THƯỢNG ĐỈNH THIÊN TÂN BÁO TRƯỚC MỘT SỰ ĐỐI ĐẦU GIỮA TỔ CHỨC HỢP TÁC THƯỢNG HẢI VỚI CÁC NỀN DÂN CHỦ PHƯƠNG TÂY? (Thanh Hà / RFI)

 

Thượng đỉnh Thiên Tân báo trước một sự đối đầu giữa Tổ Chức Hợp Tác Thượng Hải với các nền dân chủ Phương Tây ?

Thanh Hà  -  RFI

Đăng ngày: 01/09/2025 - 14:58  -  Sửa đổi ngày: 01/09/2025 - 17:04

https://www.rfi.fr/vi/ph%C3%A2n-t%C3%ADch/20250901-th%C6%B0%E1%BB%A3ng-%C4%91%E1%BB%89nh-thi%C3%AAn-t%C3%A2n-b%C3%A1o-tr%C6%B0%E1%BB%9Bc-m%E1%BB%99t-s%E1%BB%B1-%C4%91%E1%BB%91i-%C4%91%E1%BA%A7u-gi%E1%BB%AFa-t%E1%BB%95-ch%E1%BB%A9c-h%E1%BB%A3p-t%C3%A1c-th%C6%B0%E1%BB%A3ng-h%E1%BA%A3i-v%E1%BB%9Bi-c%C3%A1c-n%E1%BB%81n-d%C3%A2n-ch%E1%BB%A7-ph%C6%B0%C6%A1ng-t%C3%A2y

 

Trung Quốc đang mở rộng ảnh hưởng ngoại giao, tiến gần hơn đến mục đích xây dựng hình ảnh một « đối tác đáng tin cậy » với cộng đồng quốc tế. Trái lại, Hoa Kỳ đang đánh mất uy tín với các đồng minh thân thiết nhất và đã quay lưng lại với các nước « Phương Nam ». Thượng đỉnh Tổ Chức Hợp Tác Thượng Hải - SCO tại Thiên Tân, với hơn 20 lãnh đạo chung quanh ông Tập Cận Bình, cho thấy Mỹ không độc quyền là trung tâm duy nhất của thế giới.

 

 HÌNH :

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tham dự Hội nghị Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) năm 2025, tại Thiên Tân, Trung Quốc, ngày 1 tháng 9 năm 2025. via REUTERS - Iran's Presidential website/Hoss

 

Trong 8 tháng cầm quyền, tổng thống Mỹ Donald Trump đẩy Ấn Độ, một đối tác quan trọng bậc nhất của Washington ở Châu Á-Thái Bình Dương, vào vòng tay của cả Bắc Kinh lẫn Matxcơva. Giới phân tích đồng loạt đưa ra nhận định như trên về sự hiện diện của thủ tướng Narendra Modi trên lãnh thổ Trung Quốc. Từ 7 năm qua, thủ tướng Modi mới lại đặt chân đến Trung Quốc. Tại Thiên Tân, thủ tướng Ấn Độ đã nhấn mạnh đến mối « hợp tác chiến lược » giữa New Delhi với Matxcơva, đến quyết tâm sưởi ấm quan hệ với Bắc Kinh.

 

Về phía Trung Quốc trên cương vị chủ nhà, chính thức khai mạc thượng đỉnh Thiên Tân hôm 01/09/2025, chủ tịch Tập Cận Bình đưa ra ba thông điệp : một là củng cố và mở rộng ảnh hưởng của tổ chức SCO vào lúc mà « tình hình thế giới trở nên phức tạp hơn, bất ổn định hơn », khiến các thành viên của khối này phải đối mặt với những thách thức lớn hơn cả về an ninh lẫn kinh tế. Trong bối cảnh phức tạp và « lộn xộn » đó thì Trung Quốc là một đối tác đáng tin cậy của một thế giới « đa cực, công bằng hơn, ổn định hơn ». Đó là thông điệp thứ nhì ở Thiên Tân.

 

Điểm thứ ba là vào lúc mà nước Mỹ của Donald Trump co cụm lại, thoái thác trách nhiệm với thế giới, rút lui khỏi một số tổ chức trực thuộc Liên Hiệp Quốc, cắt viện trợ phát triển cho các nước nghèo… thì ông Tập Cận Bình muốn chứng minh Trung Quốc không ích kỷ. Tại Thiên Tân ông thông báo viện trợ 280 triệu đô la cho các thành viên SCO và đề xuất thành lập một ngân hàng phát triển cho toàn khối với đóng góp đầu tiên của Trung Quốc 1,4 tỷ đô la.

