Châu Âu trước nguy cơ
chiến tranh giữa Nga và khối NATO
Đỗ Kim Thêm
02:42
20-9-2025 | Posted by BVN1
https://boxitvn.blogspot.com/2025/09/chau-au-truoc-nguy-co-chien-tranh-giua.html
Hình
ảnh cuộc diễn tập Zapad 2025 của Nga và Belarus trong năm ngày tại biên giới của
khối NATO, Shatokhina Natalia
Với sự tham gia của khoảng 100.000 binh sĩ, cuộc diễn tập
quân sự Nga-Belarus mang tên “Zapad 2025” đang được khối NATO theo dõi chặt chẽ
và các quốc gia phía đông của liên minh cực kỳ lo ngại, đặc biệt nhất là sau
khi các máy bay không người lái của Nga xuất hiện trên bầu trời Ba Lan. Cuộc tập
trận này vẫn diễn ra theo chu kỳ bốn năm một lần, nhưng lần này, chính giới và
công luận xem đây là phép thử đối với khả năng phản ứng của NATO trong bối cảnh
địa chính trị mới. Để đối phó, NATO và Ukraine đang tăng cường các biện pháp an
ninh, khi nguy cơ chiến tranh được đánh giá là ngày càng leo thang. Kinh nghiệm
từ năm 2022 cho thấy Nga đã tiến hành các cuộc tập trận trước khi mở cuộc tấn
công vào Ukraine. Câu hỏi đặt ra là liệu lịch sử có lặp lại không và tình hình
hiện nay nghiêm trọng đến mức nào?
Về bản chất, các cuộc diễn tập quân sự không phải là điều
bất thường, bởi chính NATO cũng thường xuyên tổ chức tập trận. Ví dụ gần đây là
cuộc tập trận “Quadriga” tại khu vực Biển Baltic và các quốc gia Baltic.
Tuy nhiên, “Zapad 2025” là cuộc tập trận chung đầu tiên
giữa Nga và Belarus trên lãnh thổ Belarus kể từ năm 2021. Giới chuyên gia nhận
định rằng “Zapad 2021” từng được sử dụng như bước chuẩn bị cho cuộc tấn công
Ukraine từ lãnh thổ Belarus vào ngày 24/2/2022. Dù vậy, hiện nay chính phủ Kiev
cho rằng Nga khó có khả năng mở ra một chiến dịch xâm lược mới từ Belarus.
Một số chuyên gia lại nghi ngờ rằng “Zapad 2025” có thể
là chiến thuật nghi binh, buộc Ukraine phải điều quân ra khỏi các tuyến đầu ở
phía đông – nơi Nga đang gia tăng các áp lực quân sự.
Giới chức Kiev cho rằng động thái này nhằm đe dọa các đối
tác phương Tây. Belarus, với vai trò là vùng thử nghiệm bán quân sự của Nga, đã
tuyên bố sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân và tên lửa tầm trung mới. Điện Kremlin hiện
nay đang kiểm soát kho vũ khí hạt nhân trên lãnh thổ Belarus.
Vụ tấn công bằng máy bay không người
lái tại Ba Lan
Giới chuyên gia và lãnh đạo phương Tây đồng thuận rằng vụ
tấn công bằng máy bay không người lái tại Ba Lan là hành động khiêu khích có chủ
đích từ phía Nga, nhằm thử thách khả năng phản ứng của NATO – đặc biệt là Mỹ với
vai trò lãnh đạo liên minh.
Một số máy bay không người lái được cho là đã nhắm vào
sân bay Reschov – điểm trung chuyển hàng viện trợ cho Ukraine – và xâm nhập sâu
vào nội địa Ba Lan, phá hủy một ngôi nhà tại vùng Lublin.
Diễn biến này được xem là một phần của “cuộc chiến hỗn hợp”
mà Nga đang tiến hành chống lại phương Tây. Đây là vùng xám giữa chiến tranh và
hòa bình, bao gồm các hành vi như đe dọa cơ sở hạ tầng, tấn công bằng máy bay
không người lái, và các hành động gây hấn từ Hải quân Nga.
