Fareed
Zakaria (TIME)
Nguyễn
Minh Tâm dịch
Cập
nhật: 30/11/2014 20:16
http://www.baocalitoday.com/vn/tin-tuc/hoa-ky/loi-keu-goi-su-cam-thong-cua-mot-nguoi-di-dan-hop-phap.html
Tiến
sĩ Bang Giao Quốc Tế Fareed Zakaria. Photo
courtesy: gettyimages.com
Cali
Today News
- Tôi di cư vào Hoa Kỳ, tuân theo đúng luật lệ di trú,
và phải mất 17 năm mới trở thành công dân Mỹ. Không
nên bắt những người di dân khác phải trải qua những
khó khăn như vậy. (Lời biện bạch của Fareed Zakaria,
Tiến sĩ Bang Giao Quốc Tế, nhà bình luận thời sự nổi
tiếng trong giới truyền thông Hoa Kỳ.).
Những
người chống đối hành động mới đây của Tổng thống
Obama về vấn đề di trú, và chống đối dựa trên những
chính kiến khác, cho rằng việc hợp pháp hoá tình trạng
di trú của những công nhân không có giấy tờ, là không
công bằng đối với những di dân hợp pháp đang sống ở
Mỹ. Người ta lý luận rằng những di dân hợp pháp, tuân
thủ qui luật trò chơi, theo đúng thủ tục pháp lý,
đóng thuế đầy đủ, sẽ cảm thấy kinh hãi khi những
người phá qui luật, làm chuyện đảo ngược, lại được
tưởng thưởng. Tôi tin chắc rằng có một số di dân hợp
pháp mang cảm giác tức tối như vậy, nhưng không nhiều
lắm đâu. Thống kê thăm dò dư luận mới nhất cho biết
89% cử tri có ghi danh đi bầu, gốc Hispanic đồng ý với
hành động của ông Obama.
Tại
sao lại có tâm lý như vậy? Tôi chỉ có thể biện giải
bằng hoàn cảnh của chính cá nhân tôi. Là một người
di dân hợp pháp, tôi không chất chứa trong đầu ý kiến
xấu nào về những người lén vào nước này bất hợp
pháp. Song tôi cũng xin nó rõ rằng tôi không chấp nhận,
hay ủng hộ hành động vi phạm luật. Tôi nghĩ rằng đợt
sóng vượt biên cần phải chặn lại để còn ở mức
rất nhỏ, và tôi ủng hộ cải tổ di trú bằng những
biện pháp kiểm soát an ninh biên phòng, cắt giảm thật
nhiều diện di cư theo lối “đoàn tụ gia đình”, tăng
thêm định mức nhập cư cho những công nhân chuyên môn,
kỹ thuật cao, và cho phép một chương trình nhỏ những
công nhân “khách”. Quan điểm của tôi về vấn đề di
trú là quan điểm trung dung, đứng giữa. Nhưng tôi không
nhìn những di dân bất hợp pháp với sự thù ghét.
Con
đường đi vào quốc tịch của tôi khá dài và phức tạp.
Lần đầu tiên tôi nghĩ đến việc trở thành công dân
Mỹ là năm 1984, khi tôi đang học năm thứ hai ở đại
học. Nhưng con đường duy nhất để thực hiện ước mơ
của mình là phải đi học, và học tiếp lên cao để duy
trì chiếu khán sinh viên, sau đó tìm con đường kế tiếp.
Tôi trải qua hai “chiếu khán sinh viên”, sau đó chuyển
sang loại giấy phép “thực tập”, kéo dài được 18
tháng. Kế đến tôi cần có sự bảo trợ để xin được
chiếu khán làm việc, đây là điều các công ty muốn
muớn tôi rất ngần ngại, không muốn làm. Tôi đề nghị
sẽ chịu hết chi phí luật pháp, vào khoảng một phần
năm tiền lương hàng năm của tôi. Sau đó tôi xin được
chiếu khán H-1B, vài năm sau, tôi xin được thẻ xanh, trở
thành thường trú nhân. Được cấp thẻ xanh, sau năm năm
tôi không gặp rắc rối gì về luật pháp, và đóng thuế
đầy đủ, thi đậu bài kiểm tra về môn công dân giáo
dục, tôi xin vào quốc tịch. Tôi chính thức tuyên thệ
trở thành Công Dân Hoa Kỳ vào tháng Sáu năm 2001, tức là
17 năm sau khi tôi nghĩ đến việc xin vào quốc tịch Hoa
Kỳ.
