Bức
hiếp Ukraina, Trump là « kẻ ngốc hữu dụng » hay « người của Nga » ?
Thụy My - RFI
Đăng
ngày: 02/03/2025 - 01:15
Theo Le
Point, cuộc đấu khẩu trực tiếp trước ống kính truyền hình ngay tại Phòng Bầu
dục giữa Donald Trump và J.D. Vance với Volodymyr Zelensky, là chưa từng thấy
trong lịch sử đương đại. Courrier International trích dẫn báo
chí quốc tế cho rằng tổng thống Ukraina đã rơi vào cái bẫy giăng ra tại Nhà Trắng.
Donald Trump, « kẻ ngốc hữu dụng » hay là người của Nga ?
HÌNH
:
Tổng
thống Mỹ Donald Trump tiếp tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng,
Washington D.C., Hoa Kỳ ngày 28/02/2025. REUTERS - Brian Snyder
Hồ
sơ của L’Express tuần này được dành cho « Nguyên
tử : 15 năm thất bại ». Cũng liên quan đến Pháp, Courrier
International nhận xét « Pháp-Algérie : Bất khả đối
thoại ». Le Nouvel Obs phỏng vấn giải Nobel Hòa bình người Iran
Narges Mohammadi, bà dự báo « Nước Cộng Hòa Hồi giáo sẽ sụp đổ ».
Le Point đăng chân dung tổng thống Mỹ Donald Trump với dòng tít lớn « Người
của Matxcơva ».
Mỹ
đối nghịch với châu Âu tại Munich : Sự kiện chấn động như Bức tường Berlin
Le
Point nhận
định những tuyên bố của đại diện Mỹ tại hội nghị an ninh ở thành phố Munich đầy
tính biểu tượng, là một trận động đất mà theo độ Richter của lịch sử, tương
đương với sự kiện bức tường Berlin sụp đổ năm 1989. Châu Âu không còn có thể
trông cậy vào nước Mỹ, cũng tương tự như đế quốc Liên Xô bắt đầu sụp đổ khi người
Đông Đức ra khỏi nhà tù cộng sản.
Quan
hệ đôi bờ Đại Tây Dương bỗng dưng trở thành viễn tưởng, sau quyết định chưa từng
thấy của Donald Trump giải quyết tay đôi vấn đề Ukraina với Putin. Đối với một
nước Mỹ bị Trung Quốc ám ảnh, châu Âu không còn là một cơ hội như hậu Đệ nhị Thế
chiến, mà là một gánh nặng, chỉ có thể đứng làm khán giả. Thế nên Trump mới thản
nhiên chà đạp, như nhiều người tiền nhiệm trong đó có Barack Obama. Vấn đề
không phải là Trump, mà châu Âu không nắm lấy vận mệnh mình.
Trump
chỉ nể kẻ mạnh, trong khi châu lục tỏ ra yếu đuối và hèn nhát. Những ông chủ nhỏ
của châu Âu làm như sắp tận thế đến nơi khi bị Donald Trump gạt ra bên lề,
trong khi họ đã viện trợ nhiều hơn Hoa Kỳ để giúp Ukraina chống xâm lược :
138 tỉ đô la so với 119 tỉ ! Việc Trump đòi Ukraina « trả lại »
500 tỉ đô la bằng đất hiếm, theo luật hình sự được gọi là làm săng-ta hay tống
tiền. Châu Âu nay trần trụi trước một tổng thống Mỹ cư xử như người đứng đầu một
Nhà nước côn đồ. Năm 2008, khu vực đồng euro và Hoa Kỳ có tổng sản phẩm nội địa
gần tương đương, nhưng nay GDP Mỹ đã tăng gấp đôi. Darwin đã nói nếu bạn yếu đuối,
mọi người trên trái đất này sẽ dẫm lên bạn.
