Mặc Lâm, biên tập viên RFA
2015-07-02
2015-07-02
Chuyên mục Câu chuyện trong tuần với chủ đề tuần
này: Biển Đông và chuyến đi của TBT Nguyễn Phú Trọng. Xin trân trọng giới thiệu
GS Nguyễn Mạnh Hùng, từng giảng dạy bộ môn Quan hệ quốc tế của đại học George
Mason là khách mời của chương trình hôm nay.
Câu hỏi đầu tiên được Mặc Lâm đặt ra cho GS:
Mặc
Lâm: Trung Quốc tỏ ra không ngán ngại việc Mỹ mạnh
mẽ lên tiếng trước chuyện họ bồi đắp các đảo một cách bất hợp pháp và mới đây lại
mang giàn khoan HD 981 trở lại biển Đông. Theo ông thì những động thái này nói
lên điều gì?
GS
Nguyễn Mạnh Hùng: Nó nói lên chính sách lấn biển uyển chuyển,
thiên hình vạn trạng của TQ. Năm ngoái vụ dàn khoan HD 981 tạo phản ứng rất mạnh
từ nhiều nước, nhất là từ Việt Nam và Mỹ. Một phần vì thế, TQ rút dàn khoan đi.
Chỉ sau đó vài tháng họ bắt đầu đào cát đắp đảo, biến các đá ngầm thành đảo nổi,
lúc đầu chậm, rồi tăng rất nhanh. Khi người ta phát hiện ra các đảo nhân tạo và
phản ứng mạnh thì nó đã thành “sự đã rồi,” không đảo ngược được. Động thái này
gây ra phản ứng rất mạnh của Mỹ. Do đó, ngày 16/6. TQ tuyên bố đã làm xong việc
và sẽ chấm dứt việc xây cất trong vài ngày tới, để xoa dịu dư luận. Mỗi lần như
thế TQ lại tiến thêm một bước nhỏ nhưng vững chắc cho đến khi họ kiểm soát trên
thực tế (de facto) được toàn thể vùng biển trong khu vực đường lưỡi bò mà họ vạch
ra.
Mặc
Lâm: Trong tuần lễ vừa qua Hoa Kỳ không có phản ứng
gì chính thức trước các tuyên bố của Ngoại trưởng Vương Nghị cũng như giàn
khoan HD 981. Phải chăng đã có một biến chuyển nào đó khiến tình hình trở nên
im ắng một cách bất thường?
GS
Nguyễn Mạnh Hùng: Có 2 lý do: thứ nhất Mỹ chú trọng nhất đên việc
TQ lấy cát xây đảo vì nó vừa tạo ra “sự đã rồi,” vừa làm thay đổi thế cân bằng
chiên lược có lợi cho TQ ở Biển Đông. Sau khi gặp sự phản đối của Mỹ và trước
cuộc đối thoại chiến lược và kinh tế Mỹ-TQ, ngày 16 tháng 6, TQ tuyên bố gần
hoàn tất việc xây cất và sẽ chấm dứt việc xây cất trong vài ngày tới.
Thứ hai Lần trước giàn khoan HD 981 được đặt trong
vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam và gần bờ biển VN. Lần này, nó cũng được đặt
trong vùng chồng lấn giữa khu vực đặc quyền kinh tế của Việt Nam và khu vực đặc
quyền kinh tế của TQ, nhưng nó chỉ cách đảo Hải Nam của TQ 75 dặm trong khi
cách bờ biển Việt Nam 104 dặm, nghĩa là gần TQ hơn.
Mặc
Lâm: Thưa GS việc TBT Nguyễn Phú Trọng sang Mỹ
vào đầu tháng 7 này được xem là một diễn tiến có tính lịch sử, tuy nhiên đối với
nước Mỹ, giới quan sát chính trị không đánh giá cao việc này. Giáo sư có nghĩ rằng
ông Trọng sẽ mở đầu một tư thế mới cho Việt Nam trước vấn đề Biển Đông đối với
Mỹ hay không?
GS
Nguyễn Mạnh Hùng: Lúc đầu người ta nghi ngờ sự thành công của
chuyến đi và sự khó khăn trong việc sắp xếp thủ tục tiếp đón một nhà lãnh đạo đảng
chứ không phải một nhà lãnh đạo nước.
Bây giờ hai bên đã thương lượng kỹ trước, và đã đạt
được những thỏa thuận căn bản về kết quả của chuyến thăm Mỹ của TBT ĐCSVN Nguyễn
Phú Trọng, giúp tăng cường rõ rệt quan hệ quốc phòng giữa hai nước, cho nên mơi
trù liệu có cuộc gặp gỡ “lịch sử” giữa TT Obama và TBT Trọng tại Nhà Trắng và
ra “Tuyên bố chung về Tầm nhìn của quan hệ Đối tác toàn diện và sâu rộng giữa Cộng
hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam và Hợp chủng quốc Hoa Kỳ” cùng với “Tuyên bố tầm
nhìn chung Việt Nam - Hoa Kỳ về quan hệ quốc phòng, định hướng hợp tác quốc
phòng thời gian tới.”
Nếu hai bên đồng ý thêm về việc gia tăng các chuyến
thăm viếng Việt Nam của hải quân Mỹ, nhất là cảng Cam Ranh, thì cuộc công du của
ông Trọng sẽ đánh dấu một thỏa thuận quan trọng về phương diện chiến lược giữa
Hoa Kỳ và Việt Nam. Quan trọng hơn vì người ta thường cho rằng Đảng CSVN mà ông
Trọng là người lãnh đạo tối cao có khuynh hương thân TQ, chống đi với Mỹ. Nếu
ông Trọng làm được việc này, nó là chỉ dấu cho thấy có sự đồng thuận quan trọng
trong nội bộ Việt Nam giữa Đảng và Nhà nươc về chính sách đối với Mỹ trong thế
cân bằng quyền lực với TQ. Sự đồng thuận này sẽ làm căn bản cho chính sách của
các nhà lãnh đạo VN tương lai, sau Đại Hội Đảng năm 2016.
Mặc
Lâm: Một lần nữa xin cám ơn GS Nguyễn Mạnh Hùng.
No comments:
Post a Comment