ĐA SỐ CÁC NƯỚC CHÂU ÂU ĐOÀN KẾT VỚI UKRAINE, TT ZELENSKY ĐƯỢC LONDON MỜI DỰ THƯỢNG ĐỈNH BÁN CHÍNH THỨC (Nguyễn Giang / RFI)

 

Đa số các nước châu Âu đoàn kết với Ukraina, TT Zelensky được Anh mời dự thượng đỉnh bán chính thức

Nguyễn Giang  -  RFI

Đăng ngày: 01/03/2025 - 12:42Sửa đổi ngày: 01/03/2025 - 14:09

https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20250301-%C4%91a-s%E1%BB%91-c%C3%A1c-n%C6%B0%E1%BB%9Bc-ch%C3%A2u-%C3%A2u-%C4%91o%C3%A0n-k%E1%BA%BFt-v%E1%BB%9Bi-ukraina-tt-zelensky-%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c-anh-m%E1%BB%9Di-d%E1%BB%B1-th%C6%B0%E1%BB%A3ng-%C4%91%E1%BB%89nh-b%C3%A1n-ch%C3%ADnh-th%E1%BB%A9c

 

Màn chỉ trích trực tiếp tổng thống Zelensky trước truyền thông tại Phòng Bầu Dục ở Nhà Trắng hôm 28/02/2025 đã gây sững sờ cho các nước đồng minh châu Âu của Ukraina. Ngay sau đó, tổng thống Pháp và thủ tướng Anh đã lần lượt điện đàm với tổng thống Ukraina.

 

HÌNH :

Họp báo sau hội nghị thượng đỉnh "Ủng hộ Ukraina" tại Kiev, Ukraina hôm 24 tháng 2 năm 2025. REUTERS - Gleb Garanich

 

Đáp trả lời đe dọa Ukraina đùa với « Thế chiến thứ ba » của tổng thống Mỹ Donald Trump, tổng thống Pháp Emmanuel Macron cáo buộc chính nguyên thủ Nga Vladimir Putin mới « đang đùa với Thế chiến thứ ba ». Ông khẳng định : « Tất cả chúng ta đều tôn trọng người dân Ukraina và tổng thống Zelensky ».

 

Theo AFP, khoảng 15 nhà lãnh đạo châu Âu được mời tới dự thượng đỉnh ở Luân Đôn ngày 02/03 đều nhanh chóng khẳng định sự ủng hộ với tổng thống Zelensky và người dân Ukraina. Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk khẳng định « những người bạn Ukraina không đơn độc ». Lãnh đạo ngành ngoại giao châu Âu Kaja Kallas cho rằng « giờ rõ ràng là thế giới tự do cần một thủ lĩnh mới, chính chúng ta, các nước châu Âu, phải vượt qua thách thức này ».

 

 

Báo chí Anh chỉ trích thái độ của tổng thống Mỹ

 

Nhiều báo Anh chưa kịp bình luận xong cuộc gặp hôm 27/02, được coi là « thành công » giữa thủ tướng Keir Starmer và tổng thống Donald Trump tại Washington, đã phải lên tiếng bày tỏ phẫn nộ về cách ông chủ Nhà Trắng đối xử với đồng nhiệm Ukraina.

 

Thông tín viên Nguyễn Giang tường trình từ Luân Đôn :

 

« Dù một số ý kiến nói đáng ra ông Zelensky phải kiềm chế hơn, không để JD Vance “khiêu khích, gài bẫy”, nhưng nhìn chung báo chí và dư luận Anh phẫn nộ trước cặp đôi Trump-Vance vì họ chọn thế đứng hoàn toàn về phía tổng thống Nga Vladimir Putin và trên thực tế là không cho Ukraina đồng xu nào, mà còn đòi “trả nợ chiến phí” mà không đảm bảo an ninh cho Ukraina trong tương lai.

 

Ví dụ Simon Walters viết trên trang The Independent rằng “đây là cuộc gặp đi vào lịch sử như một sự kiện chính trị tàn bạo, gây sốc trực tiếp trên truyền hình từ trước tới nay”. Ông Walters viết rằng nếu châu Âu và thế giới đạt được điều gì thì đó là “một Zelensky nhỏ bé, dũng cảm” đã cho cả thế giới thấy “một Bố Già (Godfather) thô thiển, bắt nạt, đang là ông chủ của Thế giới tự do ra sao”. Tờ Daily Mirror còn gọi ông Trump là “trẻ con” và dùng “cuộc mắng nhiếc độc địa” (vile rant) để tấn công vị khách Ukraina.

 

Ngay cả các báo cánh hữu ở Anh như Daily Telegraph cũng thừa nhận vụ “Tổng thống Ukraian bị quát mắng” (dressing down) công khai trong Nhà Trắng. Tờ Times cảnh báo ông Trump “đừng đem Thế Chiến III ra đe dọa” và trang Daily Express thì nói hy vọng về thỏa thuận hòa bình nay “tan thành mây khói” (in tatters). Báo The Sun, thường không thích gì phe tả ở Mỹ và các nước, cũng coi “trận đấm đá trong Nhà Trắng” xảy ra khi tổng thống Zelensky “bị phục kích”.

 

Chính giới Anh, gồm cả đảng Bảo thủ vốn thân thiện hơn phe tả trong quan hệ với đảng Cộng Hòa Mỹ, đều đã lên tiếng ủng hộ Ukraina. Bà Kemi Badenoch, lãnh tụ đảng Bảo thủ nói : “Đừng ai quên rằng đêm nay, còi hụ báo động bom rơi đang vang lên trên đất Ukraina”.

 

Bản thân thủ tướng Keir Starmer thì ngay lập tức có cuộc điện đàm nhanh với cả ông Trump và ông Zelensky. Lãnh đạo Anh cũng mời ông Zelensky ngày mai, Chủ Nhật 02/03 tới Anh dự hội nghị cao cấp với lãnh đạo các nước chủ chốt của NATO ở châu Âu để bàn cách đối phó với tình hình mà một số tờ báo nói “đã thay đổi 180 độ chỉ sau 20 phút đấu khẩu dữ dội trong Nhà Trắng, vào hôm qua”. Trước mắt, Anh sẽ vẫn cố gắng làm trung gian hòa giải giữa Mỹ và Ukraina cùng châu Âu.

 

Nhưng vấn đề lớn nhất mà nhiều nhà bình luận tại Anh nay chỉ ra là người châu Âu, gồm cả Anh đã thực sự thấy ông Trump muốn gì, và cách “make deal” (đạt thỏa thuận) của ông không vì ai khác ngoài chính ông, bởi đa số thành viên đảng Cộng Hòa Mỹ vẫn ủng hộ Ukraina. 

 

Trước tình cảnh này, các nước châu Âu cùng chung ý chí chống Nga có thêm “vấn đề Trump” (a Trump problem), và họ chỉ còn cách dựa vào nhau ở châu Âu để giúp Ukraina. Anh cùng Liên Âu giúp Ukraina thế nào, tốn kém bao nhiêu và các nước châu Âu có sẵn sàng “trả giá bằng tiền và máu ngày càng tăng hay không” (The Guardian), là chủ đề rất lớn mà một hội nghị thượng đỉnh cuối tuần ở Anh khó có thể giải quyết được ».