Những
người lính nấu món truyền thống Giáng Sinh ở tiền tuyến ở Ukraine
Washington Post
Cù
Tuấn
biên dịch
.
DONETSK
OBLAST, Ukraine –
“Có một niềm vui mới chưa từng xảy ra trước đây”.
Trong căn
nhà gạch trắng gần tiền tuyến, chục người lính đang ca hát. Chiếc bàn trước mặt
họ tràn ngập không khí Giáng sinh: súp nấm và cá tuyết chiên; những khoanh bánh
mì truyền thống — palanyanytsya — to bằng những chiếc chảo; những chiếc đĩa chứa
đầy bánh làm bằng khoai tây, một trong chúng có giấu một đồng xu để cầu may.
Đó là ngày
24 tháng 12 và lễ Giáng sinh đã đến với ngôi sao đầu tiên trên bầu trời đêm. Đã
qua rồi những ngày kỷ niệm ngày 7 tháng 1 theo truyền thống của Giáo hội Chính
thống Đông phương. Ukraine đã bỏ phiếu vào tháng 7 để quyết định dời kỳ nghỉ lễ
này sớm hơn hai tuần - một sự cắt đứt quan hệ khác với Nga và một bước đi mang
tính biểu tượng tiến gần đến phương Tây.
Lần này là
một Giáng sinh khác trong chiến tranh. Các khoản viện trợ đã bị đình trệ. Đạn
dược sắp hết. Chiến thắng có vẻ nằm ngoài khả năng, chiến tuyến cũng đóng băng
như thời tiết. Tuy nhiên, họ thật may mắn khi còn sống - hàng chục nghìn binh
sĩ Ukraine đã chết khi chiến tranh bước sang một năm mới.
Bây giờ,
những người đàn ông đồng thanh cất giọng - với Myron hát to nhất.
“ … một
ngôi sao sáng tỏa sáng khắp thế giới!”
Myron, 59
tuổi, đã dành hai ngày để nấu 12 món ăn Giáng sinh truyền thống của Ukraine.
Myron cúi
mình bên bếp lò cắm trại ở lối vào, những nồi nước đang sôi, với cửa sổ duy nhất
biến thành chất lỏng do hơi nước. Xếp củi vào lò nướng truyền thống - có kích
thước bằng nồi hấp - để nướng món bắp cải cuộn nhồi, với tên gọi holbutsi. Dập
bánh bao từ bột tự làm bằng cốc cà phê màu vàng. Myron di chuyển với những động
tác ngắn, nhanh chóng - bộ râu của ông đã xoăn và bạc đi, tiếng cười của ông
nhanh chóng bùng nổ - khi ông chạy qua lại giữa các phòng, qua một cánh cửa làm
bằng bàn ủi.
Myron, người
chỉ được nêu tên vì lý do an toàn, biết những người lính trong khẩu đội của ông
đang rất lạnh và chán nản. Họ luân chuyển qua các chiến hào, tiến hành trinh
sát pháo binh vào quân Nga cách đó vài kilomet. Giờ đây, họ đang đóng quân tại
một ngôi làng nơi những tấm bạt màu xanh bao phủ những ngôi nhà có mái nhà bị tốc
mái và các trạm kiểm soát phương tiện được lấp đầy với hàng loạt cây thông
Noel. Đó là một điểm sáng trong một khu vực mang đầy vết sẹo của cuộc chiến năm
ngoái – đường phố tối tăm và trống trải, những cánh đồng hoa hướng dương rải đầy
mìn – ngay cả sau khi chúng được giải phóng khỏi sự chiếm đóng của Nga vào năm
ngoái.
Đồn quân sự
là một ngôi nhà bỏ hoang - hai căn phòng chứa đầy tàn tích của cuộc đời những
người khác. Những bức vẽ của trẻ con dán trên giấy dán tường, sách học chất đầy
trên kệ phòng khách. Không có nước sinh hoạt nhưng hệ thống sưởi và điện vẫn hoạt
động tốt. Tại đây, Myron - một cựu nhân viên bán đồ gia dụng - đã làm việc cực
nhọc với những thiết bị tạm bợ, chọn chảo từ một chiếc hộp trên sàn và lấy khẩu
phần quân sự từ một túi nhựa. Bữa ăn truyền thống yêu cầu ba loại cá, ba loại
bánh mì với muối, và vào ngày này muối được đặt dưới đáy một chai nước cũ. Những
lít nước ép uzvar ngọt ngào, và một hũ kutia tẩm mật ong.
