Điều
gì xảy ra với nhóm lính đánh thuê Wagner sau vụ tai nạn máy bay của ông
Prigozhin?
26/08/2023
Một ngày
trước khi máy bay của thủ lĩnh nhóm lính đánh thuê Wagner của Nga, ông Yevgeny
Prigozhin, bị rơi, một quan chức Nga đã đến thăm Libya để trấn an các đồng minh
rằng các chiến binh của Tập đoàn Wagner sẽ vẫn ở lại nước này – nhưng dưới sự
kiểm soát của Moscow.
https://gdb.voanews.com/d6a5aead-07af-427b-a925-d09c56c3b503_w650_r1_s.jpg
Người dân tưởng nhớ ông Yevgeny Prigozhin tại một vị trí tưởng niệm tạm
thời trước mặt Trung Tâm Công ty Quân sự Tư nhân (PMC) ở Saint Petersburg, ngày
25/8/2023.
Trong cuộc gặp tại Benghazi, Thứ trưởng Quốc
phòng Nga Yunus-Bek Yevkurov hôm 22/8 đã nói với chỉ huy miền đông Libya
Khalifa Haftar rằng lực lượng Wagner sẽ báo cáo với một chỉ huy mới, một quan
chức Libya nắm rõ cuộc họp cho biết.
Cuộc họp quân sự diễn ra
sau cuộc binh biến bị hủy bỏ của ông Prigozhin và lực lượng Wagner chống lại Tổng
thống Nga Vladimir Putin vào tháng 6 năm nay, là một dấu hiệu cho thấy Moscow không có ý từ bỏ mạng lưới
toàn cầu mà nhóm lính đánh thuê này đã xây dựng.
Giờ đây khi ông Prigozhin được cho là đã chết,
số phận của mạng lưới hoạt động quân sự và thương mại phức tạp, sinh lợi mà ông
và Wagner đã tạo ra cho Nga trên khắp châu Âu, Trung Đông, châu Phi đang như
chi mành treo chuông.
Wagner đã tiến hành các trận đánh lớn ở
Ukraine, tham gia các cuộc nội chiến và nổi dậy ở Syria, Libya, Cộng hòa Trung
Phi và Mali, đồng thời nắm quyền kiểm soát các mỏ vàng và mỏ dầu song song với
những hoạt động của họ.
Ông Putin đã triển khai các hoạt động của Wagner
ở Syria. Sau cuộc binh biến, lực lượng của Wagner ở Ukraine đã bàn giao một căn
cứ cho quân đội chính quy của Nga và bắt đầu chuyển đến một trại quân đội ở
Belarus, mặc dù không rõ có bao nhiêu người trong số họ ở đó.
Ở châu Phi, Wagner có thể ít nhiều vẫn còn
nguyên vẹn dưới sự quản lý mới hoặc bị một nhóm lính đánh thuê khác của Nga tiếp
quản. Nhưng khả năng hoạt động ở những nơi mà Moscow có thể không có sự hiện diện
chính thức hoặc hợp pháp khiến nó trở thành một công cụ vô giá trong chính sách
đối ngoại của Điện Kremlin.
Ông John Lechner, một nhà nghiên cứu có trụ sở
tại Hoa Kỳ, người đang viết sách về ông Prigozhin, nói: “Wagner là một điều
đáng quan tâm. Có những hợp đồng, đó là một công việc kinh doanh và cần phải tiếp
tục”.
Ông nói: “Từ góc độ uy tín, (Wagner) sẽ cố gắng
tỏ ra rằng mọi thứ đang diễn ra bình thường và họ vẫn là đối tác”.
‘Thay thế một lãnh đạo đã chết’
Sau cuộc
binh biến tháng 6, ông Prigozhin tăng nỗ lực củng cố sự hiện diện của Wagner ở
châu Phi. Trong một video hôm 21/8 từ một quốc gia châu
Phi giấu tên, ông nói: “Tập đoàn Wagner PMC làm cho nước Nga thậm chí còn vĩ đại
hơn trên tất cả các châu lục và châu Phi - tự do hơn.”
