Indonesia
bị Trung Quốc ‘khoanh vùng xám’
Evan
A Laksmana
Biên dịch: GaD
29-09-2022
https://nghiencuulichsu.com/2022/09/29/indonesia-bi-trung-quoc-khoanh-vung-xam/
Việc kiểm soát các
khu vực quan trọng ở Biển Đông khiến Trung Quốc cảm thấy tự tin hơn trong việc thúc
đẩy hành động ở vùng biển mà Indonesia tuyên bố chủ quyền
https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2022/09/1-10.png?w=551&h=325
Tổng thống Indonesia
Joko Widodo trên tàu hải quân. Ảnh: Twitter/Presidential Handout
Trung Quốc đang áp đặt chiến thuật vùng xám
trên biển với Indonesia – hành vi cạnh tranh giữa các quốc gia không có chiến
tranh tổng lực – ở Biển Bắc Natuna. Trung Quốc theo đuổi các mục tiêu này
khi biết rõ rằng Indonesia sẽ không đáp trả đúng cách.
Cuộc khủng hoảng Biển Bắc Natuna gần đây nhất
từ tháng Mười Hai 2019 đến tháng Một 2020, đã chứng kiến tàu cá Trung Quốc – được
lực lượng bảo vệ bờ biển và lực lượng dân quân hàng hải hậu thuẫn – xâm nhập
vào vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) Indonesia.
Các quan chức thực thi pháp luật hàng hải
Indonesia tuyên bố những cuộc xâm nhập này đã không dừng lại kể từ đó – chúng
chỉ đơn giản là ít được công khai hơn. Trung Quốc đã tăng mức vượt trội vào
tháng Tám 2021 sau khi một tàu khảo sát Trung Quốc dành bảy tuần để lập bản đồ
đáy biển trong EEZ của Indonesia.
Jakarta đã tương đối im lặng về vấn đề này mặc
dù có tới 9 tàu tuần tra của hải quân và tuần duyên Indonesia quan sát sự xâm
phạm, theo lệnh rõ ràng là không can thiệp. Một báo cáo của Reuters tháng Mười
Hai 2021 cho thấy Trung Quốc đã vượt qua “ranh giới đỏ” của Indonesia bằng cách
yêu cầu Indonesia ngừng khoan dầu trong khu vực.
Trung Quốc tin rằng họ có “quyền hàng hải chồng
chéo” với Indonesia, theo cách hiểu của họ về “sự hiểu biết không chính thức” đạt
được với Jakarta về lãnh thổ biển trong những năm 1990.
Nhưng hành vi của Bắc Kinh không nhằm mục đích
gây ra một tranh chấp pháp lý mà nó là một động lực chiến lược dần dần để khiến
Jakarta vô tình hoặc mặc nhiên thừa nhận các quyền hàng hải của Trung Quốc. Giờ
đây, khi Trung Quốc kiểm soát các khu vực chiến lược quan trọng ở Biển Đông, họ
cảm thấy tự tin hơn trong việc thúc đẩy hành động.
https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2022/09/2-13.png?w=551&h=367
Indonesia và Trung
Quốc đang đứng đầu hàng hải trong bối cảnh Trung Quốc gia tăng xâm nhập vào
vùng đặc quyền kinh tế của Indonesia. Hình ảnh: Twitter
Các cường quốc bá quyền dự kiến sẽ mở rộng cho đến khi họ không thể chiếm thêm
bất kỳ lãnh thổ nào hoặc đối mặt với đủ sức kháng cự – nhưng Indonesia đã thất
bại trong việc đẩy lùi. Phản ứng ngoại giao của nước này đối với vụ việc rất tẻ
nhạt, ngay cả khi các quan chức khăng khăng rằng họ đã nói lên sự bất bình của
mình một cách riêng tư. Phản hồi an ninh cũng lộn xộn, không nhất quán và
phần lớn mang tính biểu tượng.
Chắc chắn không có sự thúc đẩy kinh tế hoặc
chính trị mạnh mẽ nào từ Jakarta.
Các nhà hoạch định chính sách Indonesia không
rõ ràng về mục tiêu đẩy lùi Trung Quốc. Một số người tin rằng việc Trung
Quốc từ bỏ yêu sách “đường chín đoạn” đối với Biển Đông là điều không thể đạt
được.
Những người khác như Tổng thống Indonesia Joko
Widodo thích giải quyết khủng hoảng hơn là phòng ngừa để tránh tiếng ồn chiến
lược lấn át chương trình nghị sự trong nước của ông. Nhiều người tin rằng hành
vi của Trung Quốc chỉ là vấn đề thực thi pháp luật, không phải là vấn đề chiến
lược.
Sự thiếu rõ ràng này là dấu hiệu đầu tiên của
thất bại chiến lược. Thay vì theo đuổi một mục tiêu có giới hạn và có thể đạt
được là ngăn chặn các cuộc xâm nhập bất hợp pháp của Trung Quốc vào Biển Bắc
Natuna, các nhà hoạch định chính sách Indonesia giải quyết cho một phản ứng
loãng. Những hành động rỗng tuếch này, chẳng hạn như tổ chức một cuộc họp nội
các trên tàu chiến, có thể lừa dối trong nước với vai trò “khẳng định mạnh mẽ”
chủ quyền của Indonesia.
