Nhà
nghiên cứu: Trung Quốc có thể coi đối tác chiến lược Việt-Mỹ là thách thức
31/03/2023
Sau khi Tổng thống Mỹ và
Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam điện đàm hôm 29/3, bàn về tăng cường và mở rộng
quan hệ song phương, bên cạnh những dự báo về khi nào hai nước có thể nâng cấp
quan hệ thành đối tác chiến lược, cũng xuất hiện nhận định về phản ứng khả dĩ của
Trung Quốc về vấn đề này.
Bình luận về khả năng Mỹ và Việt Nam nâng cấp
quan hệ trong năm nay, tiến sĩ Hà
Hoàng Hợp, thuộc viện nghiên cứu ISEAS Yusof Ishak của
Singapore, nói với VOA từ Việt Nam rằng “có thể không chắc chắn nhưng khả năng
là không thấp, bởi vì người ta [hai nước] đang cố đi đến đấy”.
Trong khi đó, nhà bình luận
Bùi Thanh Hiếu nói với VOA từ Đức rằng quan hệ Mỹ-Việt “còn
xa mới đến tầm đối tác chiến lược” và lưu thêm ý rằng “do Việt Nam chịu ảnh hưởng
của Trung Quốc và Nga nên không thể nâng tầm thành quan hệ đối tác chiến lược với
Mỹ trong thời gian 3-5 năm tới đây”.
Trung Quốc và Nga đang trở nên thân thiết với
nhau hơn và cả hai cùng bày tỏ muốn đối kháng với Mỹ trên mọi lĩnh vực trong thời
gian tới, ông Hiếu nói. Ông được biết tiếng rộng rãi vì thường sớm tung ra các
thông tin có độ chính xác cao về nội tình chính trị Việt Nam và trước đây đã
đăng nhiều bài bình luận, phân tích với bút danh Người Buôn Gió.
Bất luận khi nào Mỹ và Việt Nam chính thức tiến
đến quan hệ đối tác chiến lược, Trung Quốc sẽ có phản ứng, nhưng theo hướng nào
còn tùy vào nhiều yếu tố, nhà nghiên
cứu Hà Hoàng Hợp nói với VOA hôm 31/3.
“Trung Quốc có thể sẽ xem quan hệ đối tác chiến
lược giữa Việt Nam và Hoa Kỳ như một thách thức đối với ảnh hưởng của chính họ
trong khu vực. Trung Quốc đã mở rộng sự hiện diện kinh tế, ngoại giao và quân sự
ở Đông Nam Á, và mối quan hệ ngày càng tăng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ có thể được
coi là một trở ngại cho tham vọng của Trung Quốc trong khu vực”, tiến sĩ Hợp
đưa ra ý kiến.
Khi Mỹ và Việt Nam trở nên khăng khít hơn một
cách chính thức, một khả năng phản ứng của Trung Quốc là họ “có thể tìm cách
tăng cường can dự với Việt Nam để đối trọng với ảnh hưởng của Mỹ. Điều này có
thể liên quan đến việc cung cấp các ưu đãi kinh tế, tăng cường hợp tác quân sự
hoặc tăng cường quan hệ ngoại giao với Việt Nam”, ông Hợp dự báo.
Tuy nhiên, nhà nghiên cứu này cho rằng cũng có
khả năng không hề thấp là Trung Quốc có thể coi quan hệ đối tác Việt-Mỹ là “một
mối đe dọa” và đáp trả bằng các hành động hung hăng hơn, “chẳng hạn như tăng cường
sự hiện diện quân sự trong các vùng lãnh thổ tranh chấp ở Biển Đông hoặc áp đặt
các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Việt Nam”.
Xét đến quan hệ Việt-Trung có lịch sử phức tạp,
bao gồm xung đột trong quá khứ và sự khác biệt về ý thức hệ, dù hai nước đã nỗ
lực cải thiện quan hệ trong những năm gần đây song vẫn còn ngờ vực nhau ở mức độ
nhất định, tiến sĩ Hợp nhận định rằng “Trung Quốc có thể xem quan hệ đối tác Việt-Mỹ
là một động thái của Việt Nam để phòng ngừa ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung
Quốc và củng cố vị thế của mình trong khu vực”.
Ông nói thêm: “Trung Quốc cũng có thể xem quan
hệ đối tác Việt-Mỹ là một phần của mô hình nỗ lực rộng lớn hơn của Mỹ nhằm kiềm
chế sự trỗi dậy của Trung Quốc như một cường quốc toàn cầu. Trung Quốc thường
xuyên cáo buộc Mỹ can thiệp vào công việc nội bộ và cố gắng làm suy yếu sự phát
triển của nước này. Mối quan hệ ngày càng phát triển giữa Việt Nam và Hoa Kỳ có
thể được coi là một phần của chiến lược lớn hơn này của Hoa Kỳ”.
