DONALD TRUMP KÍN ĐÁO GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI UKRAINA và NATO (Thanh Phương / RFI)

 

Donald Trump kín đáo giữ khoảng cách với Ukraina và NATO

Thanh Phương  -  RFI

Đăng ngày: 19/09/2025 - 14:38

https://www.rfi.fr/vi/ph%C3%A2n-t%C3%ADch/20250919-donald-trump-k%C3%ADn-%C4%91%C3%A1o-gi%E1%BB%AF-kho%E1%BA%A3ng-c%C3%A1ch-v%E1%BB%9Bi-ukraina-v%C3%A0-nato

 

Những tuyên bố mơ hồ của tổng thống Donald Trump và việc Hoa Kỳ cắt giảm viện trợ quân sự đang khiến các nước thành viên NATO lo ngại về cam kết của Washington đối với các đồng minh. 

 

HÌNH :

President Donald Trump participates in a meeting with Ukrainian President Volodymyr Zelenskyy and European leaders in the East Room of the White House, Monday, Aug. 18, 2025, in Washington. AP - Alex Brandon

 

“Sao Nga lại xâm phạm không phận Ba Lan bằng drone ? Bắt đầu thôi !”, tổng thống Mỹ đã bình luận một cách mỉa mai và dửng dưng như thế trên mạng xã hội Truth Social của ông, sau khi 19 drone của Nga xâm phạm không phận Ba Lan trong đêm 09/09 sang ngày 10/09/2025, một hành động xâm lược trực tiếp đầu tiên vào lãnh thổ của một quốc gia thành viên NATO. Ông Trump còn bênh vực Matxcơva, cho rằng vụ xâm phạm đó “có thể chỉ là một sai sót”, một phát biểu khiến chính phủ Ba Lan rất bực tức. 

 

Thay vì gia tăng áp lực với Nga, ngày 13/09, cũng trên mạng xã hội Truth Social, tổng thống Mỹ lại đưa ra một kiểu “tối hậu thư” đến các đồng minh của Hoa Kỳ khi tuyên bố: “Tôi sẵn sàng áp đặt các lệnh trừng phạt gắt gao đối với Nga một khi toàn bộ các nước NATO NGỪNG MUA DẦU TỪ NGA”. Không những thế, tổng thống Trump đổ lỗi cho NATO về việc chấm dứt xung đột: “Nếu NATO làm đúng như những gì tôi nói, CUỘC CHIẾN sẽ kết thúc nhanh chóng và tất cả những sinh mạng này sẽ được cứu! Nếu không, các người chỉ lãng phí thời gian của tôi, cũng như thời gian, năng lượng và tiền bạc của Hoa Kỳ.” 

 

Theo ghi nhận của nhật báo Pháp Le Figaro, đã quá quen với tính khí bất thường của chủ nhân Nhà Trắng, các đồng minh châu Âu im lặng đón nhận những tuyên bố nói trên với thái độ cam chịu. Thật ra, chính Liên Hiệp Châu Âu cũng thừa nhận rằng Trump có lý về vấn đề mua dầu hỏa của Nga và hứa sẽ “đẩy nhanh việc loại bỏ” mặt hàng nhập khẩu này. Nhưng không phải tất cả các khách hàng chính mua dầu Nga trong khối NATO đều là thành viên Liên Âu. Thổ Nhĩ Kỳ, một nước nhập khẩu nhiều dầu từ Nga, vẫn duy trì quan hệ kinh tế với Matxcơva bất chấp chiến tranh ở Ukraina. Trong Liên Âu, Hungary và Slovakia, mà lãnh đạo là các đồng minh của Trump, vẫn duy trì quan hệ tốt với Putin và không có ý định giảm nhập khẩu dầu từ Nga. 

