KHAI MẠC THƯỢNG ĐỈNH TỔ CHỨC HỢP TÁC THƯỢNG HẢI : TRUNG QUỐC và NGA ĐẢ KÍCH PHƯƠNG TÂY (Thanh Hà|Anh Vũ|Minh Anh - RFI)

 

Khai mạc thượng đỉnh Tổ Chức Hợp Tác Thượng Hải : Trung Quốc và Nga đả kích phương Tây

Thanh Hà|Anh Vũ|Minh Anh  -  RFI

Đăng ngày: 01/09/2025 - 13:37  -  Sửa đổi ngày: 01/09/2025 - 14:44

https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20250901-khai-m%E1%BA%A1c-th%C6%B0%E1%BB%A3ng-%C4%91%E1%BB%89nh-t%E1%BB%95-ch%E1%BB%A9c-h%E1%BB%A3p-t%C3%A1c-th%C6%B0%E1%BB%A3ng-h%E1%BA%A3i-trung-qu%E1%BB%91c-v%C3%A0-nga-%C4%91%E1%BA%A3-k%C3%ADch-ph%C6%B0%C6%A1ng-t%C3%A2y

 

Sau lễ tiếp đón trọng thể hơn 20 lãnh đạo quốc tế tại Thiên Tân, Trung Quốc tối qua, thượng đỉnh Tổ Chức Thượng Hải 2025 chính thức khai mạc sáng nay 01/09/2025. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khẳng định đã đến lúc khối này cần xây dựng một mô hình mới về bang giao quốc tế. Về phía Nga, cột trụ thứ nhì của SCO, tổng thống Vladimr Putin quy trách nhiệm cho phương Tây gây ra cuộc xung đột hiện nay tại Ukraina.

 

HÌNH :

Lãnh đạo các nước chụp ảnh tại hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) ở Thiên Tân, Trung Quốc, ngày 1 tháng 9 năm 2025. AP - Sergei Bobylev

 

Trên cương vị chủ nhà, tại lễ khai mạc, chủ tịch Tập Cận Bình khẳng định quyết tâm « củng cố và mở rộng ảnh hưởng của SCO » trong một môi trường quốc tế « phức tạp và bất ổn định hơn ».  Trước « những thách thức về an ninh và phát triển ngày càng đè nặng lên các quốc gia thành viên », Bắc Kinh cam kết viện trợ 280 triệu đô la. Trung Quốc đồng thời  mong muốn thành lập một ngân hàng dành riêng cho các thành viên của SCO, với đóng góp ban đầu của Bắc Kinh là 1,4 tỷ đô la.

 

Nguyên thủ Trung Quốc nhấn mạnh : SCO cần bảo vệ « một thế giới đa cực, công bằng hơn, trật tự hơn », cần tránh rơi vào «  thế đối đầu giữa các khối » như của thời kỳ Chiến tranh Lạnh, tránh những « hành vi hù dọa ».

 

Về phần mình, tổng thống Nga Vladimir Putin biện minh cho hành động tấn công Ukraina : Phương Tây gây ra và ủng hộ cuộc đảo chính tại Ukraina năm 2014, đồng thời liên tục tìm cách lôi kéo Ukraina vào NATO.

 

Thượng đỉnh Tiên Tân diễn ra vào lúc Hoa Kỳ áp dụng chính sách thuế quan o ép gần như toàn thế giới. Trung Quốc và Ấn Độ là những nạn nhân hàng đầu. Hãng tin AP nhận định, vì Hoa Kỳ đánh thuế tới 50% đối với hàng hóa Ấn Độ, nên thủ tướng Narendra Modi và chủ tịch Tập Cận Bình đã sưởi ấm quan hệ giữa hai nước.

 

Trong cuộc gặp tổng thống Nga Vladimir Putin bên lề thượng đỉnh SCO, thủ tướng Modi còn khẳng định Ấn Độ và Nga « luôn sát cánh bên nhau kể cả trong những thời điểm khó khăn ». Tổng thống Putin đã đặc biệt dành cho thủ tướng Modi nhiều cử chỉ thân thiện và tuyên bố lãnh đạo Ấn Độ là « một người bạn thân thiết ».

 

Tổ Chức Hợp Tác Thượng Hải được hình thành từ 2001. Hiện có 10 thành viên, 2 quan sát viên và 15 đối tác đối thoại.

