TRAO ĐỔI TÙ NHÂN : NGA và MỸ SẼ TIẾP TỤC ĐÀM PHÁN? (Minh Anh / RFI)

 

Trao đổi tù nhân : Nga và Mỹ sẽ tiếp tục đàm phán ?

 Minh Anh  -  RFI

Đăng ngày: 10/12/2022 - 12:02

https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20221210-trao-%C4%91%E1%BB%95i-t%C3%B9-nh%C3%A2n-nga-v%C3%A0-m%E1%BB%B9-s%E1%BA%BD-ti%E1%BA%BFp-t%E1%BB%A5c-%C4%91%C3%A0m-ph%C3%A1n

 

Ngôi sao bóng rổ nữ Brittney Griner hôm qua, 09/12/2022, đã về đến Mỹ sau một cuộc trao đổi tù nhân với Nga. Báo chí Mỹ tiết lộ một phần thỏa thuận, vào lúc Matxcơva cho biết để ngỏ một cuộc đàm phán khác cho việc trả tự do Paul Whelan bị Nga kết tội làm gián điệp.

 

https://s.rfi.fr/media/display/e4f900b8-77ca-11ed-a304-005056a90284/w:980/p:16x9/000_32ZU7MR.webp

Ảnh ghép : Ngôi sao bóng rổ Mỹ Brittney Griner (T) và nhà buôn vũ khí Nga Viktor Bout. AFP - EVGENIA NOVOZHENINA,SAEED KHAN

 

Thông tín viên đài RFI Guillaume Naudin tại Washington cho biết thêm : 

 

« Chính nhật báo Mỹ New York Times đã trích dẫn lời nhiều quan chức cao cấp Mỹ. Họ giải thích rằng trong nhiều tháng qua, Hoa Kỳ đã tìm cách đưa cả Paul Whelan trong cuộc mặc cả, vốn cho phép trả tự do Brittney Griner, nhưng họ luôn vấp phải cùng một câu trả lời từ Matxcơva.  

 

Theo đó, nữ cầu thủ bóng rổ bị kết án vì tàng trữ chất gây nghiện, do vậy, cô có thể được đổi với một tội phạm buôn lậu khác, trong trường hợp này là Viktor Bout. Nhưng Paul Whelan bị kết tội làm gián điệp, điều mà bản thân ông và Washington đều phản đối. 

Đối với chính phủ Nga, điều đó biện minh cho một cuộc trao đổi khác. Một cái tên liên tục được nhắc đến bên phía Matxcơva, đó chính là Vadim Krasikov. Rắc rối ở đây là người này đang bị giam giữ tại Đức, vì tội ám sát ngay giữa thanh thiên bạch nhật một chiến binh người Chechnya trong một công viên ở Berlin. 

 

Vì Matxcơva nhất mực đề nghị người này, chính quyền Đức nghi rằng nhân vật này hành động cho tình báo Nga. Và do vậy, giới chức Đức từ chối trả tự do người mà họ xem như là kẻ giết người máu lạnh, bất chấp những tiếp cận từ Mỹ. Vì vậy, việc trả tự do cho Paul Whelan đã không thực hiện được trong lần này, nhưng đích thân Vladimir Putin tuyên bố rằng các cuộc đàm phán vẫn có thể nối lại. »

 

-------------------------------

TIN LIÊN QUAN

Nga và Mỹ trao đổi tù nhân sau 9 tháng đàm phán căng thẳng

Thùy Dương  -  RFI

Đăng ngày: 09/12/2022 - 12:37

https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20221209-nga-v%C3%A0-m%E1%BB%B9-trao-%C4%91%E1%BB%95i-t%C3%B9-nh%C3%A2n-sau-9-th%C3%A1ng-%C4%91%C3%A0m-ph%C3%A1n-c%C4%83ng-th%E1%BA%B3ng

 

Sau 9 tháng bị giam giữ ở Nga, ngôi sao bóng rổ nữ người Mỹ Brittney Griner, 32 tuổi, hôm 08/12/2022 đã được trả tự do và trở về Mỹ. Để đổi lấy tự do cho Brittney Griner, bị Nga bắt giữ với lý do buôn bán chất gây nghiện, chính quyền Mỹ đã trả tự do cho tù nhân Nga Viktor Bout. Ông này bị kết án 25 tù giam tại Mỹ vì buôn vũ khí và đã thụ án được 10 năm.

 

https://s.rfi.fr/media/display/80dbe4be-778a-11ed-ad93-005056bf30b7/w:980/p:16x9/AP22342829306199.webp

Vận động viên bóng rổ người Mỹ Brittney Griner trên máy bay trên đường từ Nga đến Abu Dhabi (Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất) trong cuộc trao đổi tù nhân Mỹ-Nga. Ảnh ngày 08/12/2022. AP

 

Theo bộ Ngoại Giao Nga, vụ trao đổi tù nhân diễn ra ở sân bay Abu Dhabi (Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất). Điện Kremlin ngày 09/12/2022 nhấn mạnh vụ trao đổi tù nhân giữa Nga và Mỹ lần này không đồng nghĩa với việc chấm dứt « cuộc khủng hoảng » giữa hai nước. Phát ngôn viên phủ tổng thống Nga, Dmitri Peskov coi đó « là một vụ trao đổi đơn thuần », không thể kết luận đây là « một bước tiến để thoát khỏi khủng hoảng ».

 

Còn tại Mỹ, tổng thống Biden bị nhiều nhân vật trong phe đối lập chỉ trích là đã chọn cứu một vận động viên thay vì cứu một cựu quân nhân, ý nói đến Paul Whelan, người bị Nga bắt với cáo buộc làm gián điệp.

 

Từ Washington, thông tín viên Guillaume Naudin gửi về bài tường trình :

 

« Phải mất nhiều tháng thương lượng khó khăn và căng thẳng thì Brittney Griner mới được lên chuyến bay về Hoa Kỳ. Khi thông báo tin trên, bên cạnh "người vợ" (đồng giới) của nữ vận động viên bóng rổ, tổng thống Mỹ Joe Biden nói rõ rằng người 2 lần vô địch Olympic này có tinh thần thoải mái, nhưng cô sẽ cần thời gian để hồi phục sau chấn thương tâm lý vì bị giam giữ bất công trong những điều kiện khó khăn.

 

Rồi tổng thống nhanh chóng nói rõ rằng chính quyền của ông không quên một người Mỹ khác cũng bị giam giữ ở Nga. Đó là Paul Whelan. Ông cho báo chí Mỹ biết là ông rất vui vì một người đồng hương của mình được trả tự do, nhưng cũng thất vọng vì chính quyền đã không làm được nhiều hơn nữa để Paul Whelan được trở về.

 

Tổng thống hứa không bỏ rơi Paul Whelan và nói rằng đó không phải việc lựa chọn giữa người này hay người kia. Theo Nhà Trắng, đối với Matxcơva, không thể có chuyện đàm phán về cựu quân nhân Paul Whelan, người đã trở thành phụ trách an ninh sau khi xuất ngũ và bị buộc tội gián điệp.

 

Joe Biden từng nói về những quyết định khó khăn trong các cuộc trao đổi tương tự. Nhưng lần này ông muốn kín tiếng hơn. Ông Biden không đề cập đến người đã được trả về Nga, bởi vì đó không phải một người tầm thường.

 

Đó là nhà buôn vũ khí tên là Viktor Bout, phải thụ án 25 năm tù tại Hoa Kỳ, đặc biệt người này bị cáo buộc đã bán vũ khí ở Châu Phi hoặc bán vũ khí cho Taliban và Al Qaeda, tức là đã gây nguy hiểm đến tính mạng của người dân Mỹ ».

.

==========================================

.

Viktor Bout đã về đến Moscow nhưng nhiều câu hỏi còn để ngỏ

BBC News Tiếng Việt

9 tháng 12 năm 2022

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c4ne8xn9neqo

 

Vụ trao đổi tù nhân giữa Hoa Kỳ và Liên bang Nga đã chấm dứt sau mấy tháng đàm phán. 

 

Viktor Bout đã xuống sân bay Moscow, ôm hôn mẹ và vợ, còn nữ vận động viên Mỹ Brittney Griner cũng đã về tới quê hương trong cảm xúc của nhiều người Mỹ. 

 

Vợ của Brittney, Cherelle Griner (cả hai là nữ) đã cảm ơn tổng thống Joe Biden về nỗ lực cứu vận động viên bóng rổ cao 2,06 mét.

 

Brittney Griner bị bắt ở sân bay Moscow vào tháng 2/2022 vì “mang trong người 1 gram dầu cần sa” dùng cho mục đích y tế, và bị tống vào trại trừng giới Nga. 

 

Nhưng cô đã trở thành “đối tượng” để Nga mặc cả, nhằm đón về bằng được tay buôn vũ khí đầy uy lực Viktor Bout, bị Mỹ bỏ tù từ 2011. 

 

Được biết chính phủ Mỹ đã vào cuộc để đàm phán với Nga từ tháng 7, trong bối cảnh cuộc chiến của Nga ở Ukraine tiếp diễn, để đưa người của mình về. 

 

Truyền thông quốc tế đăng tải hình video từ sân bay Abu Dhabi, nơi quan chức hai nước Nga và Mỹ đưa tù nhân của phía bên kia tới.

 

Vì sao Putin muốn Bout về nước?

 

Cuộc trao đổi tù nhân chớp nhoáng xảy ra khi Griner nhìn thấy Bout được phía Mỹ trao cho phía Nga. Rồi mỗi người lên máy bay về quê hương của mình, để lại rất nhiều câu hỏi về việc “Vì sao Hoa Kỳ chấp nhận thả Viktor Bout?”, và quan trọng hơn là “Bout quan trọng thế nào với Vladimir Putin?” 

 

Bản thân ông Biden phải ký một lệnh đặc biệt thả Bout, xóa án 25 năm tù cho người Nga này. 

 

Điều này cho thấy việc đón Brittney Griner về cũng có tầm quan trọng lớn với Hoa Kỳ. 

 

Alla, vợ của Viktor Bout nói với truyền hình Nga bà được nói chuyện qua điện thoại lần đầu sau nhiều năm vào hai hôm trước với chồng.

 

 Từng là kẻ bị truy nã khắp thế giới dù chính thức chỉ là doanh nhân ngành vận tải quốc tế, cựu phi công Viktor Bout đã thành nhân vật nổi tiếng tới mức Hollywood đã làm phim về ông ta. 

 

Năm 2005, phim ‘Lord of War’ ra mắt công chúng với Nicolas Cage thủ vai Viktor Bout. 

 

Nhà báo của CNN, Nick Paton Walsh vừa có bài phân tích vì sao Victor Bout lại quan trọng đến thế với ông Putin.

 

Theo ông, Vladimir Putin cần “lấy lòng phe nhóm có quan hệ riêng chặt chẽ với Viktor Bout” vì người ảnh hưởng sâu rộng của nhân vật này.

 

Từng là phi công Liên Xô, Viktor Bout bác bỏ mọi cáo buộc buôn vũ khí ở châu Phi, Mỹ Latin, châu Á khi trả lời phỏng vấn nhà báo Walsh ở Bangkok năm 2010.

 

Vụ Thái Lan chấp nhận cho Mỹ dẫn độ Bout về Hoa Kỳ để xử và bỏ tù khiến Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov công khai lên án toà án Thái Lan.

 

Khác với “hàng nghìn lính Nga bỏ xác lại chiến trường Ukraine”, Bout là kẻ mà Putin “không thể bỏ rơi”, theo Nick Paton Walsh.

 

Còn bài trên BBC News trích lời ông Vladimir Osechkin – một cựu nghị sĩ quốc hội Nga, nay là nhà bất đồng chính kiến ở Pháp, nói Putin muốn Bout về vì “những gì ông ta biết”. 

 

"Putin và các tướng Nga lo ngại Viktor Bout có thể tiết lộ ra bằng chứng đầy đủ và chi tiết mà ông ta biết về hoạt động của tình báo Nga giúp các tổ chức khủng bố và phá hoại ở nước ngoài.”  

 

Ông Osechkin từng phụ trách một cuộc điều tra của Duma về hoạt động của Viktor Bout.

Nay ông nói với lãnh đạo Nga “việc đưa điệp viên của họ về là điều mang tính danh dự”.  

 

Sinh ra tại Dushanbe, Tajikistan năm 1967 trong gia đình có cha mẹ là người Nga, Viktor Bout đã tốt nghiệp một trường ở Moscow chuyên dạy ngoại ngữ, lò ấp sĩ quan an ninh Liên Xô. 

 

Theo CNN nhiều nguồn tin nói ông ta có thể mang hàm trung tá trong không quân Liên Xô.

 

Năm 2010, Bout bị dẫn độ từ Thái Lan sang Mỹ năm 2010, sau chiến dịch truy quét gắt gao của Cơ quan chống ma túy Hoa Kỳ (DEA). 

 

Ông ta tuyên bố mình chỉ đơn giản là một doanh nhân kinh doanh vận tải quốc tế hợp pháp, và coi lời buộc tội ‘bán vũ khí cho phiến quân ở Colombia’ mà tòa Mỹ đưa ra chỉ là một âm mưu chính trị do giới chức Hoa Kỳ tạo dựng. 

 

Bộ Ngoại giao Nga hôm 9/12 chỉ ra thông báo ngắn gọn về việc “một công dân Nga đã được về nhà”.

.