Việc nấu
nướng khiến tâm trí Myron tạm xa khỏi ngôi làng của mình, gần Sambir ở miền tây
Ukraine, nơi các cháu gái của ông cũng đang nhét những đồng xu bạc vào bánh bao
của chúng để chào đón một Giáng sinh khác mà không có ông. Cắn phải một đồng xu
giấu trong bánh, theo truyền thống lễ hội, là điềm báo một năm giàu có.
“Chiến
tranh là chiến tranh, nhưng tôi không muốn có cảm giác như [tôi] không ở nhà,”
người lính 40 tuổi Lubomir nói với Myron khi họ nấu ăn.
Myron mổ bụng
một con cá trích khác - ruột tràn ra, xương rối tung - cho đến khi căn nhà sặc
sụa mùi cá. Vỏ hành nằm rải rác trên sàn, trộn lẫn với bê tông và bụi.
“Ở nhà,
chúng tôi nấu tốt hơn,” Myron trả lời.
Ở giữa chiếc
bàn dài, có một ngọn nến to màu vàng và xanh - màu quốc gia của Ukraine - đang
sáng chập chờn.
Giọng của
những người đàn ông vang lên.
“ … Họ quỳ
xuống và ca ngợi Thiên Chúa.”
Được ăn
cùng một bàn cũng là một diễm phúc. Ở phía bên kia chiến tuyến, binh lính Nga
có thể xác định chính xác vị trí của quân Ukraine bằng cách lập tam giác lượng
của tín hiệu di động. Gia đình của những người lính Ukraine chỉ tồn tại trong
những bức ảnh trên điện thoại để chế độ im lặng. Có lẽ sau này, Myron nghĩ, ông
có thể gọi cho các cháu gái mình bằng điện thoại vệ tinh. Sẽ còn bao nhiêu
Giáng sinh như thế này nữa?
“Thật khó
khăn khi không có gia đình bên cạnh,” ông nói. “Chúng tôi có gọi điện cho nhau,
nhưng nó không giống nhau.”
Bé Katya,
năm tuổi, mỉm cười với Myron từ màn hình điện thoại di động, với chiếc áo len đỏ
chấm bi màu đen. Ông đã truyền lại những truyền thống Giáng sinh này cho con
trai mình, hiện tại 38 tuổi. Con ông đang truyền chúng cho Katya và chị gái 14
tuổi của cô bé. Myron dạy các cháu mình không lãng phí bột bánh mì còn sót lại,
phải nướng bột sót lại thành từng tấm trên bếp cho bò hoặc chó hoang. Cởi quần
áo và tắm trong nước giếng lạnh trước bữa ăn. Ăn với ánh sáng nhấp nháy, những
bóng đèn trên cao phải tắt đi, căn phòng sẽ bừng sáng với nến và cây thông
Noel.
Sáng hôm
đó Myron đã nói chuyện với vợ qua điện thoại để hỏi công thức làm nước xốt nấm.
Vợ ông gửi một gói hàng đến tận nơi cho ông - những gói nấm hái và đậu trắng
khô, sô-cô-la bọc trong giấy tím và một hộp nặng trĩu bánh ngọt, lớp kem phủ lốm
đốm những hạt xanh đỏ. Cuộc trò chuyện qua điện thoại giữa hai người quá ngắn
ngủi. Luôn luôn là như vậy.
Nhưng vào
tối nay, những người lính đã có nhau. Họ đến từ nhiều đồn trú khác nhau với
khuôn mặt cạo râu sạch sẽ, treo gọn gàng áo khoác quân đội lên tường, với những
gói thuốc Marlboro trong túi. Họ thì thầm những lời cầu nguyện, nghe như nước
chảy - với biết bao hy vọng và ước mơ tràn ngập. Một nam thanh niên 29 tuổi
không chắc liệu mình có ký thêm một hợp đồng nào nữa với quân đội hay không. Một
người đàn ông 55 tuổi có cô con gái yêu quý đã qua đời vì bệnh tim nhiều năm
trước. Một người đàn ông 40 tuổi có ba đứa con lớn lên mà không có anh bên cạnh.