 

Lịch trình tiếp xúc dày kín của Vladimir Putin tại Thiên Tân

Bên lề cuộc họp thượng đỉnh tại Thiên Tân, tổng thống Nga Vladimir Putin liên tiếp có các hoạt động ngoại giao với lãnh đạo nhiều nước.

 

Trước tiên là thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, sau đó ông gặp tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, trước khi có các cuộc hội đàm với chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và tổng thống Iran vào ngày mai.

 

Ngoài ra tổng thống Nga dự kiến gặp lãnh đạo một số nước châu Âu vẫn có qua hệ thiện cảm với Nga như Slovakia hay Serbia. Trong Quốc và Ấn Độ là những đối tác chính mua dầu lửa Nga bất chấp lênh cấm vận của phương Tây. Thổ Nhĩ Kỳ được ghi nhận là nước đã có nhiều nỗ lực làm trung gian cho các cuộc đàm phán Nga -Ukraina.

 

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ dự thượng đỉnh SCO, tăng cường hợp tác kinh tế và an ninh

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia tuy không là thành viên của tổ chức Hợp tác An ninh Thượng Hải SCO, hôm nay, 01/09/2025, cũng đến dự thượng đỉnh với tư cách là « đối tác đối thoại ». Nhân dịp này, ông có cuộc hội đàm với nguyên thủ Nga Vladimir Putin về tình hình Ukraina.

 

Chuyến công du Trung Quốc lần này của tổng thống Recep Tayyip Erdogan còn nhằm thắt chặt quan hệ với Trung Quốc. Thông tín viên Anne Andlauer tại Ankara giải thích thêm :

« Vào cuối thượng đỉnh SCO lần trước, năm 2024, ông Recep Tayyip Erdogan có tuyên bố rằng đất nước ông mong muốn gia nhập tổ chức. Nhưng việc kết nạp Thổ Nhĩ Kỳ dường như không nằm trong chương trình nghị sự, do Ankara là thành viên NATO và sự phản đối của một số nước thành viên SCO trong đó có Ấn Độ.

 

Tại Thiên Tân, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ thực hiện điều mà ông gọi là "chính sách ngoại giao 360°", nghĩa là cân bằng các mối liên minh truyền thống, phương Tây của Ankara nhưng với xu hướng ngày càng thúc đẩy sang châu Á nhân danh các lợi ích kinh tế và an ninh của đất nước.

 

Chỉ cần nhìn vào thành phần phái đoàn Thổ Nhĩ Kỳ là có thể nhận thấy điều đó, bởi vì, ngoài lãnh đạo các cơ quan tình báo và ngoại trưởng, tháp tùng tổng thống còn có các bộ trưởng Tài Chính, Quốc Phòng, Năng Lượng, Thương Mại và Công Nghiệp.

 

Đặc biệt, Thổ Nhĩ Kỳ tìm cách phát triển các mối quan hệ với Trung Quốc, quốc gia mà ông Tayyip Erdogan đã không đến thăm từ 5 năm qua. Còn chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng chưa bao giờ thực hiện một chuyến thăm cấp Nhà nước đến Thổ Nhĩ Kỳ.

 

Thượng đỉnh lần này còn mang lại một cơ hội hiếm có cho nguyên thủ Thổ Nhĩ Kỳ : Lần đầu tiên ông gặp tổng thống Nga từ khi chiến tranh Ukraina bùng phát. Vốn hoạt động tích cực trong hồ sơ này, tổng thống Erdogan sẽ đề nghị với đồng nhiệm Nga tổ chức một cuộc gặp với tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ ».

 

---------------------------

Các nội dung liên quan

Thượng đỉnh SCO: Cơ hội để Trung Quốc định hình một « trật tự đa phương » đối trọng với phương Tây

 

TRUNG QUỐC - NGA - PHƯƠNG TÂY

Thượng đỉnh SCO : Trung Quốc, Nga đặt tham vọng về an ninh làm đối trọng với phương Tây

 

TRUNG QUỐC - NGA - PHƯƠNG TÂY

Bị Donald Trump chèn ép, Trung Quốc củng cố trật tự thế giới theo mô hình phương Nam

 

PHÂN TÍCH