Trước
thái độ bất nhất của Trump, châu Âu chênh vênh giữ thế thăng bằng
Thu
Hằng - RFI
Đăng
ngày: 19/09/2025 - 16:04
https://www.rfi.fr/vi/%C4%91i%E1%BB%83m-b%C3%A1o/20250919-truoc-thai-do-bat-nhat-cua-trump-chau-au-chenh-venh-giu-the-thang-bang
Cuộc biểu
tình rầm rộ với hơn 1 triệu người tham gia tại Pháp trong ngày thứ Năm đen tối,
tình hình tại Yemen và Mali ở châu Phi và sự chia rẽ tại Pháp trong việc công
nhận Nhà nước Palestine là những chủ đề chính trên các nhật báo Pháp ngày
19/09/2025. Riêng báo Le Monde và Le Figaro cùng có các bài nhận định về thế lưỡng
nan của châu Âu và việc Mỹ dần rút khỏi NATO.
HÌNH
:
Tổng
thống Mỹ Donald Trump (G) nói chuyện với các lãnh đạo châu Âu tại Nhà Trắng,
Washington, Mỹ, ngày 18/08/2025. © REUTERS - Ukrainian Presidential Press
Service
Anh
Quốc « chiều » người quyền lực nhất thế giới trong
chuyến công du cấp Nhà nước để « thắt chặt quan hệ » với
Mỹ và để tổng thống Trump không bỏ rơi Ukraina trong cuộc chiến chống Nga, theo
các nhật báo Le Figaro và La Croix. Tuy nhiên, trước một tổng thống Mỹ
luôn cho « lỗi là của người khác », châu Âu đang phải « tập
giữ thế thăng bằng nguy hiểm », theo bài nhận định trên nhật báo Le
Monde.
Bị
trên đe (Mỹ), dưới búa (Nga), các nước châu Âu dao động giữa mong muốn tự chủ
và nỗi sợ bị bỏ mặc trước khi có thể tăng cường về quốc phòng. Sự gắn kết không
còn nằm ở hai bờ Đại Tây Dương, mà hiện giờ là ở giữa Trump và Putin. Cả hai
nhà lãnh đạo có chung quan điểm về chiến tranh và đều đổ lỗi « do
người khác ». Đối với tổng thống Nga, châu Âu là « một phần
của chiến tranh », còn Donald Trump là « bên hòa
bình ». Còn đối với ông Trump, tổng thống Putin không phải là bên gây
chiến. Sau khi trải thảm đỏ đón tổng thống Nga ở Alaska nhưng lại bị ông
Putin « làm nhục » vì coi những lời đe dọa của
Trump « nhẹ như lông hồng » và tiếp tục gia tăng tấn
công Ukraina, xâm phạm không phận Ba Lan và Rumani, tổng thống Mỹ lại đẩy trách
nhiệm cho NATO khi tuyên bố « tôi sẵn sàng (trừng phạt
Nga) nếu các vị làm thế, chỉ cần nói với tôi khi nào ».
Liên
Hiệp Châu Âu hoàn toàn ý thức được « đó là một cái bẫy ».
Châu Âu tiếp tục « nhún nhường », chấp nhận mức thuế 15%
để không ảnh hưởng tới sự hỗ trợ của Mỹ đối với Ukraina. Tiếp theo, Mỹ chấp nhận
bán vũ khí cho Kiev và châu Âu trả tiền. Gần đây, tổng thống Mỹ kêu gọi châu Âu
đánh thuế 100% hàng Trung Quốc, ngừng mua dầu của Nga để chuyển hết sang khí
hóa lỏng của Mỹ.
Tác
giả bài viết kết luận không phải Trump là người ra lệnh cho châu Âu phải làm
gì. « Châu Âu càng nhân nhượng, họ càng bị Bắc Kinh coi là chư hầu
của Mỹ ». Nhưng tình hình hiện nay cho thấy châu Âu bị kẹt trong thế « một
cổ nhiều tròng ».
Mỹ,
một đồng minh, kín đáo tách rời khỏi Kiev và NATO
Những
bình luận mơ hồ trên mạng Truth Social của tổng thống Trump cho thấy « Mỹ,
một đồng minh, đang kín đáo tách rời khởi Kiev và NATO », theo bài nhận
định của nhật báo Le Figaro. Tổng thống Mỹ chưa bao giờ cho rằng chính tổng thống
Nga là người gây chiến ở Ukraina, vụ drone Nga xâm phạm không phận Ba Lan gần
đây « có thể là một nhầm lẫn ».
