Phản
hồi bài: Nghĩ từ vụ án ông Tuấn “tim”, đừng đổ lỗi cho cơ chế
24/04/2023
Sáng nay, Vietnamnet đăng bài báo “Nghĩ từ vụ án ông Tuấn “tim”, đừng đổ lỗi cho cơ chế” của
tác giả Nguyễn Duy Xuân. Bài mắc rất nhiều lỗi. Xin lần lượt chỉ ra vài lỗi
trong số đó.
Thứ nhất. Ngay mở đầu tác giả viết: “Dính vòng
lao lý, ông Tuấn “tim” có bị chi phối bởi lòng tham không? Câu hỏi này chỉ có
ông mới trả lời chính xác”. Trời đất! Nhận định về một vụ án mà nói chỉ có phạm
nhân mới trả lời chính xác được thì phiên tòa kia thành vô giá trị ư? Quá trình
truy tố, điều tra, xét xử là để trả lời câu hỏi ấy, nhưng nay, sau khi xử xong
thì tác giả bài báo lại nói tỉnh rụi “chỉ có ông [Tuấn] mới trả lời chính xác”!
Hay tác giả Nguyễn Duy Xuân đang có ý đá đểu công an, Viện kiểm sát và tòa án
nhỉ?
Thứ hai. Tác giả khẳng định: “Phải nói thẳng
nguồn gốc sâu xa của tham nhũng, hối lộ chính là lòng tham”. Vậy xin hỏi ông,
nguồn gốc sâu xa của phát triển có phải là lòng tham không? Không có lòng tham
thì sẽ chẳng có khoa học, công nghệ, chẳng có kinh tế phát triển và nghệ thuật
tiến bộ đâu, thưa ông. Tác giả lại khẳng định “Người ta khác nhau ở khả năng tiết
chế của mỗi cá nhân tạo nên sự nghiêng lệch sang cực này hay cực kia của phạm
trù đạo đức tốt/xấu”. Xin thưa, nhà nước/cơ chế sinh ra là để điều hướng, để kiểm
soát lòng tham của con người; còn nếu khoán trắng trách nhiệm ấy cho cá nhân
thì thử hỏi cái cơ chế ấy còn biết dùng vào việc gì nữa?! Chắc ít ai không biết
câu nói của Hồ Chí Minh, “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm
sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào
ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành”. Đó chính là “lòng tham” đấy,
thưa tác giả Nguyễn Duy Xuân. Ông Phật đi tu cũng là vì “lòng tham” – tham sự
giác ngộ, tham một đời sống không còn đau khổ. Nhân loại tiến bộ không ai chủ
trương tiêu diệt lòng tham cả, người ta tạo ra “cơ chế” để “lòng tham xấu” bị
khắc chế, còn “lòng tham tốt” thì được nở rộ. Đây là nhận thức tối thiểu về con
người và nền tảng phát triển của xã hội mà một người cầm bút phải biết.
Thứ ba. Thật ngạc nhiên, sau khi biện luận rất
dài dòng để đổi lỗi cho lòng tham cá nhân thì đến cuối bài tác giả lại hạ một
câu kết thúc: “Và, quan trọng hơn, phải có cơ chế để người ta không muốn, không
dám, không thể và không cần tham nhũng”. Xin lưu ý chữ “quan trọng hơn”. Đã coi
cơ chế là “quan trọng hơn” (lòng tham) trong việc gây ra tham nhũng/tội ác, thì
tại sao tác giả lại dành cả một bài dài để cố chứng minh việc phạm tội của các
cán bộ trong hệ thống nhà nước là “do lòng tham”? Nói như thế há chẳng phải ý
sau đá ý trước sao? Hay rốt cuộc dù tình cảm xui khiến ông đổ tội lỗi cho lòng
tham nhưng lý trí thì luôn chống lại cái lý luận ấy, để đến cuối cùng tự bản chất
và logic của vấn đề đã buộc nó phải đi đến kết luận không thể khác được, là
“quan trọng hơn, phải có cơ chế để người ta không muốn, không dám, không thể và
không cần tham nhũng”?
Cuối cùng xin kể một câu chuyện của cá nhân
tôi. Lúc còn công tác trong ngành giáo dục, tôi có đảm nhiệm một cái chức quèn,
là tổ trưởng chuyên môn. Cái chức này ở trường chuyên nơi địa phương ấy khá đặc
biệt: gần như có quyền quyết định trong tuyển dụng giáo viên cho bộ môn mình.