 

 

Tủ kính ngoại giao cho Trung Quốc 

 

Theo giáo sư Emmanuel Véron, Viện Ngôn Ngữ và Văn Minh Phương Đông INALCO Paris, thượng đỉnh Thiên Tân là tủ kính ngoại giao của Trung Quốc, là cơ hội để SCO tranh thủ thêm cảm tình của thế giới. Chính sách đối ngoại « tệ hại » của Mỹ trong tay chính quyền Trump, cộng thêm với sự bất lực của khối Liên Âu là cơ hội bằng vàng để « Tổ Chức Hợp Tác Thượng Hải mở rộng ảnh hưởng, lôi kéo thêm các thành viên mới từ ở Trung Đông đến Nam Á và cả Đông Nam Á ». Hiện tại, nhiều quốc gia châu Á như Malaysia, Mông Cổ hay Afghanistan đang là « quan sát viên ». Trong lúc Cam Bốt hay Ả Rập Xê Út thì là những « đối tác đối thoại » của SCO.

 

Vẫn theo chuyên gia này, trong một thế giới mà « chiến tranh tuyên truyền » và chiến tranh về hình ảnh càng lúc càng quan trọng, với các thành phần tham dự như của Thổ Nhĩ Kỳ, một thành viên nặng ký của Liên Minh Bắc Đại Tây Dương, và nhất là của Ấn Độ, thành viên của Bộ Tứ (QUAD – Mỹ, Nhật Úc và Ấn Độ), tập hợp cả về Thiên Tân là một thắng lợi lớn đối với ông Tập Cận Bình.

 

 

Nga hài lòng

 

Hình ảnh thủ tướng Narendra Modi tay bắt mặt mừng và thân thiện với các ông Tập Cận Bình, vào lúc Nhà Trắng lao vào một cuộc tranh hùng với Bắc Kinh, đã là một thắng lợi của Đảng Cộng Sản Trung Quốc. Vào lúc Mỹ « phạt nặng » Ấn Độ nhập khẩu dầu hỏa và mua vũ khí của Nga thì tại Thiên Tân ông Modi tuyên bố New Delhi và Matxcơva luôn sát cánh bên nhau kể cả trong những « hoàn cảnh khó khăn », Ấn Độ và Nga « là những đối tác chiến lược » : Chắc chắn Vladimir Putin rất hài lòng.

 

Giám đốc chương trình nghiên cứu về Trung Quốc thuộc trung tâm Stimson tại Washington, bà Yun Sun lưu ý, hai ngày nữa lãnh tụ Bắc Triều Tiên Kim Jong Un sẽ đến Bắc Kinh cùng dự lễ duyệt binh kỷ niệm 80 kết thúc Thế Chiến Thứ Hai : thêm một cơ hội để chứng minh sự đoàn kết của một nhóm tứ giác khác đang hình thành xoay quanh Trung Quốc, Nga, Iran và Bắc Triều Tiên.

 

Hoa Kỳ trong tay Donald Trump không chỉ trải thảm đỏ đón Vladimir Putin mà còn đang mở ra cả một đại lộ thênh thang để ông Tập Cận Bình nhanh chóng đưa Trung Quốc vào vị trí trung tâm của bàn cờ quốc tế. Tệ hơn nữa, Washington như thể đang bồi đắp thêm cho những đối thủ chống lại Hoa Kỳ. 

 

======================

 

Thượng đỉnh SCO: Cơ hội để Trung Quốc định hình một « trật tự đa phương » đối trọng với phương Tây

Thanh Hà  -  RFI

Đăng ngày: 31/08/2025 - 12:04  -  Sửa đổi ngày: 31/08/2025 - 17:39

https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20250831-th%C6%B0%E1%BB%A3ng-%C4%91%E1%BB%89nh-osc-c%C6%A1-h%E1%BB%99i-%C4%91%E1%BB%83-trung-qu%E1%BB%91c-%C4%91%E1%BB%8Bnh-h%C3%ACnh-m%E1%BB%99t-tr%E1%BA%ADt-t%E1%BB%B1-%C4%91a-ph%C6%B0%C6%A1ng-%C4%91%E1%BB%91i-tr%E1%BB%8Dng-v%E1%BB%9Bi-ph%C6%B0%C6%A1ng-t%C3%A2y