Cuộc
đấu khẩu chưa từng thấy trong lịch sử tại Nhà Trắng
Nhà
bình luận Luc de Barochez trên Le Point khi nói về « Sự
ly dị giữa Mỹ và Ukraina » cho rằng cảnh tượng thật không thể tin
nổi : Cuộc đấu khẩu trực tiếp trước ống kính truyền hình ngay tại Phòng Bầu
dục giữa một bên là Volodymyr Zelensky, bên kia là Donald Trump và J.D. Vance,
là chưa từng thấy trong lịch sử đương đại. Nguyên thủ một quốc gia đồng minh từ
ba năm qua vẫn chiến đấu vì độc lập và toàn vẹn lãnh thổ trước kẻ xâm lăng hùng
mạnh, lại bị công khai sỉ nhục trước truyền thông. Ông đành phải rời Nhà Trắng
mà không ký thỏa thuận, bị cáo buộc là « không biết ơn » đối với
chính phủ Mỹ.
Sự
kiện này đánh dấu sự đổ vỡ giữa hai chính quyền vào thời điểm đáng báo động cho
quân đội Ukraina đang chống chọi với những cuộc tấn công liên tục của Nga ở
Donbass. Đồng thời chứng tỏ
Trump và Vance đã đứng hẳn về phía quân xâm lược như thế nào, hy vọng ép
Zelensky chấp nhận ngưng bắn, từ bỏ những lãnh thổ bị Nga chiếm, nhưng không chịu
bảo đảm an ninh cho Ukraina. Những ngày gần đây Donald Trump gây áp lực
mạnh bằng cách cáo buộc Ukraina gây chiến, gọi Zelensky là « nhà độc
tài » trong khi từ chối dùng những từ ngữ này cho Putin. Tổng thống
Ukraina hy vọng việc chia sẻ nguồn thu từ tài nguyên sẽ làm dịu đi ông chủ Nhà
Trắng và có được sự ủng hộ của Washington trong những năm tới. Nhưng giờ đây phải
lo ngại bị Mỹ bỏ rơi hẳn.
Zelensky
lý ra phải cư xử như hai nhà lãnh đạo Pháp và Anh trước đó, chịu khó nịnh nọt,
thuyết phục Donald Trump. Nhưng những đòn tấn công trực tiếp của Trump và
Vance rõ ràng được dàn dựng trước để đe nẹt ông, không để cho Zelensky nhiều cơ
hội. Trước cuộc phục kích này, hoặc quỳ gối, hoặc vùng lên chống đỡ. Ông đã chọn
phương án thứ hai, khiến hai người đối thoại vô cùng tức giận và có lẽ cũng ngạc
nhiên.
Vladimir
Putin hẳn đang xoa tay hài lòng, theo Libération thì đang toác
miệng cười hết cỡ, và nay sự sống còn của một Ukraina độc lập dân chủ đang bị đặt
cược. Ngược lại, cuộc đấu khẩu là thảm họa cho các nhà lãnh đạo châu Âu. Đa số
trong những tuần qua đã cố gắng can thiệp vào giữa Washington và Kiev nhằm khôi
phục một sự thông cảm tối thiểu giữa đôi bên. Nay họ trong thế lưỡng nan :
Làm thế nào tiếp tục hỗ trợ Kiev chống lại Nga một cách hiệu quả nếu Hoa Kỳ bỏ
rơi, và bảo đảm được an ninh cho Ukraina ? Sự cố vừa qua dồn châu Âu vào
chân tường.
Cách
đáp trả tốt nhất : Gởi gấp vũ khí cho Kiev
Trong
bài xã luận đăng rất kịp thời vào hôm nay, thứ Bảy, Le Point nhấn
mạnh, hoạt cảnh khó tưởng tượng vừa diễn ra là một thách thức lịch sử. Phản ứng
duy nhất có thể là lập tức loan báo gởi thêm vũ khí cho Ukraina.