Tuy
nhiên, tôi không nghĩ rằng nên cho một người nào đó
lén vượt biên giới Mễ vào một buổi tối, rồi khơi
khơi xin được qui chế hợp pháp. Tôi đã chơi theo qui
luật của trò chơi, bởi vì tôi hiểu rõ qui luật đó,
và biết nó sẽ diễn tiến như thế nào. Tôi hình dung ra
từng bước sẽ phải đi, và phải kiên nhẫn đợi chờ
ra sao. Tôi may mắn có vốn liếng giáo dục tốt, rất
giỏi Anh ngữ, và biết nhiều thứ khác để có thể xoay
sở từng ngã ngách trong mê hồn trận trở thành công dân
Mỹ. Đa số những người di dân bất hợp pháp vào nước
này đều kém may mắn hơn tôi, họ có ít chọn lựa, và
kiến thức rất hạn hẹp để có thể luồn lách vượt
qua những rào cản của hệ thống.
Họ
chỉ biết rõ một điều là Họ muốn đi vào Hoa Kỳ. Họ
cố gắng đi lọt vào đây vì họ sợ bị chết ở bên
nhà, nhiều khi họ vượt biên hai ba lần, cuối cùng mới
vào được. Khi vào được Mỹ, họ làm việc cật lực,
số giờ làm việc rất dài mỗi ngày, haí hoa qủa dưới
cái nóng như thiêu như đốt, trên 100 độ F, xây cất nhà
cửa, dọn phòng trong khách sạn, hay giữ trẻ em sơ sanh.
Thường thường họ bị chủ nhân lợi dụng, bóc lột vì
biết tình trạng cư trú bất hợp pháp của họ. Họ né
tránh không muốn bị rắc rối với cảnh sát, vì họ
biết bị cảnh sát bắt giữ có nghĩa là sẽ bị trục
xuất về xứ. Họ làm việc, dành dụm tiền gửi về quê
cũ bên nhà giúp gia đình. Tôi nhìn những người này, và
nghĩ rằng họ không vi phạm luật lệ gì cả. Nhưng xã
hội cho phép họ ở lại đây trong nhiều năm, mướn họ
làm việc, và sử dụng họ lại tỏ ra đồng lõa với
qui chế không minh bạch của họ.
Khi
chúng ta quan sát những quốc gia kỹ nghệ tiền tiến
trên thế giới ngày càng trở nên già nua, chậm lụt và
còn ít sáng tạo, chúng ta thấy rõ rằng vấn đề khó
nhất cho thế giới giầu có là bơm thêm vào xã hội vốn
dĩ đã thịnh vượng những quyết tâm, và động lực
thúc đẩy tiến bộ, như thế xã hội giầu có đó mới
tiếp tục thịnh vượng. Hoa kỳ hưởng lợi rất nhiều,
nhiều vô kể, nhờ khối dân di cư trẻ trung, ham muốn
vào nước Mỹ để xây dựng Giấc Mơ Mỹ. Họ sẵn sàng
chấp nhận rất nhiều rủi ro, và làm việc cật lực với
hy vọng để có thể xây dựng được cuộc sống nơi
vùng đất mới. Những người này không thể được coi
là người Mỹ một cách đương nhiên. Nhưng rồi một
ngày nào đó, họ sẽ trở thành người Mỹ.
.
Bài
nhận định của Fareed Zakaria trên báo TIME ngày 27/11/2014
Nguyễn
Minh Tâm dịch
No comments:
Post a Comment