Sự thúc đẩy đó có thể không được Moscow hoan
nghênh và đã có báo cáo về việc Điện Kremlin thành lập các công ty thay thế để
tiếp quản các hoạt động của Wagner - mặc dù chưa có công ty nào có khả năng làm
điều đó.
Ở những quốc gia nơi Wagner hoạt động thông
qua thỏa thuận chính thức với Moscow, các nhà phân tích không dự kiến nhiều
thay đổi - vào thời điểm hiện tại.
Ở Libya kể
từ năm 2019, có tới 2.000 lính đánh thuê của Wagner đã
giúp phe của ông Haftar tấn công Tripoli cho đến khi có lệnh ngừng bắn vào năm
2020 và đã bảo vệ các cơ sở quân sự và dầu mỏ, theo các nhà phân tích độc lập
và Tổ chức Theo dõi Nhân quyền.
Ông Jalel Harchaoui, một nhà nghiên cứu về
Libya thuộc Viện Các quân chủng thống nhất Hoàng gia Anh, nói vì Nga không có
vai trò quân sự chính thức ở Libya và không thể can thiệp trực tiếp mà không vi
phạm lệnh cấm vận vũ khí của Liên hiệp quốc, nên sự tham gia của họ ở đó vẫn phải
thông qua Wagner hoặc một tổ chức tương tự.
Phát ngôn viên của ông Haftar không trả lời
các câu hỏi về cuộc gặp với quan chức Nga, nhưng trước đó cho biết hai người đã
thảo luận về hợp tác quân sự, bao gồm cả phối hợp huấn luyện vũ khí của Nga. Bộ
Quốc phòng Nga cho biết các cuộc đàm phán sẽ xem xét hợp tác chống khủng bố.
Tại Cộng
hòa Trung Phi (CAR), cố vấn chính trị của Tổng
thống Faustin-Archange Touadera, ông Fidele Gouandjika, đã than thở về cái chết
của ông Prigozhin là “một nỗi buồn lớn” vì người của ông “đã giúp cứu nền dân
chủ” trong vai trò hỗ trợ chính phủ trong cuộc nội chiến.
Nhưng vì Wagner đến đó thông qua một thỏa thuận
cấp nhà nước với Nga nên “sẽ không có gì ảnh hưởng đến sự hiện diện của những
người huấn luyện viên này”, ông nói. Ông Prigozhin là “một nhà lãnh đạo đã chết,
chúng tôi có thể thay thế ông ấy” ông Gouandjika nói thêm.
Tuy nhiên, nhà phân tích chính trị Ousmane
Pare của Burkina Faso cho biết, sự không chắc chắn đã tạo ra rủi ro ở châu Phi.
Ông nói: “Chúng ta đã có thể hình dung ra những
khó khăn trong hoạt động mà phong trào hiện nay có thể gặp phải, và không cần
phải nói cũng biết rằng sẽ có những hậu quả đối với các quốc gia châu Phi mà
phong trào này liên hệ đến”.
Số phận tài sản thuần túy kinh tế - chứ không
phải tài sản an ninh - của Wagner có thể còn khó xác định hơn. Hiện chưa có
thông tin về số phận của Evro Polis, công ty được cho là do Wagner sở hữu với
các tài sản dầu mỏ ở Syria.
Không có thông tin về số tiền họ kiếm được từ
hoạt động kinh doanh khai mỏ và khai thác gỗ ở CAR và các nước châu Phi khác.
Nhưng cố gắng đưa những tài sản đó dưới sự kiểm soát trực tiếp của Nga hoặc
giao chúng cho nhà thầu khác sẽ rất khó khăn.
“Bạn không thể mua một công ty và sa thải tất
cả nhân viên và mong đợi mọi việc diễn ra theo cách cũ. Có thể cách chia chiếc
bánh đã thay đổi nhưng chiếc bánh vẫn ở đó”, ông Lechner nói.
No comments:
Post a Comment