Nghịch lý bằng cấp và
thực lực khoa học ở Việt Nam
Tô Văn Trường
21:31 15/09/2025| Posted by BVN1
https://boxitvn.blogspot.com/2025/09/nghich-ly-bang-cap-va-thuc-luc-khoa-hoc.html
Trong
vài thập niên qua, Việt Nam chứng kiến sự gia tăng nhanh chóng về số lượng giáo
sư, phó giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ. Hệ thống đào tạo sau đại học nở rộ, tạo ra một
“lực lượng trí thức trên danh nghĩa” với hàng vạn học vị cao được công nhận.
Thoạt nhìn, đây tưởng như là dấu hiệu của một quốc gia đang đầu tư mạnh mẽ vào
tri thức và nguồn nhân lực chất lượng cao.
Nhưng
nghịch lý hiển hiện: dù có nhiều bằng cấp, khoa học – công nghệ nước ta vẫn “đì
đẹt”, chưa trở thành động lực phát triển quốc gia, thậm chí còn bị đánh giá là
chậm nhịp trong cuộc cạnh tranh toàn cầu. Câu hỏi lớn đặt ra: phải chăng chúng
ta đã quá coi trọng hình thức và danh xưng, trong khi coi nhẹ giá trị thực chất
của tri thức và sáng tạo khoa học?
Thực
trạng: Số lượng nhiều, chất lượng thấp
Theo
thống kê, mỗi năm Việt Nam công nhận thêm khoảng 1.500-2.000 tiến sĩ, hàng chục
nghìn thạc sĩ và đội ngũ giáo sư, phó giáo sư đã vượt quá 30.000 người. Thế
nhưng, đóng góp thực tế của lực lượng này vào khoa học thế giới cũng như nền
kinh tế trong nước lại mờ nhạt.
Ở
các quốc gia phát triển, đào tạo tiến sĩ gắn liền với nhiệm vụ sáng tạo tri thức
mới. Nhưng ở ta, không ít luận án chỉ dừng lại ở mức “đủ điều kiện”, có đề tài
xa rời thực tiễn, tính học thuật lỏng lẻo. Kết quả là nhiều công trình bị “xếp
ngăn kéo” thay vì được công bố quốc tế hay ứng dụng sản xuất.
So
sánh quốc tế: Việt Nam đứng ở đâu?
Sự
chênh lệch càng thấy rõ khi đặt Việt Nam bên cạnh các nước trong khu vực.
Bảng 1.
Công bố khoa học quốc tế (SCOPUS, 2023)
No comments:
Post a Comment