Myron bưng
thêm đĩa lên bàn, cho đến khi không còn chỗ trống nào trên tấm vải trải bàn màu
vàng.
Serhii, 47
tuổi, nở nụ cười lấp lóa một chiếc răng vàng: “Hãy cho chúng ta có nhiều súng
và vũ khí như đồ ăn trên bàn hôm nay."
Vang lên
tiếng dao nĩa bằng nhựa chạm vào bát nhựa. Tốt hơn hết là đừng lãng phí nước để
rửa bát - nếu có đủ bát đĩa. Bánh mì được bẻ ra từng miếng nhỏ, tiếng húp súp
xì xụp. Đồng xu may mắn được giấu bên trong một miếng bánh.
Những người
đàn ông ăn chậm lại. Một lần nữa, bài hát lại vang lên, dài và buồn bã.
“ … xin
chúc mừng những năm tháng hạnh phúc cho đất nước Ukraine huy hoàng của chúng
ta.”
Và một lần
nữa: “Hãy trao những năm tháng hạnh phúc cho đất nước Ukraine huy hoàng của
chúng ta!”
Tiếng hát
đã lắng xuống. Những người lính bước ra ngoài, nơi tuyết phủ đầy rừng và cánh đồng
lúa mì. Những ánh đèn lấp lánh treo trên mái hiên ngôi nhà, vỡ vụn và tối tăm.
Đầu thuốc lá của họ đỏ rực lên trong đêm.
Xa xa, các
chiến sĩ phải trực chiến đang ăn mừng trong chiến hào. Chẳng bao lâu nữa, họ sẽ
đổi chỗ với những người lính đang ăn tối ở đây.
Thức ăn
trên bàn vẫn đang còn dư dật.
------------
Hình ảnh:
1: https://www.facebook.com/photo?fbid=7271564442882173&set=pcb.7271568586215092
Các binh
sĩ Ukraine ăn bữa tối Giáng sinh vào tối Chủ nhật tại vùng Donetsk của Ukraine.
2: https://www.facebook.com/photo?fbid=7271564526215498&set=pcb.7271568586215092
Zoya làm
việc trong nhà bếp khi các binh sĩ Ukraine chuẩn bị ăn mừng đêm Giáng sinh vào
Chủ nhật ở Donetsk.
3: https://www.facebook.com/photo?fbid=7271564439548840&set=pcb.7271568586215092
Zoya bỏ một
đồng xu vào bánh bà đang làm cho bữa ăn đêm Giáng sinh của người lính. Người
nào tìm thấy đồng xu được cho là sẽ gặp may mắn và giàu có trong năm tới.
4: https://www.facebook.com/photo?fbid=7271564456215505&set=pcb.7271568586215092
Một người
lính đợi ở bàn ăn khi Zoya và Myron đang hoàn thiện bữa ăn.
5: https://www.facebook.com/photo?fbid=7271564579548826&set=pcb.7271568586215092
Zoya đã
làm hơn 130 chiếc bánh cho bữa ăn.
6: https://www.facebook.com/photo?fbid=7271564602882157&set=pcb.7271568586215092
Một ngọn nến
có màu cờ Ukraine được thắp sáng để đặt ở giữa bàn ăn đêm Giáng sinh.
7: https://www.facebook.com/photo?fbid=7271564706215480&set=pcb.7271568586215092
Các chiến
sĩ cầu nguyện trước khi dùng bữa.
8: https://www.facebook.com/photo?fbid=7271564742882143&set=pcb.7271568586215092
Các biểu tượng Cơ đốc giáo chính thống do những
người dân trước đây từng ở trong ngôi nhà này hiện đang được binh lính Ukraine
sử dụng trong vùng chiến sự
9: https://www.facebook.com/photo?fbid=7271564782882139&set=pcb.7271568586215092
Palyanytsya,
một loại bánh mì Ukraina, được bẻ thành nhiều phần và chia sẻ tại bàn ăn tối.
10: https://www.facebook.com/photo?fbid=7271564816215469&set=pcb.7271568586215092
Một người
lính vừa thưởng thức điếu thuốc sau bữa tối vừa lắng nghe cuộc trò chuyện bên
trong nhà.
.
No comments:
Post a Comment