TỔNG HỢP MỘT SỐ BÀI VIẾT QUỐC TẾ NGÀY 08/12/2025
*****
Quốc
Hội Mỹ công bố dự luật ngân sách quốc phòng kỷ lục 900 tỷ đô la cho năm 2026
Thanh
Hà
- RFI
Đăng ngày: 08/12/2025 - 13:00
Hạ Viện Hoa Kỳ chiều Chủ nhật 07/12/2025 công
bố dự luật quốc phòng hàng năm. Lần đầu tiên, Mỹ dành hơn 900 tỷ đô là cho năm
2026, cao hơn mức mong đợi của tổng thống Donald Trump. Washington dự trù 400
triệu đô la trong khoản tiền này để viện trợ quân sự cho Ukraina. Dự luật quốc
phòng năm nay được công bố trong bối cảnh Nhà Trắng vừa thông báo chiến lược an
ninh quốc gia mới của nước Mỹ.
HÌNH :
Ảnh minh họa; Trụ sở Quốc Hội Mỹ trên Đồi
Capitol, Washington, ngày 08/09/2022. AP - Jacquelyn Martin
Tháng 05/2025 tổng thống Donald Trump đã yêu
cầu Quốc Hội thông qua một ngân sách quốc phòng hơn 890 tỷ đô la cho năm tài
chính 2026, giữ nguyên mức chi tiêu so với tài khóa 2025. Số tiền nói trên bao
gồm ngân sách cho bộ Quốc Phòng (vừa được đổi tên thành bộ Chiến Tranh) cũng
như ngân sách dành cho các cơ quan và chương trình trong lĩnh vực an ninh và quốc
phòng khác của Hoa Kỳ.
Tài liệu được Hạ Viện Hoa Kỳ công bố hôm qua
dài hơn 3.000 trang bao gồm nhiều đề xuất như việc tăng 4 % lương cho các quân
nhân, nhưng đã bác đề xuất đầu tư nâng cấp các khu nhà ở và nhiều cơ sở hạ tầng
quân sự khác. Đây là một đề nghị từng được các dân biểu của hai đảng Dân Chủ và
Cộng Hòa cùng hưởng ứng.
Ngoài ra, chủ tịch Hạ Viện Mỹ Mike Johnson
cho biết thêm, trong năm tới Hoa Kỳ tiếp tục dành ưu tiên cho các dự án « bảo
vệ biên giới, khôi phục nền công nghiệp quốc phòng, chấn chỉnh tinh thần chiến
đấu trong hàng ngũ quân nhân ».
Trong số 900 tỷ đô la, chính quyền Trump dự
trù dành 400 triệu đô la viện trợ quân sự cho Kiev.
Hãng tin Anh Reuters ghi nhận, dự luật quốc
phòng Mỹ công bố hôm qua « là kết quả của thỏa hiệp giữa các đề xuất
khác nhau từ Đạo Luật Ủy Quyền Quốc Phòng- NDAA đã được Quốc Hội lưỡng viện
thông qua trước đó ». Đảng Cộng Hòa kiểm soát đa số cả Thượng Viện và
Hạ Viện. NDAA là một trong số ít những tài liệu mà hai đảng Dân Chủ và Cộng Hòa
dễ dàng tìm được đồng thuận.
Chiến
lược an ninh quốc gia của chính quyền Trump nhất quán về lợi ích của Hoa Kỳ
Thanh
Hà
- RFI
Đăng ngày: 08/12/2025 - 14:25 - Sửa
đổi ngày: 08/12/2025 - 16:50
Nga xâm chiếm Ukraina không phải là một
« mối đe dọa » đối với an ninh Hoa Kỳ, Trung Quốc vẫn khiến Mỹ
bận tâm vì đây là đối thủ cạnh tranh nguy hiểm. Riêng châu Âu, gần như không
còn giá trị nào trong mắt chính quyền Trump. Trên đây là những điểm chính trong
« Chiến Lược An Ninh Quốc Gia NSS » được Nhà Trắng cập nhật
và công bố hôm 05/12/2025.
HÌNH :
Tổng thống Mỹ Donald Trump (T) và tổng thư ký
Liên Minh Bắc Đại Tây Dương NATO Mark Rutte, tại thượng đỉnh NATO, La Haye, Hà
Lan, ngày 25/06/2025. AP - Matthias Schrader
Nước Mỹ
dưới thời tổng thống Donald Trump không trông thấy bất kỳ một tương lai sáng sủa
nào cho châu Âu. Hai trang rưỡi trong tài liệu gồm 33 trang về
chiến lược an ninh quốc gia NSS của chính quyền Trump tập trung vào châu Âu,
nơi mà « kinh tế đang suy giảm », « tự do ngôn luận bị
kiểm soát », nơi mà « trong chưa đầy 20 năm nữa sẽ đánh mất bản
sắc của chính mình vì tỷ lệ sinh đẻ đang sụt giảm và đang bị các làn sóng nhập
cư nhận chìm ».
Vào lúc các đồng minh lâu đời của Washington,
từ đông sang tây ở châu Âu còn choáng váng với đánh giá như trên thì các đối thủ
của Mỹ từ Nga đến Trung Quốc, thậm chí là những quốc gia thù địch như Bắc Triều
Tiên hay Iran hài lòng vì thái độ « khoan dung » trong tài liệu
NSS.
America First
Chính quyền Mỹ quan niệm phải tập trung vào
« an ninh quốc gia » và chính sách của các nước khác không
liên quan gì đến Hoa Kỳ, hay chỉ liên quan nếu những hoạt động đó đe dọa trực
tiếp đến quyền lợi của nước Mỹ. Theo tinh thần đó, khác hẳn với tài liệu được
ban hành dưới thời chính quyền Biden trước đây, vốn đã 66 lần điểm mặt nước
Nga, lần này, các cố vấn về an ninh và đối ngoại của tổng thống Trump chỉ một lần
duy nhất nhắc đến nước Nga. Cựu đại sứ Pháp tại Washington, Gérard Araud ghi nhận :
trong mắt chính quyền Mỹ hiện nay, Nga chỉ là « một vấn đề »
chứ không là « một mối đe dọa » trực tiếp đối với an ninh Hoa
Kỳ, cho dù Nga đang xâm chiếm Ukraina, đe dọa đến an ninh của toàn châu Âu, từ
các quốc gia sát cạnh nước Nga như Ba Lan, Rumani hay các quốc gia vùng Baltic…
Hơn nữa vào lúc mà châu Âu trong thế bị động
vì đang mất đi điểm tựa an ninh và quân sự là Mỹ, thì nhìn từ góc độ ngoại
giao, cựu đại sứ Pháp Araud cho rằng, chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ « nhất
quán » hơn mọi người lầm tưởng.
Châu Âu không còn lá chủ bài nào để giữ Hoa Kỳ
ở lại
Thứ nhất, đối với Mỹ, châu Âu ngày nay là một
« Lục địa già », không còn là cái nôi tăng trưởng trên thế giới.
Vào thập niên 1990, châu Âu chiếm 25 % GDP toàn cầu, tỷ lệ này nay chỉ còn 14
%.
Thứ hai, về tăng trưởng « tâm điểm của
thế giới » đã được dịch chuyển sang châu Á. Thứ ba là cuộc cách mạng về
công nghệ số đang diễn ra ở châu Á, chứ không phải là tại châu Âu. Hơn nữa,
châu Âu cũng không giàu tài nguyên và nhất là đất hiếm, để cho Mỹ khai thác,
cho nên không còn gì để « cầm chân » Hoa Kỳ.
Nói cách khác một khi châu Âu không còn đóng
vai trò « trung tâm » về kinh tế, quân sự và ngoại giao, thì
« quyền lợi của Mỹ » không còn đặt ở châu Âu, do vậy.
Trong mắt tổng thống Trump, Nga không phải là một « mối đe dọa »
trực tiếp.
Cựu đại sứ Araud nhắc lại, sau Thế Chiến Thứ
Hai, sở dĩ Mỹ đã « cắm rễ » vào châu Âu là để ngăn chận ảnh hưởng
của Liên Xô cộng sản, nhưng sau khi khối Liên Xô tan rã từ đầu thập niên 1990,
thì lẽ ra từ thời điểm đó, Mỹ đã rút khỏi châu Âu, để cho châu lục này tự lo về
mặt an ninh. Có điều, phía Washington không dễ cắt đứt với châu Âu ở thời điểm
đó vì những quyền lợi kinh tế, thương mại và địa chính trị. Trong khi châu Âu ỉ
lại vào vũ khí, vào ô dù an ninh của Mỹ để khỏi phải đầu tư vào công nghiệp quốc
phòng, không quá tốn kém về ngân sách phòng thủ.
Chính sách « con đà điểu »
Dưới chính quyền Trump ở nhiệm kỳ trước, rồi
thêm một nhiệm kỳ 2 mở ra từ đầu 2025, châu Âu vẫn « ảo tưởng »
vào điểm tựa Hoa Kỳ. Bằng chứng cụ thể nhất là cho đến tận lúc này, các lãnh đạo
hàng đầu của châu Âu vẫn khẳng định Mỹ là đồng minh quan trọng nhất của Liên
Âu.
Ít nhất là từ 2017 tới nay, bất chấp những vận
động của Pháp, châu Âu vẫn không có được một chính sách « phòng thủ
độc lập », vẫn không tự chủ cả về kinh tế lẫn ngoại giao.
Trong hoàn cảnh đó, không có gì ngạc nhiên
khi thấy, tại Matxcơva, phát ngôn viên của tổng thống Vladimir Putin hài lòng với
chiến lược an ninh mới của Hoa Kỳ.
Điện
Kremlin : « Chiến lược an ninh quốc gia » mới của Mỹ phù hợp với
quan điểm của Nga
Trọng
Thành
- RFI
Đăng ngày: 08/12/2025 - 11:41 - Sửa
đổi ngày: 08/12/2025 - 13:49
Trả lời truyền thông Nhà nước Nga hôm qua, 07/12/2025,
phát ngôn viên điện Kremlin, Dmitri Peskov, khẳng định chiến lược quốc phòng được
điều chỉnh của Mỹ « nhìn chung phù hợp » với quan điểm của Matxcơva.
HÌNH :
Tổng thống Mỹ Donald Trump (P) và đồng nhiệm
Nga Vladimir Putin, trong lần gặp tại Alaska, Hoa Kỳ, ngày 15/08/2025. AP -
Julia Demaree Nikhinson
Theo
phát ngôn viên điện Kremlin, được Reuters dẫn lại, cam kết của Hoa Kỳ chấm dứt
chủ trương một khối NATO « không ngừng mở rộng » là một điều
đáng khích lệ, việc Washington kêu gọi hợp tác với Matxcơva về các vấn đề ổn định
chiến lược thay vì coi Nga là mối đe dọa trực tiếp là một bước tiến tích cực.
Ông Peskov nhấn mạnh, chiến lược an ninh quốc
gia mới của Mỹ cho phép Nga « tiếp tục các nỗ lực chung mang tính xây dựng
(với Washington) nhằm đạt được một thỏa thuận hòa bình tại Ukraina ».
Trả lời đài RFI, chuyên gia Cyrille Bret, viện
tư vấn Montaigne, nhận định: « Tuyên bố này có thể được hiểu như là sự
khuyến khích chính quyền Mỹ tiếp tục chính sách tăng cường áp lực với Ukraina
và xích lại gần Nga. Trong quan điểm của phát ngôn viên điện Kremlin Peskov, có
một vấn đề mang tính cấu trúc, đó là có những điểm chung giữa lập trường của
phong trào Nước Mỹ Trên Hết MAGA và tư tưởng độc đoán Nga, đặc biệt trong thái
độ phủ nhận, khinh rẻ đối với các xã hội tự do, các xã hội mở. »
Trong hồ sơ Ukraina, trước khi Donald Trump
quay lại Nhà Trắng năm 2025, Hoa Kỳ luôn luôn coi Nga là thế lực xâm lăng, đe dọa
thay đổi trật tự hậu Chiến tranh Lạnh bằng vũ lực.
Chiến
lược an ninh mới của Mỹ: Khi thuyết MAGA phá vỡ trật tự thế giới hậu 1945
Anh Vũ - RFI
Đăng ngày: 08/12/2025 - 15:59
Việc Nhà Trắng hôm
thứ Sáu 05/12 công bố tài liệu “Chiến lược An ninh Quốc gia” mới, do tổng thống
Donald Trump phê chuẩn, đánh dấu bước ngoặt căn bản trong tư duy chiến lược của
Hoa Kỳ. Học thuyết MAGA (Make America Great Again), nay được chính thức hóa
thành chính sách, đảo lộn gần như toàn bộ nền tảng trật tự thế giới được hình
thành từ sau Thế chiến II.
HÌNH :
Hình tư liệu: Donald Trump trong chiến dịch vận
động tranh cử tổng thống Mỹ 2024, tại Bedminster, ngày 13/08/2023. AP - Seth
Wenig
Kể từ sau năm 1945, Washington xây dựng một
mô hình lãnh đạo toàn cầu dựa trên hai trụ cột chính: ngăn chặn sự bành trướng
của Liên Xô và thiết lập một hệ thống định chế quốc tế nhằm bảo vệ chủ nghĩa tự
do phương Tây.
Trong suốt gần tám thập niên, trật tự quốc tế
được hình dựa trên vai trò thống lĩnh của Mỹ và can thiệp rộng rãi vào các vấn
đề toàn cầu nhằm duy trì cái gọi là “Pax Americana”, thuật ngữ để chỉ sự ổn định
trật tự quốc tế dưới sự dẫn dắt của Mỹ.
Việc Mỹ tách khỏi châu Âu và phá bỏ trật tự
thế giới mà họ đã tạo ra sau năm 1945, giờ đây đã được chính thức hóa trong tài
liệu dài ba mươi trang, “Chiến lược An ninh Quốc gia” mới của Mỹ, do tổng thống
Donald Trump ký duyệt.
Lời mở đầu tài liệu mượn hình ảnh người khổng
lồ Atlas trong thần thoại Hy Lạp đỡ cả thế giới : « Thời đại mà Hoa Kỳ
một mình duy trì trật tự thế giới như Atlas đã thay đổi”. Tuyên bố như vậy
không chỉ mang tính biểu tượng mà phản ánh sự rút lui chiến lược khỏi mô hình
“lãnh đạo toàn cầu” vốn là trụ cột của chính sách an ninh Mỹ kể từ thời tổng thống
Truman đến nay.
Từ một cường quốc đóng vai trò kiến tạo và
duy trì trật tự toàn cầu sau Chiến tranh Thế giới thứ Hai, Hoa Kỳ nay chuyển
sang mô hình cạnh tranh khu vực, đặt lợi ích quốc gia trên mọi cam kết quốc tế,
đồng thời xem lại toàn bộ cấu trúc liên minh.
Khái niệm “toàn cầu hóa an ninh”, nghĩa là an
ninh Mỹ gắn liền với ổn định quốc tế, đã bị thay thế bởi một cách tiếp cận hoàn
toàn khác: Mỹ chỉ quan tâm đến vấn đề quốc tế để bảo vệ lợi ích trực tiếp, chứ
không nhằm duy trì một trật tự chung. Tài liệu giải thích rõ : « Công
việc của các nước khác chỉ liên quan đến chúng ta nếu những hoạt động của họ đe
dọa trực tiếp lợi ích của chúng ta ».
Học thuyết mới thừa nhận thế giới như một tập
hợp “vùng ảnh hưởng”, nơi các cường quốc thực hiện lợi ích riêng, còn Mỹ không
có mục tiêu thiết lập chuẩn mực dân chủ hay thay đổi chính trị ở các nước khác.
Tài liệu khẳng định : “Chúng ta mong muốn có mối quan hệ tốt
đẹp và quan hệ thương mại hòa bình với các quốc gia trên thế giới mà không áp đặt
những thay đổi dân chủ hoặc xã hội gây khác biệt nhiều với truyền thống và lịch
sử của họ… Không có gì là mâu thuẫn hay đạo đức giả… khi duy trì mối quan hệ tốt
đẹp với các quốc gia có hệ thống lãnh đạo và xã hội khác với chúng ta.”
Phá vỡ liên minh xuyên Đại Tây Dương
Nếu Pax Americana được xây dựng trên nền tảng
liên minh giữa Mỹ và Tây Âu, thì chiến lược MAGA tuyên bố “tách khỏi châu Âu”,
xem Liên Hiệp Châu Âu (EU) như một nguy cơ thay vì đối tác.
Văn kiện coi châu Âu đang suy thoái về kinh tế,
suy tàn về văn minh, và bị chi phối bởi “các thể chế siêu quốc gia
” gây tổn hại đến tự do chính trị, chủ quyền.
Điều đáng chú ý là: Mỹ không còn xem châu Âu
là đối tượng cần được bảo vệ (như trong thời Chiến tranh Lạnh), mà như một khu
vực cần “định hướng lại”, thậm chí can thiệp để sửa chữa những sai lầm của Liên
Hiệp Châu. Cách tiếp cận này phá vỡ logic chiến lược xuyên Đại Tây Dương vốn đặt
Mỹ và EU vào cùng một cộng đồng giá trị.
Chỉ trích NATO và các định chế quốc tế
NATO và Liên Hợp Quốc, hai biểu tượng của trật
tự thế giới sau 1945, giờ bị Washington chỉ trích vì theo đuổi “toàn cầu
hóa”, “đa phương hóa”, đi ngược lợi ích Mỹ. Một khi Washington xem các định chế
này như gánh nặng, thì khả năng Mỹ rút lui khỏi nghĩa vụ tập thể không còn là
giả định, mà trở thành hướng đi được đặt trong chiến lược chính thức. Điều này
có nghĩa là nguyên tắc “ phòng thủ tập thể ” trong NATO trở nên mong manh hơn
bao giờ hết.
Các đồng minh của Hoa Kỳ bị cáo buộc
là : "khiến người dân Mỹ phải gánh chịu chi phí quốc phòng của
họ, và đôi khi kéo chúng ta vào các cuộc xung đột và tranh cãi không liên quan
gì đến chúng ta". Theo Le Figaro, điều này có vẻ nghịch lý, vì tất
cả các cuộc chiến của Hoa Kỳ từ Triều Tiên và Việt Nam đến Iraq và Afghanistan
đều do Hoa Kỳ quyết định, lôi kéo các đồng minh của mình vào cuộc xung đột thay
vì ngược lại.
Đáng chú ý, chiến lược mới của Mỹ không coi
Nga như mối đe dọa trực tiếp đến lợi ích của Mỹ. Nga thậm chí không được nhắc tới
như đối thủ chiến lược. Xung đột Ukraina bị diễn giải là hệ quả của “ảo tưởng của
châu Âu”.
Mỹ xác định mục tiêu không phải ngăn chặn Nga
mà “dàn xếp quan hệ giữa Nga và châu Âu” – tức tự đặt mình vào vị trí trọng
tài, chứ không còn là đồng minh của Kiev hay Bruxelles nữa.
Washington, như vậy, rời khỏi vai trò “người
bảo vệ châu Âu”, đồng thời để ngỏ cửa cho Matxcơva xác lập ảnh hưởng trong
không gian hậu Xô Viết. Đối với Trung Quốc, chiến lược mới xác định trọng tâm cạnh
tranh là kinh tế, còn xung đột quân sự được xem là điều cần tránh.
Thế giới i, theo quan điểm của chính quyền
Trump, giờ đây được chia thành nhiều vùng ảnh hưởng. Vùng ảnh hưởng của
Hoa Kỳ là Tây Bán Cầu. Tại đó, Washington đã triển khai một lực lượng hùng mạnh
kể từ tháng 9 để tiến hành các hoạt động nhân danh chống buôn bán ma túy ở vùng
Caribe, đồng thời gây áp lực lên chế độ Maduro ở Venezuela. Văn kiện an ninh quốc
gia của Mỹ khẳng định sự trở lại của học thuyết do Tổng thống James Monroe thiết
lập năm 1823, nhằm mục đích ngăn chặn các cường quốc thực dân châu Âu xâm nhập
vào châu Mỹ.
Học thuyết Monroe nay trở thành nền tảng địa
chiến lược của MAGA. Mỹ chuyển trọng tâm từ toàn cầu sang Tây bán cầu, nhấn mạnh
kiểm soát biên giới, chống nhập cư và bảo vệ “sân sau”.
Chiến lược an ninh mới của Donald Trump không
chỉ thay đổi ưu tiên trước mắt, mà thực chất phá vỡ nền tảng của trật tự thế giới
hình thành sau 1945. Bước ngoặt này có thể là sự điều chỉnh phù hợp với
cân bằng quyền lực mới, nhưng đồng thời mở ra nguy cơ một thế giới hậu Mỹ – nơi
không còn nguyên tắc chung, và nơi các cường quốc cạnh tranh trực diện trong
khoảng trống mà Washington để lại. Đây không chỉ là thay đổi chính sách, mà là
sự chuyển dịch cấu trúc địa chiến lược lớn nhất kể từ năm 1945.
---------------------------
Các nội dung liên quan
Chiến
lược an ninh quốc gia của chính quyền Trump nhất quán về lợi ích của Hoa Kỳ
Điện
Kremlin : « Chiến lược an ninh quốc gia » mới của Mỹ phù hợp với
quan điểm của Nga
Mười điểm gây chấn động
từ chiến lược an ninh quốc gia mới của Trump
Rick Landgraf - War on the Rocks
Viên Đăng Huy, biên dịch
- Nghiên Cứu Quốc Tế
Mỹ đã công bố Chiến lược An ninh Quốc gia mới,
và nó thực sự gây chấn động toàn bộ hệ thống. Đây không chỉ đơn thuần là bản
trình bày công khai mới nhất về các nguyên tắc, tham vọng và ưu tiên định hướng
cho chính sách đối ngoại của Mỹ. Thay vào đó, nó giống như một tuyên ngôn vạch
ra một dự án Mỹ hoàn toàn khác biệt. So với các văn kiện trước đây, chiến lược
này có vẻ hẹp hơn, mang nặng tính đảng phái hơn, hướng vào bên trong nước nhiều
hơn và chủ yếu tập trung vào cá nhân. Dưới đây là mười điểm quan trọng giúp ta
hiểu rõ hơn về cách Mỹ nhìn nhận vai trò và vị thế của mình trên trường quốc tế.
Đầu tiên, điều đáng chú ý là chiến lược này
công khai tập trung vào cá nhân tổng thống đương nhiệm thay vì đại diện cho nước
Mỹ nói chung. Hầu hết các chiến lược an ninh quốc gia đều cố gắng cho thấy Mỹ
như một khối thống nhất, tránh xa các vấn đề chính trị nội bộ. Thế nhưng, văn
kiện này lại đặt sự chia rẽ đảng phái và bản thân tổng thống vào vị trí trung
tâm. Nó mô tả “nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Trump” là sự mở rộng của nhiệm kỳ
đầu – một “sự điều chỉnh cần thiết và đáng hoan nghênh” – đã bắt đầu “mở ra một
kỷ nguyên vàng son mới”. Tài liệu gọi ông Trump là “Tổng thống của hòa bình”,
ca ngợi việc ông “tận dụng khả năng đàm phán” để đích thân đạt được “hòa bình
chưa từng có” trong tám cuộc xung đột trên toàn cầu, bao gồm việc chấm dứt chiến
tranh ở Gaza với tất cả con tin còn sống được trao trả. Với những điều trên, văn kiện này đã hợp nhất chiến
lược quốc gia với tuyên truyền vận động chính trị.
Điều này quan trọng bởi vì khi một chiến lược
an ninh quốc gia nâng tổng thống lên làm nhân vật chính thay vì tập trung vào đất
nước, nó sẽ làm mờ ranh giới giữa chiến lược mang tính thể chế và thông điệp
chính trị. Hệ quả là, điều này làm thay đổi cách các đồng minh đánh giá sự tin
cậy của Mỹ, cách các cơ quan chính phủ diễn giải chỉ đạo, và cách các đối thủ
đánh giá tính liên tục của chính sách khi quyền lực không còn nằm trong tay một
người duy nhất.
Thứ hai, chiến lược này thu hẹp mục tiêu của
Mỹ vào “lợi ích cốt lõi của quốc gia” và tuyên bố từ bỏ rõ ràng trật tự tự do hậu
Chiến tranh Lạnh mà Mỹ đã dày công xây dựng và dẫn dắt. Văn kiện định nghĩa
chính sách đối ngoại chỉ là “bảo vệ lợi ích cốt lõi của quốc gia” và khẳng định
đây là “trọng tâm duy nhất”. Nó chỉ trích “giới tinh hoa chính sách đối ngoại Mỹ”
vì theo đuổi “sự thống trị vĩnh viễn của Mỹ trên toàn thế giới” và ràng buộc Mỹ
với “cái gọi là ‘thương mại tự do,’” chủ nghĩa toàn cầu và “chủ nghĩa xuyên quốc
gia” – những thứ mà họ cáo buộc đã làm suy yếu tầng lớp trung lưu và xói mòn chủ
quyền của Mỹ. Trong khi các chiến lược trước đây gói gọn sức mạnh của Mỹ bằng
ngôn ngữ thúc đẩy dân chủ và trật tự dựa trên luật lệ, chiến lược này lại khác
biệt hoàn toàn. Nó tái định nghĩa vai trò lãnh đạo và quyền lực thông qua đòn bẩy
cưỡng chế, chủ nghĩa song phương và liên minh dựa trên trao đổi lợi ích. Đây là
một nước Mỹ không hẳn là rút lui khỏi vũ đài thế giới, mà là củng cố quyền lực
của mình bằng cách hăm dọa và thỏa thuận.
Thứ ba, vấn đề nhập cư được nâng lên thành mối
quan tâm an ninh quốc gia then chốt. Văn kiện này thẳng thừng tuyên bố rằng “kỷ
nguyên di cư hàng loạt phải chấm dứt”, và “an ninh biên giới là thành tố cơ bản
của an ninh quốc gia”. Chiến lược coi di cư hàng loạt là nguyên nhân gây ra tội
phạm, suy thoái xã hội và méo mó kinh tế. Chiến lược này kêu gọi một thế giới
nơi các quốc gia có chủ quyền phải hợp tác để “ngăn chặn thay vì tạo điều kiện
cho các dòng chảy dân số gây bất ổn” và kiểm soát chặt chẽ người được phép nhập
cảnh. Trên thực tế, điều này biến kiểm soát biên giới và thực thi luật nhập cư
trở thành cơ sở định hình cho chính sách an ninh quốc gia, chứ không chỉ là một
mối bận tâm trong số rất nhiều vấn đề. Điều này kéo theo những hệ lụy sâu sắc đối
với thế bố trí lực lượng quân sự, hoạt động ngoại giao và phân bổ nguồn lực. Nếu
an ninh biên giới là ưu tiên hàng đầu, thì các nhiệm vụ ở khu vực Ấn Độ Dương –
Thái Bình Dương, châu Âu và Trung Đông sẽ phải xếp dưới việc tăng cường thực
thi luật pháp tại Tây Bán cầu. Đây không chỉ là sự thay đổi về mặt lời lẽ, mà
là việc chiến lược này sắp xếp lại hệ thống phân cấp các mối đe dọa và rủi ro.
Thứ tư, một “Hệ quả Trump” được thêm vào Học
thuyết Monroe, đặt Tây Bán cầu lên ưu tiên hàng đầu và ngụ ý tái sắp xếp thế bố
trí lực lượng quân sự toàn cầu. Chiến lược tuyên bố Mỹ sẽ “khẳng định và thực
thi một ‘Hệ quả Trump’ đối với Học thuyết Monroe” nhằm giữ cho Tây Bán cầu
không bị “xâm nhập thù địch từ nước ngoài hoặc sở hữu các tài nguyên chủ chốt”.
Đồng thời, mục tiêu là đảm bảo khu vực này đủ ổn định để ngăn chặn di cư hàng
loạt và bảo vệ các chuỗi cung ứng thiết yếu. Hiện chưa rõ các nước châu Mỹ Latinh
sẽ được xem xét như thế nào trong kế hoạch này: liệu họ là đối tác bên ngoài,
hay nằm trong vành đai an ninh mở rộng của Mỹ. Văn bản báo trước một “sự tái điều
chỉnh sự hiện diện quân sự toàn cầu” của Mỹ, rút bớt lực lượng khỏi các khu vực
được đánh giá ít quan trọng hơn để tập trung vào các tình huống bất ngờ ở Tây
Bán cầu. Do đó, một hệ thống phân cấp khu vực rõ ràng được thiết lập: châu Mỹ
trước tiên, trong khi châu Á, châu Âu và Trung Đông tuy vẫn quan trọng nhưng giờ
đây phải cạnh tranh với ưu tiên chính thức dành cho Tây Bán cầu. Đây là logic của
Học thuyết Monroe được tái sử dụng nhằm phục vụ mục đích kiểm soát nhân khẩu học
và chủ nghĩa dân tộc kinh tế.
Thứ năm, việc bảo vệ văn hóa Mỹ, “sức khỏe
tâm linh” và “gia đình truyền thống” được coi là những yêu cầu an ninh quốc gia
cốt lõi. Đây là điểm mà ảnh hưởng của chủ nghĩa dân tộc Thiên Chúa giáo và của
phó tổng thống thể hiện rõ ràng nhất. Văn kiện nhấn mạnh rằng “sự phục hồi và
tái sinh sức khỏe tâm linh và văn hóa Mỹ” là điều kiện tiên quyết cho an ninh
lâu dài và liên kết điều này với một nước Mỹ “trân trọng những vinh quang và
các anh hùng trong quá khứ”, đồng thời được duy trì bởi “số lượng ngày càng tăng
của các gia đình truyền thống, mạnh mẽ” nuôi dạy “những đứa trẻ khỏe mạnh”. Do
đó, nước Mỹ được khắc họa là người bảo vệ cái gọi là giá trị truyền thống,
trong khi châu Âu bị coi là thiếu “sự tự tin về mặt văn minh và bản sắc phương
Tây”.
Ngôn ngữ được sử dụng trong văn kiện này
không phải là sự thừa nhận thoáng qua thông thường về các giá trị và sự gắn kết
xã hội như trong các chiến lược an ninh quốc gia trước đây. Thay vào đó, nó định
nghĩa lại văn hóa và gia đình là các vấn đề an ninh quốc gia rõ ràng, điều này
kéo theo việc chính trị văn hóa trong nước được đưa vào lĩnh vực ra quyết định
an ninh quốc gia.
Thứ sáu, chiến lược này nâng các cuộc chiến
tranh văn hóa lên thành một nguyên tắc điều hành đối với an ninh quốc gia, bằng
cách sử dụng ngôn từ coi các tranh cãi về ý thức hệ và văn hóa là những vấn đề
có tầm quan trọng chiến lược. Văn kiện lên án các chính sách Đa dạng, Công bằng
và Hòa nhập là nguyên nhân gây ra sự suy thoái thể chế và trình bày đây là một
vấn đề an ninh quốc gia. Tuy nhiên, lập luận không dừng lại ở chính sách nhân sự.
Nó mở rộng thành một nỗ lực rộng lớn hơn nhằm định nghĩa sự gắn kết văn hóa, bản
sắc chính trị, và thậm chí cả thay đổi xã hội là những chỉ số về độ tin cậy chiến
lược. Điều này được thể hiện rõ nhất trong phần về châu Âu, nơi chiến lược cho
rằng một số đồng minh đang lệch hướng do những yếu tố mà nó mô tả là lãnh đạo
chính trị yếu kém, sự bất mãn của công chúng đối với chính sách về chiến tranh ở
Ukraine, và những điểm yếu cấu trúc được cho là tồn tại trong nền dân chủ châu
Âu. Văn bản còn phỏng đoán về những thay đổi về nhân khẩu học và văn hóa ở châu
Âu như một cách để đặt nghi vấn liệu các chính phủ tương lai có còn chia sẻ
quan điểm của Mỹ về các liên minh của họ hay không. Chiến lược không đưa ra bằng
chứng cụ thể cho những tuyên bố này. Thay vào đó, nó sử dụng chúng để ngụ ý rằng
sự tương thích về văn hóa là điều kiện tiên quyết cho quan hệ đối tác chiến lược.
Điều nổi lên không phải là một đánh giá truyền
thống về năng lực hay ý chí chính trị của đồng minh, mà là một phép thử về văn
hóa để xác định sự đáng tin cậy về mặt địa chính trị. Các chính phủ châu Âu bị
coi là không đáp ứng đủ ý kiến công chúng bị mô tả là đang đàn áp những thôi
thúc dân chủ chính đáng. Những bất đồng chính sách của các đồng minh với
Washington bị coi là bằng chứng cho thấy họ đang lệch hướng về văn hóa hoặc ý
thức hệ một cách sâu sắc hơn. Do đó, chiến lược này coi các cuộc tranh luận chính
trị nội bộ trong các nền dân chủ đồng minh là vấn đề để Mỹ xem xét kỹ lưỡng,
trong khi lại nhấn mạnh phải cách ly tuyệt đối chính trị trong nước Mỹ khỏi ảnh
hưởng nước ngoài. Chính sự chênh lệch này cho thấy một thế giới quan mới, trong
đó chính trị văn hóa được sử dụng như một phương tiện để thực thi chính sách quốc
gia. Nó đặt Mỹ vào vị trí đánh giá trật tự nội bộ của các đối tác thông qua
lăng kính tương thích về ý thức hệ thay vì năng lực thể chế hay lợi ích chung.
Thứ bảy, lá chắn tên lửa “Vòm Vàng” được xác
định là một mục tiêu chiến lược. Chiến lược kêu gọi phát triển “hệ thống phòng
thủ tên lửa thế hệ tiếp theo — bao gồm Vòm Vàng cho lãnh thổ Mỹ” nhằm bảo vệ Mỹ,
các khí tài ở nước ngoài và đồng minh. Đây là một tầm nhìn đầy tham vọng về
phòng thủ tên lửa nhiều lớp trên lãnh thổ quốc gia, vượt xa sự tập trung truyền
thống vào việc bảo vệ hạn chế chống lại các quốc gia bất hảo. Thực tế, đây là một
bước ngoặt về học thuyết. Nếu được thực hiện nghiêm túc, nó đòi hỏi một cam kết
công nghiệp và đầu tư khổng lồ. Vậy sự đánh đổi là gì? Có phải là việc thu hẹp
khả năng chiếu sức mạnh ra bên ngoài? Hay cắt giảm quy mô quân đội? Bất kỳ nỗ lực
nào nhằm xây dựng hệ thống phòng thủ tên lửa toàn diện cũng sẽ gây bất ổn cho
logic răn đe hạt nhân đã được thiết lập. Việc theo đuổi dự án này chắc chắn sẽ
làm dấy lên lo ngại ở Moscow và Bắc Kinh rằng Washington đang tìm kiếm lợi thế
tấn công phủ đầu.
Thứ tám, dự án lâu dài nhằm tăng cường chia sẻ
gánh nặng với các đồng minh đã phát triển thành chuyển giao gánh nặng, dựa trên
cam kết tại hội nghị thượng đỉnh La Hay tháng 6 năm 2025 về việc các nước NATO
phải chi 5% GDP cho quốc phòng. Trong khi các chiến lược trước đây chỉ yêu cầu
đồng minh của Mỹ làm nhiều hơn, chiến lược này lại đưa vấn đề lên một tầm cao mới.
Văn kiện tuyên bố: “Thời kỳ Mỹ phải chống đỡ toàn bộ trật tự thế giới như thần
Atlas đã kết thúc,” và quảng bá “Cam kết La Hay”, theo đó các nước NATO “cam kết…
chi 5% GDP cho quốc phòng” – một tiêu chuẩn mà chiến lược khẳng định các đồng
minh đã tán thành và giờ đây “buộc phải” đáp ứng. Điều này không chỉ là sự ép
buộc đơn thuần mà còn có hàm ý đối với sự gắn kết của liên minh. Nó coi sự tuân
thủ là một điều kiện để được ưu ái chính trị từ Mỹ. Nếu được thực thi, yêu cầu
này sẽ gây ra những cú sốc nghiêm trọng về ngân sách và chính trị trên khắp
châu Âu và nhiều khu vực khác.
Thứ chín, chiến lược đưa ra một học thuyết khẳng
định chủ quyền cứng rắn hơn đi kèm với sự nghi ngờ đối với các thể chế quốc tế.
Các nguyên tắc của chiến lược nhấn mạnh “ưu thế của các quốc gia” và thề sẽ chống
lại “sự xâm nhập làm xói mòn chủ quyền của các tổ chức xuyên quốc gia can thiệp
nhiều nhất”, hứa sẽ “cải cách” các thể chế này để chúng “hỗ trợ thay vì cản trở
chủ quyền cá nhân và thúc đẩy lợi ích của Mỹ”. Chiến lược cũng cảnh báo chống lại
những nỗ lực từ nước ngoài nhằm “thao túng hệ thống nhập cư của Mỹ để xây dựng
các khối cử tri trung thành với lợi ích nước ngoài trong lòng nước Mỹ”. Bằng
cách coi chính trị cộng đồng kiều dân là mối đe dọa an ninh quốc gia, chiến lược
đã làm mờ ranh giới giữa phản gián và cạnh tranh chính trị trong nước – một động
thái chưa từng có trong các chiến lược an ninh quốc gia trước đây. Những tuyên
bố về chủ quyền trong văn bản đã phơi bày một tiêu chuẩn kép: Mỹ không cho phép
ai can thiệp vào công việc nội bộ, nhưng chính quyền Trump lại không thấy có vấn
đề gì khi xen vào các cuộc tranh luận chính trị nội bộ của các đồng minh, điển
hình là Đức.
Cuối cùng, chủ nghĩa dân tộc kinh tế và tái
công nghiệp hóa được đặt ở trung tâm chiến lược an ninh, chứ không phải ở ngoại
vi. Văn kiện gọi việc nuôi dưỡng sức mạnh công nghiệp Mỹ là “ưu tiên cao nhất của
chính sách kinh tế quốc gia”, trong đó, một cơ sở sản xuất vững mạnh được mô tả
là thiết yếu cho cả quyền lực thời bình và thời chiến. Chiến lược cam kết tái
cân bằng thương mại, bảo đảm các chuỗi cung ứng quan trọng theo tinh thần của
nhà lập quốc Hamilton để Mỹ “không bao giờ… phụ thuộc vào bất kỳ cường quốc bên
ngoài nào” đối với các yếu tố đầu vào kinh tế hoặc quốc phòng then chốt, đồng
thời định vị lĩnh vực năng lượng là động lực xuất khẩu hàng đầu. Do đó, chính
sách công nghiệp, thuế quan và kiểm soát chuỗi cung ứng không còn là các vấn đề
riêng lẻ. Thay vào đó, chúng là công cụ trung tâm của quản lý nhà nước, ngang
hàng với các công cụ quân sự truyền thống. Tuy nhiên, điều này cũng bộc lộ những
mâu thuẫn. Việc tái công nghiệp hóa dựa trên thuế quan đòi hỏi chi tiêu liên
bang khổng lồ, trong khi chiến lược cũng yêu cầu một ngân sách quốc phòng mở rộng.
Hơn nữa, mục tiêu “không bao giờ phụ thuộc vào bất kỳ cường quốc bên ngoài nào”
về mặt vật chất là bất khả thi trong một số lĩnh vực, chẳng hạn như tiền chất
dược phẩm, coban và đất hiếm, trừ khi có sự thay đổi lớn đối với thị trường
toàn cầu.
Tóm lại, những điểm phân tích trên cho thấy
đây là một chiến lược an ninh quốc gia đã hợp nhất chính sách kinh tế và nhập
cư theo hướng “Nước Mỹ trên hết,” một học thuyết khu vực quyết đoán tại Tây Bán
cầu, cùng với các mục tiêu chính trị trong nước, vào một khuôn khổ tổ chức duy
nhất. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ chiến lược này sẽ tác động đến thực tế như thế
nào. Bởi lẽ, tất cả các nguyên tắc được nêu ra trong văn kiện đều đã từng được
tổng thống và những người thân cận công bố từ trước. Đối với cả đồng minh và đối
thủ, cú sốc không chỉ nằm ở các chính sách cụ thể, mà còn nằm ở thông điệp rằng
Mỹ giờ đây nhìn nhận an ninh của mình theo một cách cá nhân hóa, tập trung vào
nội bộ và hẹp hơn so với trước đây.
-------------------------
Rick Landgraf là biên tập viên tại tạp chí
War on the Rocks.
Nguồn: Rick
Landgraf, “Ten Jolting Takeaways from Trump’s New
National Security Strategy”, War on the Rocks, 05/12/2025
The Economist
Nguyễn Thị Kim Phụng, biên dịch
https://nghiencuuquocte.org/2025/12/08/the-gioi-hom-nay-08-12-2025/
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov
cho biết Chiến lược An ninh Quốc gia mới của Mỹ “phần
lớn phù hợp với tầm nhìn của chúng tôi.” Ông gọi việc văn kiện không đề cập đến Nga như
“mối đe dọa trực tiếp” là một “bước tiến tích cực.” Các cuộc đàm phán trước đó
giữa các quan chức Mỹ và Ukraine đã kết thúc mà không đạt được nhiều tiến triển.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ đến London vào hôm nay để gặp gỡ các
nhà lãnh đạo Tây Âu.
Thái Lan vừa tiến hành không kích “các mục tiêu quân sự” ở Campuchia sau
loạt đụng độ biên giới giữa hai nước. Quân đội Hoàng gia Thái Lan cáo buộc
Campuchia bắn vào các binh sĩ người Thái và triển khai xe tăng gần Thái Lan. Vụ
bạo lực này là diễn biến mới nhất trong một cuộc tranh chấp kéo dài. Hồi tháng
7, Donald Trump làm trung gian cho một lệnh ngừng bắn sau cuộc xung đột kéo dài
năm ngày, nhưng Thái Lan đã đình chỉ lệnh ngừng bắn vào tháng trước sau một vụ
nổ mìn.
Benjamin Netanyahu cho biết giai đoạn hai trong kế hoạch hòa bình của
Mỹ tại Gaza sẽ sớm bắt đầu, nhưng một số vấn đề vẫn cần được
giải quyết. Thủ tướng Israel cho biết ông sẽ thảo luận các kế hoạch với Trump
vào cuối tháng 12. Ông đã phát biểu trước các phóng viên tại Jerusalem cùng với
Friedrich Merz, Thủ tướng Đức, người cũng tái khẳng định sự ủng hộ của nước này
đối với Israel.
Trump cảnh
báo việc Netflix mua lại Warner Bros Discovery “có
thể là một vấn đề.” Gã khổng lồ phát trực tuyến đang tìm kiếm sự chấp thuận của
cơ quan quản lý để mua lại hãng truyền thông trong một thỏa thuận trị giá 83 tỷ
đô la. Tổng thống Mỹ bày tỏ lo ngại về “thị phần” của Netflix và cho biết ông
“sẽ tham gia” vào quyết định về giao dịch này.
Thủ tướng Nhật Bản Takaichi
Sanae tuyên bố nước bà sẽ “phản ứng bình tĩnh và kiên quyết” sau khi máy bay
chiến đấu Trung Quốc khóa radar nhắm mục tiêu vào máy bay chiến
đấu Nhật Bản gần Đảo Okinawa. Hải quân Trung Quốc cáo buộc Nhật Bản “vu khống
và bôi nhọ” mình. Căng thẳng giữa hai bên đã gia tăng kể từ tháng trước, khi
Takaichi nói rằng Nhật Bản có thể bảo vệ Đài Loan nếu hòn đảo bị tấn công.
Tổng thống Benin Patrice
Talon tuyên bố mọi thứ “trong tầm kiểm soát” sau khi chính phủ của ông ngăn chặn
một âm mưu đảo chính. Trước đó, quân đội đã chiếm quyền kiểm soát kênh truyền
hình nhà nước và tuyên bố lật đổ Talon. Tổng thống thề sẽ trừng phạt nhóm này.
Nigeria, nước láng giềng của Benin, cho biết họ đã triển khai máy bay chiến đấu
để “đánh bật những kẻ âm mưu đảo chính” ra khỏi một doanh trại quân đội.
Lando Norris, tay đua người Anh của đội McLaren, đã giành chức vô địch Công
thức 1 đầu tiên sau khi về đích thứ ba tại giải Grand Prix Abu Dhabi.
Anh đã kết thúc mùa giải trước Max Verstappen của Red Bull, nhà vô địch bốn giải
F1 gần nhất, người về nhất trong vòng đua này. Norris là tay đua người Anh đầu
tiên giành chức vô địch kể từ Ngài Lewis Hamilton năm 2020.
Con số trong ngày: 3 tỷ tấn, là lượng quặng sắt tại mỏ Simandou ở
Guinea.
TIÊU ĐIỂM
Ukraine củng cố sự ủng hộ của các đồng minh
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ đến
London trong ngày hôm nay để gặp Thủ tướng Anh Keir Starmer, Tổng thống Pháp
Emmanuel Macron, và Thủ tướng Đức Friedrich Merz. Trọng tâm chương trình nghị sự
là kế hoạch giải phóng khoảng 165 tỷ euro (192 tỷ đô la) tài sản bị đóng băng của
Nga, chủ yếu được giữ tại một trung tâm thanh toán bù trừ của Bỉ, để đổi lấy một
khoản vay bồi thường. Có lẽ chẳng còn điều gì quan trọng hơn việc giúp Ukraine
chống lại áp lực từ Mỹ, vốn buộc họ phải đồng ý một thỏa thuận hòa bình có lợi
cho Nga. Tài chính của Ukraine đang suy yếu và họ cần phải mua thêm vũ khí.
Nhưng châu Âu lại đang chia rẽ. Hôm thứ Sáu,
Merz và Ursula von der Leyen, Chủ tịch Ủy ban Châu Âu, đã gặp Thủ tướng Bỉ Bart
De Wever tại Brussels để thuyết phục ông chấp thuận kế hoạch này. De Wever lo
ngại rằng việc giải tỏa tài sản có thể khiến Bỉ phải đối mặt với các hành động
pháp lý. Trong vài ngày tới, mọi người sẽ biết liệu những lo ngại của Bỉ có thể
được giải quyết kịp thời để kế hoạch được hoàn thiện tại hội nghị thượng đỉnh
Liên minh Châu Âu vào ngày 18/12 hay không.
Donald Trump có thể tùy ý ra quyết định?
Tối cao Pháp viện Mỹ sẽ xem xét liệu Donald
Trump có thể bãi nhiệm Rebecca Slaughter khỏi vị trí tại Ủy ban Thương mại Liên
bang (FTC) hay không. Theo luật định, các thành viên của FTC chỉ có thể bị sa
thải vì “kém hiệu quả, lơ là nhiệm vụ, hoặc sai phạm.” Tổng thống không viện dẫn
bất kỳ lý do nào trong số này khi thông báo cho Slaughter về việc sa thải bà hồi
tháng 3. Ông viết rằng bà phải ra đi vì công việc của bà không phù hợp với “các
ưu tiên của chính quyền.”
Tuy nhiên, một tiền lệ từ năm 1935 – vụ Humphrey’s
Executor (Người bảo vệ di sản của Humphrey) – lại ủng hộ Slaughter.
Trong vụ việc đó, tòa án đã duy trì giới hạn của việc cách chức, đảo ngược quyết
định sa thải một ủy viên FTC của Franklin Roosevelt. Nhưng các luật sư của
Trump lập luận rằng Điều II của hiến pháp “tập trung ‘quyền hành pháp’ vào tay
một người,” trao cho người này thẩm quyền giám sát và cách chức “những người
thi hành luật liên bang.”
Một phán quyết có lợi cho Trump có thể trao
cho các tổng thống quyền kiểm soát sâu rộng hơn đối với hàng chục cơ quan hành
pháp. Tòa án có lẽ sẽ tạo ra một ngoại lệ cho Cục Dự trữ Liên bang, bảo toàn
tính độc lập của cơ quan này, trong khi buộc tất cả các lãnh đạo cơ quan khác
phải tuân theo ý muốn của tổng thống.
Các nhà xuất khẩu thúc đẩy nền kinh tế Trung
Quốc
Một bí ẩn của năm 2025 là tại sao chính phủ
Trung Quốc không nỗ lực hơn nữa để cứu thị trường bất động sản, nơi đã bước
sang năm thứ năm suy thoái. Theo Larry Hu của Ngân hàng Macquarie, chính phủ chần
chừ vì họ có thể. Dù đầu tư vào nhà ở mới giảm mạnh, nhưng nền kinh tế Trung Quốc
vẫn có thể đạt được mục tiêu tăng trưởng chính thức “khoảng 5%” trong năm nay.
Một phần nguyên nhân là do cầu hàng hóa Trung Quốc ở nước ngoài mạnh đến bất ngờ.
Số liệu công bố hôm nay cho thấy xuất khẩu của
Trung Quốc đã tăng 5,9% trong tháng 11 so với cùng kỳ năm ngoái. Các nhà lãnh đạo
Trung Quốc hy vọng đà tăng trưởng có thể duy trì sang năm 2026. Tuy nhiên, nếu
ngành công nghệ sụp đổ tại Mỹ thì nền kinh tế thế giới sẽ chao đảo. Khi đó,
Trung Quốc sẽ buộc phải thúc đẩy nhu cầu nội địa. Điều này có thể bao gồm việc
làm mọi cách để phục hồi thị trường bất động sản, Hu lập luận. Theo nghĩa đó,
chính sách nhà ở của Trung Quốc sẽ được “xây dựng” tại Mỹ.
Nhật ký trong tù của Nicolas Sarkozy
Nicolas Sarkozy chỉ bị biệt giam 20 ngày sau
khi bị kết tội “âm mưu tội phạm” trong một phiên tòa xét xử liên quan đến tài
trợ chiến dịch tranh cử bất hợp pháp. Nhưng một tháng sau khi được trả tự do, cựu
tổng thống Pháp dự kiến sẽ công bố nhật ký về trải nghiệm này. “Trong tù chẳng
có gì để xem, cũng chẳng có gì để làm,” ông viết, theo một đoạn trích từ cuốn Nhật
ký của một tù nhân được đăng trên báo chí Pháp. Những chia sẻ khác bao
gồm: “Than ôi, tiếng ồn ào cứ vang lên liên tục. Nhưng, cũng giống như sa mạc,
đời sống nội tâm được tôi luyện trong tù.”
Điều bất thường là các thẩm phán đã tuyên phạt
Sarkozy tù giam ngay lập tức dù ông đang chờ kháng cáo. Các luật sư đã giúp ông
được trả tự do sau khi lập luận rằng cựu tổng thống, người luôn khẳng định mình
vô tội, không có nguy cơ bỏ trốn hay tái phạm. Ông bị cấm rời khỏi Pháp và
không được tiếp xúc với Bộ trưởng Tư pháp Gérald Darmanin trong khi chờ kháng
cáo, dự kiến sẽ diễn ra vào mùa xuân.
Thanh
Hà
- RFI
Đăng ngày: 08/12/2025 - 12:27 - Sửa
đổi ngày: 08/12/2025 - 12:33
Hôm nay, 08/12/2025, thủ tướng Anh hội đàm với lãnh đạo
Pháp và Đức, trước khi tiếp tổng thống Ukraina tại Luân Đôn nhằm khẳng định sự ủng
hộ Kiev. Trong những ngày qua, Mỹ và Ukraina đã đàm phán với nhau tại Florida,
về kế hoạch chấm dứt chiến tranh do chính quyền Trump đề xuất, được tiết lộ
cách nay ba tuần và được cho là « rất thuận lợi cho phía Nga ». Hôm
qua, 07/12, tổng thống Donald Trump bày tỏ « thất vọng » nói rằng ông
Zelensky « chưa đọc » kế hoạch này!
HÌNH :
Tổng thống Volodymyr Zelensky và nguyên thủ
Pháp Emmanuel Macron trước cuộc họp « Liên minh tình nguyện » tại Điện Élysée,
Paris, ngày 04/09/2025. AP - Ludovic Marin
Thông tín viên RFI từ Bruxelles Jean-Jacques Hery nhấn mạnh
đến những khó khăn của châu Âu để có tiếng nói trong hồ sơ Ukaina:
« Từ ba tuần nay kể từ khi xuất hiện
phiên bản đầu tiên về kế hoạch hòa bình cho Ukraina do Mỹ đề xuất, và cũng như
là từ nhiều tháng qua, các nước châu Âu chủ yếu đóng vai trò quan sát viên thay
vì là tác nhân. Châu Âu không được thông báo về nội dung các cuộc thảo luận được
tiến hành từ thứ Năm vừa qua tại Florida, giữa các nhà đàm phán Ukraina và Mỹ.
Nhìn chung, châu lục này bị gạt ra vòng ngoài. Trong bối cảnh đó, trong cuộc họp
hôm nay, lãnh đạo ba nước Anh, Pháp và Đức gặp nhau trước khi mời tổng thống Ukraina
Volodymyr Zelensky tham dự. Theo giải thích từ phía điện Elysée, chủ đích là
tìm kiếm một lập trường chung giữa châu Âu và Kiev, để từ đó xây dựng một nền tảng
vững chắc cùng với Hoa Kỳ.
Mức độ tin cậy của châu Âu vào Mỹ đang mai một,
và cho dù Washington không mấy quan tâm đến châu lục này, nhưng Hoa Kỳ vẫn là yếu
tố quyết định trong các cuộc hòa đàm. Châu Âu biết rõ điều ấy. Do vậy châu lục
này nỗ lực thể hiện đoàn kết ủng hộ Ukraina để tiếp tục có vai trò trong hồ sơ
này. Vẫn theo phủ tổng thống Pháp, châu Âu muốn Hoa Kỳ hiểu rõ những lợi ích của
Ukraina cũng như của châu Âu, đặc biệt là những bảo đảm về an ninh cho Ukraina
theo như yêu cầu của Kiev, một khi các bên đạt được một thỏa thuận hòa
bình ».
Zelensky sẽ được thông báo về đàm
phán của phái đoàn Mỹ và Ukraina
Tại Hoa Kỳ, các cuộc đàm phán tiếp diễn ở
bang Florida giữa phái đoàn Mỹ và Ukraina về kế hoạch chấm dứt chiến tranh do tổng
thống Trump đề xuất. Trưởng đoàn đàm phán Ukraina Roustem Oumerov được Reuters
trích dẫn, xác nhận, ông Volodymyr Zelensky trong ngày hôm nay sẽ được
« thông báo đầy đủ », sẽ « nhận được tất cả các tài liệu »
về tiến trình đàm phán.
Hãng tin Reuters cho biết, bên cạnh mục tiêu
quan trọng nhất là chấm dứt chiến tranh, phái đoàn Ukraina đòi Mỹ 2 điều. Một
là cung cấp đầy đủ thông tin về « đối thoại giữa Washington và Matxcơva,
và hai là « tất cả các tài liệu làm tiền đề cho các đề xuất của Mỹ trong bản
kế hoạch hòa bình cho Ukraina.
----------------------------
Các nội dung liên quan
Mỹ
và Ukraina tiếp tục đàm phán về kế hoạch của Washington nhằm chấm dứt chiến
tranh với Nga
«
Kế hoạch hòa bình » : Trump phản bội Ukraina và châu Âu vào lúc khó khăn nhất
Hòa
bình cho Ukraina : Nỗ lực của Liên Âu để bảo đảm an ninh cho Kiev có được Nga «
để mắt » tới ?
Tổng thống Zelensky
chuẩn bị tham gia đàm phán cấp cao về Ukraine tại London
BBC News Tiếng Việt
8
tháng 12 2025, 13:13 +07
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cvgj36d60x0o
Tổng
thống Volodymyr Zelensky sẽ gặp các lãnh đạo chủ chốt của châu Âu tại London
vào hôm 8/12, trong bối cảnh các đồng minh của Ukraine đang lên kế hoạch đối
phó với nỗ lực không ngừng từ Mỹ nhằm yêu cầu Kyiv chấp nhận nhượng bộ trong
các cuộc đàm phán hòa bình.
Các
nhà lãnh đạo Pháp và Đức sẽ cùng tham gia cuộc họp với ông Zelensky và Thủ tướng
Keir Starmer tại Phủ Thủ tướng số 10 Downing Street.
Mục
đích của họ là nhằm đảm bảo bất kỳ thỏa thuận nào đạt được cũng phải ngăn chặn
một cuộc tấn công tương lai của Nga.
Cuộc
họp cấp cao diễn ra sau ba ngày đàm phán tại Florida, nơi trưởng đoàn đàm phán
của Tổng thống Zelensky thúc đẩy thay đổi một kế hoạch của Nhà Trắng mà nhiều
người cho là đã nhân nhượng các yêu sách cốt lõi của Điện Kremlin.
Mỹ
và Ukraine tuyên bố đã có tiến triển, nhưng Tổng thống Mỹ Donald Trump dường
như đã chỉ trích ông Zelensky vào hôm 7/12, nói rằng ông Zelensky "chưa đọc"
bản dự thảo.
Ông
Trump nói với các phóng viên rằng ông "hơi thất vọng vì Tổng thống
Zelensky vẫn chưa đọc đề xuất, đó là thông tin của vài giờ trước".
Ông
nói tiếp: "Người của ông ấy [Zelensky] rất thích nó... [Nga] hẳn là muốn
có cả đất nước khi bạn nghĩ về điều đó, nhưng tôi tin rằng Nga thấy ổn với nó –
nhưng tôi không chắc chắn rằng ông Zelensky có chấp nhận nó hay không."
Ông
Trump dường như đang đề cập đến bản dự thảo hòa bình mới nhất, vốn đã được sửa
đổi tại Miami sau các cuộc đàm phán do trưởng đoàn đàm phán mới của ông
Zelensky, ông Rustem Umerov, cùng các trợ lý thân cận của ông Trump là Đặc phái
viên Steve Witkoff và con rể Jared Kushner dẫn đầu.
Khi ‘hòa bình
Ukraine’ bị lừa bởi những thương vụ tỷ đô la giữa Mỹ và Nga
Trúc Phương/Người Việt
December
8, 2025 : 8:36 PM
Trên
mặt báo, dư luận chỉ nghe nói đến những cuộc đàm phán mang lại hòa bình cho
Ukraine. Điều đó chỉ đúng một phần về mặt ngoại giao. Thực tế cho thấy Ukraine
đang bị bán đứng một cách không thương tiếc. Đằng sau những cuộc bàn thảo nhân
danh hòa bình là những thương vụ tỷ đô giữa Mỹ và… Nga!
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/12/My-Nga-Hoa-Binh-1920x1270.jpg
Ông
Steve Witkoff (giữa) và con rể Tổng Thống Trump tại cuộc họp với Tổng Thống Nga
Putin tại Điện Kremlin ở Moscow hôm 2 Tháng Mười Hai, 2025. (Hình: Alexander
Kazakov/POOL/AFP via Getty Images)
Nồng
nặc “mùi tiền”
Trước
khi có cuộc đàm phán hòa bình giữa đại diện Mỹ và Ukraine tại Miami từ ngày 4 đến 6 Tháng Mười Hai, Mỹ đã bí mật tổ
chức cuộc gặp với đại diện Nga, cũng tại Miami. Cuộc gặp này mới thật sự quan
trọng đối với chính quyền Trump chứ không phải những cuộc đàm phán “làm màu” với
Ukraine (“Trump officials’ meeting with Russian in Miami spurs questions about
Ukraine proposal”/Reuters).
Cuộc
gặp tại Miami bí mật đến mức báo chí chỉ biết nó được tổ chức khoảng cuối Tháng
Mười mà không biết chính xác ngày nào. Cuộc gặp có sự tham gia của đặc phái
viên Steve Witkoff; con rể Tổng Thống Donald Trump, Jared Kushner; và Kirill
Dmitriev, người đứng đầu Quỹ Đầu Tư Trực Tiếp Nga (RDIF), một trong những quỹ
tài sản quốc gia lớn nhất Nga.
Chính
cuộc họp trên đã dẫn đến bản kế hoạch 28 điểm chấm dứt chiến tranh mà việc loan
báo sau đó đã khiến mọi người té ngửa, từ Tổng Thống Volodymyr Zelensky đến các
nguyên thủ Châu Âu. Vấn đề không chỉ chỗ đó. Đằng sau cái gọi là kiến tạo hòa
bình cho Ukraine là một âm mưu tham nhũng kinh khủng (“Trumpian corruption is
worse than Ukrainian corruption”/The Atlantic).
Như
được thuật từ Wall Street Journal (“Make
Money Not War: Trump’s Real Plan for Peace in Ukraine”), đằng sau lớp
vỏ “ngoại giao hòa bình,” một lộ trình táo bạo đang được âm thầm dựng nên: tái
hòa nhập nền kinh tế $2,000 tỷ của Nga vào hệ thống toàn cầu, và bảo đảm các
doanh nghiệp Mỹ phải là những người đầu tiên được chia phần trước các đối thủ
Châu Âu.
Trở
lại với cuộc họp tuyệt mật tại Miami cuối Tháng Mười. Cuộc gặp diễn ra trong tư
dinh ven biển của Steve Witkoff; cùng có mặt là Krill Dmitriev; và nhân vật
quan trọng cuối cùng là Jared Kushner, con rể Tổng Thống Trump.
Tài
liệu mà họ “nghiên cứu” là bản kế hoạch 28 điểm, phần lớn do Dmitriev phác thảo.
Suốt nhiều tháng, Dmitriev đã thuyết phục Mỹ sử dụng khoảng $300 tỷ tài sản
Ngân Hàng Trung Ương Nga đang bị đóng băng tại Châu Âu làm nguồn vốn cho các dự
án chung giữa Mỹ và Nga; mở cửa khai thác khoáng sản Bắc Cực; và thậm chí hợp
tác không gian.
Với
Kremlin, đây là mắt xích then chốt trong một chiến lược được thai nghén trước
khi Trump trở lại Tòa Bạch Ốc lần hai. Mục tiêu Kremlin là tìm cách qua mặt thiết
chế truyền thống của hệ thống an ninh Mỹ, đặc biệt Bộ Ngoại Giao, Ngũ Giác Đài
và cộng đồng tình báo, nhằm thuyết phục Tòa Bạch Ốc không còn nhìn Nga là mối
đe dọa an ninh mà là một cơ hội kinh doanh kiếm bộn tiền.
Kế
hoạch cho những thương vụ tỷ đô la
Trụ
cột chính sách của Trump luôn là sự hòa trộn giữa lợi ích thương mại và địa
chính trị. Theo cách nhìn Trump cũng như các cố vấn của ông, hòa bình có thể được
“cầm cố” bằng các lợi ích đầu tư: nếu các tập đoàn Mỹ nắm giữ cổ phần trong thời
kỳ hậu chiến, họ sẽ trở thành “người bảo lãnh thương mại cho sự ổn định.”
Cá
nhân Steve Witkoff không giấu diếm ý tưởng này. Trả lời phỏng vấn Wall Street
Journal, ông nói: “Nga có rất nhiều nguồn tài nguyên rộng lớn,” và nếu tất cả –
Mỹ, Nga và Ukraine – cùng khai thác thì “mọi người đều thịnh vượng… Điều đó tự
nhiên trở thành bức tường chống lại các cuộc xung đột trong tương lai.”
Trong
thực tế, một số tỷ phú Nga đã “đánh hơi” được vận hội làm ăn với Mỹ thời Trump.
Một số tỷ phú Nga thuộc cánh hẩu Putin – Gennady
Timchenko, Yuri Kovalchuk và anh em nhà Rotenberg, Boris và Arkady – đã bí mật cử đại
diện đến gặp các công ty Mỹ để tìm hiểu việc khai thác khoáng sản đất hiếm và
năng lượng, đặc biệt việc khôi phục đường ống dẫn khí Nord Stream khổng lồ vốn
bị Ukraine phá hoại và cũng đang chịu lệnh trừng phạt của EU.
Đầu
năm 2025, Exxon Mobil đã gặp công ty năng lượng nhà nước lớn nhất Nga, Rosneft,
để thảo luận về việc quay trở lại dự án khí đốt Sakhalin khổng lồ nếu Moscow và
Washington bật đèn xanh. Hạ tuần Tháng Chín, Exxon Mobil và Rosneft đã ký một
thỏa thuận sơ bộ không ràng buộc nhằm giúp Exxon thu hồi khoản lỗ $4.6 tỷ
(“Exxon signs initial agreement with Rosneft to chart possible path to recoup
Russian losses, sources say”/Reuters).
Còn
nữa, nhiều doanh nhân thân cận với chính quyền Trump cũng dọ dẫm cách thiết lập
các dự án làm ăn với Nga. Wall Street Journal cho biết, Gentry Beach, người bạn
thời đại học của cậu cả Donald Trump Jr. và là nhà tài trợ chiến dịch tranh cử
cho Tổng Thống Trump, hiện đàm phán mua cổ phần trong một dự án khí đốt ở Bắc Cực
của Nga nếu dự án này được dỡ bỏ lệnh trừng phạt. Một nhà tài trợ khác của
Trump, Stephen P. Lynch, đã trả $600,000 cho một nhà vận động hành lang thân cận
với Trump Jr. để “chạy” giấy phép từ Bộ Tài Chính Hoa Kỳ nhằm có thể mua đường ống
dẫn khí Nord Stream 2 từ một công ty nhà nước Nga.
Vụ
Washington thời Trump “đi đêm” với Nga sau lưng Ukraine trong thực tế đã được
tình báo Châu Âu phát hiện. Vài ngày sau “hội nghị thượng đỉnh Alaska” (15
Tháng Tám) giữa Trump và Putin, một cơ quan tình báo Châu Âu đã gửi báo cáo cho
một số quan chức an ninh quốc gia cấp cao nhất EU, cho thấy chi tiết các kế hoạch
mà chính quyền Trump bàn với Nga, trong đó có cả việc khai thác chung đất hiếm ở
Bắc Cực.
Tham
nhũng trở thành chính sách
Sự
việc càng được hé lộ càng cho thấy tại sao nhà bình luận Anne Applebaum viết
trên The Atlantic ngày 7 Tháng Mười Hai là mức độ tham nhũng của chính quyền
Trump còn tệ hại hơn cả tình trạng tham nhũng Ukraine (“Trumpian corruption is
worse than Ukrainian corruption”).
Cần
nhắc lại, khi mới nhậm chức vài tuần với tư cách là nhà đàm phán Nga và
Ukraine, Steve Witkoff đã yêu cầu Bộ Tài
Chính Hoa Kỳ cho phép Kirill Dmitriev, doanh nhân Nga đang chịu lệnh trừng phạt
của chính phủ Mỹ, đến Washington.
Không
lâu sau khi mời Witkoff đến Moscow vào Tháng Hai và dự cuộc họp ba tiếng với
Putin, ngày 2 Tháng Tư, Dmitriev (chuyên gia ngân hàng đầu tư từng tốt nghiệp
Harvard và Stanford) đến Tòa Bạch Ốc, đưa ra danh sách các dự án kinh doanh trị
giá hàng tỷ đô mà hai nước có thể hợp tác.
Tháng
Tư, Dmitriev lại đón Witkoff tại Nga. Trên bề mặt, dư luận chỉ nghe nói về “đàm
phán hòa bình.” Tuy nhiên, với dân làm ăn lớn, có “đường dây” trong chính quyền,
họ biết hết. Chẳng phải tự nhiên mà phó chủ tịch cấp cao Exxon Mobil, Neil
Chapman, đích thân gặp ông chủ Rosneft, Igor Sechin (cựu thư ký riêng của
Putin), tại thủ đô Doha của Qatar để thảo luận việc Exxon trở lại dự án
Sakhalin bị đình trệ kể từ khi Nga xâm lược Ukraine năm 2022.
Chưa
hết, Exxon, tỷ phú Todd Boehly (Eldridge Industries) và một số người khác hiện
cũng tìm cách mua lại Lukoil, nhà sản xuất dầu lớn thứ hai của Nga (ngày 22
Tháng Mười, 2025, Bộ Tài Chính Hoa Kỳ áp lệnh trừng phạt Lukoil khiến công ty
này phải rao bán các tài sản ở nước ngoài). Dĩ nhiên giới thân cận gia đình
Trump là những kẻ “thạo tin” nhất và nắm bắt cơ hội lẹ nhất.
Cụ
thể, Gentry Beach, người bạn thời đại học của cậu cả Donald Trump Jr., đang đàm
phán mua 9.9% dự án khí hóa lỏng ở Bắc Cực với Novatek, nhà sản xuất khí đốt tự
nhiên lớn thứ hai của Nga, nếu Mỹ và Anh dỡ bỏ lệnh trừng phạt công ty này.
Gentry
Beach nói rằng việc hợp tác Novatek sẽ “mang lại lợi ích to lớn cho bất kỳ công
ty nào cam kết thúc đẩy vai trò lãnh đạo năng lượng của Mỹ,” và công ty của
ông, America First Global, “tích cực tìm kiếm các cơ hội đầu tư nhằm tăng cường
lợi ích của Mỹ trên toàn thế giới.” Đương sự nói mình “chưa bao giờ làm việc với
Steve Witkoff” nhưng “vô cùng biết ơn” nỗ lực mà Witkoff và những người khác
đang thực hiện nhằm “chấm dứt chiến tranh” ở Ukraine. Phần Trump Jr., cậu ấm
nhà Trump cho biết mình không làm ăn gì với Gentry Beach.
Toàn
cảnh, các cuộc móc nối Nga-Mỹ phát triển rất nhanh chỉ sau vài tháng Trump “về”
Tòa Bạch Ốc. Cuối Tháng Bảy qua, lần đầu tiên kể từ năm 2018, Dmitry Bakanov,
người đứng đầu cơ quan vũ trụ Roscosmos của Nga, đã đến Trung Tâm Vũ Trụ Lyndon
B. Johnson của NASA ở Houston.
Trở
lại cuộc gặp bí mật giữa bộ ba Steve Witkoff, Jared Kushner, và Kirill Dmitriev
tại Miami vào cuối Tháng Mười. Trong thực tế, đây là màn tái xuất của Kirill
Dmitriev. Reuters ngày 1 Tháng Mười Hai (“Trump officials’ meeting with Russian
in Miami spurs questions about Ukraine proposal”) cho biết, Dmitriev đã móc nối
với Trump từ hồi nhiệm kỳ một.
Trong
cuộc gặp năm 2017 với Erik Prince, cựu CEO của Blackwater và là đồng minh của
Trump, Dmitriev đã bàn về quan hệ Mỹ-Nga, theo điều tra của Bộ Tư Pháp do Công
Tố Viên Đặc Biệt Robert Mueller công bố năm 2019.
Dmitriev
cũng gặp Jared Kushner từ thời Trump 1.0. Sau cuộc họp Miami cuối Tháng Mười,
Dmitriev còn gặp Dân Biểu Anna Luna (Cộng Hòa-Florida), bàn về việc tăng cường
quan hệ thương mại Mỹ-Nga. Trong đoạn video được phát bởi hãng thông tấn nhà nước
Nga RIA, người ta thấy Anna Luna cười toe toét nhận hộp quà chocolate có hình
khuôn mặt Putin.
Rất
nhiều người Mỹ, đặc biệt trong các cuộc biểu tình chống Trump, luôn thắc mắc rằng
tại sao Trump luôn “nhẹ tay” với Putin. Với vài chi tiết vừa kể, xem ra câu
chuyện không có gì khó hiểu. Qua đó có thể thấy những gì gọi là đàm phán hòa
bình cho Ukraine nghe mỉa mai hơn bao giờ hết. Gương mặt Putin ở Washington
không chỉ là những viên chocolate. Nó bao phủ lên cả chính sách của Mỹ thời
Trump. [kn]
No comments:
Post a Comment