỹ lúc ấy và bây giờ.

Tôi nghĩ Việt Nam là xứ nhiệt đới, trái cây vừa đa dạng, vừa ngon hơn ở Mỹ, tại sao ta không mở một cửa hiệu tương tự ở Sài Gòn. Về nước tuy tiếp tục nghề luật sư, tôi vẫn âm thầm nuôi dưỡng ước mơ thành lập chuỗi cửa hiệu bán sinh tố take-away thường thấy ngày nay. Mang ý tưởng này ra bàn bạc với hai anh chàng luật sư đồng nghiệp đang chán nghề luật, tôi nhận được sự tán đồng và ủng hộ nhiệt liệt.

Năm 2003 chúng tôi bắt tay thực hiện ý tưởng. Nghĩ thì dễ, nhưng làm thật khó. Người tiêu dùng Việt Nam lúc ấy quen uống sinh tố trong quán bình dân, thức uống luôn pha sữa đặc có đường vừa ngọt vừa béo, giá một ly tầm 5.000 đồng. Chúng tôi muốn mang ra thị trường sản phẩm mới có vị thanh tao, bao bì đẹp mắt, phong cách hiện đại, take-away và giá khoảng 20.000 đồng.

Công việc thử nghiệm công thức chế biến, tìm máy xay chuyên dụng, huấn luyện nhân viên, thiết kế cửa hiệu, phát triển thương hiệu, đặt mua trái cây, giải quyết hàng tồn kho, vân vân và vân vân, đều do ba gã luật sư chuyên về luật, nhưng tay ngang về kinh doanh, làm tất tần tật.

Cuối cùng vào đầu tháng 5/2003 chúng tôi khai trương cửa hiệu đầu tiên tại khu thương xá Diamond Plaza giữa trung tâm Sài Gòn dưới thương hiệu Colors Juice. Ngày nay sản phẩm sinh tố theo phong cách hiện đại đã tràn ngập Sài Gòn và Việt Nam, nhưng vào thời đó đấy là cửa hiệu đầu tiên như thế.

Doanh thu ban đầu khó khăn vì người tiêu dùng chưa quen sản phẩm và phong cách mới, nhưng rồi chúng tôi vẫn vượt qua và mở tiếp vài cửa hiệu khác. Điều quan trọng là chúng tôi đã không chi tiêu quá nhiều tiền bạc, chỉ dùng công sức sau giờ làm việc để làm mọi thứ, với sự giúp đỡ của một đội ngũ nhân viên mẫn cán tuyệt vời.

Sau hai năm bán sinh tố thành công về lợi nhuận, ba chúng tôi bắt tay thành lập hãng luật mới là DC Lawyers (sau đổi tên thành DC Law). Đó cũng là lần khởi nghiệp mới và lớn lao của tôi. DC Law sau 3 năm hoạt động đã trở thành một trong ba hãng luật Việt Nam hàng đầu. Có ai nghĩ rằng hãng luật này lại khởi đầu từ một cửa hiệu bán sinh tố?

Cho đến năm 2009, năm tôi bị bắt giam vì cáo buộc chống chính quyền, tôi tự hào cùng một số ít đồng nghiệp ở các hãng luật khác đã đóng góp vào nỗ lực nâng cao nghề luật sư ở Việt Nam lên một tầm vóc mới. Lần đầu tiên Việt Nam có những hãng luật thương mại có thể cạnh tranh ngang hàng với các hãng luật chuyên nghiệp nước ngoài lâu đời nhất tại thị trường này.

Tôi trở thành luật sư giàu có bằng chính nghề nghiệp của mình. Thế nhưng trong tôi lý tưởng về công lý và tự do vẫn mạnh hơn tiền tài và sự nghiệp, nên song song với nghề luật sư tôi từng bước dấn thân vào con đường tranh đấu và chấp nhận đánh đổi tất cả những gì đã đạt được cho niềm tin và khát vọng của mình.

Sau này khi ra tù, đọc tin tức mà bộ máy tuyên truyền của nhà nước cố tình bôi nhọ tôi, nào là nhận tiền của Mỹ, của Việt Tân và các tổ chức phản động, của bà con Việt Kiều, v.v… để chống phá chính quyền, tôi bật cười ha hả. Chẳng cá nhân, tổ chức hay quốc gia nào có thể đủ khả năng và muốn tài trợ riêng cho tôi bằng được một phần số tiền mà tôi từng làm ra trước khi bị bắt cả. Ai tin vào luận điệu đó kể cũng đáng gọi là đầu bò thật.

Bây giờ tôi lại bắt đầu cuộc khởi nghiệp mới. Tôi mừng vì ngày nay nhiều luật sư đồng nghiệp đã thành công vượt qua rất xa so với tôi ngày trước. Họ là niềm tự hào của thế hệ luật sư Việt Nam mới. Tôi thật lòng mong và tin họ sẽ đóng góp hữu hiệu vào tiến trình cải tổ hệ thống pháp luật của đất nước và cũng rất mong chính quyền lắng nghe họ, bởi lẽ họ góp ý nhẹ nhàng hơn tôi nhiều. Họ cũng suy nghĩ và ôm hoài bão như tôi, nhưng chính quyền ngại tôi, thì họ sẽ làm thay tôi.

Hãng luật Ezlaw sau một năm thành lập đã đạt được vài thành tựu nhỏ, tất cả nhờ ở luật sư Trần Đức Hoàng và các luật sư trẻ mà tôi may mắn cùng làm việc. Tôi quan niệm lần khởi nghiệp cuối cùng này không phải dành cho mình, mà cho những luật sư trẻ mà tôi muốn nhờ họ đóng góp vào công cuộc cải cách tư pháp nói trên.






No comments: