Trọng Nghĩa – RFI
Đăng ngày 12-07-2017
Vào
đúng ngày này năm ngoái, 12/07/2016, Tòa Trọng Tài Thường Trực La Haye đã ra
phán quyết về đơn Philippines kiện Trung Quốc về Biển Đông, bác bỏ các đòi hỏi
chủ quyền quá đáng của Bắc Kinh, gói trong tấm bản đồ 9 đường gián đoạn mà họ
đơn phương vẽ ra. Trung Quốc đã cực lực phủ nhận phán quyết này, và tung ra cả
một chiến dịch ngoại giao, kèm theo sức ép kinh tế để lôi kéo các nước khác
cùng bác bỏ phán quyết La Haye.
Một năm sau, đánh giá về kết quả mà Bắc Kinh thu hoạch
được, hầu hết các nhà quan sát đều công nhận là Trung Quốc đã thành công trong
việc vô hiệu hóa phán quyết quốc tế, ngăn chặn được phản ứng bất đồng công
khai, đặc biệt là từ các nước trong khu vực, đồng thời tiếp tục các công việc bồi
đắp, xây dựng, cấm đoán hoạt động của các nước khác trong vùng mà Bắc Kinh đòi
chủ quyền mà không gặp phản kháng mạnh bạo của quốc tế.
Phân tích rõ nhất về thắng lợi của Bắc Kinh được nêu
bật trong bài viết đề ngày hôm nay, 12/07, của giáo sư luật Julian Ku trên
trang mạng Mỹ có uy tín Lawfare, ghi nhận rằng « Trung Quốc đã thành
công trong việc biến một thất bại pháp lý thành một chiến thắng về chính sách,
bằng cách duy trì đường lối hoạt động hung hăng trên Biển Đông mà không hề bị
trừng phạt vì không tuân thủ luật quốc tế ».
Đối với chuyên gia này, thắng lợi rõ rệt nhất của Bắc
Kinh là không những vô hiệu hóa được Philippines, nước đâm đơn kiện Trung Quốc
trước tòa quốc tế, mà còn mua chuộc được tân chính quyền Manila để họ nhắm mắt
làm ngơ trong thực tế trước các đòi hỏi quá đáng của Bắc Kinh vốn đã bị tòa quốc
tế phủ nhận.
Trong tư cách là nguyên đơn, Philippines đã có thể
tìm kiếm hậu thuẫn của khu vực và quốc tế để yêu cầu Trung Quốc tuân thủ phán
quyết trọng tài. Manila cũng có thể yêu cầu Trung Quốc tuân thủ - hoặc ít ra là
tiếp tục nhấn mạnh trên mọi diễn đàn các quyền của Philippines được quốc tế
chính thức công nhận bằng văn bản. Thậm chí Philippines cũng có thể đưa vấn đề
ra trước Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc, cũng như trong các cuộc họp của các quốc
gia thành viên Công Ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển UNCLOS.
Thế nhưng, chính phủ mới tại Philippines của tổng thống
Rodrigo Duterte đã mặc nhiên từ bỏ phán quyết trọng tài để tìm kiếm một quan hệ
ấm áp hơn với Trung Quốc, đặc biệt là các mối lợi kinh tế to lớn. Nguyên đơn mà
như thế thì những nước khác làm sao có thể cứng rắn hơn với Trung Quốc.
Trong lãnh vực ngoại giao cũng thế, theo giáo sư
Julian Ku, Trung Quốc cũng đã thành công, không những trong việc bịt miệng ASEAN,
mà còn bịt miệng gần như cả thế giới, để không ai nói tiếng nào về việc Trung
Quốc phớt lờ phán quyết quốc tế về Biển Đông.
Ngay sau phán quyết của Tòa Trọng Tài Thường Trực được
công bố, Bắc Kinh đã tung ra cả một chiến dịch ngoại giao lẫn thông tin tuyên
truyền nhằm bảo vệ lập trường phủ nhận phán quyết quốc tế về Biển Đông. Theo
giáo sư Julian Ku, cơ quan Sáng Kiến Minh Bạch Hàng Hải Châu Á (AMTI) của Mỹ đã
từng thống kê xem trên thế giới có nước nào công khai ủng hộ hay chống đối quan
điểm của Trung Quốc về phán quyết Biển Đông.
Kết quả thật rõ ràng : Đúng là chỉ có 7 quốc gia kêu
gọi Trung Quốc tuân thủ phán quyết và 6 nước công khai ủng hộ Trung Quốc, nhưng
đại bộ phận các nước còn lại phần lớn đều im lặng hoặc trung lập, điều mà Bắc
Kinh mong muốn. Ngay cả khối Liên Hiệp Châu Âu, bình thường rất năng nổ trong
việc yêu cầu tôn trọng luật quốc tế, cũng đã không đưa ra được tuyên bố nào đòi
Trung Quốc tuân thủ phán quyết Biển Đông.
Như vậy, phải chăng là Bắc Kinh đã hoàn toàn chiến
thắng ? Trên vấn đề này, một số chuyên gia cho rằng không hẳn là như vậy. Dẫu
sao thì phán quyết Biển Đông đã là một thực tế, và dù không nhắc đến công khai,
nhưng trong hành động của mình, Trung Quốc cũng phải ít nhiều tự kềm chế.
Một bài viết trên báo The Independent (Singapore)
hôm nay ghi nhận : « Trong một chừng mực nào đó, Trung Quốc cũng đã bị
kiềm chế, và tránh lớn tiếng thêm về vấn đề này, mà đồng ý tích cực hơn trong
việc đàm phán một bộ Quy Tắc Ứng Xử (COC) về Biển Đông có tính ràng buộc pháp
lý ».
---------------------
LIÊN
QUAN :
Thanh
Trúc, RFA
2017-07-09
2017-07-09
Kính Hoà, RFA
2017-07-07
2017-07-07
No comments:
Post a Comment