 

Khi cam kết tăng ngân sách quốc phòng lên tới 5% GDP, đúng theo yêu cầu của Trump, các quốc gia thành viên NATO đã tưởng rằng làm như vậy tổng thống Mỹ sẽ hành xử một cách thuận lợi hơn đối với Liên minh Bắc Đại Tây Dương. Nhất là khi họ thấy, tại hội nghị thượng đỉnh gần đây nhất vào tháng 6 ở La Haye, ông Trump thậm chí còn khẳng định cam kết tuân thủ trì Điều 5 của hiệp ước NATO, quy định về hỗ trợ lẫn nhau trong trường hợp một quốc gia thành viên bị xâm lược. 

 

Nhưng ba tháng sau đó, Donald Trump một lần nữa gửi đi những tín hiệu trái ngược. Bằng cách áp đặt các điều kiện mới với các đồng minh NATO về trừng phạt Nga, điều mà cho tới nay ông chỉ nói chứ nhưng không bao giờ làm, tổng thống Mỹ khiến người ta có cảm tưởng ông đang giữ khoảng cách với Liên minh. Thay vì thẳng thừng rút khỏi NATO, điều mà các cố vấn của Trump đã lo ngại trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông, chủ nhân Nhà Trắng có vẻ như đang dần dần và kín đáo đưa Hoa Kỳ rời xa các đồng minh NATO. 

 

Le Figaro nhắc lại, vài ngày trước khi drone của Nga xâm phạm không phận, Trump đã tuyên bố với tổng thống Ba Lan Karol Nawrocki tại Nhà Trắng rằng Hoa Kỳ có thể triển khai thêm quân Mỹ đến Ba Lan, ngoài 8.000 binh lính đang đồn trú tại đây. Tuy nhiên, ông không nói rõ liệu lực lượng tăng viện này có sẽ được rút từ lực lượng đang đóng tại các nước châu Âu khác hay không. 

 

Gần như cùng lúc đó, các nguồn tin từ Washington tiết lộ rằng Lầu Năm Góc đang xem xét cắt giảm ngân sách cho các chương trình huấn luyện và trang thiết bị hỗ trợ cho các quốc gia Baltic. Latvia, Litva và Estonia, các thành viên NATO giáp biên giới với Nga, trên nguyên tắc sẽ nhận được khoảng 320 triệu đô la viện trợ quân sự, được sử dụng để mua vũ khí của Mỹ. Sự hiện diện của các quan sát viên Mỹ tại cuộc tập trận chung Nga-Belarus mang tên Zapad 2025 khiến các quốc gia Baltic lo ngại về tính vững chắc của liên minh với Mỹ. 

 

Lập trường của Mỹ về Ukraina cũng mơ hồ. Tháng 7 vừa qua, Lầu Năm Góc đã đình chỉ việc chuyển giao một số vũ khí phòng thủ cho Ukraina, bao gồm tên lửa và đạn dược cho hệ thống phòng không, với lý do là kho dự trữ vũ khí của Mỹ đang cạn kiệt. Tiếp đến, vào tháng 8, nhật báo Mỹ The Wall Street Journal tiết lộ rằng Lầu Năm Góc từ nhiều tháng qua đã áp đặt các hạn chế đối với Ukraina trong việc sử dụng Tên lửa Chiến thuật ATACMS để tấn công lãnh thổ Nga. Tuy nhiên, tuần này, chính quyền Trump đã lần đầu tiên phê duyệt một đợt giao vũ khí mới của Mỹ cho Ukraina, trong khuôn khổ thỏa thuận mới với các đồng minh NATO. Liên minh tài trợ cho các thương vụ này thông qua một cơ chế gọi là “Danh sách Yêu cầu Ưu tiên của Ukraina” (PURL).

 

-----------------------------

Các nội dung liên quan

 

PHÂN TÍCH

Khi Mỹ xuất hiện trong “sân khấu quân sự” của Nga và Belarus

 

DONALD TRUMP - ANH QUỐC

Tổng thống Mỹ công du Anh : “Chủ nghĩa Trump” được chào đón hơn là cá nhân ông

 

EU - MỸ - TRỪNG PHẠT - NGA

Chiến tranh Ukraina : Chủ tịch Ủy Ban Châu Âu điện đàm với TT Mỹ Trump để đẩy mạnh trừng phạt Nga