Kinh tế Mỹ bước vào
giai đoạn suy thoái?
Nguyễn Mai
06/09/2025
https://baotiengdan.com/2025/09/06/kinh-te-my-buoc-vao-giai-doan-suy-thoai/
Kinh
tế ảm đạm. Chính phủ không đủ ngân sách. Tiếp theo là gì?
Mấy
ngày vừa qua, có nhiều báo cáo quan trọng về tình hình kinh tế trong nước. Quan
trọng nhất là thống kê lao động vừa được công bố hôm nay. Sở Thống Kê Lao Động
(Bureau of Labor Statistics, BLS) báo cáo chỉ có 22,000 việc làm mới trong
tháng 8 vừa qua so với số 75,000 tiên đoán.
Nhưng
thất vọng hơn nữa là thống kê tháng 6 phải điều chỉnh từ 14,000 xuống còn
-13,000 việc làm. Tháng trước đã điều chỉnh từ 147,000 xuống còn 14,000. Tháng
này điều chỉnh nữa thành con số âm. Số âm có nghĩa là số việc làm bị mất đi chứ
không phải được tạo ra.
Việc
làm bị mất có nghĩa là thất nghiệp tăng lên. Điều này trùng hợp với báo cáo
JOLTS hai hôm trước cho thấy có 7.24 triệu người thất nghiệp mà chỉ có 7.18 triệu
việc làm. Nghĩa là nhiều người kiếm việc hơn số việc đang có. Một điều chỉ thấy
khi khủng hoảng trầm trọng như sau dịch Covid.
Thị
trường chứng khoán lúc đầu thì thích vì viễn cảnh Federal Reserve Bank (gọi tắt
là Fed) sẽ giảm tiền lời. Nhưng phấn khởi được vài phút để hiểu ra sự việc nó
trầm trọng như thế nào.
Hai
tuần nữa, Fed sẽ họp và gần như chắc chắn sẽ giảm tiền lời 0.25 và có thể là
0.50 phần trăm. Giảm tiền lời trong lúc lạm phát đang ở mức 3% và có thể sẽ lên
4.5% – 5%. Điều này sẽ không cứu được nền kinh tế èo uột vì nhiều lý do:
Thứ
nhất, giảm tiền lời sẽ tăng lạm phát. Khi lạm phát tăng nhanh, lại phải tăng tiền
lời. Như một cái vòng lẩn quẩn, cứu cái này thì hại cái kia.
Thứ
hai, thâm hụt ngân sách (budget deficit) làm vô hiệu hóa việc Fed giảm tiền lời.
Khi nợ công ngất ngưỡng ở $37 ngàn tỷ (trillion) và sẽ tăng nhanh lên $40 ngàn
tỷ trong 10 năm tới. Nợ mới sẽ phải trả tiền lời nhiều hơn vì rủi ro nhiều hơn.
Bởi vì thị trường (nói đúng ra là chủ nợ) sẽ định giá tiền lời. Fed không điều
khiển được khi Fed vẫn cần phải mượn thêm nhiều nợ mới.
Tình
trạng này gọi là “Stagflation”, khi mà lạm phát tăng nhanh mà nhu cầu và công
ăn việc làm không tương ứng. Một căn bệnh kinh tế khó chữa và chắc chắn sẽ đưa
đến suy trầm (recession).
Từ
đâu mà ra nông nỗi này? Để ông trong hình giải thích.
HÌNH
:
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2025/09/1-15.jpg
Biếm
họa về việc làm của Trump. Nguồn: Reddit
No comments:
Post a Comment