Cấp
cao Trung – Việt có gỡ được thế bí cho nhau?
09/12/2023
https://www.voatiengviet.com/a/cap-cao-trung-viet-co-go-duoc-the-bi-cho-nhau-/7390444.html
Cả Đảng
Cộng Sản Trung Quốc và Việt Nam dường như đều đang bị kẹt vào thế tiến thoái lưỡng
nan, để xử lý sao cho “xuôi chèo mát mái” mối bang giao “bằng mặt nhưng không bằng
lòng”.
https://gdb.voanews.com/B28277F8-DA5A-442E-B9C4-BD30EE3752AD_w650_r1_s.jpg
Việc
nâng cấp Việt Nam lên CCD rồi sẽ được diễn dịch là Bắc Kinh ngày càng gần gũi
hơn, hoặc đi trước một bước, hoặc cao hơn một nấc, so với Washington trong quan
hệ với Việt Nam.
Ông
Tập muốn kiếm thêm “credit”
Theo những
lời xì xầm, mà cũng có thể là suy đoán, từ Hà Nội, thì trong chuyến thăm cấp
cao hai ngày 12 và 13 tháng này tại Hà Nội của Chủ tịch Trung Quốc, Tập Cận
Bình, tinh thần “cộng đồng chung vận mệnh” (Community with a Common Destiny/
CCD) giữa Việt Nam và Trung Quốc, có thể sẽ được “chung cuộc” trong một tuyên bố
lịch sử.
Sở
dĩ gọi là lịch sử, vì đây là lần đầu tiên, vấn đề ý thức hệ giữa hai đảng CSTQ
và CSVN sẽ biến tướng thành mối quan hệ phiên thuộc ở thế kỷ 21.
Trong chuyến
thăm Bắc Kinh của Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng hồi cuối năm 2022, tinh thần
CCD lúc bấy giờ được pha loãng trong Tuyên bố chung (TBC) 6000 từ mà không dừng
lại ở một mệnh đề cụ thể nào cả (1). Vậy tại sao lần này, Bắc Kinh lại kiên định
ép Hà Nội phải đưa vào TBC khái niệm Tập Chủ tịch từng lặp đi lặp lại tại các
diễn đàn quốc nội và quốc tế? (2)
Lý do quan
trọng bao trùm bởi vì, với chuyến thăm Hà Nội lần này, Tập Cận Bình quyết nâng
quan hệ “hợp tác đối tác chiến lược toàn diện” (một dạng CSP) Trung – Việt vượt
hẳn lên một cấp bậc cao hơn các CSP khác. Trung Quốc không thể hài lòng, “Thiên
triều” mà lại chịu ở địa vị ngang hàng với các CSP hiện có của Hà Nội là Mỹ, Nhật,
Ấn, Hàn và Nga. Dứt khoát, Trung Quốc kiểu gì cũng phải cao hơn các CSP khác của
Việt Nam một bậc.
CCD Trung
– Việt sẽ đứng ở “kèo trên” so với 5 CSP kia! Ở đây có thể không hẳn là vì “con
gà hơn nhau tiếng gáy”. Từ hơn chục năm qua, quan hệ đối tác Mỹ – Việt được duy
trì ở mức “toàn diện”, nhưng hai nước vẫn coi trọng nội hàm “chiến lược” hơn là
tên gọi mối bang giao. CCD Trung – Việt lần này nếu đúng là sẽ được đưa vào
TBC, Tập Chủ tịch rõ ràng sẽ kiếm thêm một “credit” đối với cái gọi là “Sáng kiến
An ninh Toàn cầu” (GSI).
Thật ra,
cái GSI này cũng đã được cả ba nước Việt – Cambodia – Lào “thấm nhuần” từ lâu.
Các tuyên bố chung Trung – Việt, Trung – Lào và Trung Quốc – Cambodia từ cuối
năm ngoái đến nay đều tung hô cả ba sáng kiến “vĩ đại” của Bắc Kinh: GSI, GDI
(Phát triển Toàn cầu) và bao trùm lên tất cả là BRI (Vành đai Con đường), như
những nền tảng của “Trật tự mới”. Sau một thời gian dài “rón rén”, có thể nào
Việt Nam “cũng đành nhắm mắt đưa chân” với CCD, hay còn mang cái tên khác là “cộng
đồng có tương lai cùng sẻ chia” với Trung Quốc?
Thách thức
tới đây là, nếu trên đà này, Trung Quốc tiếp tục “đẩy” ba nước Đông Dương tham
gia “Bộ
Ngũ”, gồm Trung Quốc, Nga, Bắc Triều tiên, Iran và Ả rập Xê-út, thì điều gì sẽ xảy ra? Triết lý “không
chọn bên, chỉ chọn chính nghĩa” của Việt Nam lúc ấy sẽ tan thành mây khói? Khi
Khối này mở rộng thành 8 thành viên, nghĩa là ép được Việt Nam công khai “bỏ
phiếu” cho “Pax Sinica” (Trật tự Trung Hoa), thì trớ trêu thay, Cambodia sẽ
đóng vai trò dẫn dắt (!?)
Vậy là trước
sau, Bắc Kinh cũng sẽ “trám” lỗ hổng trên dây chuyền CCD “made in China”. Việc
nâng cấp Việt Nam lên CCD rồi sẽ được diễn dịch là Bắc Kinh ngày càng gần gũi
hơn, hoặc đi trước một bước, hoặc cao hơn một nấc so với Washington trong quan
hệ với Việt Nam, như nhận định của giới chuyên gia nói với VOA hôm 7/12 (3).