Những
bình luận này đủ để khơi lại những quan ngại về sự vững chắc trong cam kết của
Mỹ trong khi các đồng minh châu Âu đành im lặng và cam chịu đón nhận. Liên Hiệp
Châu Âu thậm chí thừa nhận rằng Trump đã đúng về việc mua dầu của Nga và hứa sẽ « thúc
đẩy loại bỏ dần dần » các mặt hàng nhập khẩu này. Tiếp theo, để
chủ nhân Nhà Trắng hài lòng, các nước thành viên NATO hứa tăng ngân sách quốc
phòng lên 5% GDP. Ông Trump tỏ ra thiện chí hơn, thậm chí còn khẳng định cam kết
duy trì Điều 5 hỗ tương trong trường hợp một thành viên NATO bị tấn công. Ba
tháng sau, Donald Trump lại đặt điều kiện « sẵn sàng trừng phạt
nghiêm khắc Nga khi tất cả các nước thành viên NATO NGỪNG MUA DẦU CỦA
NGA ».
Những
tuyên bố này tạo cảm giác Mỹ đang rời xa NATO. Nhưng thay vì đột ngột rút như
các nước đồng minh vẫn lo ngại, các quyết định đang hướng tới việc Washington rời
xa dần dần và kín đáo. Song song với việc tuyên bố hỗ trợ quân sự cho Ba Lan,
bán vũ khí cho Ukraina và châu Âu thanh toán, tổng thống Mỹ lại cử các quan sát
viên đến cuộc tập trận Zapad 2025 ở Belarus, ngay sát sườn các nước Baltic,
trong khi Lầu Năm Góc đang xem xét cắt giảm ngân sách cho các chương trình huấn
luyện và trang thiết bị trong Mục 333 cho ba nước Latvia, Litva và Estonia.
Lo
ngại rằng Trump sẽ quyết định rút Hoa Kỳ khỏi NATO đã khiến Thượng Viện Mỹ
thông qua một đạo luật vào năm 2023, yêu cầu phải có 2/3 số phiếu tại Thượng Viện
để được phê chuẩn. Đạo luật này, do Marco Rubio (hiện là ngoại trưởng) đồng tác
giả, đã được Biden ký. Tuy nhiên, việc viện dẫn Điều 5 của hiệp ước NATO vẫn
thuộc thẩm quyền của tổng thống Mỹ.
Tân
thủ tướng Pháp bị sức ép đường phố
Cuộc
biểu tình rầm rộ ngày 18/09 được giới công đoàn đánh giá là thành công với khoảng
hơn 1 triệu người tham gia trên toàn nước Pháp, còn theo số liệu chính thức
là hơn 500.000 người trên cả nước, trong đó có 55.000 người ở Paris. Sự kiện
này là chủ đề trang nhất của các báo Le Monde, Libération và được đưa tin trên
Le Figaro, La Croix, Les Echos.
Đó
là một « Lời cảnh cáo » theo tít lớn trên trang nhất
của nhật báo cánh tả Libération. Tân thủ tướng Sébastien Lecornu bị « sức
ép » từ « Ngày hành động » và tiếp tục
các cuộc tham vấn. Ngoài phản đối cải cách hưu trí, tăng giá thuốc theo công thức
gốc (thuốc generic) đối với các nhà thuốc… việc « không đánh thuế
người giàu gây khó hiểu » trong đoàn biểu tình ở Paris.
Nhật
báo kinh tế Les Echos đưa tin « Giới công đoàn hy vọng gây được sức ép
sau ngày biểu tình ». Còn theo báo La Croix, « Đường phố
áp đặt được tương quan lực lượng với chính phủ » vì những người
tham gia biểu tình rất đa dạng, từ nhiều ngành nghề khác nhau để « bảo
vệ mô hình xã hội, dịch vụ công, khát vọng về sự công bằng hơn, đặc biệt là
trong vấn đề thuế ».
Nhật
báo Le Monde có chung nhận định với bài viết : « (Thủ tướng) Lecornu
đối mặt với những yêu cầu của các nghiệp đoàn và đảng Xã Hội », trong
đó có nhiều biện pháp quan trọng, được nêu trong bài xã luận « Coi trọng
đảng Xã Hội », gồm « giảm một nửa số tiền tiết kiệm ngân
sách được dự kiến trong kế hoạch Bayrou (cựu thủ tướng), nâng lương
cho những người lao động có thu nhập thấp nhất, ngừng cuộc cải cách hưu bổng
năm 2023, lập kế hoạch hỗ trợ các dịch vụ công ».