Chính vì thế, trước mỗi kỳ thi tuyển dụng, vẫn thường có người mang quà cáp tới
hay liên hệ với tôi bằng những cách khác nhau, nhằm chạy chọt. Tôi từ chối tất
cả (có thể vì còn “non” thôi, chứ chưa hẳn đã tốt đẹp gì!). Và có người sau này
khi trở thành đồng nghiệp của tôi rồi thì thi thoảng vẫn nhắc lại, để nói rằng
rất xấu hổ vì trước đây đã có ý nghĩ và hành động ấy. (Có thể mấy người đồng
nghiệp đó bây giờ cũng đang đọc bài viết này của tôi đấy). Tác giả Nguyễn Duy
Xuân thấy tôi đáng ca ngợi hay thấy cơ chế mới là cái đáng bị phê phán? Làm sao
lại có thể trao tương lai của hàng ngàn học sinh và của ngành giáo dục vào sự
may rủi của lòng tốt bấp bênh như thế cho được, thưa ông!
Chính vì hiểu điều này, nên dù tôi không tham
nhũng, không “lợi dụng chức vụ quyền hạn” để trục lợi, tức là “trong sạch”,
nhưng tôi vẫn không chĩa mũi nhọn phê phán vào cá nhân (không phải vì họ đáng
thương hay cần được thông cảm, mà vì sự phê phán ấy không có mấy ý nghĩa cho việc
thay đổi cả, ngoài việc giải tỏa tâm lý của bản thân); mà ngược lại, tôi luôn
luôn đòi hỏi việc thay đổi cơ chế/thiết chế. Bởi nếu không làm như thế, thì
tham nhũng và tội ác không bao giờ được trị tận gốc. Mang mỡ để miệng mèo rồi dạy
đạo đức cho nó, và khi nó ăn miếng mỡ ấy thì chửi bới và bắt nhốt vào cũi, đó
chẳng phải là cách làm rất ngớ ngẩn sao? Lúc này, chỉ có thể nói rằng ông chủ của
con mèo mới là người đáng chê trách, vì đáng ra phải cho mèo ăn no đừng để nó
đói và mang mỡ cất đi cho thật kỹ, rồi rủi gặp con mèo quá tham mà cố tình phá
cũi thì đánh cho thật đau, nhưng ông ta lại để mỡ khơi khơi trên bàn rồi ngồi
giảng đạo đức cho nó! Thật bi hài.
Một cái chức quèn như chức của tôi mà vẫn có
cơ hội tham nhũng (để phá nát môi trường giáo dục), vậy thử hỏi những ông trưởng
phòng, ông chủ tịch hay cao hơn nữa mà có đạo đức không tốt thì xã hội phải
gánh hậu họa khủng khiếp đến thế nào? Chẳng lẽ đã thấy cái bức tranh và viễn cảnh
đáng sợ này mà tác giả Nguyễn Duy Xuân vẫn muốn tiếp tục rao giảng đạo đức cho
cán bộ ư?
Thái Hạo
Hoan hô Thái Hạo đã viết bài phản biện hay.
Nguyễn Duy Xuân tưởng đã dùng biện luận để đỡ đỡ đòn cho " Tuấn tim",
nhưng lại phạm vào ngụy biện. Tôi nghĩ rằng đây là loại ngụy biện do vô tình mà
một số người phạm phải vì nhầm lẫn về trình độ (chưa hiểu kỹ mà cứ tưởng là đã
nắm vững vấn đề). Lỗi này nhiều bạn trẻ mắc phải. Bài của Thái Hạo góp phần cảnh
tĩnh những bạn ấy. Tôi rát muốn trao đổi riêng với Thái Hạo vài điều, sẽ rất
vui mừng khí bạn viết email gửi vào ndcong37@gmail.com cho tôi để tôi biết địa
chỉ của bạn.
Chế độ và đảng cộng sản, nó vừa là thủ phạm và
nạn nhân của chính nó. Đã rõ, quyền lực tuyệt đối thì tham nhũng tuyệt đối,
nhưng nếu để tham nhũng đến tình trạng đại trà và vô tội vạ, chế độ sẽ sụp đổ
ngay, nên mới có chuyện đốt lò, chính là để cứu đảng, một vòng luẩn quẩn! Nói
do cơ chế đúng lắm, cây nào sinh quả đó thôi. Lòng tham luôn có sẵn, lại được
điều kiện thuận lợi, chỉ người với nền tảng đạo đức tốt mới tiết chế được. Đánh
tham nhũng cũng sụp, không đánh càng sụp nhanh hơn, giơ cao đánh khẽ thì chúng
nó nhờn, cuối cùng cũng... sụp.
No comments:
Post a Comment