Làm
thế nào lại giảng đạo đức với những lời dối trá thô bỉ nhất dành cho người đã
lãnh đạo dân tộc chống xâm lăng suốt ba năm qua ? Trump và Vance còn
« hai đánh một » với Zelensky : cách thức của bọn lưu manh vườn !
Ngoài phương diện tởm lợm của chiếc bẫy giăng ra cho tổng thống Ukraina, là an
ninh của châu Âu đang bị đe dọa. Sự sỉ nhục dành cho Zelensky cũng là cho châu
Âu.
Tuần
báo cho rằng Pháp nên cùng với Anh chuyển gấp vũ khí cho Kiev dù kho dự trữ có
bị vơi đi. Từ nay nếu từ chối nhìn thẳng vào sự thật là có tội, trừ phi chấp nhận
làm chư hầu cho cả Trump và Putin. Các nhà lãnh đạo châu Âu trừ Orban đều lên
tiếng ủng hộ Zelensky, bây giờ là lúc chứng tỏ không nói suông. Vẫn còn một số
người hy vọng rằng Trump, vốn đổi thay như chong chóng, sẽ nghĩ lại. Nhưng hèn
nhát chẳng giúp được gì. Những gì diễn ra trong những ngày tới sẽ đi vào sử
sách, và chúng ta sẽ thấy ai xứng tầm.
Zelensky
rơi vào bẫy của Trump và Vance giăng sẵn ?
Cũng
về sự kiện nóng hổi vừa diễn ra, Courrier International trích
dẫn báo chí quốc tế cho rằng Volodymyr Zelensky đã rơi vào cái bẫy của Trump và
Vance tại Nhà Trắng. Tờ Le Soir viết : « Không
còn từ ngữ nào để nói ! ». La Stampa nhận định : « Bị
trục xuất thô bạo khỏi Nhà Trắng như vậy là một phân cảnh mà một nhà viết kịch
bản điên rồ nhất cũng chẳng dám nghĩ ra ».
Theo The
Independent, tổng thống Ukraina ngỡ rằng đến để thảo luận về thỏa thuận
khoáng sản nhưng đã bị gài bẫy. Le Soir nghi ngờ câu nói của ông
Trump « một màn truyền hình tốt đẹp » phải chăng là
để kịch tính hóa sự chia tay, hay nhấn thêm áp lực lên Kiev ? Nhật báo Süddeutsche
Zeitung phân tích : « Sau vụ này, không nước nào còn
có thể đặt lòng tin vào Trump. Hoa Kỳ đang trở thành một Nhà nước độc đoán, thậm
chí Nhà nước côn đồ ».
Dư
luận quốc tế ủng hộ tổng thống Ukraina, uy tín trong nước tăng lên
Thủ
tướng Ba Lan nhanh chóng viết trên mạng xã hội « Ukraina thân mến,
các bạn không đơn độc », đồng nhiệm Thụy Điển tuyên bố « Cả
nước Thụy Điển đoàn kết đứng sau những người bạn Ukraina. Slava Ukraini
! ». Thủ tướng Pháp nói : « Tại Washington, khi
từ chối phủ phục, Volodymyr Zelensky là vinh dự của châu Âu ». Le
Soir cho rằng hy vọng vừa le lói sau chuyến thăm của ba nhà lãnh đạo
Ba Lan, Pháp và Anh đã nhanh chóng vụt tắt.
Tại
Ukraina, tỉ lệ tín nhiệm đối với tổng thống đã tăng ngay 5 % sau sự cố. Các đối
thủ của Volodymyr Zelensky, như Vitali Klitschko, đô trưởng Kiev tuyên bố : « Đây
là lúc để đoàn kết đất nước ». Tổng tham mưu trưởng quân đội
Oleksandre Syrsky khẳng định những người lính chiến sát cánh sau lưng tổng thống.
