Trung Quốc bị dồn vào chân tường?
Biên dịch:
GaD
Tháng Tư 17, 2023
https://nghiencuulichsu.com/2023/04/17/trung-quoc-bi-don-vao-chan-tuong/
Trung Quốc có thể đặt cược vào sự sụp đổ hệ thống của Mỹ hoặc sự chia rẽ
xuyên Đại Tây Dương với châu Âu, nhưng những vụ đỏ đen này vẫn chưa được đền đáp
https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2023/04/1-6.png
Mọi người tụ tập để tham dự buổi lễ kỷ niệm 100 năm Ngày thành lập Đảng Cộng
sản Trung Quốc tại Quảng trường Thiên An Môn ở Bắc Kinh ngày 1 tháng Bảy 2021. Ảnh
của Koki Kataoka/Yomiuri/Yomiuri Shimbun qua AFP
Trong Chiến tranh Lạnh lần thứ nhất, Liên Xô rất
hùng mạnh và cả các đồng minh phương Tây lẫn những người ủng hộ Moskva – mỗi
bên đều có lý do riêng – càng nâng cao vị thế của mình: ở mặt trận phía Tây,
thúc đẩy kịch tính và khả năng cạnh tranh; tại nhà ở Liên Xô, để tăng cường
sự tự tin.
Vậy tình hình thực tế của Trung Quốc hiện nay
là gì?
Khi thực tế của cuộc Chiến tranh Lạnh mới với
Trung Quốc ngày càng lớn hơn, các đánh giá về lập trường của Bắc Kinh sẽ khác
nhau. Nhưng đây là một nỗ lực hướng tới một nhận thức vô tư, trong đó chúng ta
nhìn thấy một kính vạn hoa các phương án thay thế giữa những lựa chọn tồi:
Như David Goldman đã lưu ý, vị thế thương mại
của Trung Quốc đang tăng lên và quá trình hồi hương lớn không xảy ra. Nhưng có
phải các mối đe dọa chống lại thương mại của Trung Quốc chỉ là một trò chơi đố
chữ?
Trung Quốc là một siêu cường thương mại, sẽ tốt
nếu được củng cố bởi quyền lực mềm (luật pháp, văn hóa), sức mạnh tài chính,
liên minh chính trị và quân đội.
Nhưng Trung Quốc, trên tất cả các mặt trận
khác, đều yếu hơn Mỹ. Thặng dư của nó có thể trở thành một khoản nợ trong
nháy mắt. Các đơn đặt hàng có thể được chuyển từ từ đi nơi khác hoặc bị cắt
đột ngột do bất khả kháng, như đã xảy ra với nguồn cung cấp khí đốt từ
Nga. Xét cho cùng, ô tô không cần thiết như xăng. Tôi vẫn có thể lái
một chiếc xe cũ nhưng không thể bật đèn nếu không đổ xăng.
Trung Quốc đang thúc đẩy thặng dư thương mại lớn
hơn với niềm tin rõ ràng rằng sự phụ thuộc nước ngoài nhiều hơn vào hàng hóa của
họ là một sự đảm bảo lớn hơn cho an ninh chính trị của họ. Đồng thời, họ
muốn quốc tế hóa đồng nhân dân tệ so với đồng đô la và một quân đội phù hợp hơn
với Mỹ. Tất cả những điều này mở ra một thách thức trên nhiều mặt, nơi thặng
dư của Trung Quốc có thể trở thành mục tiêu chống lại Bắc Kinh vào bất kỳ thời
điểm nào.
Trên thực tế, bong bóng thặng dư có thể vỡ khi
nó lớn hơn và nó có thể gây tổn hại cho Trung Quốc nhiều hơn. Nếu nó cũng
làm tổn thương nước Mỹ, thì nỗi đau của người Mỹ có thể hữu ích để hướng đến chống
lại Đảng Cộng sản và châm ngòi cho sự oán giận. Sau đó, Trung Quốc nên giải
thích rằng xuất khẩu của họ không phải là một cách để tống tiền hoặc ràng buộc
Mỹ, nhưng điều đó có thể khó khăn vì tham vọng cạnh tranh của Trung Quốc với đồng
đô la và quân đội Mỹ.