Ngay sau vụ tấn công, Ba Lan đã yêu cầu triệu tập một
phiên họp đặc biệt theo Điều 4 của NATO. Trước đó, sau khi Nga tấn công
Ukraine, các quốc gia Bulgaria, Cộng hòa Séc, Estonia, Latvia, Lithuania, Ba
Lan, Romania và Slovakia cũng đã kích hoạt Điều 4.
Điều 4 của NATO
NATO là một liên minh quân sự chỉ khởi sự hành động khi
có thành viên yêu cầu hỗ trợ. Điều 4 của Hiệp ước NATO cho phép triệu tập khẩn
cấp các đối tác khi sự toàn vẹn lãnh thổ, độc lập chính trị hoặc an ninh của một
thành viên bị đe dọa.
Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius công khai ủng hộ
việc Ba Lan kích hoạt Điều 4, nhưng cũng nhấn mạnh NATO sẽ hành xử “thận trọng
và không leo thang”. Điều 5 – quy định hỗ trợ quân sự – chưa được kích hoạt, bởi
các vụ máy bay không người lái chưa được xem là hành động quân sự trực tiếp.
Mức độ đe dọa của Nga
Sau vụ tấn công bằng máy bay không người lái, Thủ tướng
Ba Lan Donald Tusk cảnh báo rằng đất nước đang ở mức báo động cao nhất kể từ Thế
chiến II, nguy cơ xung đột với Nga hiện nay là công khai. Do đó, Ba Lan phải
đóng cửa biên giới với Belarus và điều động hàng nghìn binh sĩ đến khu vực.
Chiến lược của Nga được cho là nhằm khiêu khích liên tục,
thử nghiệm phản ứng biên giới và khởi động “cuộc chiến hỗn hợp”, với mục tiêu
làm suy yếu sự đoàn kết của châu Âu.
Nga đang sử dụng hạm đội để phá hoại cơ sở hạ tầng quan
trọng của các quốc gia châu Âu – như cáp ngầm ở Biển Baltic – đồng thời thăm dò
các cơ sở quân sự bằng máy bay không người lái và lan truyền thông tin sai lệch.
Để đối phó, ngày 10/9, chính phủ Đức đã thông qua dự luật
nhằm tăng cường khả năng bảo vệ đất nước trước các hành vi phá hoại, tấn công
khủng bố và thiên tai.
Từ tháng 3 năm nay, các cơ quan tình báo châu Âu cảnh báo
rằng Nga đang chuẩn bị cho một “cuộc chiến tranh thông thường quy mô lớn”. Vì
thế, Phương Tây đang nỗ lực ngăn chặn nguy cơ này bằng cách tăng cường khả năng
phòng thủ và răn đe. Nhưng tiên đoán quan trọng nhất Nga là có thể sẽ gây rối một
cách nghiêm trọng và vô nghĩa vào năm 2029.
Các cuộc diễn tập của NATO
NATO thường xuyên tổ chức diễn tập quân sự trong tình trạng
khẩn cấp về quốc phòng và liên minh. Quân đội Đức (Bundeswehr) cùng lực lượng từ
13 quốc gia khác đang phối hợp thực hiện cuộc tập trận thường niên “Quadriga” tại
Biển Baltic và các quốc gia Baltic.
Các nước Baltic được xem là điểm yếu của NATO do vị trí địa
lý dễ bị cô lập khỏi phần còn lại của liên minh. Để đối phó với cuộc xâm lược
Ukraine, NATO đã tăng cường lực lượng và vũ khí tại sườn phía đông.
Các cuộc diễn tập của NATO có hai mục tiêu chính là răn
đe Nga không thực hiện các hành động liều lĩnh ở phía đông và trấn an các đối
tác rằng sẽ giữ vững cam kết của NATO: “Một người vì mọi người, mọi người vì một
người”. Trong khi đó, tất cả các quốc gia giáp Biển Baltic đều là thành viên
NATO – ngoại trừ Nga.
Đ. K. T.
Tác giả gửi BVN
No comments:
Post a Comment