Từ
MAGA đến MRGA « Làm nước Nga vĩ đại trở lại »
Trước
đó, nhà bình luận Thomas Friedman của New York Times được Courrier
International trích dịch, nhận định « Trump quỳ gối trước Putin và trấn
lột Ukraina ». Nhà báo Mỹ cho biết đành phải đặt ra một
câu hỏi trước nay chưa từng nghĩ đến : Phải chăng nước Mỹ được lãnh đạo bởi một nhân vật là món
đồ chơi của Vladimir Putin ?
Trump
hoàn toàn không hiểu được Putin. Một giảng viên đại học Nga nói với tác giả,
ê-kíp của Putin coi chính quyền Trump là một lũ hề và nghiệp dư, giúp một người
thâm độc như Putin thực hiện mục đích tối hậu « MRGA – Make Russia great
again » (Làm nước Nga vĩ đại trở lại). Trump và những con rối của ông ở đảng
Cộng Hòa liệu có bao giờ ý thức được điều này không ? Có thể, và đến lúc
đó thì đã quá muộn.
Libération cuối tuần dẫn lời
giáo sư Phillipps P. O’Brien cho rằng sự kiện vừa qua đã bộc lộ rõ : « Trump
chống Ukraina, chống dân chủ, chống châu Âu và nhất là thân Putin. Đây là thảm
họa mà người ta mất quá nhiều thời gian mới hiểu ra. Nhưng châu Âu và những người
yêu dân chủ trên toàn thế giới tận mắt chứng kiến điều này cũng tốt ».
Donald
Trump, kẻ ngốc hữu dụng hay là người của Matxcơva ?
Trong
hồ sơ « Người của Matxcơva », Le Point cho biết ngay
từ thập niên 70, Donald Trump đã có những quan hệ đáng ngờ với các « đối
tác » Nga. Những lời lăng mạ liên tiếp dành cho tổng thống Volodymyr
Zelensky, các luận điệu tuyên truyền của Vladimir Putin về Ukraina được lặp đi
lặp lại, khiến dấy lên trở lại mối lo của tình báo phương Tây : Donald Trump lại trở thành
« kẻ ngốc hữu dụng », hoặc tệ hơn nữa, là người của Nga ?
Chỉ
cần đọc tài liệu và các nguồn mở có sẵn cũng có thể đặt ra nghi vấn. Giữa thập
niên 70, Donald Trump ở độ tuổi 30 cùng làm việc trong ngành địa ốc với người
cha, ở Brighton Beach, New York, gần Coney Island – nơi cư trú của nhiều người
Nga được Liên Xô cho phép ra đi để đổi lấy những ưu đãi thương mại từ
Washington. Semyon Kislin và Temur Sepiashvili là các đối tác Nga đầu tiên của
Donald Trump, cùng hợp tác để cung cấp thiết bị điện tử tân tiến cho khách sạn
Commodore Hotel, mà Trump vừa mua để chuyển thành Hyatt Grand Central New York.
Kislin và Sepiashvili thuộc giới mafia Nga chuyên tống tiền, lừa đảo bảo hiểm,
bán hàng nhái…
Trump
quen với Ivana Zelnickova, người Tiệp Khắc có cha mẹ là người cộng sản gương mẫu,
và kết hôn vào tháng 4/1977. Theo tài liệu giải mật năm 2016, tình báo Tiệp Khắc
cùng với Đông Đức phục vụ cho Matxcơva quan tâm đến cặp này, mật danh của hai
tình báo viên theo dõi hồ sơ là « Al Jarza » và « Lubos ». Youri Doubinine, đại
sứ Liên Xô tại Liên Hiệp Quốc cho Donald Trump biết công ty du lịch Intourist
muốn mời ông thực hiện dự án xây một khách sạn sang trọng ở Matxcơva. Tất cả
các chuyên gia về Liên bang Xô viết đều biết rằng công ty này là một nhánh của
KGB chuyên theo dõi những người ngoại quốc được phép đến Liên Xô.