Nhưng tầm quan trọng của việc ép Việt Nam vào CCD sẽ không chỉ nằm ở danh xưng,
nó còn phục vụ cho âm mưu lâu dài của “Pax Sinica”, nhằm thay thế Trật tự của Mỹ
và thế giới dân chủ! Hãy đặt chúng ta vào cương vị của ông Tập Cận Bình! Chỉ
trong một thời gian ngắn, Việt Nam lần lượt đã/sẽ ký quy chế “đối tác chiến lược
toàn diện” (CSP) với cả hai nhóm đồng minh chủ chốt nhất của Hoa Kỳ, là QUAD
(bao gồm Mỹ, Nhật, Úc, Ấn) và AUKUS (bao gồm Mỹ, Úc, Anh,) (4). Hiển nhiên là
ông Tập có lý do để lo ngại, phải ép càng sớm càng tốt, để ngăn Việt Nam “sổng
chuồng”.
“Chuột
chạy cùng sào” nên vào Cấp cao
Như một mặc
định, QUAD và AUKUS là hai trụ cột trong chiến lược “INDO-PACIFIC tự do và rộng
mở” (FOIP). Vậy thì, sau khi ký CSP hoặc SP (đối tác chiến lược) với các đối
tác vốn là đồng minh của Mỹ, địa vị “Thành viên Theo sát” (Shadow Member) của
Việt Nam đối với hai trụ cột chủ chốt này là một xác suất khá cao. Và điều này
thật ra không hề mâu thuẫn với học thuyết quốc phòng “4 không 1 tùy” của Hà Nội.
Trung Quốc mấy năm nay bao vây Việt Nam từ tứ phía: Lào, Cambodia, biên giới
phía Bắc và Biển Đông. Sang năm lại là mốc thời gian 50 năm Trung Quốc cưỡng
chiếm Hoàng Sa. Cục diện an ninh quốc tế và khu vực “hậu CSP” và “hậu Ukraine”
sẽ như thế nào là một bài toán đau đầu đối với cả lãnh đạo Bắc Kinh lẫn Hà Nội.
Trong khi
đó, về kinh tế mà nói, thì quả thực Việt Nam đang tiến đến chạm đáy. Chỉ cần
Trung Quốc thỉnh thoảng bỗng nhiên đóng cửa biên giới mà không tuyên bố nguyên
nhân, như hai năm vừa qua, thì hàng vạn nhà nông và doanh nghiệp Việt Nam sẽ sạt
nghiệp. CSP với Mỹ đúng là mở ra triển vọng lạc quan thật đấy, nhưng đó là vườn
cây cần trải qua ươm trồng và chăm bón. Với cách làm ăn “chụp giật”, “trên rải
thảm, dưới rải đinh”, với chiến dịch đốt lò chưa có điểm dừng của TBT Trọng khiến
mọi hoạt động kinh tế và giao dịch với giới đầu tư nước ngoài có nguy cơ ngưng
đọng, thậm chí thụt lùi, thì áo Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ còn đẫm mồ hôi nhiều
hơn hồi đại dịch Covid-19. Chưa nói “cuộc giáp-la-cà” trên thượng tầng quyền lực
từ nay đến Đại hội 14 đang là một sức cản ghê gớm đối với phát triển bền vững.
Như vậy là
cả về an ninh lẫn kinh tế, Việt Nam dường như đang lâm vào tình thế đặc biệt
khó khăn, có thể chưa hẳn là bước đường cùng, nhưng Hà Nội đang xoay xở bằng mọi
cách để tìm lối thoát. Nhân nhượng Trung Quốc có thể là một tính toán theo hướng
ấy. Chiều ngược lại, Tập Cận Bình cũng đang bước sang năm mới không dễ dàng gì,
cả về nội trị lẫn trong quan hệ với Mỹ và phương Tây. Trong thế “chuột chạy
cùng sào”, cả Hà Nội lẫn Bắc Kinh đành chọn thỏa hiệp hơn là tăng cường đối đầu.
Ít nhất, đó là tính toán trước mắt. Tuy nhiên, “ngoại giao cây tre” sẽ còn rung
lắc mạnh từ nay cho đến Đại hội 14. Bởi vì, quỹ đạo CSP và quỹ đạo CCD khó có
thể hòa đồng. Vấn đề là “gốc tre” phải mạnh, “thân tre” phải quật cường. Mỗi
người dân Việt Nam, mỗi doanh nghiệp Việt Nam phải có lòng tự tôn và ý chí tự
cường, dám nuôi dưỡng và thúc đẩy một chủ nghĩa dân tộc về kinh tế.
Các lãnh đạo
quốc gia ở Ba Đình nên bớt lo sợ chính người dân của mình, hãy lắng nghe tiếng
nói của các doanh nghiệp đang khốn khó, hãy thấu cảm với trí thức, văn nghệ sỹ
muốn trải lòng và đau đáu cho vận nước đang vào hồi Mạt Pháp. Ra nước ngoài,
các ông đừng vừa đi xin tiền, lại vừa khăng khăng đòi các nước sở tại bắt những
kiều bào có lòng với đất nước đem về bỏ tù! “Kinh tế thị trường” là câu chuyện
giữa chính quyền trong nước với doanh nghiệp và người dân, chứ sao lại đi xin hết
từ chính phủ này đến chính phủ khác! Nếu Đảng và Nhà nước không thay đổi, nếu
các doanh nhân xứ Đông Lào này ai cũng như Vạn Thịnh Phát, Trịnh Văn Quyết…,
thì CCD hay CSP đều không thể cứu rỗi và vực dậy nền kinh tế này và đất nước
này!
-------------------------
Chú
thích
No comments:
Post a Comment