Đăng bài mạng xã hội
phải xác thực số điện thoại: không gian biểu đạt bị bóp nghẹt?
BBC News Tiếng Việt
25
tháng 12 năm 2024 16:43 +07
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c2kx9glkxxxo
Một
nghị định mới mở rộng quyền kiểm soát của chính phủ Việt Nam trên không gian mạng
làm dấy lên lo ngại về quyền tiếp cận thông tin và tự do biểu đạt.
Nghị
định 147/2024/NĐ-CP về quản lý, cung cấp, sử dụng internet và thông tin trên mạng
có hiệu lực từ ngày hôm nay 25/12.
Theo
Nghị định 147, người dùng mạng xã hội phải cung cấp thông tin cá nhân cơ bản, gồm
họ tên, ngày sinh, số điện thoại di động hoặc mã định danh cá nhân.
Tổ
chức Theo dõi Nhân quyền (Human Right Watch – HRW) cho rằng nghị định này hạn
chế quyền tiếp cận thông tin và tự do ngôn luận ở Việt Nam.
Theo
bài viết của AFP do báo The Guardian đăng tải
lại vào ngày 23/12, một số nhà phê bình cũng có đánh giá tương tự - Nghị định
147 hạn chế tự do biểu đạt.
Theo
Nghị định 147, người dùng mạng xã hội phải cung cấp thông tin cá nhân cơ bản, gồm
họ tên, ngày sinh, số điện thoại di động hoặc mã định danh cá nhân (nếu không
có số điện thoại)... Dựa vào đó, những nền tảng mạng xã hội sẽ xác thực thông
tin người dùng. Chỉ những tài khoản đã được xác thực mới được cung cấp và chia
sẻ thông tin trên mạng xã hội.
Điều
23 của nghị định này nêu rằng "những tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân nước
ngoài cung cấp thông tin xuyên biên giới vào Việt Nam có sử dụng dịch vụ cho
thuê chỗ lưu trữ dữ liệu tại Việt Nam hoặc có tổng số lượt truy cập từ Việt Nam
(total visits) thường xuyên trong 01 tháng (số liệu thống kê trung bình trong
thời gian 06 tháng liên tục) từ 100.000 lượt trở lên" phải cung cấp lưu trữ
thông tin của người dùng và cung cấp thông tin này cho Bộ Thông tin và Truyền
thông hoặc Bộ Công an khi được yêu cầu bằng văn bản.
Những
nền tảng này cũng phải tạm khóa, gỡ bỏ thông tin vi phạm, ảnh hưởng đến quyền lợi
của tổ chức, cá nhân không quá 24 giờ khi nhận được yêu cầu từ cơ quan quản lý
nhà nước có thẩm quyền.
Chính
phủ Việt Nam ban hành Nghị định 147 vào đầu tháng 11 nhằm bảo vệ "an ninh
quốc gia", "trật tự an toàn xã hội"… - những điều mà HRW đánh
giá là mơ hồ.
Báo Lao
Động trích lời ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Phát thanh, truyền
hình và thông tin điện tử thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông, nói rằng các quy
định mới của Nghị định 147 sẽ giải quyết được tình trạng "vô danh nên vô
trách nhiệm".
Việc
này được cho là sẽ ảnh hưởng tới tính ẩn danh trực tuyến.
Trong
báo cáo năm 2024, Freedom House, một tổ chức phi chính phủ ở Mỹ, liệt kê Việt
Nam là quốc gia không có tự do internet với 22/100 điểm.
Nghị
định 'tai hại'
HRW
đã có bài viết kêu gọi chính quyền Việt Nam hủy bỏ Nghị định 147 với nhan đề
"Hãy hủy bỏ các điều luật tai hại về mạng internet".