Nếu Trung Quốc, nhìn thấy điều này, cắt giảm
thặng dư, họ cũng sẽ cắt giảm thu nhập của mình trong khi thị trường nội địa của
người tiêu dùng cá nhân không tăng trưởng với tốc độ mong muốn. Đồng thời,
một trong những động lực chính của tăng trưởng, bất động sản, đang sụp đổ, và động
lực khác, cơ sở hạ tầng, đang tạo ra các kho bạc trong nước với những khoản nợ
ngày càng lớn.
Về phía Nga, khải hoàn của Moskva là điều
không thể. Nếu chiến tranh dừng lại, Mỹ sẽ gọi đó là chiến thắng, và Nga sẽ
quay lưng lại với Trung Quốc – hoặc sẽ là gánh nặng đè nặng lên Trung Quốc
trong tương lai gần. Nếu chiến tranh kéo dài, điều này sẽ làm giảm uy tín
của Trung Quốc, vì Bắc Kinh đang cố gắng thoát khỏi sự ủng hộ của công chúng
trong nước đối với Nga, nhưng họ không thể từ bỏ nó quá nhanh.
Ở trong nước, Trung Quốc đã làm tốt việc chấm
dứt chính sách zero-Covid và ổn với lời kêu gọi mới đối với các doanh nhân và
điều chỉnh lại các mối quan hệ với EU – nhưng vẫn chưa đủ.
Các nhà đầu tư nước ngoài và trong nước đã từng
bị đốt cháy ở Trung Quốc trong quá khứ và nhìn thấy triển vọng ảm đạm của đất
nước ngày càng mâu thuẫn với Mỹ. Họ sẽ mất nhiều năm, nếu không muốn nói
là hàng thập kỷ, để có thể yên tâm quay trở lại trừ khi có những cơ hội tuyệt vời.
Sau năm 1989, các doanh nhân Hồng Kông và Đài
Loan, trước đây bị trục xuất khỏi Trung Quốc, được gọi đến và đưa ra những lựa
chọn hàng đầu để kiếm tiền nhanh, chủ yếu là bất động sản và điện tử. Họ
đã chọn cơ hội và ở lại.
Vấn đề là, có nhiều cơ hội nhanh chóng và
phong phú sẵn có để trao tặng cho các tỷ phú có tiềm năng trung thành hay
không? Trong khoảng thời gian sau năm 1989, không có sự thù địch công khai và
nghiêm trọng nào từ Mỹ hoặc các nước láng giềng; nhiều người ở các quốc gia đó
có hai suy nghĩ về Bắc Kinh. Trung Quốc không phải là một mối đe dọa, và thế giới
phải vật lộn với hậu quả lộn xộn của Liên Xô. Bây giờ tình hình đã rất khác.
Một cái gì đó có thể được thử và một cái gì đó
cũng có thể hoạt động, nhưng rất có thể không phải ở quy mô của những năm
1990. Đây có thể là lần thứ hai các nhà tư bản được hứa hẹn mọi thứ nhưng
mọi thứ trở nên tồi tệ do những ý tưởng bất chợt của giới lãnh đạo chính trị bí
ẩn và khó dò.
Tất nhiên, những bước ngoặt đột ngột không chỉ
xảy ra ở Trung Quốc. Ở các nước tư bản cũng có những đổ vỡ về chính trị và
tài chính, nhưng cơ chế minh bạch, tranh luận cởi mở, người ta có thể dự báo và
chuẩn bị.
Những nỗ lực của Trung Quốc với châu Âu là
tích cực nhưng báo hiệu sự rạn nứt của EU đối với Nga. Một số muốn nói
chuyện với Moskva, trong khi những người khác thì không. Nhưng việc Bắc Kinh
không đưa ra kết quả rõ ràng cho Macron về Moskva sẽ khiến nước này yếu đi.