Trump
từng làm ăn thất bại và được cứu nhờ tiền từ Nga
Viktor
Souvorov, cựu nhân viên tình báo quân đội Nga GRU kể lại, đến Matxcơva ngày
04/07/1987, Donald Trump được đón tiếp như một ông hoàng. Hai vợ chồng được bố
trí nghỉ lại phòng suite Lênin ở Hôtel National gần điện Kremlin, nơi được cho
là Lênin đã từng ở, tất nhiên là đầy camera giám sát. Trump rất hài lòng, dù dự
án khách sạn chẳng tiến triển một chút nào.
Donald
Trump thất bại nhiều trong thập niên 90 khi mua lại các casino hay xây cao ốc,
ông được cứu khỏi phá sản nhờ những món tín dụng khổng lồ thông qua quan hệ với
mafia Nga thời hậu Yeltsin. Theo FBI, có 30 nhánh mafia Liên Xô cũ tại Hoa Kỳ.
Nhà sử học Anh Christopher Andrew và nhà ly khai nổi tiếng Oleg Gordievski, cựu
tình báo Liên Xô cho biết, KGB tuyển mộ không chỉ những người ủng hộ cộng sản
mà cả xã hội dân sự, có thể cung cấp thông tin rộng rãi hơn các điệp viên truyền
thống.
Trước
khi Donald Trump tham gia chính trường, chính Donald Trump Jr. trong một cuộc hội
thảo ở New York năm 2008 nhìn nhận « một phần lớn tiền bạc của
Trump Organization đến từ Nga ». Lúc đó Donald Trump Jr. không hề
nghĩ rằng cha mình sau này trở thành tổng thống. Và năm 2014 Eric Trump, người
con trai thứ nói với một nhà báo, rằng không cần các ngân hàng Mỹ vì đã có Nga.
Nhiều lãnh đạo cao cấp của CIA tin rằng « Putin đang nắm Trump trong tay
». Trong một bài phỏng vấn khác trên Le Point, Sergueï Jirnov, cựu
gián điệp Liên Xô nay sống tại Pháp nhận định khả năng này là hoàn toàn có thể
- một khi đã cắn câu của KGB thì không bao giờ thoát ra được.
Tiền
bạc chảy như nước vào gia đình Trump
L’Express nói về « Tài
sản của gia tộc Trump ». Trong nhiệm kỳ đầu, ông Donald Trump đã
lợi dụng chức vụ để làm giàu, và tám năm sau, nỗ lực này càng công khai và rộng
rãi hơn. Chẳng hạn phí gia nhập câu lạc bộ gôn ở Mar-a-Lago từ 200.000 đô la
lên 1 triệu. Bà Melania nhiệm kỳ trước kín tiếng, nay cho xuất bản Hồi ký, đòi
237.000 đô la cho bài phát biểu tại một hiệp hội bảo thủ, 250.000 đô la để trả
lời phỏng vấn (nhưng CNN từ chối chi).
Trong
nhiệm kỳ Trump I, tổ chức Crew ghi nhận gần 4.000 trường hợp xung đột lợi ích,
và nay sẽ còn tăng thêm với sự bành trướng của Trump Organisation trong nhiều
lãnh vực, tại nhiều nước trong đó có các dự án địa ốc ở Trung Đông, Việt Nam,
Serbia…Song song đó, chàng rể Jared Kushner lập một quỹ đầu tư hầu hết do Ả Rập
Xê Út tài trợ. Donald Trump Jr. là cổ đông của một loạt công ty trong đó có một
nhà sản xuất drone, một quỹ đầu tư mạo hiểm…Người em, Eric đang tìm cách mua lại
khách sạn ở Washington đã bán đi năm 2022, và vợ ông, Lara sắp dẫn một chương
trình trên Fox News. Những tháng gần đây, gia đình Trump kể cả Barron, con trai
út 18 tuổi tập trung vào tiền ảo.
No comments:
Post a Comment