Lý
do chính khiến tổ chức này chỉ trích Nghị định 147 là sự mơ hồ của những thuật
ngữ như "an ninh quốc gia," "trật tự xã hội," và ngăn ngừa
vi phạm "đạo đức, thuần phong mỹ tục". Theo họ, chính quyền Việt Nam
liên tục sử dụng những mục đích kiểu này để đàn áp bất đồng chính kiến.
Bà
Patricia Gossman, Phó Giám đốc châu Á của HRW, phát biểu trong bài viết:
"Nghị
định 147 mới và các luật an ninh mạng khác của Việt Nam không bảo vệ công chúng
khỏi bất kỳ mối lo ngại an ninh thực sự nào cũng như không tôn trọng các quyền
con người cơ bản."
"Do
công an Việt Nam coi bất kỳ lời chỉ trích nào đối với Đảng Cộng sản Việt Nam là
một vấn đề an ninh quốc gia, nghị định này sẽ cung cấp cho họ thêm một công cụ
để đàn áp bất đồng chính kiến."
Theo AFP,
một số nhà phê bình cho rằng Nghị định 147 sẽ khiến các nhà bất đồng chính kiến
ẩn danh bị bắt giữ.
"Nhiều
người hoạt động âm thầm nhưng hiệu quả trong việc thúc đẩy các giá trị nhân quyền
phổ quát," blogger và nhà hoạt động nhân quyền Nguyễn Hoàng Vi nói với AFP.
Theo
bà Vi, nghị định mới có thể khuyến khích việc tự kiểm duyệt, khiến mọi người
tránh bày tỏ quan điểm bất đồng để bảo vệ an toàn của họ, điều mà theo bà
"sẽ gây hại cho sự phát triển tổng thể của các giá trị dân chủ" ở Việt
Nam.
Mới đây, ông Đường
Văn Thái đã lĩnh án 12 năm tù, ba năm quản chế về tội tuyên truyền
chống nhà nước mà bằng chứng chống lại ông là các video phát trên mạng xã hội.
Trước
đó, ông Trương Huy San,
tức nhà báo Huy Đức, đã bị khởi tố về tội "Lợi dụng các quyền tự do
dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá
nhân" theo Điều 331 Bộ luật Hình sự, với bằng chứng bao gồm các bài viết
trên mạng xã hội.
Nhà
báo Huy Đức là tác giả bộ sách Bên thắng cuộc
Vấn
đề quản lý dữ liệu
Đi
đôi với thu thập dữ liệu là phương thức để bảo vệ chúng, đặc biệt là những
thông tin quan trọng, nhạy cảm như họ tên, ngày sinh, mã định danh cá nhân… mà
Nghị định 147 yêu cầu người dân cung cấp.
Liên
quan tới điều này, báo Lao Động trích lời ông Nguyễn Hữu Trung, Giám đốc điều
hành Công ty Cổ phần an ninh mạng Cystack, như sau:
"Vấn
đề đặt ra là ai sẽ là người nắm trong tay các thông tin xác thực dữ liệu liên
quan đến danh tính người dùng, bởi sẽ có bên lưu trữ dữ liệu (mạng xã hội), bên
sử dụng dữ liệu, bên xử lý dữ liệu. Dữ liệu khi bị mất mát, bị rò rỉ hay sửa đổi
có thể do các bên. Vậy thì việc áp dụng các quy định về pháp luật cần áp dụng
cho tất cả các bên."
Theo
ông Trung, trong khi Nghị định 147 giúp đảm bảo pháp luật thống nhất giữa không
gian thật và ảo, vẫn còn những rủi ro đi kèm, ví dụ như việc tấn công, hoặc mua
lại, tài khoản đã xác thực, cũng như việc sử dụng số điện thoại đã đăng ký dưới
tên người khác để "vượt qua" bước xác thực. Ông cho rằng hiện nay các
dịch vụ cho thuê số điện thoại ngắn hạn dùng cho mục đích nhận tin nhắn xác thực
tài khoản cũng đang rất phổ biến.
Ở
Việt Nam, chất lượng bảo vệ dữ liệu vẫn còn nhiều bất cập.