Chủ tịch Xí Jinping (trái) và Tổng thống Pháp Emmanuel
Macron trong cuộc gặp tại Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 6 tháng Tư 2023. Ảnh: CGTN
Hơn nữa, Pháp có thể làm căng các mối quan hệ
xuyên Đại Tây Dương đến giới hạn vì lịch sử của nước này với Mỹ. Nhưng
Pháp sẽ không bao giờ phá vỡ những ràng buộc này vì một quốc gia khác. Vì
vậy, nếu gặp khó khăn, cả Pháp hay bất kỳ quốc gia châu Âu nào khác sẽ không chọn
Trung Quốc thay Mỹ.
Tình trạng khó khăn của Bắc Kinh có thể được
minh họa bằng các cuộc tập trận quân sự trong lễ Phục sinh xung quanh Đài Loan,
vốn vang lên một cách kỳ lạ đối với các tín đồ Cơ đốc giáo phương Tây khi Lễ Phục
sinh là thời điểm cho hòa bình. Các cuộc tập trận quân sự chống Đài Loan
là một công cụ buồn tẻ và có thể phản tác dụng: Chúng chỉ là tuyên truyền cho tổng
thống Đài Loan. Tuy nhiên, Trung Quốc không thể không làm gì cả; khán giả
trong nước của nó sẽ tức giận vì không hành động.
Họ phải làm một cái gì đó, nhưng họ có thể làm
gì trong hoàn cảnh hiện tại? Đe dọa Đài Loan, vốn sẽ thúc đẩy hòn đảo này
và các quốc gia khác tìm kiếm mối quan hệ gần gũi hơn với Mỹ, thúc giục Trung
Quốc thể hiện PLA nhiều hơn, v.v.
Đó cũng là cách định hình xung đột hiện tại với
Mỹ. Trung Quốc muốn một cuộc thảo luận cấp nhà nước trong đó hai nước chia
sẻ lợi ích, gần giống như một Yalta thứ hai. Mỹ không muốn điều
đó; nó muốn nói về các quy tắc quốc tế, mà Bắc Kinh nên tuân thủ trước
tiên.
Trung Quốc dường như nghĩ điều gì đó như thế
này: Mỹ chia thế giới với Liên Xô ở Yalta; họ có thể làm điều đó bây giờ với
chúng tôi.
Mỹ dường như nghĩ rằng: Liên Xô không phải là
một phần của thương mại toàn cầu và bị giới hạn trong khối của họ. Thêm nữa,
chúng ta đã tiến hành một cuộc chiến tàn khốc gần đây cùng Liên Xô chống lại Quốc
xã; chúng ta đã đồng ý về một số quy tắc nền tảng cơ bản và người Nga có
văn hóa phương Tây, vì vậy chúng tôi hiểu nhau. Trung Quốc hiện là một phần
không thể tách rời về mặt thương mại thế giới và vẫn không mở cửa thị trường và
đồng tiền của họ không thể chuyển đổi hoàn toàn.
Đây là vấn đề thực sự – một vấn đề, với các
quy tắc thị trường quốc tế, mà vào thời điểm đó Washington không có quan hệ với
Moskva. Thêm vào đó, gần đây không có cuộc chiến nào xảy ra với Trung Quốc
– và người Trung Quốc, thuộc một nền văn hóa khác, càng khó hiểu hơn. Làm
sao chúng ta có thể chia sẻ điều gì đó với họ khi chúng ta không hiểu họ ngay từ
đầu?
Trung Quốc đang ở một góc và có thể đấu tranh
để có thêm không gian thở. Nhưng cuộc đấu tranh này cũng có thể chống lại
họ, vì việc họ không chấp nhận các quy tắc hiện hành có thể được coi là sự thiếu
thiện chí cố chấp của Trung Quốc.
Theo một cách nào đó, điều này giống như chuyện
cổ Trung Hoa về Tôn Ngộ-không khôn lanh cố gắng chống lại Đức Phật, chỉ để phát
hiện ra nó đang chơi trong bàn tay Đức Phật.