Suy nghĩ mông lung như vậy một phần là do các
nhà hoạch định chính sách Indonesia khăng khăng rằng nước này không đưa ra yêu
sách trong các tranh chấp ở Biển Đông.
Indonesia có mối quan hệ song phương mạnh mẽ với
Trung Quốc và vị thế của nước này ở Biển Đông được công nhận hợp pháp theo luật
pháp quốc tế. Điều này có nghĩa là các nhà hoạch định chính sách Indonesia
có xu hướng coi các cuộc xâm nhập vào vùng xám là vấn đề thực thi pháp luật
hàng hải ngắn hạn, thay vì một trò chơi chiến lược rộng lớn hơn của Trung Quốc.
Sự thiếu rõ ràng dẫn đến thiếu sự gắn kết chiến
lược cần thiết để tích hợp một loạt các công cụ ngoại giao, quân sự và kinh tế
thành một lực đẩy toàn diện chống lại sự xâm lấn của Trung Quốc.
Thay vào đó, Indonesia phân tách vấn đề bằng
cách tách quan hệ song phương với Trung Quốc khỏi vấn đề Biển Bắc Natuna, tranh
chấp Biển Đông và chính trị các cường quốc. Cách tiếp cận này bề ngoài là hợp
lý vì tính phức tạp của những vấn đề đó và thực tế là Trung Quốc là vấn đề
chính sách đối ngoại phân cực trong nước nhất hiện nay.
Giới thượng lưu Indonesia cũng ngày càng phụ
thuộc vào các lợi ích tư nhân và hàng hóa công cộng mà Trung Quốc cung cấp, đặc
biệt là những hàng hóa mở rộng trong đại dịch Covid-19 . Nhưng khi họ lo lắng
nhiều hơn về sự giám sát của công chúng đối với các giao dịch với Trung Quốc, chính
sách chiến lược của Indonesia trở nên kém minh bạch hơn.
Chiến lược vùng xám của Trung Quốc thành công
khi Indonesia thiếu minh bạch. Các nhà hoạch định chính sách dường như
không thể hình dung được phạm vi lựa chọn giữa việc lặng lẽ đầu hàng hay tham
chiến vì nghề cá.
Những sai sót này giải thích cho việc Jakarta
không đưa ra được phản ứng có ý nghĩa đối với chiến thuật vùng xám của Bắc
Kinh. Các nhà hoạch định chính sách Indonesia vẫn chưa nghiêm túc xem xét các lựa
chọn khác nhau có sẵn, chẳng hạn như thành lập các liên minh hàng hải nhỏ bên cạnh
hoặc xem xét các dự án Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc.
https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2022/09/3-7.png?w=551&h=375
Tổng thống Indonesia Joko
Widodo thăm một căn cứ quân sự ở quần đảo Natuna trong cuộc đọ sức với tàu
Trung Quốc ở khu vực hàng hải ngày 8 tháng Một 2020. Ảnh: Handout/Phủ Tổng
thống Indonesia/AFP
Nhưng nếu Widodo không quan tâm đến việc chỉ đạo
một phản ứng chiến lược, mỗi bên liên quan – từ hải quân và tuần duyên đến Bộ
Ngoại giao – sẽ phát triển kế hoạch hành động riêng của mình.
Một phản ứng lý tưởng sẽ liên quan đến việc
các nhà hoạch định chính sách Indonesia nêu rõ mục tiêu có giới hạn và có thể đạt
được là đẩy lùi Trung Quốc ở Biển Bắc Natuna. Với các mục tiêu có thể đo
lường được, Indonesia có thể xác định rõ hơn các công cụ thích hợp để đạt được
chúng. Nhưng quan trọng hơn, Indonesia cần phải tích hợp – không chỉ phối
hợp – những công cụ này của quy chế để đáp ứng đúng cách.
Không có kết quả nào trong số này có khả năng
xảy ra sớm. Các cuộc “chạm trán” và “khủng hoảng” hàng hải giữa Indonesia
và Trung Quốc thỉnh thoảng sẽ tái diễn. Sự xâm nhập dần dần của Trung Quốc
sẽ tiếp tục ngay cả khi Indonesia tuyên bố chiến thắng một cách khoa trương
trong mỗi trường hợp. Thành công được đánh giá thấp của chiến thuật vùng
xám nằm ở sự ảo tưởng chiến lược mà Indonesia đang nắm giữ./.
----------------------
Evan
A Laksmana là thành viên nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Châu
Á và toàn cầu hóa tại Trường Chính sách Công Lý Quang Diệu, Đại học Quốc gia
Singapore. Ông cũng là thành viên không thường trú tại Viện Chính sách Quốc
tế Lowy.
*
NGUỒN :
Indonesia
getting ‘gray-zoned’ by China
With control of key areas in the South China
Sea, China feels more confident in pushing the envelope in Indonesia’s claimed
waters
August 30, 2022
No comments:
Post a Comment