Một
bài viết hồi tháng Bảy trên báo An ninh Thủ đô nêu rằng nguy cơ lộ lọt dữ liệu
nhạy cảm trên không gian mạng ngày càng cao.
Báo
này dẫn lời ông Nguyễn Lê Thành, Phó Tổng Giám đốc Công nghệ thông tin VNG, rằng
hầu hết các chiến lược bảo vệ dữ liệu hiện tại đều thất bại. Ông Thành khẳng định
không có hệ thống nào là an toàn 100% và đều có thể bị tấn công.
Theo
Báo cáo Chỉ số Sẵn sàng An ninh mạng 2024 phát hành vào tháng 3/2024 của Cisco,
tập đoàn đa quốc gia của Mỹ về công nghệ truyền thông kỹ thuật, chỉ có 6% các tổ
chức và doanh nghiệp ở Việt Nam được xếp vào nhóm "Trưởng thành" -
nhóm "sẵn sàng để giải quyết các loại rủi ro về an ninh mạng hiện hữu".
Cuối
tháng 11, Quốc
hội đã biểu quyết thông qua Luật Dữ liệu do Bộ Công an xây dựng.
Luật này được áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến các hoạt
động về dữ liệu tại Việt Nam.
Trong
đó, Khoản 24, Điều 3 định nghĩa dữ liệu quan trọng là "dữ liệu trong lĩnh
vực, nhóm, khu vực có thể gây nguy hiểm trực tiếp đến an ninh quốc gia, hoạt động
kinh tế, ổn định xã hội, sức khỏe và an toàn cộng đồng khi bị rò rỉ, giả mạo hoặc
phá hủy".
Những
"dữ liệu được phân loại là dữ liệu cốt lõi, dữ liệu quan trọng cần được
cung cấp, chuyển giao bên ngoài biên giới nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt
Nam phải được cơ quan có thẩm quyền đánh giá và chấp thuận", theo khoản 2,
Điều 22.
Liên
quan về luật này, một bức thư có chữ ký của 14 tổ chức thương mại lớn nêu lo ngại
rằng các khái niệm về "dữ liệu quan trọng" và "dữ liệu cốt
lõi" được định nghĩa quá rộng và không rõ ràng.
Trong
bức thư, những tổ chức này bày tỏ sự quan ngại cực kỳ lớn tới quyền thu giữ dữ
liệu quá rộng của Đảng Cộng sản Việt Nam, cơ quan nhà nước và các tổ chức chính
trị - xã hội đối với khu vực tư nhân mà không có thủ tục tố tụng rõ ràng.
Họ
cho rằng các điều khoản buộc các tổ chức, cá nhân phải cung cấp dữ liệu cho nhà
nước khi được yêu cầu trong trường hợp đặc biệt là chưa thực sự rõ ràng khi mà
các định nghĩa về "trường hợp đặc biệt" và "lợi ích công cộng"
còn khá chung chung.
---------------------------
TIN
LIÊN QUAN
Luật Dữ liệu: Bộ
Công an thúc đẩy, doanh nghiệp lo ngại
27
tháng 11 năm 2024
·
Mỹ cảnh báo Việt
Nam 'cản trở các trung tâm dữ liệu, mạng xã hội' bằng dự luật mới
6
tháng 11 năm 2024
·
Việt Nam: ứng viên
sáng giá tổ chức Thượng đỉnh Mỹ-Nga bàn về Ukraine?
20
tháng 12 năm 2024
·
Người tố giác lỗi
trong xe điện VinFast bị trả đũa
19
tháng 12 năm 2024
·
'Tự do ngôn luận' của
tỷ phú Musk dọn đường cho ông Trump ra sao?
23
tháng 12 năm 2024
·
Vụ hiếp dâm chấn động
Pháp: Câu hỏi về sự kỳ quặc và ham muốn của đàn ông
23
tháng 12 năm 2024
No comments:
Post a Comment