“Tây Du Ký” (Xiyouji ) cũng là câu
chuyện về quá trình chuyển đổi khó khăn của Trung Quốc sang Phật giáo trong những
thế kỷ đầu tiên của kỷ nguyên Cơ đốc giáo, lên đến đỉnh điểm vào thế kỷ 7, triều
đại nhà Đường. Có lẽ một cái gì đó thuộc loại này đang xảy ra với phương
Tây hiện đại.
Câu hỏi thực sự là, làm thế nào Trung Quốc
cũng có thể trở thành một vị Phật? Câu trả lời trong Tây Du Ký là,
đầu hàng Phật. Bây giờ Phật là ai, và cái gì sẽ quy phục ngài bây giờ?
Trung Quốc cần tìm một ý tưởng mới để thoát ra
khỏi góc khuất của mình. Người Mỹ đơn giản là không tin bất cứ điều gì người
Trung Quốc đang nói và muốn những sự thật mà Bắc Kinh hiện không thể đưa ra.
Chắc chắn Trung Quốc vẫn có thể đặt cược vào sự
sụp đổ của hệ thống Mỹ, sự chia rẽ xuyên Đại Tây Dương với châu Âu, sự trỗi dậy
chính trị của phương nam toàn cầu, v.v. Rất nhiều bằng chứng chỉ ra hướng
này – một sự thất bại mang tính hệ thống của nước Mỹ, sự sụp đổ của chủ nghĩa
tư bản.
Chắc chắn chủ nghĩa tư bản và nước Mỹ sớm muộn
gì cũng sẽ thất bại, nhưng chính xác là khi nào? Trong một vài năm hay một
thế kỷ? Tất cả những vụ cá cược này đều thất bại trong quá khứ; không
có gì chắc chắn nó sẽ thành công trong tương lai.
https://i0.wp.com/asiatimes.com/wp-content/uploads/2023/01/money.jpeg?w=1200&ssl=1
Đô la Mỹ. Ảnh: Wikimedia
Commons
Trong khi đó, thời gian có thể không đứng về
phía Trung Quốc và có thể ngắn. Kỳ tích kép của phương Tây trước Covid và
Nga thuyết phục nhiều người rằng Washington đang trên đà chiến thắng. Các
ưu tiên trong nước của Mỹ, cụ thể là cuộc bầu cử tổng thống có khả năng gây
chia rẽ vào năm tới, có thể đẩy Mỹ vào việc thúc đẩy chương trình nghị sự thống
nhất duy nhất của mình – phản đối Trung Quốc.
Sau đó, có lẽ, Trung Quốc nên xem xét những gì
họ có thể làm để phòng ngừa những vụ cá cược này. Nhưng điều này phải được
sắp xếp với tất cả các ưu tiên trong nước, và mọi thứ trở nên rất rối rắm trong
nhiều mâu thuẫn cần thiết.
Ở đây, đấu tranh nhiều hơn để có thêm không
gian thở có thể là phản ứng khả dĩ nhất khi chờ đợi bụi lắng xuống ở mặt trận
Nga và quan sát xem nền kinh tế vận hành như thế nào với các chính sách hậu
Covid.
Rốt cuộc, không có mối nguy hiểm sắp xảy ra và
Bắc Kinh có thể vẫn còn thời gian để cân nhắc về những chủ đề gai góc này, những
chủ đề có thể cực kỳ khó xử lý và dẫn đến những quyết định sai lầm, như đã xảy
ra với chính sách zero-Covid hoặc với cuộc xâm lược của Nga vào Ukraina.
Nó có thể kéo dài cho đến mùa hè hoặc mùa thu
khi Nga và nền kinh tế trong nước sẽ đưa ra một bức tranh rõ ràng hơn, có thể
là màu hồng hơn. Nhưng nếu bức tranh sau đó trở nên đen tối hơn, thì Bắc
Kinh sẽ còn lãng phí nhiều thời gian hơn nữa.
NGUỒN :
China can bet on US system collapse or a
transatlantic split with Europe but these bets haven’t paid yet
by Francesco Sisci April 11, 2023
No comments:
Post a Comment