Còn
nhật báo cánh hữu Le Figaro thì quan tâm đến vấn đề bảo đảm an ninh trong cuộc
biểu tình với hàng tựa : « 500.000 người biểu tình bị giám
sát chặt chẽ ».
Chiến
tranh liên miên ở Yemen, khủng hoảng kinh tế ở Mali
Tình
hình Trung Đông và châu Phi được các báo La Croix, Le Figaro chú ý. Trang nhất
của La Croix nói đến « Những người phải sơ tán vì cuộc chiến bất tận
ở Yemen » với bài phóng sự của đặc phái viên của nhật báo Công
Giáo « trong những trại tị nạn ở Marib cùng với những gia đình phải
bỏ lại tất cả ». Marib, thành trì cuối cùng của chính phủ Yemen trước
lực lượng Houthi, được coi là « thung lũng của những người mất quê
hương ».
Một
chủ đề khác được La Croix quan tâm là « Mali bị « lực lượng
thánh chiến » kinh tế đe dọa ». Từ đầu tháng 09, Nhóm ủng hộ Hồi
Giáo và người theo đạo Hồi (GSIM) liên tục dựng rào chắn trên các trục đường dẫn
đến thủ đô Bamako, nhằm « gây bất ổn, thậm chí là bóp nghẹt nền
kinh tế Mali, cô lập thủ đô Bamako » và « gây áp lực
kinh tế đối với chế độ Mali ». Đây là một chiến thuật mới của các nhóm
vũ trang. Tuy nhiên, chính quyền quân sự phủ nhận, cho rằng đây là « cuộc
chiến thông tin » do truyền thông nước ngoài giật dây.
Vấn
đề « Nhà nước Palestine » gây chia rẽ tại Pháp
Về
tình hình Trung Đông, nhật báo Công Giáo tìm lý do cho câu hỏi : « Tại
sao việc huy động cổ vũ cho Gaza vẫn còn yếu ở Pháp ? »
Thứ
nhất, « lịch sử của Pháp về nạn diệt chủng Holocaust buộc Pháp phải
kiềm chế đối với Israel », theo giải thích của nghị sĩ MoDem Richard
Ramos, chủ tịch nhóm hữu nghị Pháp-Palestine tại Hạ Viện. Thứ hai là những vụ
khủng bố thánh chiến tại Pháp trong những năm vừa qua, cũng như hành động bài
Do Thái cũng khiến Pháp thận trọng. Tuy nhiên, theo một cuộc thăm dò vào tháng
05, khoảng 62% người dân Pháp ủng hộ việc đình chỉ thỏa thuận hợp tác thương mại
giữa Israel và Liên Hiệp Châu Âu. Điều này đã được chủ tịch Ủy Ban Châu Âu công
bố ngày 17/09.
Vấn
đề « Nhà nước Palestine trở thành sự lo lắng lớn của người Do Thái
ở Pháp », theo phản ánh của báo Le Figaro. Trong khi số lượng hành động
bài Do Thái đã tăng đáng kể với 646 vụ trong 6 tháng đầu năm 2025, việc tổng thống
Macron quyết định công nhận Nhà nước Palestine vào ngày 22/09 đã gây chia rẽ
sâu sắc người Pháp. « Macron tìm cách trấn an người Pháp theo Do
Thái như thế nào ? ». Le Figaro cho biết là từ nhiều ngày qua,
nguyên thủ Pháp không ngừng tiếp xúc, gặp gỡ các đại diện của cộng đồng đang
quay lưng lại với ông.
Tháp
chuông Nhà thờ Đức Bà Paris đón khách
Cuối
cùng, trong lĩnh vực văn hóa, các báo đều đưa tin tháp chuông Nhà thờ Đức Bà
chính thức được hoàn thiện.
Nhà
thờ Đức Bà Paris bị cháy ngày 15/04/2019 và đã mở cửa đón công chúng từ tháng
12/2024 sau 5 năm trùng tù. Từ thứ Bẩy 20/09, đúng dịp Ngày Di Sản châu Âu,
công chúng lại có thể trèo 424 bậc để khám phá tháp chuông sau khi được tổng thống
Macron khánh thành ngày 19/09.
-------------------------
Các
nội dung liên quan
Chấm
dứt xung đột tại Ukraina: Mỹ, Nga đổ dồn trách nhiệm lên châu Âu
Trump :
Các lãnh đạo châu Âu đến Mỹ để thảo luận các biện pháp chấm dứt chiến tranh
Ukraina
TT
Trump đòi châu Âu gây « áp lực kinh tế » với Trung Quốc để chấm dứt
chiến tranh Ukraina
No comments:
Post a Comment