Quan hệ thắt chặt thêm giữa Việt Nam và Mỹ
cũng sẽ có tác động đến tranh chấp trên Biển Đông, nơi Trung Quốc tuyên bố họ
có chủ quyền gần như toàn bộ, trong khi Việt Nam và một số nước Đông Nam Á khác
cũng có các tuyên bố chủ quyền, tiến sĩ Hà Hoàng Hợp tiên liệu.
“Hoa Kỳ đã có lập trường mạnh mẽ chống lại các
yêu sách lãnh thổ của Trung Quốc ở Biển Đông và đã tiến hành các hoạt động tự
do hàng hải trong khu vực để thách thức các yêu sách của Trung Quốc. Mối quan hệ
ngày càng tăng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ có thể khuyến khích Việt Nam có lập trường
quyết đoán hơn trong các tranh chấp Biển Đông, có khả năng làm gia tăng căng thẳng
với Trung Quốc. Điều này có thể dẫn đến sự cạnh tranh gia tăng và thậm chí có
khả năng xung đột giữa Trung Quốc và Việt Nam”, ông Hợp cảnh báo.
Song tình hình không nhất thiết phải đi theo
hướng xấu như vậy, vẫn nhà nghiên cứu Hà Hoàng Hợp dự báo. Ông cho rằng cũng có
xác suất là quan hệ đối tác Việt-Mỹ có thể giúp tạo điều kiện thuận lợi cho các
nỗ lực ngoại giao để giải quyết tranh chấp Biển Đông.
“Hoa Kỳ đã khuyến khích tất cả các bên theo đuổi
giải pháp hòa bình cho các tranh chấp lãnh thổ trong khu vực, và mối quan hệ
ngày càng tăng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ có thể cung cấp một nền tảng cho đối thoại
và hợp tác mang tính xây dựng”, ông Hợp nói.
Ở một khía cạnh khác, quan hệ đối tác chiến lược
Việt-Mỹ cũng có thể có tác động đến lợi ích kinh tế của Trung Quốc. “Quan hệ đối
tác Việt-Mỹ có thể dẫn đến sự cạnh tranh kinh tế gia tăng giữa Hoa Kỳ và Trung
Quốc tại Việt Nam, có khả năng ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận của Trung Quốc
vào thị trường và chuỗi cung ứng của Việt Nam. Điều này có thể có ý nghĩa đối với
chiến lược kinh tế rộng lớn hơn của Trung Quốc, đặc biệt là khi nước này tìm
cách giảm sự phụ thuộc vào Mỹ và các thị trường phương Tây khác”, tiến sĩ Hợp
phân tích.
Cạnh tranh Mỹ-Trung về
kinh tế ở Việt Nam được ông Hợp dự báo sẽ tăng trong bối cảnh Việt Nam trở
thành đối tác thương mại ngày càng quan trọng đối với Trung Quốc trong những
năm gần đây, với thương mại song phương đạt hơn 175 tỷ đô la vào năm 2022, còn
Mỹ cũng đang tìm cách tăng cường quan hệ kinh tế với Việt Nam, đặc biệt là một
phần trong nỗ lực rộng lớn hơn để đối trọng với ảnh hưởng kinh tế của Trung Quốc
trong khu vực.
Nhìn chung, quan hệ đối tác chiến lược Việt-Mỹ
có thể sẽ có ý nghĩa quan trọng đối với lợi ích và ảnh hưởng của Trung Quốc
trong khu vực, đồng thời, quỹ đạo tương lai của mối quan hệ Việt Nam-Mỹ-Trung sẽ
phụ thuộc vào một loạt các yếu tố chính trị, kinh tế và an ninh phức tạp, và sẽ
đòi hỏi đối thoại và hợp tác liên tục giữa tất cả các bên liên quan, nhà nghiên
cứu Hà Hoàng Hợp đánh giá.
Ông nói thêm: “Mặc dù có thể có những thách thức
và các lĩnh vực căng thẳng, nhưng cũng có tiềm năng hợp tác và tham gia mang
tính xây dựng giữa tất cả các bên liên quan”.
Riêng về ảnh hưởng đến Việt Nam, tiến sĩ Hợp
đúc kết rằng “quan hệ đối tác chiến lược với Hoa Kỳ có thể giúp củng cố sự tự
tin của Việt Nam trong việc thực hiện chính sách đối ngoại và chiến lược an
ninh của mình, vì nó cung cấp cho Việt Nam một đồng minh mạnh mẽ có thể cung cấp
hỗ trợ trong một loạt các lĩnh vực”.
No comments:
Post a Comment